Φθινοπωρινό Σχολείο για την παραδοσιακή και αειφόρο δόμηση | BOULOUKI Περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης

Το Φθινοπωρινό Σχολείο παραδοσιακής και αειφόρου δόμησης από το BOULOUKI – περιοδεύον εργαστήριο για τις παραδοσιακές τεχνικές δόμησης- που υλοποιήθηκε το διάστημα 17-28 Οκτωβρίου στα Φράστα Τζουμέρκων ολοκληρώθηκε με επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή.

-Δελτίο Τύπου

Η πρώτη εβδομάδα είχε σεμιναριακό χαρακτήρα και περιλάμβανε καθημερινές διαλέξεις, επιδείξεις και πρακτικές δοκιμές γύρω από τη χρήση φυσικών υλικών στην παραδοσιακή και αειφόρο δόμηση. Συγκεκριμένα, οι διαλέξεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν από τα μέλης της ομάδας Μπουλούκι, από καταξιωμένες καθηγήτριες και συνεργάτες-τεχνίτες, αφορούσαν τη χρήση της πέτρας, του ξύλου, των παραδοσιακών και σύγχρονων υλικών δόμησης με βάση τον ασβέστη και το χώμα. Παράλληλα, συζητήθηκαν ζητήματα ενεργειακού σχεδιασμού ιστορικών και νέων κατασκευών και παρουσιάστηκαν οι περιβαλλοντικές διαστάσεις των έργων της ομάδας. 

Καθώς οι διαλέξεις συνοδεύονταν από πρακτικές δοκιμές, ο χώρος του σχολείου μετατράπηκε σε εργαστήρι πειραματισμού δίνοντας την ευκαιρία στους/ις συμμετέχοντες/ουσες να εξασκηθούν στον έλεγχο πρώτων υλών και την ορθή προετοιμασία διαφορετικών δομικών υλικών. Παράλληλα, το ίδιο το σχολικό κτίριο, πέτρινη κατασκευή του 1955, χρησιμοποιήθηκε ως πεδίο μελέτης για την παρατήρηση διαφορετικών τύπων φθοράς και κατασκευαστικών χαρακτηριστικών. Οι συμμετέχοντες/ουσες δούλεψαν συλλογικά προκειμένου να σχεδιάσουν οικολογικές προτάσεις θερμομόνωσης του σχολικού κελύφους, αλλά και κατασκευαστικές λύσεις για την αποκατάσταση της ξύλινης στέγης. 

Το Σάββατο 21/10 και την Κυριακή 22/10 πραγματοποιήθηκε μια σειρά ανοιχτών εκδηλώσεων με επίκεντρο το Παλιό Δημοτικό Σχολείο στα Φράστα Τζουμέρκων: 

● Μιντάτι συλλογικής εργασίας και περιήγηση στα παλιά μονοπάτια της περιοχής. 

Με οδηγό τις μνήμες των κατοίκων οι συμμετέχοντες/ουσες του εργαστηρίου, ντόπιοι και επισκέπτες καθάρισαν το παλιό μονοπάτι που ακολουθούσαν οι μαθητές για να φτάσουν στο σχολείο. Μέσω καθοδηγούμενης περιήγησης εντοπίσαμε διαφορετικά στοιχεία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και περιηγηθήκαμε στον οικισμό και το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας, καθώς και στο καλντερίμι που ανακατασκευάστηκε παλαιότερα από την ομάδα μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις. 

● Δημόσιος διάλογος με τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας.

Εκπρόσωποι ΟΤΑ, φορείς κοινωνικών επιχειρήσεων, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, τεχνίτες και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής αντάλλαξαν απόψεις πάνω σε ζητήματα που άνοιξε η ομάδα Μπουλούκι για τις δυνατότητες ανάπτυξης εγχειρημάτων κοινωνικής οικονομίας και καινοτομίας στις ορεινές κοινότητες της Ηπείρου, με έμφαση στην παραδοσιακή και τη σύγχρονη βιώσιμη δόμηση. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Ενίσχυσης της Κοινωνικής Καινοτομίας στην ελληνική περιφέρεια που υλοποιείται από το Impact Hub Athens, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Google.org. 

● Υβριδική ημερίδα γύρω από διαφορετικές “Ερμηνείες αρχιτεκτονικής κληρονομιάς” σε συνδιοργάνωση με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών. 

Με καλεσμένους ομιλητές/τριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, την Κυριακή 22/10 πραγματοποιήθηκαν διαλέξεις πάνω στις διαφορετικές πτυχές κληρονομιών που συχνά μένουν αποσιωπημένες.

Στόχος της ημερίδας ήταν να αναδείξει πώς οι ανθρωπιστικές επιστήμες μπορούν να συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του δομημένου περιβάλλοντος και την ερμηνεία των μετασχηματισμών του στην πάροδο του χρόνου.

Η δεύτερη εβδομάδα του εργαστηρίου εστίασε στην πρακτική εξάσκηση των 18 συμμετεχόντων/ουσών σε εργασίες πελεκήματος πέτρας, κατασκευής ξερολιθικού καλντεριμιού και εφαρμογής πλακόστρωσης με χρήση κονιάματος ασβέστη. Παράλληλα, οργανώθηκε επίδειξη εξόρυξης και επεξεργασίας πέτρας στον Άραχθο ποταμό και επιλογή υλικού που χρησιμοποιήθηκε στο έργο. Υπό την καθοδήγηση των μηχανικών της ομάδας και των έμπειρων τεχνιτών, οι εκπαιδευόμενοι/ες εξοικειώθηκαν με διαφορετικές τεχνικές, υλικά και εργαλεία, καθώς και την κατανόηση όλου του κύκλου ενός κατασκευαστικού έργου, από τη συλλογή της πρώτης ύλης μέχρι την τελική εφαρμογή. 

Οι εργασίες συνέβαλαν στη συνέχιση του έργου διαμόρφωσης της νέας αυλόθυρας του σχολικού κτιρίου, ολοκληρώνοντας το καλντερίμι της εισόδου σε αυτήν.

Σκοπός είναι το Παλιό Δημοτικό Σχολείο του 1955 να αποκατασταθεί και ανακαινιστεί πλήρως μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις, ώστε να αποτελέσει ένα νέο “σχολείο” για την εκπαίδευση και προώθηση των παραδοσιακών τεχνικών και της αειφόρου δόμησης στην Ήπειρο και ευρύτερα. 

Το εργαστήριο συνδιοργανώθηκε από το Περιοδεύον Εργαστήριο για τις Παραδοσιακές Τεχνικές Δόμησης ‘ΜΠΟΥΛΟΥΚΙ’, τον Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων, τον Δήμο Βορείων Τζουμέρκων, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Τμήμα Ηπείρου και τη Γαλλική Σχολή Αθηνών. Πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και την οικονομική επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και με την υποστήριξη των J.M. Kaplan Fund, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ, Impact Hub Athens/Google.org Foundation και με τη χορηγία σε είδος του Ομίλου K&S Μπαρμπέρη.