An installation for Constantine P. Cavafy
The installation has been conceived on the occasion of 150 years since the birth of Constantine Cavafy, poet of “Ithaka” and “Waiting for the Barbarians”. It is the closing act in a series of cultural events that took place in 2013 celebrating the most distinguished Greek poet of the twentieth century and trying to draw the attention of the greater public on his timeless poetry.
The opening of this temporary installation took place on 29 April, the date of his death but also his birthday. “and as he disappeared under the arcades, among the shadows and the evening lights,” Excerpt from “One of Their Gods” Translated by Edmund Keeley and Philip Sherrard The project occupies part of an arcade that connects two busy streets in the centre of Thessaloniki, Greece.
The arcade penetrates a derelict building of the 1900s once a bustling place packed with merchants. A clump of glowing columns resembling tree-trunks invite the passersby to explore the otherwise dark arcade. People enter this artificial garden of poetry through a heavy iron door that adds to the lyricism of the picture. The 5m high columns are wrapped in multiple layers of tracing paper and lit from inside. The paper is peeled like the bark of a tree revealing poems of Cavafy inside luminous hollows. The more the paper is peeled the clearer the poems can be read while forming stratifications of light and shadow. There are three types of columns with different diameters, corresponding to the three different types of Cavafy’s poems – the sensual, the philosophical and the historical. This scenographic experience is accompanied with audio versions and readouts of his work and recorded sounds from the streets of Alexandria, his home town and muse.
Constantine Cavafy, “this acute observer of human folly”, remained unrecognized during his lifetime, working for 30 years as a civil servant for the British ministry of irrigation. At the back end of the installation there is a walnut desk with five oversized wooden stamps on it. Visitors can sit down and stamp the poems of Cavafy on a piece of paper which then they can keep, reenacting in this way the routine of his public life which ironically concealed the creation of his timeless art.
Mες τες σκιές και μες τα φώτα `Ενα ταξίδι στον κόσμο του Κωνσταντίνου Καβάφη
Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (Αλεξάνδρεια, 1863-1933), o ονομαζόμενος «Αλεξανδρινός», είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος ποιητής της χώρας μας στο εξωτερικό. Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι ο πιο γνωστός Έλληνας ποιητής παγκοσμίως, ούτε γεννήθηκε ούτε πέθανε στην Ελλάδα. Πέρασε σχεδόν όλη του τη ζωή στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου – εκτός από κάποια σύντομα διαλείμματα στην Αγγλία, Γαλλία και την Πόλη- , η οποία την εποχή του, τέλη του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα, ήταν ένα οικονομικό και πνευματικό κέντρο του Ελληνισμού. Ο ίδιος μάλιστα ήταν γόνος μεγαλοαστικής οικογένειας και ο πατέρας του ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ελληνικής κοινότητας της Αλεξάνδρειας. Μια άλλη ειρωνεία της τύχης που αφορά στη ζωή του Καβάφη, είναι το γεγονός ότι γεννήθηκε και πέθανε ακριβώς την ίδια ημέρα: 29 Απριλίου 1863 ηρθε στον κόσμο και 29 Απριλίου 1933, σε ηλικία 70 χρονών, μετά από μακρόχρονη μάχη με τον καρκίνο του λάρυγγα, έκλεισε τα μάτια του για πάντα, ξεκινώντας παράλληλα το ταξίδι του για την αιωνιότητα.
Γιατί όμως αρέσει τόσο πολύ ο Καβάφης στο διεθνές κοινό; Γιατί απλά είναι ποιητής οικουμενικός και διαχρονικός. Μερικά από τα γνωρίσματα της ποίησής του, όπως η συγκινησιακή χρήση της Ιστορίας, το έντονα δραματικό στοιχείο, η ειρωνική του ματιά, η οποία –όπως υποστηρίζει εύστοχα η Γαλλίδα μεταφράστριά του Μαργκερίτ Γιουρσενάρ- είναι τόσο λεπτή και ανεπαίσθητη που σκοτώνει χωρίς να φαίνεται η πληγή, η φιλοσοφική και στοχαστική του διάθεση, η βαθιά αίσθηση του τραγικού καθώς και της κατανόησης της ματαιότητας των ανθρώπινων μεγαλείων και ο διδακτικός του τόνος τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στους αναγνώστες του παγκοσμίως.
Σε τούτη εδώ τη στοά, του σπουδαίου κτιρίου του Ξενοφώντα Παιονίδη, ένα δάσος από φωτεινές κολόνες που εκτείνεται σε όλο το ύψος της στοάς προσκαλεί τους περαστικούς σε μια χωρική εμπειρία ποίησης εμπνευσμένη από το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή. Πίσω από την καγκελόπορτα της στοάς ο επισκέπτης ανακαλύπτει τα λόγια του μεγάλου Έλληνα ποιητή κάτω από αλλεπάλληλες στρώσεις χαρτιού που δημιουργούν ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς. Την πορεία μέσα στον φωτεινό κήπο της ποίησης συνοδεύουν ηχητικά ντοκουμέντα, αναγνώσεις και απαγγελίες των ποιημάτων του ενώ στο βάθος της διαδρομής ο επισκέπτης μεταφέρεται νοερά στο χώρο εργασίας του Κωνσταντίνου Καβάφη όπου και έχει την ευκαιρία να αναπαράγει ο ίδιος αντίγραφα των ποιημάτων του.
Info/Credits:
Author: Not A Number Architects – http://nan-a.eu/
Location: Thessaloniki, Greece
Project team: Ermis Adamantidis, Dominiki Dadatsi, Maria Avramidou, Nikos Koutroulos
Organizer: Onassis Foundation Cavafy Archive + Parallaximag
READ ALSO: HOUSE IN TZOUMERKA - RESTORATION AND EXTENSION BY XT ARCHITECTURE STUDIO