‘Ο Gropius ήρθε να με δει στο σπίτι μου στην περιοχή Canoas πάνω από το Ρίο. Το είχα σχεδιάσει ως μία ροή φυσικών καμπυλών… ‘Όμορφο’, είπε, ‘αλλά δε μπορεί να παραχθεί μαζικά.’ Λες και είχα τέτοια πρόθεση. Μα τι ηλίθιος…’[1]
Η θέση, σε μικρό ύψωμα, είναι προνομιακή. Το επίμηκες πεδίο είναι ελεύθερο προς το νότο και την κορυφή Γιούχτα. Το σπίτι αναπτύσσεται αναγκαία κατά μήκος της νότιας πλευράς, της πλευράς του ήλιου. –Πως μπορεί να αντιμετωπίσει μια γραμμική κατοικία το έντονο κρητικό φως; Η εξαρχής-γλυπτική χειρονομία προκύπτει από αυτήν την ηλιόλουστη συνθήκη: επιδιώκεται μέσω μίας διπλής καμπυλότητας το κτίριο να καμπυλωθεί, να λυγίσει από τη δύναμη της πορείας του ήλιου από την ανατολή στη δύση. Η όψη είναι τυφλή, με εξαίρεση μία εκ-τομή στην άνω γωνία, η οποία αποκαλύπτει έναν υπαίθριο χώρο. Η κάτω καμπύλη υποδέχεται το φως στο ενδιάμεσο και κυρίως επίπεδο, παραλαμβάνοντας την κλίμακα του ορόφου. Ο όγκος λειτουργεί ως στέγαστρο για την ημιυπαίθρια εκτόνωση της κατοικίας και τον κήπο. Το εσωτερικό του παραλαμβάνει τον κυρίως χώρο ύπνου και καταλήγει σε μια κρυφή εκτομή της οροφής του, στην ανατολική της γωνία. Μία μικρή δεξαμενή λειτουργεί εκεί ως υπαίθριο λουτρό. Το χαμηλότερο επίπεδο, το οποίο αναπτύσσεται ως ισχυρή σκουρόχρωμη βάση, είναι επίσης εσωστρεφές. Ο χειρισμός των καμπυλών επιδιώκει ταύτιση με τον τεταμένο χειρισμό κενού και φωτός. Πρόκειται για ένα κτίριο το οποίο υπακούει κυρίως σε κανόνες που γεννά το ίδιο. Η στατική επίλυση είναι αδιάλυτη από την ίδια τη μορφή: η υποστύλωση στο επίπεδο του κήπου υλοποιείται προοδευτικά από ένα κυκλικό σύμμικτο μεταλλικό, σε ένα τετράγωνο σκυροδετημένο, για να καταλήξει στο γωνιακό μονολιθικό τοιχίο στο οποίο η όψη εδράζεται ελεύθερα. Το ευφρόσυνο façade δείχνει να απολαμβάνει την αντιστικτική συνενοχή των γειτονικών, μαζικά παραγόμενων πολυκατοικιών.
[1] Oscar Niemeyer, συνέντευξη στον Jonathan Glancey.
READ ALSO: TRANSFORMER LIKE ZOOMLION HEADQUARTERS EXHIBITION CENTER | amphibianArc