A residence building, initially designed in 2006 by the architect Christos Koutelis, was transformed in terms of interior and landscape design by Plaini and Karahalios Architects. Located in Ekali, the building was made mainly with raw concrete and glass façades. The architects decided to follow the same pallet in the interior, while combining the raw concrete with bamboo, white elements and touches of blue colour both inside and outside the house. The two main decisions of the design’s concept was to fully preserve the condition of transparency and to introduce a circular flow around the plot. 

The project is about the functional and interior reconfiguration and the landscape design of an existing unfinished edifice. The building was designed in 2006 by the architect Christos Koutelis. The realised construction included the main concrete structure and the external walls and windows.

It is a long rectangular situated in the middle of the site. The main entrance is located at the upper floor and the house is connected to the public space through a bridge. The bedrooms and the auxiliary spaces are located at the subjacent levels. The building is constructed by raw concrete and the full use of a glass façade is one of its main characteristics. The functional program includes the public living areas situated at the top floor, the bedrooms and the main bathroom at the ground floor and the guest room, the office and storage areas at the underground level.

The intervention had two objectives. First, it was deemed important to fully preserve the condition of transparency of the building, in its relation to the exterior.

This transparency is one of the main virtues of the original design and consists a rare manifestation, for greek standards, of the relationship of private and public space.

The need for privacy and more importantly for shading was met with the use of exterior vertical rollers that consistently follow the grid of the building.

The second goal was the introduction of a circular flow. A prism was created in the middle of the public areas, adjacent to the staircase. This prism hosts the office space and the library, the storage units, the WC and the pantry. At the edges of the prism are situated the living areas on the one side and the kitchen on the other. The circular movement is also present in the other two floors, mainly around the staircase.

The issue of materiality was very important, mainly because the presence of raw concrete at the columns and the ceilings was dominant and very appealing.

However, the ceiling of the upper level was already rendered. This singularity was used as a reference point for expressiveness. The ceiling was painted blue and the color was instilled to all structures up to the line defined by the sill of the windows.

The idea of zoning transcends the whole section of the building. The rest of the upper level was painted grey, as a continuation of the cement floor, thus creating the dipole floor/ceiling. This dialogue is again present in the bedrooms where the raw concrete ceilings and the bamboo floors define the frame of the space with their dominant presence. The concrete ceiling is also the main feature of the underground level and is further accentuated by the all white approach of all structures, like walls, closets or floor.

The landscape is divided in two distinct zones. The first zone, adjacent to the entrance, is a steep surface that bridges the top floor with the ground level. The connection is realized through a metal staircase, positioned diagonally to the inclination. The second zone is the most secluded part of the site and has a big pine tree as the focal point. A circular seating area is created around the pine tree and its connection to the main building is created through circular concrete steps.

The chosen plants are part of the mediterranean flora, suitable for areas with pine trees. The design suggests green units throughout the surface and integrates the existing elements to a meaningful whole. The main trees like cercis siliquatrum and amelanchier lamarckii are chosen for their sense of scale, the seasonal qualities and their vibrant colors.

The principle of transparency and the distinctiveness of interventions are apparent in the exterior structures as well. The balcony of the top floor, the metal staircase on the front slope and the fence are realized with the use of grill, clearly framing the new geometries without creating a visual dispute with the prism of the existing building.

Credits & Details
Title: House In Ekali
Location: Athens
Size: 260μ2
Year of Completion: 2021

Architects (2nd Stage): Plaini and Karahalios Architects
Team: John Karahalios, Elisavet Plaini
Collaborator: Dionysis Koutsioumaris
Landscape Architect: Eleni Tsirintani
Mechanical Engineer: Konstantinos Barjeliotis
Lighting Design: Site Specific

Construction: Reaktor

Photos: Yannis Drakoulidis

Ένα κτίριο κατοικιών, που σχεδιάστηκε αρχικά το 2006 από τον αρχιτέκτονα Χρήστο Κουτέλη,τροποποιήθηκε όσον αφορά το σχεδιασμό εσωτερικών χώρων και τοπίου από το αρχιτεκτονικό γραφείο Plaini and Karahalios Architects. Το κτίριο βρίσκεται στην περιοχή της Εκάλης και είναι κατασκευασμένο κυρίως από ακατέργαστο σκυρόδεμα και γυάλινες προσόψεις. Οι αρχιτέκτονες αποφάσισαν να ακολουθήσουν την ίδια παλέτα στο εσωτερικό, συνδυάζοντας παράλληλα το εμφανές μπετό με μπαμπού, λευκό και στοιχεία μπλε χρώματος τόσο μέσα όσο και έξω από την κατοικία. Οι δύο κύριες αποφάσεις της ιδέας του σχεδιασμού ήταν να διατηρηθεί πλήρως η συνθήκη της διαφάνειας του αρχικού κτίσματος και να εισαχθεί μια κυκλική ροή κίνησης.

Το έργο αφορά τη λειτουργική αναδιάταξη, την εσωτερική διαμόρφωση και το σχεδιασμό τοπίου ενός υπάρχοντος ανολοκλήρωτου κτίσματος. Το κτίριο σχεδιάστηκε το 2006 από τον αρχιτέκτονα Χρήστο Κούτελη. Τα τμήματα της κατασκευής που ολοκληρώθηκαν ήταν ο φέροντας σκελετός, οι τοιχοποιίες, τα επιχρίσματα και τα εξωτερικά κουφώματα.

Πρόκειται για ένα επίμηκες πρίσμα που εφάπτεται στις όμορες ιδιοκτησίες. Η είσοδος στην κατοικία πραγματοποιείται συνεπίπεδα μέσω γέφυρας στον όροφο, όπου χωροθετούνται οι δημόσιοι χώροι, ενώ τα υπνοδωμάτια και οι βοηθητικές λειτουργίες βρίσκονται στα υποκείμενα επίπεδα. Το κτίριο είναι κατασκευασμένο από ανεπίχριστο σκυρόδεμα και χαρακτηριστικό του αποτελεί η σχεδόν καθολική πλήρωση του με υαλοπετάσματα. Το λειτουργικό πρόγραμμα της τριώροφης κατοικίας περιλαμβάνει τους δημόσιους χώρους που καταλαμβάνουν τον όροφο, τα δύο υπνοδωμάτια που χωροθετούνται στο ισόγειο με κοινό λουτρό διπλής χρήσης, ενώ στο υπόγειο τοποθετείται ξενώνας, γραφείο και χώροι αποθήκευσης.

Η επέμβαση είχε δύο αντικειμενικούς στόχους. Καταρχάς κρίθηκε σημαντικό να διατηρηθεί στον απόλυτο βαθμό η συνθήκη της διαφάνειας σε σχέση με τον εξωτερικό χώρο. Αυτή η διαφάνεια είναι μία από τις αρετές του αρχικού σχεδιασμού και αποτελεί μια σπάνια απόφαση, για τα ελληνικά δεδομένα, για τη σχέση της κατοικίας με το δημόσιο χώρο. Οι όποιες ανάγκες ιδιωτικότητας ή πολύ περισσότερο σκίασης επιλύθηκαν με τη χρήση εξωτερικών κατακόρυφων υφασμάτινων ρολών που ακολουθούν ευλαβικά τον κάναβο του κτιρίου.

Ο δεύτερος στόχος ήταν η δημιουργία μιας περιμετρικής ροϊκής κίνησης. Στο κέντρο του δημόσιου χώρου και σε συνέχεια του κλιμακοστασίου συγκροτήθηκε ένα κλειστό πρίσμα που εγκιβωτίζει τον πάγκο εργασίας με τη βιβλιοθήκη, το WC και την αποθήκη. Στα δύο άκρα του χωροθετούνται ο χώρος διημέρευσης από τη μία και η κουζίνα από την άλλη. Η κυκλικότητα της κίνησης ενυπάρχει και στα άλλα δύο επίπεδα και εντοπίζεται γύρω από το κλιμακοστάσιο.

Το ζήτημα της υλικότητας υπήρξε πολύ κρίσιμο, κυρίως γιατί η παρουσία του ανεπίχριστου σκυροδέματος στα υποστηλώματα αλλά και στις οροφές ήταν κυρίαρχη και γοητευτική. Η οροφή της άνω στάθμης ωστόσο είχε ήδη καλυφθεί με επίχρισμα. Η ιδαιτερότητα αυτή χρησιμοποιήθηκε ως εφαλτήριο εκφραστικότητας. Το ταβάνι χρωματίστηκε μπλε και αυτό το χρώμα διαπότισε όλες τις κατασκευές μέχρι τη γραμμή που ορίζουν οι ποδιές των υαλοπετασμάτων.

Η λογική των ζωνών υλικότητας χρησιμοποιήθηκε σε όλη την τομή του κτιρίου. Το υπόλοιπο της άνω στάθμης ακολουθεί τη λογική του γκρι, σαν συνέχεια της τσιμεντοκονίας του δαπέδου, δημιουργώντας ένα δίπολο δάπεδο/οροφή. Η αντίστιξη αυτή υπάρχει ξανά και στα υπνοδωμάτια όπου η ανεπίχριστη οροφή και το πάτωμα από ξύλο μπαμπού ορίζουν με την έντονη παρουσία τους τα πλαίσια του χώρου. Η ανεπίχριστη οροφή είναι και στο υπόγειο ο πρωταγωνιστής αφού αναδεικνύεται από το λευκό που διαπερνάει όλο το χώρο, είτε πρόκειται για τους τοίχους, τα ερμάρια ή το δάπεδο.

Ο περιβάλλων χώρος της κατοικίας χωρίζεται σε δύο διακριτές ζώνες. Στην πρώτη, που βρίσκεται και η είσοδος, υπάρχει μια απότομη κεκλιμένη επιφάνεια  που ενώνει τον όροφο με το ισογείο. Η σύνδεση των δύο επιπέδων γίνεται με μια μεταλλική σκάλα που τέμνει διαγώνια το πρανές. Η δεύτερη ζώνη βρίσκεται στο πιο περίκλειστο τμήμα του οικοπέδου και έχει επίκεντρο ένα μεγάλο πεύκο. Περιφερειακά του πεύκου διαμορφώνεται καθιστικό σε σχήμα κύκλου που αποτελεί την βατή επιφάνεια του χώρου. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται με κυκλικά πατήματα από σκυρόδεμα.

Οι φυτεύσεις έχουν γίνει με επιλογές από τη μεσογειακή χλωρίδα κατάλληλες για περιοχές που απαντώνται πεύκα. Ο σχεδιασμός δημιουργεί φυτικές ενότητες σε όλη την διαθέσιμη επιφάνεια και ενσωματώνει τα υφιστάμενα στοιχεία ώστε να προκύψει ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Τα κύρια δένδρα είναι πολύκλωνα όπως η κουτσουπιά και το αμελάγχιο για να αποδώσουν κλίμακα, αίσθηση εποχικότητας και χρώμα στο χώρο.

Η αρχή της διαφάνειας και της διακριτότητας των επεμβάσεων είναι παρούσα και στο χειρισμό των εξωτερικών κατασκευών. Ο εξώστης στον όροφο, η μεταλλική σκάλα στο πρανές του οικοπέδου και η περίφραξη, πραγματοποιούνται με τη χρήση σχάρας, ορίζοντας με ξεκάθαρο τρόπο τις νέες γεωμετρίες, χωρίς αυτές να έρχονται σε αντιπαραβολή με το πρίσμα του υπάρχοντος κτιρίου.

Στοιχεία έργου:
Τίτλος: Κατοικία Στην Εκάλη
Τοποθεσία: Αθήνα
Μέγεθος: 260μ2
Χρόνος Ολοκήρωσης: 2021

Αρχιτεκτονική Μελέτη (Β’ Φάση): Plaini and Karahalios Architects
Ομάδα Μελέτης: Γιάννης Καραχάλιος, Ελισάβετ Πλαΐνη
Συνεργάτης: Διονύσης Κουτσιουμάρης
Αρχιτεκτονική Τοπίου: Ελένη Τσιριντάνη
Μηχανολογική Μελέτη: Κωνσταντίνος Μπαρτζελιώτης
Μελέτη Φωτισμού: Site Specific

Κατασκευή: Reaktor

Φωτογραφίες: Γιάννης Δρακουλίδης