"AlloTinos" : Reinterpreting and redesigning an abandoned quarry in Tinos | Διπλωματική εργασία από την Ίρις Μπακογιάννη

Η Διπλωματική εργασία από την Ίρις Μπακογιάννη με τίτλο “AlloTinos” : Reinterpreting and redesigning an abandoned quarry in Tinos, επιχειρεί σε ένα σύμπλεγμα τριών ανενεργών λατομείων να αναδείξει τις ποιότητες του εγκαταλελειμμένου τοπίου καθώς και να αναβιώσει το χώρο των λατομείων μέσω της ένταξης δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την μαρμαροτεχνία.

Τήνος ή Υδρούσα όπως την αποκάλεσε ο Αριστοτέλης 

Το νησί των Κυκλάδων που ο άνεμος το λαξεύει και ο ήλιος το σμιλεύει. Η παρούσα διπλωματική εργασία είναι εμπνευσμένη από μια “άλλη” Τήνο. Όχι από αυτή που είναι συνυφασμένη με τον θρησκευτικό χαρακτήρα του νησιού και τον ολοένα και αυξανόμενο τουρισμό του άλλα από την Τήνο των αγώνων φυσικών τοπίων, την Τήνο του μαρμάρου και την Τήνο των καλλιτεχνών.  

H παρούσα διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στο βορειοδυτικό κομμάτι της Τήνου, στο όποιο είναι συγκεντρωμένη η πλειονότητα λατομείων πράσινου μαρμάρου, και πιο συγκεκριμένα στον όρμο των Αχινών όπου σήμερα σώζεται ένα σύμπλεγμα τριών ανενεργών λατομείων. Μέσω της σχεδιαστικής πρότασης επιχειρείται η ανάδειξη μιας πτυχής του πολιτισμικού χαρακτήρα της Τήνου, αυτής που σχετίζεται με την εξόρυξη και την επεξεργασία του μαρμάρου, που συχνα παραβλέπεται από την ολοένα και αυξανόμενη τουριστική ανάπτυξη που έχει λάβει το νησί τα τελευταια χρονιά.

Βασικός στόχος της παρέμβασης είναι η ανάδειξη των ποιοτήτων του εγκαταλελειμμένου τοπίου καθώς και η αναβίωση του χώρου των λατομείων μέσω της ένταξης δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την μαρμαροτεχνία.

Με την χάραξη νέων διαδρομών, την επανάχρηση υφιστάμενων κελυφών , τον σχεδιασμό νέων κτισμάτων που εντάσσονται ομαλά στο υπάρχον τοπίο και μια σειρά υπαίθριων και ημι-υπαιθριων επεμβάσεων, ο χώρος των εγκαταλελειμμένων λατομείων επαναπροσδιορίζεται και αξιοποιείται ως ένας χώρος προβολής της σημασίας και της ιστορίας του μαρμάρου στην Τήνο. Παράλληλα διαμορφώνεται ως ένας χώρος στον οποίο ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με όλα τα στάδια επεξεργασίας του μαρμάρου από την αρχή μέχρι το τέλος, από την εξόρυξη μέχρι την τέχνη κατασκευής μαρμάρινων γλυπτών και αντικειμένων.  

 Η εργασία χωρίζεται σε τρία στάδια: το στάδιο της αναγνώρισης, το στάδιο των διερευνήσεων και της κεντρικής ιδέας και το τελικό στάδιο της πρότασης. Στο πρώτο στάδιο αρχικά συλλέχθηκαν πληροφορίες σε ευρύτερο πλαίσιο όσον αφορά την παρουσία μαρμάρου στην Τήνο, όπως ιστορικά στοιχεία, πληροφορίες για την εξόρυξη μαρμάρου και τα λατομεία, πληροφορίες για την εξάσκηση της μαρμαροτεχνίας κ.λ.π και στην συνέχεια παρουσιάστηκε η υφιστάμενη κατάσταση της περιοχής επέμβασης.

Στο δεύτερο στάδιο έγινε αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης κι έπειτα διατυπώθηκαν οι βασικές προθέσεις για την σχεδιαστική πρόταση και συγκροτήθηκαν οι κύριες ιδέες στις οποίες βασίστηκε ο επανασχεδιασμός του χώρου του λατομείου. 

Στο τελικό στάδιο παρουσιάζεται η σχεδιαστική πρόταση με βάση την οποία επαναπροσδιορίζεται το λατομείο των Αχινών. Συνοπτικά αυτή περιλαμβάνει: τον σχεδιασμό νέων κτισμάτων που θα φιλοξενήσουν τα εργαστήρια μαρμαροτεχνίας, την επανάχρηση δύο υφιστάμενων κελυφών που θα φιλοξενήσουν χρήσεις σχετικές με την παρελθοντική λατομική δραστηριότητα της περιοχής, την εκμετάλλευση του “σκηνικού” που δημιουργείται από τις κερκίδες μαρμάρου του λατομείου για την δημιουργία ενός υπαίθριου θεάτρου, την δημιουργία ενός υπαίθριου εκθεσιακού χώρου, τον σχεδιασμό ενός αναψυκτηρίου με οπτική επαφή προς το παραλιακό μέτωπο, τον επανασχεδιασμό μιας προβλήτας για την εξασφάλιση της προσέλευσης στο χώρο των λατομείων μέσω της θάλασσας καθώς και την χάραξη μιας νέας διαδρομής που θα διατρέχει καθοδικά τις κερκίδες μαρμάρου. 

 Στοιχεία έργου

Τίτλος εργασίας: “AlloTinos” : Reinterpreting and redesigning an abandoned quarry in Tinos 
Τυπολογία: Διπλωματική εργασία
Εξεταστική περίοδος: 2023 
Φοιτήτριες: Ίρις Μπακογιάννη  
Επιβλέποντες: Στυλιανή Λεφάκη 
Σχολή: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Kείμενο: Ίρις Μπακογιάννη  

The diploma thesis project by Iris Bakogianni with the title “AlloTinos” : Reinterpreting and redesigning an abandoned quarry in Tinos, attempts to underline the qualities of the abandoned landscape of three inactive quarries and highlight an aspect of the cultural character of Tinos that relates to the extraction and processing of marble.

The present thesis focuses on the northwestern part of Tinos, where the majority of green-marble quarries are concentrated, and more specifically in the bay of “Achinoi”. Nowadays, a complex of three inactive quarries is preserved in the area. The design proposal aims at highlighting an aspect of the cultural character of Tinos that relates to the extraction and processing of marble, which is often overlooked by the evergrowing touristic development that the island has experienced in recent years.

The main goal of the intervention is to highlight the qualities of the abandoned landscape, as well as to revive the quarry spaces by integrating activities related to marble craftsmanship.

Through the creation of new routes, the reuse of existing shells, the design of new buildings that smoothly blend into the existing landscape, and a series of outdoor and semi-outdoor interventions, the space of the abandoned quarries is redefined and utilized as a showcase of the importance and history of marble in Tinos. At the same time, it is shaped as a space where visitors come into contact with all the stages of marble processing from the beginning to the end, from the extraction to the art of working with marble to form sculptures or simpler objects. 

The thesis is divided into three stages: the stage of preliminary site examination, the stage of investigation and formation of the core idea, and the final stage of the proposal. The first stage initially consists of information collected in a broader context regarding the presence of marble in Tinos, such as historical data, information about marble extraction and quarries, information about the practice of marble craftsmanship, etc., and then a presentation of the existing state of the intervention area. The second stage begins with an evaluation of the current state of the quarry site, followed by the formulation of the basic intentions of the design proposal and the main ideas behind the redesign of its spaces. 

The final stage consists in a presentation of the design proposal itself which redefines the “Achinoi” quarry. In summary, it includes the design of new buildings that will house marble workshops, the reuse of two existing shells that will house uses related to the past quarrying activity of the area, the utilization of the “scenery” created by the marble terraces of the quarry for the creation of an outdoor theater, the creation of an outdoor exhibition space, the design of a canteen with a view towards the coastal front, the redesign of a pier to ensure access to the quarry area by sea, as well as the marking out of a new path that will descend through the levels of the marble quarry.

Facts & Credits 

Project title: “AlloTinos” : Reinterpreting and redesigning an abandoned quarry in Tinos
Typology: Diploma thesis project
Academic semester:  2023
Students: Iris Bakogianni 
Supervisors: Styliani Lefaki  
Institution: Aristotle University of Thessaloniki, Department of Architecture Engineering
Text: Iris Bakogianni