Η παρούσα διπλωματική εργασία από τον αφορά τον Θεμιστοκλή Γκουντρουμπή αφορά τον ανασχεδιασμό και την επανένταξη της ανεκμετάλλευτης έκτασης ελεύθερου πρασίνου 83 στρεμμάτων που βρίσκεται στην περιοχή Τροχιοδρομικών μεταξύ του άλσους της Νέας Ελβετίας και των πρώην κεραμοποιείων Αλλατίνι σε μητροπολιτικό πάρκο και κέντρο πολιτισμού. Μιλώντας για μια πρόταση τοπικής αλλά και υπερτοπικής επιρροής πραγματοποιήθηκε έρευνα ως προς το περιεχόμενο του σχεδιασμού.
-κείμενο από τους δημιουργούς
Ποιο είναι αυτό και πως αλληλοεπιδρά μια τέτοια πρόταση με την αστική καθημερινότητα;
Η πρωταρχική ανάλυση βασίστηκε στη παραδοχή της ύπαρξης τριών διαδοχικών κλιμάκων του συγκείμενου: αυτή της πόλης, αυτή της περιοχής και αυτή της ανθρώπινης κλίμακας και της κοινότητας.
Στην πρώτη καλούμαστε να σκεφτούμε την πρόταση σε ένα υπερτοπικό πλαίσιο που δεν αφορά μόνο τα όρια της περιοχής μελέτης αλλά και την αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται με το σύνολο της πόλης. Αντανακλάται ουσιαστικά η φυσική και νοηματική αντιστοίχιση με χώρους «κοινωνικά τοπόσημα» όπως είναι η Νέα παραλία, η ΔΕΘ και άλλους παρόμοιους.
Η πυκνοδομημένη συνθήκη της πόλης νοείται ως αμιγές στοιχείο με τους λιγοστούς οργανωμένους δημόσιους χώρους να ξεπροβάλουν σαν «ξέφωτα». Αυτό φανερώνεται μέσω της μεταφοράς του διαγράμματος Nolli στην κλίμακα της πόλης. Παρομοίως και η περιοχή ενδιαφέροντος ξεπροβάλει με ανάλογο τρόπο από το συγκείμενό τής. Σε αυτή την παρατήρηση βασίζεται η κεντρική ιδέα του σχεδιασμού, αυτή του «Ξέφωτου».
Έπειτα εστιάζοντας στην κλίμακα της περιοχής της Χαρίλαου ως άμεσο όριο του «Ξεφώτου» γίνεται αντιληπτός ο οικιστικός χαρακτήρας της με μια τυπική ύπαρξη αστικού σχεδιασμού, που βέβαια υστερεί ενός αυτοτελούς κέντρου πολιτισμού και οργανωμένων χώρων πρασίνου για την ανάδειξη μιας συνεκτικής βιώσιμης γειτονιάς.
Επιπλέον η διάσπαση του αστικού συνεχούς λόγω της ανεκμετάλλευτης εκτάσεως ωθεί την περιοχή της Καλαμαριάς να αναπτυχθεί ως αυτόνομο κέντρο με τους «δικούς» της δημόσιους χώρους και αποκομμένο «χαρακτήρα».
Η στρατηγική ανάλυση που έπεται αντιμετωπίζει τον νοηματικό και λειτουργικό διαχωρισμό της πρότασης με την πόλη μέσω της επίλυσης των προβλημάτων προσβασιμότητας, φύτευσης κ.α. ως αποτέλεσμα της πολύχρονης παραμέλησης του χώρου μελέτης. Το πάρκο διαχωρίζεται σε τρείς ζώνες που αντιστοιχούν στην παραπάνω ανάλυση και λαμβάνουν το νέο πρόγραμμα χρήσεων.
Στις ζώνες του αστικού πάρκου, του άλσους και του «Ξέφωτου».
Στην ζώνη του ξέφωτου επιλέγεται να χωροθετηθεί το δημοτικό κέντρο που εστιάζει σε πολιτιστικού περιεχομένου δραστηριότητες. Ο σχεδιασμός του ακολούθησε την προαναφερθείσα κλιμακωτή λογική με σκοπό να ενταχθεί στον χώρο του ως απόρροια της επίλυσης της πρωταρχικής ανάλυσης της εργασίας.
Στοχεύοντας στη σύνδεση του με την πόλη έγινε η επιλογή της τοποθεσίας αμέσως βόρεια της νέας στάσης του μετρό που εντάσσεται με τη σειρά της στον σχεδιασμό. Το πρόγραμμα του κτιρίου διασπάται στις δύο ενότητες, της πόλης και του πάρκου (της κοινότητας). Οι λειτουργίες που αφορούν την κοινότητα ανυψώνονται χαρίζοντας την αδιάσπαστη οπτική επαφή με το περιβάλλον, ενώ το πρόγραμμα που αφορά την πόλη υπερκαλύπτεται από μια προέκταση εδάφους σε μορφή βατού προβόλου.
Στόχος είναι η οργανική ένταξη και συνομιλία με το συγκείμενο της περιοχής. Η πρόταση αναζητά την ενοποίηση του πρασίνου, της αναψυχής και του πολιτισμού με την αστική πραγματικότητα της μητρόπολης της Θεσσαλονίκης. Η αλληλεπίδραση με τον δημόσιο χώρο καθίσταται συνεχής και όχι επεισοδιακή λόγω έλλειψης οργανομένου σχεδιασμού.
Αφορά ένα είδος πραγματιστικής ουτοπίας.
Στοίχεια έργου
Τίτλος έργου Το Ξέφωτο | Μητροπολιτικό πάρκο και κέντρο πολιτισμού στη Νοτιοανατολική πύλη Θεσσαλονίκης
Τύπος έργου Διπλωματική εργασία
Πανεπιστημιακό ίδρυμα Αρχιτεκτονική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Φοιτητής Θεμιστοκλής Γκουντρουμπής
Υπεύθυνος καθηγητής Δημήτριος Θωμόπουλος
The thesis proposal by Themistoklis Gkountroumpis aims to redesign and reintegrate the previously unused area of 83 hectares located between the former Allatini ceramics factory and the southeastern part of Charilaou into a metropolitan and cultural park/center. Working towards a proposal of both local and trans-local influence a survey was carried out as to the context of the design.
-text by the authors
The primary analysis was based on the assumption of the existence of three successive scales of context: that of the city, that of the region and that of the human scale and community.
For the first scale we consider the proposal in a trans-local context that is not solely concerned with the boundaries of the study area but also with the interaction that develops with the city as a whole. It essentially reflects the park’s physical and conceptual pairing with the existing “social landmarks” such as the New Waterfront of Thessaloniki, the Confex Park etc.
The dense urban condition of the city is perceived as a solid component with its few organized public spaces emerging like “glades”. This is revealed through the transference of the Nolli diagram onto the scale of the city. The area of interest emerges in a similar fashion from its identified context. This exact observation acts as the basis for the design’s fundamental theme, that of the “Glade”.
Focusing on the scale of the Charilaou area as the “glade’s” immediate boundary, the residential character of the area becomes apparent within its run-of-the-mill urban planning which lacks an independent cultural center as well as organized green spaces so as to create a coherent sustainable community.
The fragmentation of the urban continuum as a result of inattentive land usage forces the area of Kalamaria to develop as an autonomous center with its own public spaces and semi-detached “character”.
The ensuing strategic analysis tackles the conceptual and functional separation of the proposal from the city through the resolution of various problems such as inadequate accessibility, planting, etc. which stem from the long-standing neglect of the study area. The park is then divided into three zones corresponding to the aforementioned analysis and receive the renewed programme: the urban park, the grove and the “Glade”.
The “Glade” is chosen as the location for the municipal center which will focus on communal and cultural activities. Its design follows the already established “zoning” logic in order to be integrated to the park as the direct result of the project’s primary analysis.
To create a direct connection between the building and the city, the location was chosen due to its close proximity with the new metro station. The building programme is then split into two sections: the city and the park (the community). The communal programme is thus elevated, attempting to establish a seamless visual contact with its environment, while the programme relating to the city is tucked under a ground extention forming a walkable cantilever.
The proposal integrates nature, recreation and culture into the everyday reality of the metropolis of Thessaloniki, creating a kind of pragmatic utopia.
Facts & Credits
Project title The Glade | Metropolitan Park and cutural centre at the Southeast gate of Thessaloniki
Project type Diploma thesis project
University Aristotle University of Thessaloniki, Architecture school
Students Themistoklis Gkountroumpis
Supervisor Dimitrios Thomopoulos
READ ALSO: Sants - Refurbishment of a dwelling in a century-old residential building in the Sants district, in Barcelona by midori arquitectura