Η ημερίδα ΕΣΩ επιστρέφει στις 15 Ιουνίου 2022 στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, με τίτλο “Crossing Territories”, ως ο καταλύτης των εμπειριών που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια προς μια αυξανόμενη κοινωνική, πολιτιστική, πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα. Το Αrchisearch μίλησε με τον Peter Murray, κεντρικό ομιλητή της διοργάνωσης. Ο πολύ σημαντικός “δημοσιογράφος αρχιτεκτονικής”, αντί να ασκήσει επαγγελματικά το αντικείμενο των σπουδών του άρχισε να γράφει για αυτό. Σήμερα ο βραβευμένος από τη βασίλισσα Ελισσάβετ, Peter Murray, έγινε σύμβουλος του πρωθυπουργού της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον και του δημάρχου του Λονδίνου Σάντικ Καν. 

Η προπώληση ξεκίνησε. Για να αγοράσετε εισιτήριο σας μπείτε στην σύνδεση https://tinyurl.com/ms3xdhum

– Συνέντευξη στη Δανάη Μάκρη και Θανάση Διαμαντόπουλο

Ο Peter Murray είναι αυτός που επιμελείται ως επικεφαλής το φεστιβάλ αρχιτεκτονικής New London Architecture. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο πανεπιστήμιο του Bristol. O Murray αγαπούσε το αντικείμενο των σπουδών του, την αρχιτεκτονική αλλά ήθελε περισσότερο να γράφει ή να τη σχολιάζει παρά να την ασκεί. Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών του χρόνων άρχισε να εκδηλώνει το εκδοτικό μικρόβιο που τον είχε καταλάβει, πάντα στον τομέα της αρχιτεκτονικής.

Έτσι, κυκλοφορούσε πανεπιστημιακά περιοδικά που έμοιαζαν περισσότερο με fanzine. “Το ένα λεγόταν “Μegascope” και το άλλο “Clipkit” στο οποίο δώσαμε αυτήν την ονομασία γιατί ήταν σαν kit στο οποίο μέσα στο μήνα κάναμε updating προσθέτοντας σελίδες με καινούργια άρθρα”. Τη δεύτερη φορά, του μιλήσαμε ενώ βρισκόταν στο Λονδίνο, την πρωτεύουσα που δεν μπορείς να βγάλεις από μέσα του, αλλά ούτε και να βγει ο ίδιος από την καρδιά της.

Αυτός ο πολύτιμος για την αρχιτεκτονική, σύμβουλος του δημάρχου του Λονδίνου θα είναι κεντρικός ομιλητής στο συνέδριο αρχιτεκτονικής και design ΕΣΩ που θα γίνει τις 15 Ιουνίου στη Στέγη. Ξεκινήσαμε τη συζήτηση μας με τη τιμητική διάκριση που απέσπασε από τη Βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας.

-Ποιες είναι οι κυρίαρχες σκέψεις σας για τη βράβευσή σας με ΟΒΕ;

Κανονικά η αναφορά για αυτήν την τιμή διατυπώνεται ως «υπηρεσίες στην αρχιτεκτονική», οπότε αισθάνομαι πολύ κολακευμένος και ευχαριστημένος που η δική μου διάκριση αφορά την «ηγεσία στις τέχνες, την αρχιτεκτονική, τον πολεοδομικό σχεδιασμό, το σχέδιο, τις εκδόσεις και τη φιλανθρωπία».

Περιγράφει τα διάφορα από τα πάθη στη ζωή μου και αντανακλά το εύρος της δουλειάς που κάνω. Μερικές φορές ανησυχώ μήπως είμαι υπερβολικά «ερασιτέχνης», μα η διάκριση καταξίωσε τους τρόπους μου.

-Στην ίδια περίσταση βραβεύτηκε και ο Kenneth Frampton. Αλλά και ο Peter Barber που είναι ευρέως γνωστός για μια σειρά κοινωνικών κατοικιών που κατασκευάστηκαν σε όλο το Λονδίνο. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη το βραβείο Pritzker στον Diébédo Francis Kéré, παρατηρείτε μια νέα οπτική στον παγκόσμιο διάλογο για την αρχιτεκτονική και τις προτεραιότητές της;

Η καθυστέρηση στην απότιση φόρου τιμής στον Ken Frampton – είναι 92! – ήταν μια τεράστια παράλειψη. Έπρεπε να το είχε λάβει πριν από χρόνια. Αλλά νομίζω ότι τόσο ο Peter Barber όσο και ο Francis Kéré οφείλουν κάτι στον Frampton και στη συζήτησή του για το «critical regionalism» – τη σημασία της αποκέντρωσης.

Η απόρριψη του Διεθνούς Στυλ και η αναζήτηση ενός Μοντερνισμού που αντικατοπτρίζει κάτι από τον τόπο του είναι μέρος της σύγχρονης ατζέντας σε όλο τον κόσμο.

Αυτό αντικατοπτρίζεται σε ένα πιο αναλυτικό επίπεδο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ο χαρακτηρισμός των τοπικών περιοχών έχει ενσωματωθεί στο σύστημα σχεδιασμού.

Ποιος είναι ο πραγματικός ορισμός της «βιωσιμότητας», κατά τη γνώμη σας και ποιες είναι οι πραγματικές πτυχές της; Χρειάζεται η αρχιτεκτονική να επανεξετάσει τη σχέση της με την κοινωνία και την ευημερία των ανθρώπων συνολικά;

Η βιωσιμότητα είναι να κάθεσαι ανάλαφρα σε αυτή τη Γη. Αισθάνομαι ένοχος όταν πετάω, ακόμα και στην Αθήνα, αλλά το ποδήλατο ή το σκάφος φέρνει ένα επίπεδο χαράς που αντικατοπτρίζει μια απίστευτα αποτελεσματική χρήση των πόρων.

Το να ζεις μια βιώσιμη ζωή είναι τόσο ηθικό όσο και οικονομικό ή επιστημονικό εγχείρημα.

Ο Buckminster Fuller δημοσίευσε το Εγχειρίδιο λειτουργίας του για το Διαστημόπλοιο Γη το 1969 και με είχε μεγάλη επιρροή. Μίλησε για τη μη βιωσιμότητα των ορυκτών καυσίμων, την ανισότητα, τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης και για το πώς, αν δεν διατηρήσουμε τα συστήματά μας σε καλή τάξη, ο κόσμος θα πάψει να λειτουργεί. Οι ιδέες του για τη συνέργεια και τον τρόπο που τα συστήματα συνεργάζονται ήταν μπροστά από την εποχή του. Η ζωή στον Άρη δεν είναι η απάντηση.

Χρειάζεται ο κόσμος τους “starchitects”;

Όσο κι αν απολαμβάνω κάποιες από τις δουλειές τους, ο κόσμος δεν «χρειάστηκε» ποτέ τους αρχιτέκτονες-σταρ. Αυτό που χρειάζεται ο κόσμος είναι αστικοί σχεδιαστές, αρχιτέκτονες και αρχιτέκτονες τοπίου που μπορούν να δημιουργήσουν υπέροχα μέρη που είναι βιώσιμα, ισόνομα, δίκαια και ευχάριστα. Τα μελλοντικά ζητήματα της αρχιτεκτονικής αφορούν τη μορφή των πόλεων μας, όχι τη μορφή μεμονωμένων κτιρίων.

“New London Architecture”. Ποια είναι τα τρέχοντα “καυτά” θέματα;

Στην κορυφή της ατζέντας είναι η μορφή της πόλης μετά τον COVID. Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος όταν οι περισσότεροι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι; Ο δήμαρχος του Λονδίνου έχει υποστηρίξει το όραμα του Carlos Moreno για την “πόλη των 15 λεπτών”, ένα έργο που ταιριάζει στο Λονδίνο που είναι ιστορικά πολυκεντρικό. Ακόμη και πριν από την πανδημία βλέπαμε μια αλλαγή στην ισορροπία μεταξύ του κέντρου και των προαστίων.

Πριν από πέντε χρόνια έγραψα: “Παρόλο που το κέντρο παραμένει ο βασικός οικονομικός μοχλός της πρωτεύουσας, οι εξελίξεις με έμφαση στις γειτονιές, στη δημιουργία τοποθεσιών και στη μείωση των μετακινήσεων είναι ολοένα και πιο σημαντικές. Μια πόλη με πολλά κέντρα παρέχει χώρους όπου οι άνθρωποι εργάζονται, ζουν και διασκεδάζουν ή παίζουν”.

Η πόλη των 15 λεπτών είναι σχεδόν έτοιμη: το 90 τοις εκατό των Λονδρέζων ζουν ήδη μέσα σε 10 λεπτά από έναν κεντρικό δρόμο. Εάν οι περισσότεροι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι, αυτό είναι καλό για τις τοπικές γειτονιές. Από την άλλη πλευρά, τι σημαίνει αυτό για τις κεντρικές επιχειρηματικές περιοχές; Θα πρέπει να γίνετε πιο διαφοροποιημένοι, για να δημιουργήσετε περισσότερες προσφορές λιανικής, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές.

Ωστόσο, η ανάκαμψη του κέντρου στο Λονδίνο απειλείται από την έλλειψη χρηματοδότησης για τις δημόσιες συγκοινωνίες λόγω των απωλειών που έγιναν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και από μια μη υποστηρικτική κυβέρνηση που θέλει να μεταφέρει τις επενδύσεις από την πρωτεύουσα σε φτωχότερες πόλεις στη βόρεια Αγγλία.

Ταυτόχρονα, ο δήμαρχος του Λονδίνου επιδιώκει να αυξήσει το μερίδιο των ενεργών μετακινήσεων (περπάτημα, ποδηλασία και δημόσια συγκοινωνία) από 62 τοις εκατό σε 80 τοις εκατό έως το 2041 – αλλά χωρίς ένα σωστά λειτουργικό σύστημα δημόσιων μεταφορών αυτό δεν θα συμβεί. Το Active Travel υποστηρίζεται από τον δήμαρχο για τα διαπιστευτήρια βιωσιμότητας και τα οφέλη για την υγεία.

What are your main thoughts about your OBE award?

Normally the citation for this honour reads “for services to architecture” so I was very flattered and pleased that mine read that it was for ‘leadership in the arts, architecture, city planning, design, publications and charity,’ which describes the various passions in my life and reflects the breadth of the work that I do. I sometimes worry about being too much of a dilettante but this made it respectable.

Kenneth Frampton was awarded on the same occasion. But also Peter Barber who is widely known for a series of social housing built throughout London. Also considering the Pritzker Prize in Diébédo Francis Kéré, do you see a new perspective on the global dialogue on architecture and its priorities?

The lateness of Kenneth Frampton’s honour – he’s 92! – was a huge oversight. He should have received it years ago. But I think that both Peter Barber and Francis Kéré owe something to Frampton and his discussion of ‘critical regionalism’. The rejection of the International Style and a search for a Modernism that reflects something of its place is a part of the contemporary agenda across the world. This is reflected at a more granular level in the UK where characterization reflecting local areas has been built into the planning system.

What is the real definition of “sustainability”, in your opinion and what are its true aspects? Does architecture need to reconsider its relationship to society and to people’s wellbeing as a whole?

Sustainability is about sitting lightly on this Earth.

I feel guilty flying, even to Athens, but riding a bicycle or sailing a boat brings a level of joy that reflects an incredibly efficient use of resources. Living a sustainable life is a moral as much as an economic or scientific endeavour. Buckminster Fuller published his Operating Manual for Spaceship Earth back in 1969 and it has been a big influence on me. He talked about the unsustainabilty of fossil fuels, of inequality, of the impact of artificial intelligence and about how, if we do not keep our systems in good order, the world will cease to function. His ideas of synergy and the way systems work together were ahead of his time. Life on Mars is not the answer.

Architecture has always been about wellbeing, about protection from the elements and about creating more amenable and healthier conditions of living, but in recent years and accelerated by COVID this is now at the top of the design agenda.

Wellbeing also encompasses mental health and I am currently planning a visit to Bhutan where planning policy is based around the idea of gross national happiness rather than gross national product which I think is excellent.

Does the world still need “starchitects”?

As much as I enjoy some of their work, the world has never ‘needed’ starchitects. What the world needs is urban designers, architects and landscape architects who can create great places that are sustainable, liveable, equitable and delightful. The future issues of architecture are around the form of our cities, not the form of individual buildings.

“New London Architecture”. What are the current hot topics?

Top of the agenda is the shape of the post-COVID city. What will be the impact of more people working from home?

The Mayor of London has espoused Carlos Moreno’s vision of the 15-minute city, a project that suits London which is historically polycentric. Even before the pandemic we were seeing a change in balance between the centre and the suburbs.

Five years ago I wrote: “Although the centre remains the key economic driver of the capital, developments with a focus on neighbourhoods, on placemaking and a reduction in commuting are increasingly significant. A many-centred city provides places where people work, live and play”.

The 15 minute city is deliverable: 90 per cent of Londoners already live within 10 minutes of a high street. If more people working from home is good for local neighbourhoods, what does that mean for central business districts? They will need to become more diverse, to create more retail, cultural and leisure offerings.

The recovery of the centre in London however is threatened by a lack of funding for public transport due to losses made during the pandemic and an unsupportive government which is looking to shift investment from the capital to poorer cities in the north of England.

At the same time the Mayor of London is looking to increase the modal share of active travel (walking, cycling and public transport) from 62 per cent to 80 percent by 2041 – but without a properly functioning public transport system this will not happen. Active travel is supported by the Mayor for its sustainability credentials and its health benefits.

more about Peter Murray’s work: https://nla.london/

Youtube Channel New London Architecture – YouTube 

Η προπώληση ξεκίνησε. Για να αγοράσετε εισιτήριο σας μπείτε στην σύνδεση https://tinyurl.com/ms3xdhum