EN / GR
The environment is specifically defined as “the place”, and the things that happen there take place. “The place is not as simple as the location, but consists of solid things have material substance, shape, texture and color, that if they joined together form the environmental character, or the atmosphere.
-Martin Heidegger, Building Dwelling Thinking
Our proposal suggests the regeneration of the site, not only the artefact, which was the konaki Averof historical building, in a modern constructional and cultural context.The apparent panel of compressed straw, proposes a reconnection with the history of the place of the 19th century. Its exceptional thermal insulation abilities are able to reduce up to 95% the air conditioning needs of the building. This energy efficiency of the new building classifies it in the category of passive hous buildings .
The proposed architecture of the new Cultural Centre “Konaki Averof” concerns the effort of the continuous coexistence between the history of a place and the functional and sustainable specifications of a contemporary building. This coexistence depicted on a building material which can be a trigger for the productive reconstruction of Thessaly plain that is essential to the rural population of the region.
Ιn detail
The Konaki Averof historical building , is the most important of the scattered huts that characterize the period of the large land ownership in the late 19th century, composing the birth of a cultural dot, an architectural artifact in between the golden Thessalian environment. The place of Konaki Averoff was a set of solid things, had shape, color and texture. The shape was formed by the architecture in relation with the surounding golden environment.
The combination of these two elements (architecture, Thessalian agricultural land) create a site with unique properties in accordance with the cultural and environmental conditions. A mirror of this important historical era. Both of these elements as well as the cultural and environmental conditions in which interacted is equally important in the regeneration of the historicity of the place. In other words, the historical value of Konaki Averof is not only based on the architectural form but it is also based on the natural environment that surrounded it.
A renovation / restoration of the building architecture in its original state would not be sufficient to bring the unique historical place of Konaki Averof since the suburban development of Larissa city has already removed the physical element of the Thessalian land and the passage of time has removed the atmosphere of the rural life of the time. The urban development and the passage of time have removed its color and texture.
The color and texture
The apparent straw are a contemporary construction technique developed in northern Europe and its based on the physical properties and the ecological character of the agricultural material, said derivative of the Thessalian land: wheat. This material will overlay the whole of the building facades with total respect to the volumetric and the preservation of existing architectural envelope components. Apart from its application as the basic material of the facades , the compressed straw its also applied to the the building equipment and to the surroundings. The visitors can wander, sit, have lunch or even lie down on golden straw bales in a modern and safe architectural framework.
The main areas of the building contained two basic levels. The ground floor and the level of the attic. The ground floor contains rationally organized all the basic functions of the building clearly separating the four modules of the program. The level of the attic on the other hand, provides a great degree of freedom in a public open space in which visitors interact with the users of different programming modules of the building. The grounds rationalism provides the necessary functionality of the building and the attic becomes a social “playground”.
The equipment as well as some of the investments of the partition walls, and the two levels are covered from compressed straw and in selected positions, exposed authentic traditional agricultural tools.
Facts & Credits:
2nd prize Open Architectural Competition
Architects: Georges Batzios Architects,
Consultants: Antonis Zambelis
Client: Municipality Of Larisa
Location: Larisa Greece
Surface: 1200sq m
Budget: 2.500.000 €
The Thessalian plain was the granary of the Greek territory and beyond. At the end of the 19th century the cultivated wheat touches throughout the arable land.
Ο θεσσαλικός κάμπος αποτελούσε τον σιτοβολώνα της ελληνικής επικράτειας και όχι μόνο. Στο τέλος του 19ου αιώνα το σιτάρι καλλιεργείτο ως έγγιστα στο σύνολο της καλλιεργήσιμης γης. Τα Κονάκι Αβέρωφ, όπως και τα υπόλοιπα διάσπαρτα κονάκια που χαρακτηρίζουν τη περίοδο της μεγάλης ιδιοκτησίας της γης στο τέλος του 19ου αιώνα, συνέθετε στη γέννηση του μια κουκίδα πολιτισμού, ένα αρχιτεκτονικό τεχνούργημά μέσα στο χρυσοκίτρινο θεσσαλικό περιβάλλον. Ο τόπος του Κονάκι Αβέρωφ ήταν ένα σύνολο συμπαγών πραγμάτων, είχε σχήμα, χρώμα και υφή. Το σχήμα το αντλούσε από την αρχιτεκτονική ενώ το χρώμα και την υφή από τον απέραντο σιτοβολώνα που το περιέβαλε. Η προσκόπτουσα αγρο-τοπική ατμόσφαιρα έχει απεικονιστεί από διάφορους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες.
Ο συνδυασμός αυτών των δυο στοιχείων ( αρχιτεκτονικής, θεσσαλικής αγροτικής γης) δημιουργούσε ένα χώρο με μοναδικές ιδιότητες σε συμφωνία με τις πολιτιστικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Ένα τόπο καθρέπτη αυτής της σημαντικής ιστορικής εποχής. Και τα δυο αυτά στοιχεία όπως και οι πολιτιστικές και περιβαλλοντικές συνθήκες με τις οποίες αλληλοεπιδρούσαν είναι εξίσου σημαντικές στην αναγέννηση της ιστορικότητας του τόπου. Με αλλά λόγια, η ιστορική αξία του Κονάκι Αβέρωφ δεν είναι μόνο βασισμένη στην αρχιτεκτονική του μορφή αλλά είναι εξίσου βασισμένη στο φυσικό περιβάλλον το οποίο το περίεβαλε όπως και τις πολιτιστικές συνθήκες της εποχής, η αλλιώς στο τρόπο της αγροτικής ζωής. Η απώλεια ενός από αυτά τα στοιχεία, στο ανακαινισμένο κονάκι, θα συνέβαλε στην αποδυνάμωση της ιστορικής του αξίας σε μια πόλη που έχει ανάγκη να αναδείξει όσο καλυτέρα μπορεί κάθε τόπο της ιστορικής της εξέλιξης.
Μια ανακαίνιση/επαναφορά της αρχιτεκτονικής του κτίσματος στη αρχική του κατάσταση δεν θα ήταν αρκετή για να επαναφέρει τον μοναδικό ιστορικό τόπο του Κονάκι Αβέρωφ εφόσον η περιαστική ανάπτυξη της Λάρισας στη Νέα Πολιτεία του έχει ήδη αφαιρέσει το φυσικό στοιχείο της θεσσαλικής γης ενώ η πάροδος του χρόνου του έχει αφαιρέσει την ατμόσφαιρα της αγροτικής ζωής της εποχής. Η πολεοδομική ανάπτυξη και η πάροδος του χρόνου του έχουν αφαιρέσει το χρώμα του και την υφή του.
Η πρόταση μας εισηγείται την αναγέννηση του τόπου, και όχι μόνο του κτίσματος, που αποτελούσε το κονάκι Αβέρωφ, σε ένα σύγχρονο κατασκευαστικό και πολιτιστικό πλαίσιο, με την επαναφορά των στοιχείων που έχουν χαθεί.
Το στοιχείο της θεσσαλικής γης που έχει απωλέσει η ιστορικότητα του κτιρίου διαγράφεται με ένα κατασκευαστικό υλικό ενώ η λειτουργία του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου ως ανεπίσημου αγροτικού μουσείου του επαναφέρει τον τρόπο της αγροτικής ζωή. Το Κονάκι Αβέρωφ επανακτά το χρώμα του και την υφή του.
1. H ατμόσφαιρα:
1.1 Το Χρώμα και η υφή.
Τα εμφανές πάνελ από συμπιεσμένο άχυρο αποτελούν μια σύγχρονη κατασκευαστική τεχνική που εξελίχθηκε στη βόρεια Ευρώπη και είναι βασισμένη στις φυσικές ιδιότητες και τον οικολογικό χαρακτήρα του εν λόγω γεωργικού υλικού, του εν λόγω παραγώγου της θεσσαλικής γης: το σιτάρι. Το συγκεκριμένο υλικό θα περικαλύψει το σύνολο των προσόψεων του κτιρίου με απολυτό σεβασμό στην ογκομετρία αλλά και την συντήρηση των αρχιτεκτονικών στοιχείων υφιστάμενου κελύφους. Εκτός από βασικό υλικό των προσόψεων χρησιμοποιείτε για την κατασκευή του εξοπλισμού του κτιρίου όπως και του περιβάλλοντος χώρου. Έτσι ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί, να καθίσει, να γευματίσει η ακόμα και να ξαπλώσει σε χρυσοκίτρινες μπάλες αχύρου μέσα σε ένα σύγχρονο και ασφαλές, βεβαίως, αρχιτεκτονικό πλαίσιο.
Μπορεί να αισθανθεί την ατμόσφαιρα του αγρότοπου σε όλα τα χρηστικά ή εικαστικά επίπεδα. Συγχρόνως προτείνεται η δημοσιά έκθεση στους εσωτερικούς όπως και εξωτερικούς χώρους του κτιρίου ιστορικών αγροτικών εργαλείων της εποχής, όπως και η οργάνωση εκπαιδευτικών εκδηλώσεων για τα σχολεία της περιοχής με θέμα την ιστορική εργαλειοθήκη της εντόπιας αγροτικής παράγωγής. Ο χορός η ζωγραφική το θέατρο, το πολιτιστικό κέντρο, τα ΚΑΠΗ , η πινακοθήκη, όλες αυτές οι σύγχρονες πολιτιστικές ανάγκες της πόλης συντάσσονται σε μια οντότητα με τον ιστορικό τόπο του Κονάκι Αβέρωφ. Το σύγχρονο αναμιγνύεται και μαθαίνει από το ιστορικό, ενώ το ιστορικό εμπλουτίζεται και εμπλουτίζει την ανάγκη της τοπικής κοινωνίας να εξελιχθεί με σοφία γνώση και αιδώ.
1.2 Η Αρχιτεκτονική.
Η προτεινόμενη αρχιτεκτονική του νέου Πολιτιστικού Κέντρου “Κονάκι Αβέρωφ” είναι συγχρόνως πρόκληση και πρόσκληση στην σύγχρονη έρευνα και τον επίκαιρο προβληματισμό που αφορά στην προσπάθεια της διαρκούς συνύπαρξης ανάμεσα στην ιστορικότητα ενός Τόπου και τις προδιαγραφές λειτουργικότητας και αειφορίος του Κτιρίου.
1.21 Ο περιέκτης (περικάλυμμα, περίβλημα )
Το καινούργιο κέλυφος του κτιρίου αποτελείται από εμφανή πάνελ από συμπιεσμένο άχυρο (compressed straw panels ECOCOCON) πάχους 40 εκατοστών επικαλυμμένα στην εξωτερική τους μεριά από ένα διαφανές μονωτικό φιλμ και στην εσωτερική από γύψο. Στις θέσεις των ακραίων κτιρίων τα πάνελ αυτά έχουν πάχος 15εκ και λειτουργούν σαν εξωτερική μόνωση υφιστάμενης οικοδομής (Συστήματα θερμοπρόσοψης, άρθρο 11 παρ.6.κ. και άρθρο 12 παρ.4.γ. του ΝΟΚ).
Τα πάνελ του κελύφους, επενδύονται εξωτερικά από πολυκαρβονικά φύλλα υψηλής αντοχής (LEXAN* THERMOCLEAR* 15 – “High Performance Polycarbonate”), σε σκελετό από ειδικά προφίλ αλουμινίου με ειδικά παρεμβύσματα που εξασφαλίζουν την απόλυτη στεγανότητα του κελύφους σε κατακόρυφη ή οριζόντια θέση. Το συγκεκριμένο πολυκαρβονικό χρησιμοποιείτε σε κατασκευές αγροτόσπιτων στην Ευρώπη, έχει εγγύηση 20 ετών έναντι του κιτρινίσματος που παρατηρείται συχνά σε τέτοιου είδους κατασκευές, και έναντι της σταδιακής απομείωσης των θερμομονωτικών και στατικών του ιδιοτήτων, ενώ διατίθεται σε πολύ χαμηλή τιμή (10€/μ2) για μια ποσότητα 1600μ2 όσο δηλαδή είναι η επιφάνεια των προσόψεων του κτιρίου.
Τα εμφανή πάνελ από συμπιεσμένο άχυρο, σε συνδυασμό με τα διάφανα φύλλα επικάλυψης, παρέχουν στο κτίριο, όπως προαναφέρθηκε, μια επανασύνδεση με την θεσσαλική γη αλλά όχι μόνο. Οι εξαιρετικές θερμομονωτικές του δυνατότητες είναι ικανές να μειώσουν μέχρι και 95% τις κλιματιστικές ανάγκες του κτιρίου. Αυτή η ενεργειακή απόδοση του καινούργιου κτιρίου το κατατάσσει στην κατηγορία των κτιρίων passive house (ενεργειακό παθητικό κτίριο), μέσα στα πλαίσια της οδηγίας 31/2010 της ευρωπαϊκής ένωσης στην οποία τονίζεται ότι όλα τα νέα κτήρια που θα κτίζονται μετά τις 31/12/2020 θα πρέπει να είναι σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης. Δηλαδή να καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια από τα κτίρια που χτίζονται σήμερα με το νέο ΚΕΝΑΚ (Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων).
Ο συνδυασμός της μέγιστη οικονομίαs ενέργειας, έως και 95% για θέρμανση και ψύξη, η φυσική του προέλευση και η ως εκ τούτου απόλυτη ανακύκλωσή του, ο φυσικός του χαρακτήρας και υφή, το αναλλοίωτο χρώμα του και η φιλική και οικεία αίσθηση που αναδίδει, το αναδεικνύουν σαν το ιδανικό υλικό για να υπηρετήσει τις βασικές αρχές σχεδιασμού που προαναφέραμε και να αναδείξουν το όλο εγχείρημα σαν ένα πρότυπο βιοκλιματικής και αειφόρου αρχιτεκτονικής, χαμηλού κόστους.
Θεωρούμε εδώ σημαντικό να επισημάνουμε ότι με ένα εκτιμώμενο κόστος 50€/μ2 για τα πάνελ άχυρου και 10€/μ2 για την επικάλυψη από τα πολυκαρβονικά διάφανα φύλλα, το συνολικό κόστος του κελύφους εκτιμάται στα 96.000€ (1600μ2 πρόσοψης με 60€), δηλαδή με ένα κόστος μικρότερο από το κόστος μιας συμβατικής κατασκευής επιτυγχάνεται από τη μια η αναγέννηση της υποσυνείδητης εικόνας ενός παραδοσιακού αγροτόσπιτου και από την άλλη το μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα ενός υπερσύγχρονου, πλέον, κτιρίου.
Τέλος για τις υπόλοιπες ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου ( φωτισμός…) προτείνεται η χρήση θερμικού ηλιακού πεδίου στην οροφή, συνολικής επιφάνειας 200m2, ενώ για το υπολειπόμενο 10% των αναγκών για την παραγωγή θέρμανσης και ψύξης σε όλους τους χώρους των κτιρίων, προτείνεται η εγκατάσταση συστήματος Ηλιακής Ψύξης με εποχική αποθήκευση και Υδροθερμικών αντλιών θερμότητας (ΥΑΘ).
1.22 Το περιεχόμενο
Οι βασικοί χώροι του κτιρίου εμπεριέχονται σε δυο βασικά επίπεδα. Το επίπεδο του ισογείου και το επίπεδο της σοφίτας. Το επίπεδο του ισογείου περιέχει ορθολογικά οργανωμένες όλες τις βασικές λειτουργίες του κτιρίου διαχωρίζοντας ξεκάθαρα τις τέσσερεις ενότητες του προγράμματος. Το επίπεδο της σοφίτας από την άλλη, παρέχει ένα μεγάλο βαθμό ελευθερίας σε ένα κοινό ενιαίο χώρο στον οποίο αλληλεπιδρούν οι επισκέπτες με τους χρήστες των διαφορετικών προγραμματικών ενοτήτων του κτιρίου. Ο ορθολογισμός του ισογείου εξασφαλίζει την απαραίτητη λειτουργικότητα του κτιρίου ενώ η σοφίτα γίνεται ο κοινωνικός “παιχνιδότοπος”, στον οποίο ανταλλάσσονται εμπειρίες, δεξιότητες και γνώσεις.
Ο εξοπλισμός όπως και μερικές από τις επενδύσεις των διαχωριστικών τοίχων, και στα δυο επίπεδα, είναι επενδυμένα από συμπιεσμένο άχυρο ενώ σε όλους τους χώρος, σε επιλεγμένες θέσεις, εκτίθενται αυθεντικά παραδοσιακά αγροτικά εργαλεία, διακριτικά κι επίμονα υπενθυμίζοντας, την μνήμη, τον γεωγραφικό χώρο και την ιστορία του Τόπου.
Πιο συγκεκριμένα:
Στο δυτικό κτίριο, προβλέπεται η διατήρηση σχεδόν στην ολότητά του, του φέροντα οργανισμού από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ο υφιστάμενος φορέας της στέγης αποξηλώνεται και αντικαθίσταται από έναν νέο, μεταλλικό, με ίδια κλίση και μορφή, αλλά με δυνατότητα να επικαλυφθεί από τα προβλεπόμενα νέα σύνθετα πανέλα της πλαγιοκάλυψης. Οι μόνες καθαιρέσεις που προβλέπονται είναι στο σημείο της διάνοιξης του φρεατίου του ανελκυστήρα και την προσαρμογή ενός κλιμακοστασίου που να μπορεί να εξυπηρετήσει όλα τα νέα επίπεδα του κτιρίου.
Στο τμήμα αυτό, το κέλυφος παραμένει αναλλοίωτο όσον αφορά στα ανοίγματα, εκτός από την είσοδο η οποία προβλέπεται στην νότια όψη του, κάτω από την εξωτερική κλίμακα που εξυπηρετεί τον όροφο. Το υφιστάμενο δευτερεύον διώροφο βοηθητικό κτίριο, διατηρείται κι αυτό στην βασική του μορφή αλλά αποκτά ένα νέο εξωτερικό κέλυφος ώστε να συνδιαλέγεται με το βασικό κτίριο με ένα πιο σύγχρονο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο.
Στο ισόγειο, σε έναν ενιαίο χώρο, προβλέπονται οι χώροι του Κέντρου Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), και πιο συγκεκριμένα ο χώρος του Αναψυκτήριου και της Κουζίνας. Στο ισόγειο βοηθητικό κτίριο προβλέπεται ένας χώρος υγιεινής με προδιαγραφές ΑμΕΑ, καθώς και το Ιατρείο. Η θέση των κατακόρυφων προσβάσεων, στον άξονα του κτιρίου, είναι μονοσήμαντη διότι είναι η μόνη στην οποία υπάρχει περιθώριο καθ’ ύψος για την τοποθέτηση ανελκυστήρα που να έχει δυνατότητα εξυπηρέτησης όλων των επιπέδων, καθώς και η ανάπτυξη ενός ενιαίου κλιμακοστασίου. Στον όροφο αναπτύσσονται οι γραφειακοί χώροι και η Αίθουσα Συνεδριάσεων του Διαμερισματικού Συμβουλίου. Αντίστοιχα στο βοηθητικό κτίριο προβλέπονται Χώροι Υγιεινής και Αποθήκη.
Στο ανατολικό κτίριο, το υφιστάμενο περίγραμμα του κτιρίου παραμένει ως έχει. Ο περιμετρικός Φέρων Οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα ενισχύεται στατικά αλλά παραμένει στα γεωμετρικά του χαρακτηριστικά. Ο στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα ενός μεγάλου ενιαίου διώροφου χώρου στην Κεντρική Είσοδο και στην Αίθουσα Εκδηλώσεων. Για τον λόγο αυτό ένας νέος μεταλλικός φορέας κατά μήκος του άξονα, δίνει την δυνατότητα κατάργησης των κεντρικών υποστυλωμάτων, και την δημιουργία μιας διαφώτιστης στέγης, σε συνέχεια της νέας στέγης στη συνδετήρια πτέρυγα. Με τον τρόπο αυτό σε συνδυασμό με την τοποθέτηση επίσης στον άξονα ενός αντίστοιχου με το κτίριο Ι ανελκυστήρα και κλιμακοστασίου, ο χώρος της Αίθουσας αποκτά ένα μέγεθος σημαντικά μεγαλύτερου από το πραγματοποιούμενο.
Έτσι ο ενιαίος χώρος της Αίθουσας εκτείνεται λειτουργικά και οπτικά στο επίπεδο -0.90 και δευτερευόντως στο +2.40, ενώ έχει την δυνατότητα να απομονώνεται με ένα μεγάλο κινητό πέτασμα ώστε να προσαρμόζεται σε διαφορετικές ανάγκες χρήσης του. Στον όροφο προβλέπεται η Αίθουσα Ζωγραφικής του Πολιτιστικού Κέντρου.
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTS
BATZIOS ARCHITECTSECONEWS 05/05/2016
READ ALSO: IN[N] ATHENS HOTEL / WORKSHOP DIONISIS SOTOVIKIS