Μύκονος | Η ανάπτυξη της νήσου – μύθος ή/και πραγματικότητα; | Ερευνητική εργασία της Αγγελικής Καλιπτσίδη

Η παρούσα Ερευνητική εργασία της Αγγελικής Καλιπτσίδη, μελετώντας την ιστορία, την αρχιτεκτονική ανάπτυξη του νησιού της Μυκόνου, στη διάρκεια των ετών, αλλά και τις πρόσφατες εξελίξεις, προσπαθεί να αποτυπώσει αυτό που επικρατεί στη σημερινή εποχή στο νησί-μύθος. Παρατίθενται αντικρουόμενες απόψεις και επιχειρήματα με στόχο τη σφαιρική και αντικειμενική αποτύπωση των στοιχείων.

Η πιο χαρακτηριστική εικόνα της Μυκόνου είναι αυτή που μπορεί κανείς να βρει εύκολα σε κάθε καρτ-ποστάλ ακόμα και σήμερα. Άσπρα σπίτια, ξύλινες χρωματιστές εξωτερικές σκάλες, πλακόστρωτα σοκάκια στη Χώρα, εκκλησίες με μπλε ή μπορντώ τρούλους, η Μικρή Βενετία, οι Μύλοι στο κάστρο και ο Πέτρος ο πελεκάνος, είναι μερικές από τις πιο αντιπροσωπευτικές απεικονίσεις του νησιού. Ακόμα και στη σημερινή εποχή, παρόλο που το νησί έχει δεχτεί πολλές επιρροές και αλλαγές στην ταυτότητα και την εικόνα του, οι καρτ-ποστάλ που πωλούνται έχουν την ίδια θεματολογία. Ο τουρίστας ή ο επισκέπτης, φεύγοντας από τη Μύκονο, είναι πολύ πιθανόν να πάρει μαζί του την ίδια εικόνα την οποία είχε πάρει κι ένας τουρίστας τη δεκαετία του 1960, παρά το ότι οι εικόνες που έχει δει και όσα έχει βιώσει στο νησί διαφέρουν σημαντικά από τα αντίστοιχα εκείνης της εποχής.

Με άλλα λόγια, το νησί έχει δεχτεί σημαντικές αλλαγές οι οποίες έχουν αλλάξει τον παραδοσιακό Κυκλαδίτικο χαρακτήρα και το φυσικό τοπίο του, κατάφερε όμως μέσω κάποιων πολεοδομικών περιορισμών να κρατήσει ακόμα ζωντανή την ταυτότητά του.

Από τα μέσα του 1950, οι ίδιοι οι κάτοικοι του νησιού -και με τη βοήθεια του Ε.Ο.Τ . έχοντας ως στόχο την επιβίωση, λαμβάνουν την πρωτοβουλία κι αρχίζουν να επιδιώκουν την τουριστική εισροή στο νησί αξιοποιώντας τους πόρους της Μυκόνου: τον αέρα, τη θάλασσα, τον ήλιο και τις Δήλες. Από το μακρινό παρελθόν ο άνθρωπος έψαχνε τρόπους να οχυρώσει τους χώρους του και να προστατέψει τα οικιστικά κτίσματά του. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Όσκαρ Ουάιλντ, “…Αν η φύση ήτανε άνετη, το ανθρώπινο γένος δε θα είχε εφεύρει την αρχιτεκτονική…”

Προχωρώντας στους αιώνες, η ανάγκη για ανοικοδόμηση έγινε μεγαλύτερη λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού αλλά και της αλλαγής του τρόπου ζωής των ανθρώπων.

Ίσως, η Μύκονος του παρόντος μιμείται τη Μύκονο του παρελθόντος απλώς όχι μορφολογικά ή ογκοπλαστικά όπως το εξηγούσε ο Άρης Κωνσταντινίδης. Μιμείται το παρελθόν συναισθηματικά, δημιουργώντας χώρους οι οποίοι κάνουν τους επισκέπτες να νιώθουν την ίδια οικειότητα και άνεση με αυτή των ντόπιων και χρησιμοποιεί την αρχιτεκτονική για να το πετύχει, όμως δε θα έπρεπε να λειτουργεί με αυθαιρεσία.

Η Μύκονος προχωρά στις δεκαετίες προσπαθώντας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, μη μένοντας στάσιμη αλλά καταφέρνοντας να ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες κάθε λογής επισκέπτη ή ντόπιου. Έχουν γίνει λάθη σε κάθε επίπεδο, κοινωνικό, οικονομικό, πολεοδομικό και σε άλλα. Ίσως λοιπόν, ως κοινωνία να προσπαθήσουμε να διορθώσουμε όλα αυτά τα λάθη, βοηθώντας ένα από τα ωραιότερα νησιά της Ελλάδας -αν όχι του κόσμου- να συνεχίσει να λάμπει!

Στοιχεία έργου

Τίτλος εργασίας Μύκονος | Η ανάπτυξη της νήσου – μύθος ή/και πραγματικότητα;
Τυπολογία Ερευνητική εργασία
Ημερομηνία παρουσίασης Ιούλιος 2024
Φοιτήτρια Αγγελική Καλιπτσίδη
Επιβλέπων καθηγητής Δημήτριος Κονταξάκης
Πανεπιστημιακό Ίδρυμα Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών , Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ.
Κείμενο και χαρτογραφικό υλικό Αγγελική Καλιπτσίδη

ThisResearch Diploma Thesis by ngeliki Kaliptsidi, studies the history and architectural development of the island over the years, as well as recent developments, aiming to capture what prevails in the legendary island today. Conflicting viewpoints and arguments are presented to provide a comprehensive and objective portrayal of reality.

The most characteristic image of Mykonos is one that can be easily found on every postcard even today. White houses, colorful wooden external stairs, cobblestone alleys in Chora, churches with blue or burgundy domes, Little Venice, the windmills at the castle, and Petros the pelican are some of the most representative depictions of theisland. Even in the present day, despite the many influences and changes in its identity and image, the postcards sold still have the same themes. A tourist or visitor leaving Mykonos is likely to take home the same image that a tourist took in the 1960s, even though the experiences and sights they encountered on the island diêer significantly from those of that era.

In other words, the island has undergone significant changes that have altered its traditional Cycladic character and natural landscape; however, through certain urban planning restrictions, it has managed to keep its identity alive.

Since the mid-1950s, the island’s residents—helped by the Greek National Tourism Organization, with the aim of survival—have taken the initiative to promote tourism on the island by utilizing Mykonos’s resources: the air, sea, sun, and Delos. According to Oscar Wilde, “…if nature had been comfortable, mankind would never have invented architecture…” From ancient times, humans have sought ways to fortify their spaces and protect their residential buildings. As the centuries progressed, the need for reconstruction grew due to rapid population increases and changes in lifestyles.

Perhaps Mykonos of today mimics Mykonos of the past—not in a formal or volumetric sense as Aris Konstantinidis explained, but emotionally, creating spaces that make visitors feel the same familiarity and comfort as the locals.

It employs architecture to achieve this, yet it should not operate arbitrarily.

Mykonos moves forward through the decades, striving to adapt to new realities, not remaining stagnant but managing to satisfy all desires of various visitors and locals. Mistakes have been made at every level—social, economic, urban planning, and others.

Perhaps, as a society, we should try to correct these mistakes, helping one of the most beautiful islands in Greece—if not the world—to continue to shine!

Facts & Credits 

Project title Mykonos | The island’s growth – myth or reality?
Typology Research Diploma Thesis
Presentation Date July 2024
Student Angeliki Kaliptsidi
Supervisor Dimitrios Kontaxakis
Institution Department of Architecture, Polytechnic School of A.U.Th.
Text and Cartographic Material Angeliki Kaliptsidi