The Architect Show 4 _ "Fast forward" | Όλα όσα συνέβησαν

To τρίτο panel κινήθηκε γύρω από τη θεματική “Νέες πολυκατοικίες: Φόρμα ή λειτουργία;”

Οι νέες πολυκατοικίες έχουν ισχυρή δική τους ταυτότητα. Με πρωτότυπες όψεις και σύγχρονες τυπολογίες εντυπωσιάζουν. Με ποια λογική σχεδιάζονται και ποια νέα μοντέλα ζωής εξυπηρετούν; Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Παύλος Χατζηαγγελίδης, από τους 314 Architecture studio, η Μαριαλένα Τσόλκα, από τους Tsolka architects, o Δημήτρης Τσίγκος από το γραφείο Omniview, o Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος, από τους KLab, η Κατερίνα Καραγιάννη από τους KKMK Architects και Aριστείδης Ντάλας, ιδρυτής του γραφείου Aristides Dallas Architects. Συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Δανάη Μακρή.

Συζητήθηκε πως στο σχεδιασμό των νέων πολυκατοικιών αναζητείται η διαχρονικότητα, το αναπάντεχο, το πρωτοποριακό. Η λειτουργικότητα παραμένει κινητήριος δύναμη ενώ οι μορφές επανασχεδιάζονται υιοθετώντας λιγότερο αυστηρές γεωμετρίες και ενσωματώνοντας οργανικές αναφορές. Το retro future στυλ που συνδυάζει αρμονικά στοιχεία του παρελθόντος και του μέλλοντος κυριαρχεί. Η νέα πολυκατοικία ως καθετοποιημένη βίλα. Σχεδιασμός πολυκατοικιών με άξονα τις αναλογίες του ανθρώπινου σώματος. Προγράμματα τρισδιάστατης μοντελοποίησης και παραμετρικός σχεδιασμός χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να δώσουν τη δυνατότητα παραγωγής νέων αναπάντεχων μορφών και να διευκολύνουν το brainstorming του έργου. High tech design και low tech construction: μια διαδικασία που κάνει τον αρχιτέκτονα και πάλι αρχιμάστορα, τηρεί το έργο εντός budget και δίνει τη δυνατότητα παραγωγής διαχρονικών μορφών. Το αναλογικό κομμάτι αφορά τη σύνθεση ενώ το ψηφιακό κομμάτι διευκολύνει την παραγωγή νέων καινοτόμων μορφών αλλά και υλικών. Η μεγάλη νίκη της νέας γενιάς αρχιτεκτόνων είναι ότι ανακτούν τον έλεγχο στο σχεδιασμό της πόλης και την παραγωγή πολυκατοικιών. Αναζητώνται νέοι θύλακες ζωές στο κέντρο των πόλεων με σκοπό να επανακατοικηθούν από νέους ανθρώπους. Η επόμενη μεγάλη μάχη της αρχιτεκτονικής κοινότητας είναι αυτή που σχετίζεται με τη βιωσιμότητα των κτηρίων και τη μείωση των ρύπων που παράγονται από τη κατασκευή.

Ακολούθησε το panel με θεματική την “Αναγέννηση της κατοικίας”

Εδώ οι: Πάνος Δραγώνας, ιδρυτής του γραφείου Dragonas architecture studio, Τσαμπίκος Πετράς, ιδρυτής των  Petras architecture, o Δημήτρης Ποτηρόπουλος, founding partner των Potiropoulos+Partners, η Μάρα Παπαβασιλείου, συνιδρύτρια των Μicromega και ο Γιώργος Μπαδογιαννάκης, εκπρόσωπος των Blue Development, Paradise Quarter συνομίλησαν για το τεχνικό υπόβαθρο και οι υποδομές για κατοικίες που προσφέρουν ποιότητα ζωής είναι πραγματικότητα. Ένα βήμα μπροστά, δεν αποτελεί φουτουριστικό σενάριο ο κόσμος στον οποίο οι κατοικίες θα έχουν δική τους προσωπικότητα, διαδραστική με τον κάτοικο, χάρη στην τεχνολογία. Παράλληλα, οι πολυκατοικίες του ’50, του ’60 και του ’70 αναμένουν να πάρουν ξανά ζωή. 

Πιο συγκεκριμένα, με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή οι συνομιλητές επικεντρώθηκαν στη σημασία της ενσωμάτωσης των φυσικών στοιχείων στη κατοίκηση. Έμφαση στους ενδιάμεσους χώρους του σπιτιού που μπορούν να αναβαθμίσουν αισθητά την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Στην Ελλάδα, είναι σημαντικό ο δημόσιος τομέας να μπορέσει να συμβαδίσει με την άνθιση της ιδιωτικής κατοικίας ώστε να διαμορφωθεί αποτελεσματικά το πλαίσιο δράσης της αρχιτεκτονικής κοινότητας. Από την πλευρά των επενδυτών, σε προτεραιότητα τίθεται η ευημερία των κατοίκων εντός τεχνολογικά προηγμένων κατοικιών σε προνομιακές τοποθεσίες μέσα στην πόλη. Σημασία έχει να επανεξετάσουμε τον πολιτικό ρόλο της αρχιτεκτονικής και πως μπορεί αυτή να προσαρμοστεί αποτελεσματικότερα στο σύγχρονο κοινωνικό γίγνεσθαι. Η είσοδος της τεχνολογίας στο χώρο της κατοικίας, οδηγεί στο «έξυπνο σπίτι», η κατανόηση της φουτουριστικής φύσης και λειτουργίας του οποίου αποτελεί την απόλυτη πρόκληση για τον αρχιτέκτονα του 21ου αιώνα. Η ευελιξία αποτελεί σημαντική παράμετρο του σύγχρονου αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ώστε να μπορεί η κατοικία να ανταποκριθεί στις εναλλασσόμενες ανάγκες των ένοικου της. Αναδεικνύεται έντονα η ανάγκη εξισορρόπησης του ρόλου της κατοικίας ως επενδυτικού προϊόντος και ως χώρου καθημερινής διαβίωσης. 

To επόμενο panel κινήθηκε γύρω από τη θεματική “Value engineering, a cost-conscious conversation”

To value engineering βρίσκει έδαφος όταν το κόστος ενός έργου ξεπερνά κατά πολύ τον προϋπολογισμό του, με αποτέλεσμα πλήθος συνεπειών. Σε διεθνές περιβάλλον, είναι ένα θέμα που έρχεται με μεγάλη ταχύτητα. Στη σκηνή του tAS4 συζήτησαν οι: Λυδία Ρεμπή, senior design manager των Hill International, Γιώργος Βίτουλας, partner της Arbitrage Real Estate, Πάνος Μπαστος, partner των Diarchon, Μιχάλης Μαυρολέων, ιδρυτής & CEO του γραφείου Α&Μ Architects και ο Μάρκος Δουρίδας, partner του αρχιτεκτονικού γραφείου R.C.TECH. Συντονιστής ήταν ο Eρρίκος Αρώνες, μέλος των Hellenic Properties, Νίκος Βασιλείου, CEO της εταιρίας Bright. Ο Νίκος Βασιλείου ανέφερε πως είναι πολύ σημαντικό να συνεργάζονται μεταξύ τους οι αρχιτέκτονες με τις εταιρίες / παραγωγούς η προμηθευτές ώστε με βάση τις προδιαγραφές να βρίσκουν λύσεις επάνω στα budget και στις ποιοτικές απαιτήσεις των έργων και των εταιριών που τα διαχειρίζονται.

Η συνομιλία επικεντρώθηκε στον άξονα του value engineering, που αποτελεί το τρίπτυχο χρήμα – χρόνος – χαρακτηριστικά με σκοπό να ικανοποιηθούν πλήρως οι ανάγκες του εκάστοτε πελάτη. Το Value engineering ξεκινάει από τα «Big ticket items»: επιδερμίδα κτηρίου – αρχιτεκτονική τοπίου – προμηθευτές και υλικά.

Το έκτο panel είχε κεντρική θεματική: “Υλικά in action, η επόμενη μέρα”

Κτίρια με φέροντα οργανισμό από ξύλο. Η καταγραφή όλων των υλικών που υπάρχουν σε μάντρες και αποθήκες της Αθήνας. Η επόμενη μέρα για το τσιμέντο, ένα black listed αλλά αναγκαίο και απελευθερωτικό υλικό. Με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή, συνομίλησαν οι: Mαρία Παπαφίγγου, συνιδρύτρια των ΟΟΑΚ, ο Kωνσταντίνος Πανταζής από τους Point Supreme, ο Aπόστολος Μητρόπουλος και ο Θάνος Ζερβός από τους Tenon Architecture, ο Αλέξανδρος Κιτρινιάρης ιδρυτής του γραφείου KAAF, καθώς και ο Nick McClughin, head of international specification του EGGER Group.

Οι ομιλητές συζήτησαν για την ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, που υπήρξε ανέκαθεν βιώσιμη εφόσον ήταν στενά συνδεδεμένη με τον τόπο σε επίπεδο υλικών κατασκευής, ενσωμάτωσης στο τοπίο και στο κλίμα του τόπου. Αυτό πρέπει να είναι το απόλυτο παράδειγμα για την αρχιτεκτονική του σήμερα. Απτική σχέση του αρχιτέκτονα με τα υλικά κατασκευής που επιλέγει: ο αρχιτέκτονας ως κατασκευαστής του έργου του, ο αρχιτέκτονας ως ηθοποιός-κάτοικος του σχεδίου που προτείνει. Η επανάχρηση ως διαδικασία που έρχεται μέσα από την αντίληψη, «τα κτήρια του μέλλοντος είναι ήδη εδώ». Όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος του υφιστάμενου κτηριακού αποθέματος. Έχει έρθει η στιγμή η επανάχρηση υλικών να ενταχθεί στην ελληνική κατασκευαστική κουλτούρα.

Το επόμενο panel είχε τον τίτλο “What is green?” με συντονιστή τον Ηλία Μεσσίνα, ιδρυτή της ECOWEEK

Η έννοια της βιωσιμότητας διέπει τα περισσότερα πάνελς, καθώς πλέον επιχειρείται να περάσει στην κουλτούρα των ανθρώπων. Ωστόσο ο κοινός ορισμός και οι παράμετροι που πρέπει να εξετάζονται, διαφέρουν. Ποιες είναι οι διαφορετικές οπτικές της βιωσιμότητας; Απαντήσεις κλήθηκαν να δώσουν οι: Μανώλης Μπόγρης, από τους EB/Architects, Ελεάννα Μακρίδη, από το γραφείο Makridis Associates, ο Αλέξανδρος Βαίτσος, συνιδρυτής των Deca, η Στέλλα Πιερή, από τους Pieris Architects και ο Θάνος Ζακοπουλος, συνιδρυτής των CTRLZAK.

Στη συζήτηση αναφέρθηκε πως οι άνθρωποι είναι η πιο έξυπνη μηχανή που έχουμε για να αναπτύξουμε τη βιωσιμότητα, τη συνεργασία και να προωθήσουμε την εξεύρεση δημιουργικών λύσεων. Αειφορία είναι ο σχεδιασμός ενός έργου σε σύνδεση με το πνεύμα του τόπου, η αναλυτική χαρτογράφηση και καταγραφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του και η ενδυνάμωση τους μέσα από το νέο σχεδιασμό. Το ΒΙΜ μας βοηθάει να ελέγξουμε το ποσοστό απόδοσης αυτού που σχεδιάσαμε στην υλοποίησή του ώστε να γίνουν οι κατάλληλες διορθώσεις και να επιτευχθεί η απαραίτητη εξοικονόμηση ενέργειας κατα την κατανάλωση.

Τη σκυτάλη πήρε το panel “Δημόσιος χώρος: Αθήνα – Παρίσι – Λονδίνο – Βαρκελώνη” με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή

Σε μία διαφορετική συζήτηση, στην οποία συμμετείχαν οι: Ήβη Νανοπούλου, από το γραφείο Thymio Papayannis and Associates Inc, o Θωμάς Δοξιάδης, ιδρυτής του γραφείου Doxiadis +, ο Γιάννης Αρμεύτης, των Armeftis – Partners architects, o Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος από το γραφείο Tense Architecture Network, καθώς και ο Κώστας Μπακογιάννης, Δήμαρχος Αθηναίων, εξετάστηκαν τα δημόσια έργα στην Αθήνα, τη Λεμεσσό και σε άλλες ελληνικές πόλεις, συγκριτικά με μητροπόλεις όπως το Παρίσι το Λονδίνο και η Βαρκελώνη. Τι συμβαίνει στη χώρα μας στο επίπεδο του διαλόγου και της μελέτης; Εξετάζουμε, ακόμα, την επίδραση των έργων που τελικά υλοποιήθηκαν.

Οι συνομιλητές ανέφεραν μεταξύ άλλων πως ο πολεοδομικός σχεδιασμός πρέπει να είναι ολιστικός, να εμπλέκει όλες τις κλίμακες και να επικεντρώνεται στις σχέσεις των επιμέρους αστικών στοιχείων μεταξύ τους. Στις ελληνικές πόλεις λείπει μια κεντρική σχεδιαστική στρατηγική προσέγγιση με όραμα σε επίπεδο μητροπολιτικής πόλης. Ο Δήμαρχος Αθηναίων τόνισε την ανάγκη σύνδεσης του κέντρου της πρωτεύουσας με τα προάστια και το παραλιακό μέτωπο στη λογική της πόλης-κολάζ που οργανώνεται γύρω από τον άνθρωπο και όχι το αυτοκίνητο. Στόχος του αστικού σχεδιασμού της Αθήνας η σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα μέσα από έργα όπως το μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού και το παράκτιο μέτωπο Παλαιού Φαλήρου.

Ακολούθησε το panel “Τhe Future of Work” με συντονιστή τον Marcel Cremer, δικηγόρο και σύμβουλο επενδύσεων

Μέρος της νέας παγκόσμιας μεταπανδημικής πραγματικότητας είναι η τηλεργασία. Στην εποχή των digital nomads, που οι άνθρωποι εργάζονται από απόσταση, τι θα συμβεί στους χώρους γραφείων; Γιατί οι εργαζόμενοι θα πηγαίνουν εκεί; Οι εργασιακοί χώροι ανοιχτής κάτοψης θα συνεχίσουν να είναι τάση και αν ναι, θα συνεχίσουν να εξοπλίζονται, κυρίως, με γραφεία; Τι ρόλο θα παίξουν τα co-working spaces; Απαντήσεις μέσα από τη συνομιλίας τους κλήθηκαν να δώσουν: ο Τάσος Γεωργαντζής, founding partner των Urban Soul Project, o Δημήτρης Τραβασαρος, founding partner των Divercity Architects, η Μαρίκα Μαυρολέων, μέλος του γραφείου A&M Architects, o Hλίας Παπαγεωργίου των PILA studio και ο Πάνος Παρθένιος από το γραφείο Parthenios Architects. 

Κεντρικός άξονας της συζήτησης ήταν η δημιουργία χωρών γραφείων στο κέντρο της Αθήνας, που θα εξισορροπήσει την τουριστική δραστηριότητα, θα φέρει δημιουργικό κόσμο στη καρδιά της πόλης και θα βοηθήσει στην ανάπτυξη συνεργασιών και στην ενεργοποίηση ανενεργών χωρών ή περιοχών του αστικού ιστού. Η σχέση εργαζόμενου – κτηριακού χώρου ως βιωματική σχέση που χτίζεται επιτόπου και όχι εκ προοιμίου: συμμετοχή των εργαζόμενων στο προσδιορισμό και σχεδιασμό του εργασιακού τους χώρου με βάση την εμπειρία που αποκόμισαν από την τηλεργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας. 

“Wasted. Waste not. Want not. In conversation with the curators of the same-titled project” με συντονιστή τον Ηλία Μεσσίνα

Στα πλαίσια του The Architect Show 4, πραγματοποιήθηκε η έκθεση με τίτλο “Wasted. Waste not. Want not”.  Αντικείμενο της έκθεσης, σε παραγωγή και creative direction της Design Ambassador και επιμέλεια του John Veikos, ιδρυτή των Praxis & Special projects director των Mosessian και της Άννας Σμπώκου από τους AS Light είναι η έννοια του “απόβλητου”, όπως αυτό ορίζεται στα πλαίσια διάφορων κλάδων. Στόχος ήταν να παρουσιαστούν οι αναδυόμενες στρατηγικές για την επανάχρηση των αποβλήτων, και ιδιαίτερα του υπάρχοντος δομημένου τοπίου της Αθήνας, να αναδειχθεί η αξία των επαναχρησιμοποιημένων υλικών έναντι της παραγωγής νέων και να αναδειχθούν οι υπάρχουσες πρακτικές για την αντιμετώπιση της δημιουργίας “αποβλήτων”.  

Παρουσιάζοντας το έργο τους, οι δημιουργοί ανέφεραν πως υπάρχει μια ιδιαίτερη ομορφιά σε κάθε επαναχρησιμοποιημένο υλικό, που σχετίζεται με την ιστορία του σε βάθος χρόνου, με τις μνήμες και τις συνυποδηλώσεις που αυτό φέρει. Το θετικό πρόσημο της επανάχρησης πηγαίνει πολύ πιο μακριά από τη μείωση του κοστολογίου ενός έργου. Είναι μια ολόκληρη κουλτούρα σχεδιασμού που βασίζεται στη βιωσιμότητα και την κοινωνική συνείδηση.

Το τελευταίο panel της ημέρας είχε κεντρική θεματική “Retail & Experiential Design”, με συντονίστρια τη Δανάη Μακρή

Πέντε διακεκριμένοι συμμετέχοντες ομιλητές, η Αφροδίτη Μπονάτσου από το γραφείο Stones and Walls, η Σοφία Κριμίζη, συνιδρύτρια των Ksestudio, η Εβελίνα Γαραντζιώτη των Post Spectacular Office, η Aγγελική Αθανασιάδου, συνιδρύτρια των AVW και ο Eρμής Αδαμαντίδης, ιδρυτής των Not a Number Architects συνομίλησαν για το σχεδιασμό, τη σκηνοθεσία και τη δημιουργία ατμόσφαιρας στα καθημερινά: χώρους φιλοξενίας, εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης/αναψυχής, εκδηλώσεις κ.α. Πως αποκτά ένας εμπορικός χώρος τη δική του ιδιαίτερη ταυτότητα που τον κάνει να ξεχωρίζει και να ενσωματώνεται, στο υπάρχον πλαίσιο, ταυτόχρονα;

Πως είναι ένας χώρος που σχεδιάζεται για να φιλοξενήσει ένα πάρτι του Ντόριαν Γκρέυ και του Ντέιβιντ Μπόουι; Ο σχεδιασμός της εμπειρίας σχετίζεται με την δημιουργία ατμόσφαιρας και δίνει προτεραιότητα στη συναισθηματική ανταπόκριση του χρήστη. Εξαιρετική σημασία έχει η επιλογή των υλικών με γνώμονα το πως ανταποκρίνονται στην πατίνα του χρόνου ώστε να αποκτά το κάθε έργο διαχρονικότητα. Ο πειραματισμός γίνεται κομμάτι της σχεδιαστικής διαδικασίας με σκοπό την δημιουργία μιας υπαινικτικής πραγματικότητας ανάμεσα στο φαντασιακό και το ρεαλιστικό.

ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 

Η δεύτερη ημέρα του the Architect Show 4 ξεκίνησε με τη θεματική “Artificiel. Η επιδερμίδα της Πόλης”

Ο βιομηχανικός σχεδιαστής Γιάννης Γκίκας άνοιξε τη δεύτερη μέρα του tAS4 με μια ομιλία για την επιδερμίδα της πόλης. Με σπουδές στην Επιστήμη Υπολογιστών, ο Γκίκας αναζητά, σταθερά, τη λειτουργικότητα, εφόσον θεωρεί το σχεδιασμό μια διαδικασία ικανοποίησης υλικών και άυλων αναγκών, εξερευνώντας, ταυτόχρονα, προκλητικές αναγνώσεις της σχεδιαστικής αφήγησης.

Αντλώντας έμπνευση από την τεχνική του artificiel, μια χαρακτηριστική τεχνική που συναντάμε στις προσόψεις των αθηναϊκών πολυκατοικιών, ο βιομηχανικός σχεδιαστής Γιάννης Γκίκας, σε συνεργασία με το Myran, αναβιώνει την τεχνική σε σκεύη καθημερινής χρήσης που «μυρίζουν» παλιά Αθήνα.

Ακολούθησε συζήτηση με θεματική “The Ellinikon Case”

O δικηγόρος και σύμβουλος επενδύσεων Marcel Cremer, από το γραφείο Cremer Law συνομιλεί με τον Αλέξανδρο Μουλά, εμπορικό διευθυντή της Lamda Development για το επενδυτικό έργο “The Ellinikon”, μια νέα «πόλη μέσα στην πόλη», πλήρως ενσωματωμένη στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών, που φιλοδοξεί να στεγάσει χιλιάδες μόνιμους κατοίκους.

Έπειτα από εντατικές προσπάθειες για την αξιοποίηση του χώρου του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου του Ελληνικού και με ένα ξεκάθαρο, τολμηρό αλλά και υλοποιήσιμο όραμα, το The Ellinikon γίνεται πραγματικότητα. Μείγμα ελληνικών και διεθνών αρχιτεκτονικών γραφείων αναλαμβάνουν την οικοδόμηση των κατοικιών σε κτήρια πολυκατοικιών και επιμέρους βίλες. Σκοπός του επενδυτικού πλάνου είναι το Ελληνικό να κατοικηθεί, κυρίαρχα, από την εγχώρια κοινότητα, που θα ενεργοποιήσει την περιοχή και θα της δώσει ταυτότητα, και όχι από ξένους επενδυτές. Ένας νέος προορισμός δημιουργείται με σκοπό να αποτελέσει το νέο σημείο αναφοράς ως προς την ποιότητα ζωής, την αειφορία και την οικονομική ανάπτυξη – ένα σύνολο με πολλαπλάσια αξία από τα επιμέρους στοιχεία που το απαρτίζουν. Ένα τοπόσημο. Μια όαση πρασίνου. Ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον για όλους.