Fotis Zapantiotis Associated Architects took over the completion of a residences project in Serifos island. The project concern the construction of three distinct vacation houses in an existing complex located at Vagia Beach. Project’s biggest challenge was the topography and the optimization of the integration of the houses into the natural landscape, in order to improve the connection between landscape and the buildings and the view to the sea.  Architects also added to the complex intermediate spaces, inner patios that are considered necessary for the summer residences, acting as transitional spaces and giving the required privacy to the inhabitants.
Emphasis was also given to the materiality of the project by selecting local elements that serve as a reference to Serifos’ mining tradition.

The study concerns the completion of three distinct vacation residences in an existing complex located at Vagia Beach in Serifos.

The intervention revolved around the reinstatement of the relationship between the buildings and the natural relief, as they had initially been constructed at a higher level than permitted, in order to avoid the high water table in the area. Consequently, the ground floor remained cut off from the surrounding environment, while the buildings appeared starkly detached and exposed in relation to the natural terrain.

The design’s main objective was to mitigate the height difference and properly manage the large embankments that would cover the exposed underground level, without leaving an imprint that would harshly interfere with the natural landscape (avoidance of a distinct perimeter base).

The considerable height difference was scaled towards the beach through two successive lowerings, aiming to improve the view of the complex from the sea. The ground level of each residence responds a first, same-level, shaded terrace, before ending at a lower-level wider terrace, oriented towards the West and the view.

The western terraces either function as retaining walls, in the form of solid, cube-shaped formations, or lead, as a slab, to the dry stone retaining walls surrounding the whole composition. The use of bush hammered sand-colored concrete for the terraces gives the sense of a solid, natural material optimizing their integration into the natural landscape.

Taking advantage of the slope at the eastern boundary of the plot, the ground’s natural inclination is restored through retaining walls, with the adjacent hill level meeting the entrance level of the houses and allowing the terrain to evenly accommodate the complex.

TRANSITIONAL SPACE – INNER PATIO – HARD BOUNDARY

The intervention then focused on the creation of intermediate spaces, the inner patios, elements that were absent from the initial study, but are considered necessary for the proper function and use of summer residences.

Filtering public movement towards the interior, this transitional space provides the residences with an additional outdoor place, an introspective patio that is vital for the users’ social life, which is a typical aspect of Cycladic architecture. Each residence thus acquires its own enclosure, with inner patios, intermediate spaces and open terraces aligned with the view.

The element of “linear wall” forms the patios. The linear walls are constructed from local dry stone, following the design axes of the three residences, to reinstate the notion of a “hard boundary” that was absent from the initial design. The stone wall boundary, with its completes and voids, is articulated at the rear part of the residences, functioning both as protection against the strong winds of the area, but also as a primary filter separating the public from the private space of the houses, thus ensuring the necessary privacy for the user.

The broken line of stone walls connects the three residences, giving the impression of a single building complex, rather than three distinct adjacent buildings.

The element of water through a fountain is used at the center of a common courtyard that becomes a reference point for the complex. Moving from the central entrance slightly upwards within the surrounding area, the walker gradually acquires a view of the space, intensifying the element of surprise, to end up at this lower-level courtyard placed centrally in the composition, where all movement initiates.

The axes of movement, linear walls, planting, water elements and seating areas become the primary compositional elements, dynamically contrasting the new additions with the pre-existing building shells.

The materials, local stone, concrete coloured by red sand from the excavations and metal constructions, integrate the complex into the surrounding environment and serve as a reference to Serifos’ mining tradition.

Credits & Details

Project: Completion of existing residence complex
Design : Fotis Zapantiotis Associated Architects
Type : Residential
Built area: 500m2
Site area: 8.000m2
Design year: 2020
Project location: Serifos island, Greece
Principal architect: Zapantiotis Fotis
Design team: Zapantiotis Fotis, Agapaki Maria
Structural Engineer: Stamatelos Argiris
Mechanical Engineer: Jouralas Giannis
Lighting Design: Site specific | Nea Polis Lighting
Landscape Design : Green Mart by ANTEMISARIS
Photographer: Sfakianakis Giorgos

Το αρχιτεκτονικό γραφείο Fotis Zapantiotis Associated Architects ανέλαβε την ολοκλήρωση ενός έργου κατοικιών στη Σέριφο. Το έργο αφορά στην ολοκλήρωση της κατασκευής τριών διακριτών εξοχικών κατοικιών σε υφιστάμενο συγκρότημα που βρίσκεται στην παραλία της Βαγιάς. Η μεγαλύτερη πρόκληση του έργου ήταν η τοπογραφία και η βελτιστοποίηση της ένταξης των κατοικιών στο φυσικό τοπίο, προκειμένου να βελτιωθεί η σύνδεση μεταξύ κτισμένου και φυσικού περιβάλλοντος και η θέα προς τη θάλασσα.  Οι αρχιτέκτονες πρόσθεσαν επίσης ενδιάμεσους χώρους, εσωτερικά αίθρια, που θεωρούνται απαραίτητα για τις θερινές κατοικίες, λειτουργώντας ως μεταβατικοί χώροι και δίνοντας την απαιτούμενη ιδιωτικότητα στους κατοίκους.
Έμφαση δόθηκε επίσης στην υλικότητα του έργου με την επιλογή τοπικών στοιχείων που χρησιμεύουν ως αναφορά στη μεταλλευτική παράδοση της Σερίφου.

Η μελέτη αφορά την αποπεράτωση τριών διακριτών εξοχικών κατοικιών σε υφιστάμενο συγκρότημα που βρίσκεται στην παραλία Βαγιά της Σερίφου. Η επέμβαση κινήθηκε γύρω από την αναγκαία αποκατάσταση της σχέσης των κατοικιών με το φυσικό ανάγλυφο, καθώς τα κτίρια εδράστηκαν από κατασκευής σε στάθμη υψηλότερη από το επιτρεπόμενο, προς αποφυγή του υδροφόρου ορίζοντα. Κατά συνέπεια, ο ισόγειος όροφος των κατοικιών βρέθηκε αποκομμένος από τον περιβάλλοντα χώρο του, ενώ τα κτίρια εμφαίνονταν σαφώς ψηλότερα και εκτεθειμένα ως προς τη φυσική στάθμη του εδάφους.

Στόχος του σχεδιασμού ήταν η εξομάλυνση της υψομετρικής διαφοράς και η σωστή διαχείριση του μεγάλου όγκου των επιχώσεων που θα κάλυπταν τον εκτεθειμένο υπόγειο όροφο, χωρίς το αποτύπωμα των χειρισμών να επεμβαίνει βίαια στο τοπίο (αποφυγή δημιουργίας περιμετρικού βάθρου).

Ως εκ τούτου η μεγάλη υψομετρική διαφορά κλιμακώνεται προς την παραλία με δύο διαδοχικές υποβαθμίσεις με στόχο την βελτίωση της εικόνας του συγκροτήματος από την θάλασσα. Η ισόγεια στάθμη κάθε κατοικίας αναφέρεται σε μια πρώτη, συνεπίπεδη υπόστεγη βεράντα, πριν αυτή υποβαθμιστεί και οδηγήσει σε ένα ευρύτερο πλάτωμα προσανατολισμένο προς την Δύση και την θέα.

Οι δυτικές βεράντες, άλλοτε λειτουργούν οι ίδιες σαν αναλημματικοί τοίχοι υπό την μορφή κυβόσχημων συμπαγών σχηματισμών και άλλοτε, υπό μορφή πλάκας, καταλήγουν στους αναλημματικούς τοίχους από ξερολιθιά που περιγράφουν την διαμόρφωση.
Η κατασκευή τους από θραπιναριστό μπετόν στο χρώμα της άμμου (αίσθηση φυσικού συμπαγούς υλικού), έχει σαν στόχο την κατά το δυνατόν ενσωμάτωσή τους στο φυσικό τοπίο.

Εκμεταλλευόμενοι την φυσική ”πλάτη” που δημιουργεί το πρανές στο ανατολικό όριο του γηπέδου, αποκαθίσταται η φυσική κλίση του εδάφους μέσω αναλημματικών τοίχων έως ότου η στάθμη του παρακείμενου λόφου να συναντήσει την στάθμη εισόδου των κατοικιών και το έδαφος να μοιάζει τελικά πως υποδέχεται ομαλά την λύση.

ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΩΡΟΣ – ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΥΛΗ – ΣΚΛΗΡΟ ΟΡΙΟ

Έμφαση δόθηκε στην συνέχεια στην δημιουργία ενδιάμεσων χώρων, εν είδει εσωτερικών αυλών, στοιχεία που απουσίαζαν από την αρχική μελέτη, αλλά κρίνονται απαραίτητα για την σωστή λειτουργία και χρήση των θερινών κατοικιών.
Φιλτράροντας την δημόσια κίνηση προς το εσωτερικό τους, ο μεταβατικός αυτός χώρος έρχεται να προστεθεί για να δώσει στην κατοικία έναν δεύτερο χώρο εκτόνωσης, μια εσώστρεφη αυλή ζωτικής σημασίας για την κοινωνική ζωή των χρηστών, στοιχείο που κατά κόρον συναντάται στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική.

Κάθε κατοικία αποκτά έτσι τον δικό της περίβολο, με κλειστές αυλές, ενδιάμεσους χώρους και ανοιχτά πλατώματα που αναφέρονται στην θέα.

H διαμόρφωση των εν λόγω αυλών γίνεται με την χρήση του στοιχείου του “γραμμικού τοίχου”.

Οι “γραμμικοί τοίχοι”, υλοποιούνται από ξερολιθιά (τοπική πέτρα), ακολουθούν τα ίχνη των χαράξεων των τριών κατοικιών και επαναφέρουν την έννοια του “σκληρού ορίου” που υπολείπεται του αρχικού σχεδιασμού.
Το ιδιόμορφο όριο των πέτρινων τοίχων με τα πλήρη και τα κενά, αρθρώνεται και περιγράφει το πίσω μέρος των κατοικιών λειτουργώντας τόσο προστατευτικά ως προς τους δυνατούς ανέμους της περιοχής αλλά και ως πρωτεύων φίλτρο που διαχωρίζει τον δημόσιο από τον ιδιωτικό χώρο των κατοικιών, εξασφαλίζοντας στον χρήστη την απαραίτητη ιδιωτικότητα.

Αποφεύγοντας την αίσθηση της διαδοχικής παράθεσης τριών ανεξάρτητων κτισμάτων, η τεθλασμένη συστοιχία των πέτρινων τοίχων συνδέει τις τρεις κατοικίες, δημιουργώντας στον περιηγητή την εντύπωση ενός ενιαίου κτιριακού συνόλου.
Το στοιχείο του νερού και της κρήνης, τοποθετείται κεντρικά στην εσώστρεφη πλατεία που διαμορφώνεται και γίνεται σημείο αναφοράς του συγκροτήματος. Το σώμα του περιπατητή, κινούμενο από την κεντρική είσοδο ελαφρώς ανοδικά στον περιβάλλοντα χώρο όπως διαμορφώνεται, αποκτά την εποπτεία του χώρου σταδιακά, εντείνοντας το στοιχείο της έκπληξης, για να καταλήξει στην υποβαθμισμένη εσωτερική πλατεία στο κέντρο του θέματος, από όπου μοιράζονται όλες οι κινήσεις.

Οι άξονες κίνησης, οι γραμμικοί τοίχοι, η φύτευση, τα στοιχεία του νερού και τα καθιστικά, αναδεικνύονται σε πρωτεύοντα συνθετικά στοιχεία και ο σχεδιασμός τους βασίζεται στην δυναμική αντίθεση των νέων προσθηκών με τα προϋπάρχοντα κελύφη.

Τα υλικά, ντόπια πέτρα της περιοχής, μπετόν χρωματισμένο από την κόκκινη άμμο της εκσκαφής και οι εκτεταμένες μεταλλικές κατασκευές, αναφέρονται στον τόπο και στην παράδοση των μεταλλείων της Σερίφου.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ

Σχεδιασμός: FOTIS ZAPANTIOTIS ASSOCIATED ARCHITECTS
Tύπος: ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ
Αρχιτεκτνική μελέτη: ZAΠΑΝΤΙΩΤΗΣ ΦΩΤΗΣ, ΑΓΑΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
Κατασκευή: ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΣ ΑΡΓΥΡΗΣ
Μηχ/κη μελέτη : ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΖΟΥΡΑΛΑΣ
Μελέτη εφαρμογής: ΑΓΑΠΑΚΗ ΜΑΡΙΑ
Συνολική επιφάνεια : 500m2
Επιφάνεια οικοπέδου: 8.000m2
Χρονολογία : 2020
Μελέτη φωτισμού : SITE SPECIFIC | NEA POLIS LIGHTING
Mελέτη φύτευσης : GREEN MART ΑΝΤΕΜΙΣΑΡΗΣ
Φωτογραφία : ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ