ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ο Πύργος του Πειραιά, το κτήριο – σύμβολο της πόλης, θα αποκτήσει «ζωή», 45 και πλέον χρόνια μετά την κατασκευή του. Η κοινοπραξία της Dimand-EBRD και της Prodea Investments ΑΕΕΑΠ ανέλαβε να το μετατρέψει σε συγχρονο κτίριο γραφείων και εμπορικών χρήσεων. Νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού των όψεων αναδείχθηκε το γραφείο PILA.

Ο Πειραιάς ανήκει στα βασικά στοιχεία της δομής του Αττικού τοπίου ενώ είναι ευνοϊκά τοποθετημένος στον αστικό ιστό και μπορεί να αναλάβει, νέες δραστηριότητες και ρόλους, συμβάλλοντας στη συνεκτική ανάπτυξη της Αττικής. Το κέντρο του Πειραιά αποτελεί ένα από τα συζυγή κέντρα του δίπολου Αθήνας- Πειραιά, συγκεντρώνει πληθώρα λειτουργιών εθνικής και μητροπολιτικής εμβέλειας, ενώ διατηρεί προνομιακή σχέση με τη θάλασσα σε επίπεδο αστικού περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής, καθώς και σε επίπεδο αναπτυξιακής δυναμικής.

Σε κοντινή απόσταση από το κεντρικό λιμένα της χώρας και στην καρδιά του επιχειρηματικού κόσμου του Πειραιά εντοπίζεται το ιστορικό κτήριο του Εμποροναυτιλιακού Κέντρου, ονομαζόμενο και «Πύργος του Πειραιά», το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την σύγχρονη ιστορία του τόπου και των ανθρώπων της περιοχής. Ο Πύργος του Πειραιά με ύψος 84 μέτρα είναι το ψηλότερο κτίριο στο λιμάνι του Πειραιά και το δεύτερο ψηλότερο στην Ελλάδα, μετά τον Πύργο της Αθήνας. Ο αρχικός σχεδιασμός του πραγματοποιήθηκε από τους αρχιτέκτονες Ι. Βικέλα, Γ. Μολφέση και Αλ. Λοΐζο.

Ο Πύργος του Πειραιά, το κτήριο – σύμβολο της πόλης, θα αποκτήσει «ζωή», 45 και πλέον χρόνια μετά την κατασκευή του, αφού ο Δήμος Πειραιά προχώρησε σε διεθνή διαγωνισμό για την αξιοποίησή του, που προέβλεπε την παραχώρησή του για 99 έτη, τη διαχείριση και εκμετάλλευσή του από επενδυτές. Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε και κατακυρώθηκε στο σχήμα της Dimand-EBRD και της Prodea Investments ΑΕΕΑΠ. Η ανάπλαση του Πύργου του Πειραιά εκτιμάται στα 50 εκατ. Ευρώ και αναμένεται άμεσα η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης.

Στόχος του προτεινόμενου έργου είναι η βιώσιμη αξιοποίηση, ο εκσυγχρονισμός και η παράλληλη ανάδειξη του κτηρίου ως τοπόσημο.

Η ένταξη του στον αστικό ιστό και στην καθημερινότητα της πόλης θα επιτευχθεί, προστατεύοντας το περιβάλλον και εξασφαλίζοντας τη βιώσιμη λειτουργία του.
Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης είναι 33 μήνες για την ριζική ανακαίνιση και διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου, την αναβάθμιση όψεων με δημιουργία προστατευτικού κελύφους, κατακόρυφες ζώνες πρασίνου και σύγχρονο σύστημα φωτισμού για την ανάδειξη του Πύργου ως τοπόσημου. Στο ισόγειο θα λειτουργήσουν περίπου 6.500 τ.μ. εμπορικές χρήσεις, χώρος εστίασης στον 19 ο και 20 ο όροφο και στο υπόλοιπο κτίριο θα δημιουργηθεί ένα από τα πιο σύγχρονα γραφειακά συγκροτήματα της χώρας.

Επιπλέον, δίδεται έμφαση στην ανάπλαση της «Εγκάρσιας Στοάς» που διασχίζει το οικόπεδο, μεταλλάσσοντάς την σε «εμπορικό δρόμο». Εκτός της «εγκάρσιας στοάς», λόγω της λειτουργίας καταστημάτων στο ισόγειο του κτηρίου, αναμένεται αυξημένη κίνηση και στην περιμετρική στοά στη βάση του, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη δημιουργία ενός ζωντανού εμπορικού κυττάρου στην περιοχή.

Όσον αφορά τον επανασχεδιασμό του κτηρίου προκειμένου να ικανοποιούνται οι νέες χρήσεις, έχει πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού.
Οι απαιτήσεις της πιστοποίησης LEED είναι πολύ αυστηρές σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας, νερού, αλλά και τα χαρακτηριστικά των υλικών που χρησιμοποιούνται.

Με βάση τα ανωτέρω, τα οποία αναδεικνύουν την σπουδαιότητα του έργου μαζί με την εμβληματική του θέση το επενδυτικό σχήμα διενήργησε κλειστό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό μεταξύ ελληνικών και ξένων αρχιτεκτονικών γραφείων με μεγάλη εμπειρία, για την μελέτη και μόνο, των όψεων του κτιρίου.

Τα αποτελέσματα αυτού του διαγωνισμού παρουσιάζονται παρακάτω αποδεικνύοντας για ακόμα μία φορά την αναγκαιότητα των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για την τελική επιλογή της βέλτιστης λύσης σε έργα μεγάλης σπουδαιότητας.

Νικητής του διαγωνισμού αναδείχτηκε η εταιρεία PILA που διευθύνεται από τους αρχιτέκτονες Ηλία Παπαγεωργίου και Χριστίνα Παπαλεξανδρή, σε συνεργασία με την εταιρεία Eckersley O’ Callaghan που ειδικεύεται στο façade engineering.

Η πρόταση προτιμήθηκε για την ποιότητα, την κομψότητα και την διαχρονικότητα που προσδίδει στον Πύργο. Lead Architect του Έργου είναι η εταιρεία BETAPLAN.

Τα γραφεία που προσκλήθηκαν στον διαγωνισμό είναι τα εξής:

1. BETAPLAN

2. VIKELAS ARCHITECTS

3. ΑΣ.Π.Α.

4. RENA SAKELLARIDOU- SPARCH PC

5. PILA

6. SQ1-Square One

7. UN STUDIO

7.DIVERCITY ARCHITECTS 

Η Όλγα Ίτσιου, Technical Director της εταιρείας Dimand real estate development, ανέφερε: «Η καλή αρχιτεκτονική προσδίδει υπεραξία σε κάθε έργο, πόσω μάλλον σε ένα εμβληματικό έργο όπως ο Πύργος του Πειραιά. Είναι λίγες οι ευκαιρίες που έχει ένα επενδυτικό σχήμα ή ένας developer να αναπτύξει ένα εμβληματικό έργο και όπως ξέρουμε στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν πολλά. Για εμάς ήταν αυτονόητο ότι έπρεπε να διεξάγουμε έναν κλειστό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό ακριβώς για να «δώσουμε» ότι καλύτερο στο πρόσωπο του Πύργου. 

Στόχος της ανάπλασης του Πύργου, είναι να ξαναδώσει ζωή στο κτήριο, να προσδώσει τον χαρακτήρα του «Τοπόσημου» στον «Πύργο του Πειραιά», να το καταστήσει «σημείο αναφοράς» για την πόλη, να του ξαναδώσει τη θέση και την αίγλη για την οποία το προόριζε ο αρχικός του σχεδιασμός που παρέμεινε νανολοκλήρωτος επί 40 σχεδόν χρόνια, έτσι ώστε να αποδοθεί τελικά ως «ζωντανό κύτταρο» στην πόλη του Πειραιά.

Σε ό,τι αφορά την οικονομική επιτυχία, η αγορά γνωρίζει πως grade A κτίρια με εξαιρετική αρχιτεκτονική είναι πάντοτε η προτίμηση των εταιρειών που προσβλέπουν σε
relocation και αναβάθμιση των γραφειακών τους εγκαταστάσεων» .

Όσον αφορά στο προφίλ του αρχιτέκτονα αναζητά η Dimand για τα έργα που αναπτύσσει σημείωσε:
« Πρώτα από όλα απαιτείται ταλέντο, ευελιξία και καλή γνώση των τάσεων της αγοράς. Ο αρχιτέκτονας δεν είναι μόνο ο designer του κτιρίου αλλά πρέπει να μπορεί να υποστηρίζει νομοθετικά και πολεοδομικά ζητήματα και να προτείνει λύσεις. Παράλληλα πρέπει να έχει εξαιρετικά επικοινωνιακά προσόντα, ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη συνεργασία και επαφή τόσο με την υπόλοιπη μελετητική ομάδα όσο και με τον τελικό χρήστη του κτιρίου και τις αρμόδιες αρχές. Το να δουλεύεις με έναν Developer έχει πολλές προκλήσεις, λαμβάνοντας υπόψη πως πολλές φορές -βάσει ζήτησης της αγοράς- το design brief μπορεί να αλλάξει 2 και 3 φορές. Η ευελιξία και η γνώση στις τάσεις της αγοράς αποδεικνύονται πολύτιμα στοιχεία στις φάσεις αυτές.»

Αναλυτικά η νικητήρια πρόταση του γραφείου PILA

 Η προτεινόμενη όψη ισορροπεί τη μεγάλη κλίμακα του Πύργου με τη μικρότερη κλίμακα της πόλης.

Η προτεινόμενη όψη αποτελείται από ένα σύστημα σκίασης κατακόρυφων και οριζόντιων περσίδων, το οποίο τυλίγει τον όγκο του Πύργου. Κάθε κατακόρυφη περσίδα μετατοπίζεται οριζόντια από τον ένα όροφο στον άλλο, δημιουργώντας ένα μοτίβο σπείρας που τυλίγεται γύρω από το κτίριο. Η κατασκευή αυτή ολισθαίνει απαλά από τη μία πρόσοψη στην άλλη, δίνοντας την εντύπωση ενός τεράστιου πέπλου που ντύνει τον Πύργο και δημιουργώντας παράλληλα μια δυναμική οπτική εμπειρία που μεταμορφώνεται συνεχώς, ανάλογα με τις γωνίες θέασης από τον παρατηρητή.

Η πρόταση αναδεικνύει πολλαπλές κλίμακες εμπειρίας. Αφενός, πρόκειται για ένα τοπόσημο στον ορίζοντα αναγνωρίσιμο από τις γύρω περιοχές – πλήρως εναρμονισμένο, αφετέρου, στα μάτια των περαστικών.