Διαιρούμενη Κατοικία στην Τήνο:
Η παρουσιαζόμενη κατοικία χωροθετείται το βουκολικό τοπίο της ορεινής Τήνου και σε περιβάλλον μοναδικής τοπογραφίας. Υιοθετεί “μοντερνιστικό” ογκοπλαστικό λεξιλόγιο με απλά σμιλευμένους λευκούς όγκους κι εξωτερικές σκάλες που οδηγούν στα επιμέρους βατά δώματα. Πολλαπλά δευτερεύοντα στοιχεία, προϊόντα μορφοπλαστικών τεχνασμάτων – όπως “προεξοχές” και “εσοχές”, “ανεβάσματ” και “λαιμοί”, δημιουργούν “χωρικές στιγμές” και εξωτερικές “θέσεις” για την ανάδειξη οπτικών φυγών προς το θαλασσινό τοπίο – την ενατένιση της θέας, του Αιγαιοπελαγίτικου γαλάζιου, από επισκέπτες κι ενοίκους.
Το κτίριο ορίζεται πρώτιστα από τη λειτουργική απαίτηση της υποδιαίρεσής του δυνητικά σε ανεξάρτητες μονάδες κατοίκησης. Η παράμετρος αυτή υπήρξε καθοριστικής σημασίας για την όλη ογκομετρική διάρθρωση. Αρχικά το πρόγραμμα προδιέγραφε δύο κατοικίες που γεφυρώνονται από ένα τρίτο όγκο (άνω στάθμη), ως άλλη κατοικήσιμη γέφυρα που μπορεί η ίδια να λειτουργήσει ως τρίτο, ανεξάρτητο σπίτι. Αναγνωρίζοντας την πλαστική παρουσία τριών κύριων πρισμάτων, ορίζεται εν τέλει μια κύρια διώροφη οικία (σχήματος Γ σε κύρια όψη) με ένα ισόγειο διαμέρισμα φιλοξενίας, ή – ως εναλλακτική επανοργάνωση αυτών – τρία ανεξάρτητα διαμερίσματα.
Το έργο παράλληλα διευρευνά το ζήτημα της ένταξης κτιριακών όγκων σε τοπογραφία έντονης κλίσης, ουσιαστικά γεφυρώνοντας δύο κύριες και αντικρουόμενες επιλογές: αφενός (α) την παραλληλία με τις τοπογραφικές καμπύλες – κάτι που συνηθίζεται (ατυχώς) στην εμπορική δόμηση, απαιτώντας εκτενείς εκσκαφές με αντίστοιχες επιχώσεις (ουσιαστικά τη δημιουργία ενός επίπεδου “βάθρου” που αναστρέφει το βαθμιδωτό του τοπίου), και αφετέρου (β) τη χωροθέτηση κτισμάτων με τη μακρά πλευρά τους εγκάρσια στο ανάγλυφο του εδάφους, όπως συχνά απαντάται στην παραδοσιακή δόμηση, αποφεύγοντας τη δημιουργία μιας αμήχανης “πίσω” αυλής.
Στην παρούσα κατοικία ενυπάρχουν με διακριτικότητα και οι δύο αυτές επιλογές χειρισμού των κτιριακών περιγραμμάτων με τρεις επιμήκεις και σχεδόν όμοιους όγκους: ένα εγκάρσια στην τοπογραφία και δύο παράλληλα σε αυτή. Προκύπτει έτσι ένας “δρόμος” μπροστά κι ένας “πίσω”. Οι δύο αυτές οδοί-μονοπάτια συνενώνονται μέσω της εγκάρσιας “στοάς” που δημιουργείται από τον άνω όγκο-γέφυρα. Αυτός ο συνδετήριος διαμπερής άξονας αποτελεί κομβικό σημείο αναφοράς για το έργο και κεντροβαρικό χώρο υπαίθριας διαβίωσης σε σκιασμένο περιβάλλον.
Εντασσόμενες αισθητικά στην κτιριακή μάζα και στην ογκοπλαστική, οι απαραίτητες εξωτερικές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις φιλοξενούνται στην κατακόρυφη υπερύψωση του ανώτερου δώματος και καλύπτονται από περσίδες, ώστε να σκιάζονται κατάλληλα.
Στοιχεία Έργου: Επιφάνεια οικοπέδου: 4070 m2. Σύνολο εμβαδού εσωτερικών χώρων: 200 m2. Χρόνος μελέτης 2009, 2012-14. Αριστοθήκη Ευτεκτονικής – Γραφείο Αρχιτεκτονικής + Σχεδιασμού. Μελέτη, κείμενα, τρισδιάστατες απεικονίσεις: Αριστοτέλης Δημητρακόπουλος (ΑΦΔ). Σχεδιαστές: Άντζελα Γιαννακοπούλου, Βάσω Γκιόκα. Διαγράμματα – αξονομετρικά: Νάντια Λαζαρίδου. Φωτογραφικά Κολάζ: Αθηνά Μόρογλου, Μακέτα: Jose Antonio Medina.
Divisible House in Tinos, Cyclades, Aegean Sea.
Set in the bucolic context of mountainous Tinos, in a site of unique topographic characteristics, this residence may act as a single house or as a set of three individual units. This programmatic individuality is a defining factor for its massing. Originally the program was for two houses which are bridged through a spanning volume on top; potentially a habitable bridge becoming a third house in itself. Recognizing the presence of three main prisms, we may think of a single residence with a guest-house, or of three independent apartments with separate entries.
The house is foremost a ‘thesis’ analyzing the topographic siting of residential projects in such steeply stepping properties. Its volumetric massing links or “bridges” two main – yet contradicting – approaches to positioning volumes on a steep hill. In the Cycladic islands, most houses by commercial developers are elongated prisms set parallel to contours, with their long elevation fronting the horizon. While, sadly enough, a popular approach to siting, this is inevitably deemed as an unnatural option as it generates awkward linear spaces behind buildings and often demands sheer earthwork interventions that ultimately ‘undo’ the topography offering a flat foundation podium through excavations and backfillings. An opposite approach, met mainly in the vernacular architectural idiom locally, is to rotate the main elongated prism 90 degrees and perpendicularly to contours, thus avoiding a “back vs. front” spatial antithesis.
The present project, as a continuation of ongoing experimentation on designing in the Aegean, explores both cases with one prism parallel and another perpendicular to the topography as to merge visually to the hill. The result is two parallel ‘roads’ linked through a stoa defined by the bridging volume. The wide stoa is a nodal shaded outdoor space opening to the horizon. Rather than assuming the conventional positioning of a swimming pool in front of the house, the pool is found here sideways, at the end of the “road” and is thus offering its individual spatial entity, unified with the natural terrain.
Exploring a modernist formal language of sculpted solids, exterior stairs link to terraces while various secondary projections, recesses, step-ups, and necks on the main volumes act as spatial ‘moments’ for the creation of outdoor nooks, enjoying far views. These protrusions and reach-outs hint at the term Echin_ that names the project. All outdoor mechanical equipment and installations are screened-off and encased – yet open to the sky and shaded through louvers – in the vertical protrusion of the topmost terrace.
Factoids > Property Size: 4070 m2. Total mixed area of building: 200 m2. Credits: Aristotheke Eutectonics – Office of Architecture, Research and Design. Design, texts, renderings: Aristotelis Dimitrakopoulos (A.Ph.D). Drawings: Angela Giannakopoulou, Vaso Gkioka. Axonometrics: Nadia Lazaridou. Collaging: Αθηνά Μόρογλου. Maquette: Jose Antonio Medina.
READ ALSO: TREEHOUSES / BAUMRAUM [PART 1]