Το La Bergerie σχεδιασμένο από το γραφείο Mykonos Architects ενσαρκώνει επί της ουσίας την αυθεντικότητα ενός νέου έργου – καμβά δημιουργίας για την εκφραστικότητα ποικίλων ανθρώπων, την ανάπτυξη σχέσεων μέσα από τη συνεργασία, την επαφή με τη φύση και την πολυδιάστατη συνύπαρξη όλων των τεχνών.
Πολλά έχουν γραφτεί για το La Bergerie, μία κατοικία που εμπνέεται από το παραδοσιακό «χωριό» της Μυκόνου και η οποία αρχικά ξεχώρισε για τη μείξη της κυκλαδίτικης απλότητας με την πολυτέλεια. Όμως το La Bergerie είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Πρόκειται για ένα έργο που εξελίσσεται και μεγαλώνει σταδιακά, σύμφωνα με νέες επεκτάσεις που σκέφτεται ο πολυμήχανος κάτοικός του και υλοποιούν οι Mykonos Architects.
Το La Bergerie επεκτείνεται στο χώρο, προσαρτά νέα κτίρια και περιβάλλοντα και ενσωματώνει νέες χρήσεις και φιλοξενεί εικαστικά δρώμενα, ενώ κατορθώνει να μείνει πιστό στην ταυτότητά του και με έναν ενδιαφέροντα τρόπο να πραγματοποιήσει μία δήλωση. Αυτή της επιστροφής στις ρίζες και την ουσία των πραγμάτων.
“Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για τον Γάλλο εντολέα μας και κάτοικο του La Bergerie”, λέει η Aude Mazelin, ιδρύτρια των Mykonos Architects.
«Ζει στο Παρίσι και πρόκειται για μία αυστηρή προσωπικότητα που δραστηριοποιείται στον τομέα της τεχνολογίας. Στη Μύκονο έρχεται για διακοπές, για να πραγματοποιήσει ένα ‘back to the roots’, μακριά από το άγχος, διαβιώντας ως απλός, καθημερινός άνθρωπος».
Θα μπορούσε να επιλέξει μία υπέροχη βίλα στη Νότια Γαλλία, αντί για το La Bergerie; Φυσικά. Η «ατέλεια» ωστόσο της άλλοτε απλής ζωής και των χειροποίητων τεχνών των Κυκλάδων τον συγκίνησαν περισσότερο. «Στην πρώτη περίοδο του La Bergerie, δουλέψαμε σε ένα έτοιμο ακίνητο, το οποίο έπρεπε να “ξε-κατασκευάσουμε” για να επαναφέρουμε τις ατέλειές του», λέει η Aude Mazelin. Όπως εξηγεί, ο κάτοικος αναζητούσε την Μύκονο που αγάπησαν οι πρώτοι VIPs. «Η απλότητα των ανθρώπων, των μορφών και της αισθητικής έκαναν γνωστή τη Μύκονο.
Η δημοφιλία της μετάλλαξε την ταυτότητα που την έκανε γνωστή. Ορισμένοι πιστεύουν πως είναι παράδοξο να αναζητά κανείς τη οργανική και ήσυχη ζωή στη Μύκονο, όμως εδώ, κατά την άποψή μου, το παράδοξο είναι το πρέπον. Η αρχιτεκτονική έχει τη δυνατότητα να αποδώσει ξανά την ουσία».
To μυκονιάτικο “χωριό” αλλιώς
Το παραδοσιακό μυκονιάτικο «χωριό» δεν προσδιορίζει ως λέξη τον οικισμό, όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά το υποστατικό. «Χωριό» στη Μύκονο, λεγόταν το μικρό αγρόκτημα, που ενσωμάτωνε όλους τους χώρους που χρειαζόταν για να ζήσει η οικογένεια.
«Στην περίπτωση του La Bergerie, “χώρεσαν” σε μία πολύ μεγαλύτερη βέβαια κλίμακα από αυτή του παλιού αγροκτήματος, ένα μείγμα κοσμοπολίτικων συνηθειών αλλά και παραδοσιακών λειτουργιών που γοητεύουν τον ιδιοκτήτη και την οικογένειά του», εξηγεί η Aude Mazelin. Ενώ λοιπόν το μυκονιάτικο “χωριό” εμπεριείχε το σπίτι, το αλώνι, το εκκλησάκι, ένα τυροκομείο και πιθανόν ένα μύλο, το La Bergerie περιλαμβάνει από έναν στάβλο με πρόβατα μέχρι ένα γιόγκα area, από ένα μποστάνι και ένα παρασκευαστήριο μαρμελάδας μέχρι ένα πάντελ, αλλά και ένα εκκλησάκι και σύντομα ένα καταφύγιο για τα κουρασμένα γαϊδουράκια της Μυκόνου.
Γίνεται έτσι ένα βαθιά συναισθηματικό έργο, καθώς παντρεύει τις οικείες πολυτελείς ανέσεις με τις ανάγκες που προκύπτουν στον ιδιοκτήτη από το βίωμα της Μυκόνου ως – ακόμα σε επιμέρους σημεία – αγροτικού τοπίου αλλά και ως φαντασίωσης αυτού. «Παράλληλα για εμάς, το La Bergerie είναι ένα μάθημα. Ξέρετε, δεν είναι συνηθισμένο να ζητηθεί σε έναν αρχιτέκτονα να φτιάξει ένα κοτέτσι, μία λίμνη για πάπιες και έναν στάβλο. Στο πλαίσιο της έρευνάς μας επισκεφθήκαμε πραγματικά κοτέτσια, μάθαμε πόσο ψηλός πρέπει να είναι ένας διαχωριστικός τοίχος για να μη διαφεύγουν οι κατσίκες στα γειτονικά κτήματα, αλλά και ποια είναι τα κατάλληλα δέντρα για να φυτευτούν δίπλα στη λίμνη, χωρίς να τα τρώνε οι κατσίκες. Για τους σημερινούς αρχιτέκτονες που συνήθως αγωνίζονται να κατακτήσουν την τεχνολογία και το μοντέρνο, αυτού του είδους η έρευνα ήταν ανατρεπτική! », λέει η Aude Mazelin.
Καταστροφή, αναγέννηση, επανάχρηση
Είναι ξεκάθαρο πως οι αρχιτέκτονες του La Bergerie δεν θέλησαν να φτιάξουν μία μορφή – ένα ωραίο αντικείμενο που θα φωτογραφηθεί – αλλά ένα συναίσθημα και μία ιστορία. « Το πρώτο κτίριο του La Bergerie ήταν ένα καλό κτίριο, όμορφης αρχιτεκτονικής, από τη δεκαετία του 80. Με όμορφα μαρμάρινα δάπεδα, χειροποίητο σοβά και στρογγυλεμένες επιφάνειες. Δεν αλλάξαμε σχεδόν τίποτα. Όσο όμως το La Bergerie συνέχισε να προσαρτά κτίρια, χρειάστηκαν κατεδαφίσεις. Είχαμε να αντιμετωπίσουμε μισοτελειωμένα κτίρια και κακές κατασκευές που προσπαθούσαν να χωρέσουν όσο περισσότερα δωμάτια σε λίγα τετραγωνικά», εξηγεί η Aude Mazelin. « Έπρεπε να κατεδαφίσουμε, για να επιστρέψουμε πράγματα πίσω στη φύση και στην αγνότητα του τοπίου».
Οι αρχιτέκτονες επαναχρησιμοποίησαν ό,τι μπορούσαν. Αξιοποίησαν στις νέες πέργκολες παλιά δοκάρια καστανιάς από τις στέγες – όπως λένε άλλωστε, « η καστανιά δεν πεθαίνει ποτέ» – έκτισαν με πέτρα από τα ίδια τα χωράφια, βρήκαν σε μάντρες και αντικερί τους μαρμάρινους νιπτήρες, έβαλαν ένα παριανό παλιά μάγγανο στο πηγάδι. Στη θέση ενός παλιού κτιρίου air bnb σήμερα βρίσκεται ένας ελαιώνας, ενώ τα κτίρια του La Bergerie είτε διατηρούν τον παραδοσιακό χαρακτήρα, είτε ενσωματώνονται στο τοπίο. «Το ύφος του yoga house και του ξενώνα είναι περισσότερο γήινο και μιμείται το χρώμα της γης της Μυκόνου αλλά και την ακατέργαστη υφή της πέτρας της. Το αλλοιωμένο ξύλο και το σκουριασμένο μέταλλο είναι τα φυσικά υλικά που παλιώνουν από τις κλιματικές συνθήκες του νησιού», εξηγούν οι αρχιτέκτονες.
Ενα δίκτυο δημιουργών σε αυθόρμητη συνάντηση
Όπως ένα μυκονιάτικο «χωριό», έτσι και το La Bergerie έχει τη δική του εκκλησία. Μικρή και πετρόχτιστη, δίπλα από το αλώνι. Τις ιδιαίτερες τοιχογραφίες επιμελείται ο ζωγράφος Gilles Ballini, που από το 1960 ζει στη Μύκονο και ενίοτε για λίγο στο Παρίσι. Στα διαλείμματα της δουλειάς του μοιράζεται ιστορίες περασμένων δεκαετιών από τη ζωή στη Μύκονο. Λίγα βήματα μακριά βρίσκεται η βεράντα του sunset yoga, σε γήινο χρώμα τσιμεντοκονίας απέναντι από το καλοκαιρινό ηλιοβασίλεμα.
Ένας μαρμάρινος θρόνος στέκεται σε σημείο που προσφέρει θέα στις Δήλες. Και αν αυτό ακούγεται σαν μία μικρή εκκεντρικότητα, στην πραγματικότητα είναι ένα αντικείμενο που δημιούργησε με τέχνη και αγάπη στο χέρι, ο κύριος Χρήστος, μαρμαράς και μαρμαρογλύπτης στην Μύκονο, ο οποίος επιπλέον σκάλισε επι τόπου στο χέρι όλα τα μαρμάρινα στοιχεία του La Bergerie. Επίσης ο ξυλουργός του νησιού έφτιαξε στο χέρι και πάνω στο κτίριο τις πόρτες ακόμα και τους μεντεσέδες. «Στο γραφείο τον αποκαλούμε “artisan”», λένε οι αρχιτέκτονες, «γιατί γνωρίζει όλες τις παραδοσιακές τεχνικές».
Οταν το σώμα ακολουθεί το κτίριο
«Το La Bergerie προχωράει και θέλαμε να το φωτογραφίσουμε. Πως όμως φωτογραφίζεις ένα συναίσθημα;», λέει η Χαρά Καράτζαλη, Partner στο γραφείο Mykonos Architects. Η ενασχόληση της ίδιας της αρχιτέκτονα με το σύγχρονο χορό ήταν η αφορμή για να ξεκινήσει όλο αυτό το καλλιτεχνικό μανιφέστο. «Μία στατική ανθρώπινη φιγούρα δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει. Σκεφτήκαμε λοιπόν να συνδυάσουμε το κινησιολογικό στοιχείο του σύγχρονου χορού με την αρχιτεκτονική». Κάλεσαν έτσι τη χορογράφο και χορεύτρια Έφη Κλειδαρά και την visual artist Ελένη Ξινογαλά να επιμεληθούν μία performance που στόχο είχε να συνδέσει τόπο, κτίριο, σώμα και συναίσθημα σε μία εμπειρία. Με αναφορές στον αρχαίο κόσμο και τον συνάμα γήινο και μεταφυσικό πολιτισμό του, η παράσταση απηχεί την αγάπη του Γάλλου ιδιοκτήτη για την αρχαία Ελλάδα και τη φύση. Η επιλογή των οικοπέδων του έγινε με βάση το δυτικό προσανατολισμό τους στο νησί, αντικρίζοντας τη Δήλο, προσανατολισμό στον οποίο αποδίδει το «μαγικό» αποτέλεσμα του La Bergerie.
«Ο σύγχρονος χορός αποτελεί καλλιτεχνική έκφραση που συχνά αντλεί έμπνευση από τον περιβάλλοντα χώρο. Επιλέξαμε, λοιπόν, την παρουσίαση αυτού του έργου μέσω της αλληλεπίδρασης της χορεύτριας με το φυσικό περιβάλλον, χωρίς προκαθορισμένη χορογραφία. Η χορεύτρια περιπλανήθηκε και χόρεψε, αντλώντας ενέργεια από τον χώρο, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία ελεύθερης κίνησης που ενίσχυσε την αίσθηση γείωσης και αλληλεπίδρασης με τη φύση», εξηγεί η Χαρά Καράτζαλη.
Το visual art μέρος, με το όνομα «Γαία», από την Ελένη Ξυνογαλά, αντλεί έμπνευση από την αρχαιότητα, όταν οι άνθρωποι είχαν ισχυρή πνευματική σύνδεση με τη φύση και πίστευαν στον ανιμισμό. Στην ελληνική μυθολογία, η Γαία, η θεά της γης, τιμήθηκε ως η καθολική μητέρα που γέννησε τους πρώτους θεούς και ανθρώπους. Υπάρχουν πολλές αρχαίες τελετουργίες που τίμησαν τη γη και τους κύκλους της, εκτελώντας χορούς και τελετές. « Στην παράσταση «ΓΑΙΑ», οι θεατές γίνονται μάρτυρες της γένεσης του σύμπαντος μέσω χαρτογράφησης προβολής σε ένα καινοτόμο σκηνικό στοιχείο, ένα κουτί, στολισμένο με ελαστικά κορδόνια εμπνευσμένα από αρχαίους πολιτισμούς που χρησιμοποιούσαν άρπες για θρησκευτικούς και πολιτιστικούς σκοπούς.
Πίστευαν ότι οι μυστικιστικές δυνάμεις της άρπας και η ικανότητά της να επικοινωνεί με τους θεούς επέφεραν αρμονία και ισορροπία στην κοινωνία. Πίστευαν επίσης ότι η μουσική είχε τη δύναμη να θεραπεύει σώμα και μυαλό», συμπληρώνει. Οι προβολές βίντεο εμπνέονται από μύθους για τη δημιουργία του σύμπαντος και της γης. Η καλλιτέχνης ασχολείται με ένα μεταμορφώσιμο σκηνογραφικό αντικείμενο, ένα κουτί από εύκαμπτες χορδές, το οποίο τοποθετείται στο επίκεντρο του project, στη φύση ανάμεσα στις ελιές. Ο χορευτής αλληλεπιδρά με τις χορδές, εξερευνώντας τις δυνατότητές τους να μεταμορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο. Το έργο εξελίσσεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη πραγματοποιείται σε εσωτερικό πολυχώρο με οργανικό και γλυπτικό σχεδιασμό, που αποτυπώνει τη «γέννηση» της Γαιας. Η δεύτερη φάση λαμβάνει χώρα με το κουτί τοποθετημένο στο κέντρο του αλωνιού, ανάμεσα στη γη, τις ελιές και την εκκλησία, ενισχύοντας τη σύνδεση της Γαιας με τη φύση.
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου: La Bergerie
Τοποθεσία έργου: Μύκονος
Aρχιτεκτονική: Mykonos Architects
Oμάδα σχεδιασμού: Αude Mazelin | Χαρά Καρατζαλη
Lighting Design: Χαρά Καρατζαλη
Performance: Εφη Κλειδαρα
Καλλιτεχνική Διεύθυνση & Visuals: Ελένη Ξυνογαλά
Κινηματογράφιση: Mελέτης Βαξεβανίδης
AC: Ανδρέας Βέμπος
Επεξεργασία βίντεο: Δήμητρης Λιτσας, Ελένη Ξυνογαλά
Κείμενο: Από τους δημιουργούς
Φωτογραφία: Spyros Hound
Back to the Roots. A Story of Authenticity from “La Bergerie” by Mykonos Architects. “La Bergerie” embodies the essence of authenticity through its unique project, acting as a canvas for various creative expressions, fostering relationships through collaboration, connecting with nature, and integrating different forms of art.
Much has been written about La Bergerie, a residence inspired by the traditional “village” of Mykonos, which initially stood out for blending Cycladic simplicity with luxury. However, La Bergerie is much more than that. It’s an evolving project, gradually expanding with new additions conceived by its imaginative owner and executed by Mykonos Architects. These expansions introduce new buildings and spaces, incorporating new uses and hosting artistic events while staying true to its identity. In a meaningful way, it conveys a statement: a return to the roots and the essence of things.
“We’ve spoken many times about our French client, the resident of La Bergerie,” says Aude Mazelin, founder of Mykonos Architects. “He lives in Paris, a strict personality in the tech field. In Mykonos, he comes for holidays, for a ‘back to the roots’ experience, far from stress, living as a simple, everyday person.”
Could he have chosen a beautiful villa in the South of France instead of La Bergerie? Certainly. But the “imperfection” of the simple life and the handcrafted arts of the Cyclades touched him more deeply.
“In the first phase of La Bergerie, we worked with an existing property that had to be ‘deconstructed’ to restore its imperfections,” explains Aude Mazelin.
The resident was searching for the Mykonos that the early VIPs fell in love with. “The simplicity of the people, the forms, and the aesthetics made Mykonos famous. Its popularity transformed the identity that initially made it well-known. Some may think it’s paradoxical to seek an organic, quiet life in Mykonos, but to me, the paradox is what makes sense. Architecture can restore that essence.”
A Different Kind of Mykonian “Village”
The traditional Mykonian “village” doesn’t refer to a settlement, as in the rest of Greece, but to a homestead. On Mykonos, a “village” referred to a small farm, incorporating all the spaces a family needed to live.
“In the case of La Bergerie, of course, we ‘fit’ a mix of cosmopolitan habits and traditional functions on a much larger scale than the old farmstead,” Aude Mazelin explains. While the traditional Mykonian “village” included the house, the threshing floor, a chapel, a cheese dairy, and possibly a mill, La Bergerie includes everything from a sheep stable to a yoga area, from a vegetable garden and jam-making workshop to a paddle court, a chapel, and soon a shelter for Mykonos’ tired donkeys.
Destruction, Renewal, and Reuse
It’s clear that the architects of La Bergerie didn’t aim to create a mere form — a pretty object for photography — but rather a feeling and a story. “The first building at La Bergerie was a good building, beautifully designed in the 1980s, with lovely marble floors, handmade plaster, and rounded surfaces. We hardly changed anything. But as La Bergerie continued to add buildings, demolitions were necessary. We had to deal with half-finished buildings and poor constructions that crammed as many rooms as possible into small spaces,” explains Aude Mazelin.
They reused as much as they could. Old chestnut beams from the roofs were repurposed for new pergolas — “chestnut never dies,” as they say. They built with stone from the same fields, found marble sinks in salvage yards, and placed a Parian old winch at the well.
An Unscripted Artistic Encounter
Just like a Mykonian “village,” La Bergerie has its own small stone chapel, adorned with unique frescoes by painter Gilles Ballini, a longtime Mykonos resident. Nearby, the sunset yoga terrace overlooks the summer sunset, while a marble throne offers views of Delos. Although this may sound eccentric, it’s an object created with craftsmanship and love by Mr. Christos, a marble sculptor who hand-carved all the marble elements at La Bergerie.
The entire project evolved into an artistic manifesto, blending architecture with modern dance. Choreographer and dancer Effie Kleidara, along with visual artist Eleni Xinogala, curated a performance connecting place, building, body, and emotion into a single experience. The performance, called “Gaia,” drew inspiration from ancient Greece and its profound connection to nature. The dance intertwined with a visual art piece—a flexible box of strings inspired by ancient cultures—creating a harmonious interaction with the natural surroundings of La Bergerie.
La Bergerie-Paradox
The architects created a story that awakens the Mykonian poetry and its roots, to give the client a pure and sensory experience. Deeply rooted in tradition and the present, this project offers an optimistic and authentic identity to Mykonos and itself. This is the continuation of La Bergerie project into something Paradox , as the owner continues to expand this wonderful place. This project – Paradox – continues to live through a gym ( a church ? ) a padel in the middle of an olive grove and a club. The film captured this wonderful place and the entire concept couldn’t fit better anywhere else than La Bergerie. The authenticity of the work, the connection with nature, and the ‘back to the roots’ philosophy it represents, are the beginning and the end of a multidimensional coexistence of all the arts.
Facts & Credits
Project title: La Bergerie-Paradox
Project location: Mykonos, Greece
Architecture: Mykonos Architects
Design Team: Αude Mazelin | Chara Karatzali
Lighting Design: Chara Karatzali
Performance: Εffie Kleidara
Art Direction & Visuals: Εleni Xynogala
Cinematography: Meletis Vaxevanidis
AC: Andreas Vempos
Video editing: Dimitris Litsas , Eleni Xynogala
Text: Provided by the authors
Photography: Spyros Hound
READ ALSO: HOTEL EXPERIENCE 2024 // Κυριακή 05.10 - Panels