Programmatic escalations placed in an urban continuity| Diploma thesis by Giorgos Tsiakoymis

Diploma thesis by Giorgos Tsiakoymis focuses on the issues of the form and the program in public Greek architecture in the city of Volos, regarding the urban continuity and its connection with the public space.

Thesis was presented on February 2020 at the Department of Architecture of University of Thessaly and was supervised by Evelyn Gavrilou and Giorgo Mitroulias.

–text by the author

The transition from the immured form of Ottoman town of Volos to its open urban expression includes a series of reforms and ruptures that have occurred following social upheavals, economic changes, population fluctuations and natural disasters. The present thesis attempts to propose continuity to palimpsest of the form of city of Volos, to unveil a new evolutionary path that will enhance the urban tissue of the town and may even be able to refigure it. For this reason, the network of the city’s public program is explored through the recording of all its public buildings regarding them as the primary centers of urbanity.

The city’s public program is treated as a unit whose rooms, public buildings, cover several tens and thousands of square meters. This transition from the scale of public building to public program, reveals information about its composition, as a result of population numbers, traffic configurations, historical backgrounds etc. This approach defines network of densities and dislocations of public buildings, that may constitute the escalation of city’s urbanity. 

This research identifies concentration zones of them, while assessing and planning the city’s void, through city’s form and its structural conditions.

Urban gaps, whether designed or arising after the removal of built space, create a kind of discontinuity in urban fabric, affect the flow of city and are areas of potential social action. The void of the area on either sides of El. Venizelou st. is architecturally analyzed in sections, partially evaluated for the kind of “joints” it creates with the city, and then reveals the area of Panepistimiou square and the Matsaggou former tobacco complex as the site for the architectural proposal.

In the design process, the above research and analysis is synthesized. Sections of void are used as a system of space organization and therefore as a static system of a continuous urban structure. This structure brings together public programs that vary in scale, size (range of 3 to 2300 m2), and crowd, serving the student community. This programmatic concentration resembles city, referring to the scaling of sizes of public buildings, but also to their reading as scattered autonomous units in public space. The various programs that come together under this continuous structure and that concern the student community are: theatrical stage, workshop studio, student society amphitheater, individual and group study booths and student accommodation.

The various programs constitute different speeds of use of the building, frequencies of its visits, following the pulse of the university.

The design varies between different scales of spaces and programs regarding the modalities of assembling and sizes of public buildings in a medium sized Greek city, defining an urban continuity.

This theme explores the relevance of form and program in public Greek architecture, its scale or even its escalation and its connection to public space.

Facts & credits

Project title: [3,2300] m² programmatic escalations placed in an urban continuity
Student: Tsiakoumis Giorgos
Supervisors: Gavrilou Evelyn, Mitroulias Giorgos
Date: February 2020
Institution: Department of Architecture – University of Thessaly

3,2300] m² προγραμματικές κλιμακώσεις σε ένα αστικό συνεχές |Διπλωματική εργασία του Γιώργου Τσιακούμη
Η διπλωματική εργασία του Γιώργου Τσιακούμη έχει ως θέμα την πόλη του Βόλου, εστιάζοντας στα δημόσια κτίρια και κατ’ επέκταση στο δημόσιο χώρο που παράγεται μέσα από τη μορφή της πόλης. Η ερευνητική αντιστοίχιση μορφής και προγράμματος της δημόσιας ελληνικής αρχιτεκτονικής, η κλίμακα της και η σύνδεση της με το δημόσιο χώρο αποτελούν τα ερευνητικά πεδία της μελέτης.
Η εργασία παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2020 στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με επιβλέποντες καθηγητές την Έβελυν Γαβρήλου και τον Γιώργο Μητρούλια.
–κείμενο από τον δημιουργό
Ένα οθωμανικό κάστρο γίνεται πόλη οδηγώντας από τη χωρικότητα του περίκλειστου στον ανοιχτά αστικό χώρο. Η μετάβαση αυτή εμπεριέχει ένα σύνολο μετασχηματισμών και ρήξεων που εκδηλώθηκαν ύστερα από κοινωνικές ανακατατάξεις, οικονομικές μεταβολές, πληθυσμιακές διακυμάνσεις και φυσικές καταστροφές. Η πτυχιακή αυτή μελέτη επιχειρεί να προτείνει συνέχεια στο παλίμψηστο της μορφής της πόλης του Βόλου, να αποκαλύψει μία νέα εξελικτική πορεία όσο αναφορά τον δημόσιο χώρο, παράγωγο της μορφής της με πρωταγωνιστές τα δημόσια κτίρια, που θα δυναμιτίσει τον αστικό ιστό και ίσως κατορθώσει να αποτελέσει στρατηγική επαναδιατύπωσης του. Για τον σκοπό αυτό ερευνάται η σύνθεση του δημόσιου προγράμματος της πόλης, μέσω της καταγραφής του συνόλου των δημόσιων κτιρίων του, ως κατεξοχήν πυρήνες αστικότητας στον δημόσιο χώρο.

Το δημόσιο πρόγραμμα της πόλης αντιμετωπίζεται ως μία μονάδα που δωμάτια αυτού, τα δημόσια κτίρια, καταλαμβάνουν μερικές δεκάδες και χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα. Η μετάβαση από την κλίμακα της αρχιτεκτονικής του δημόσιου κτιρίου στο δημόσιο πρόγραμμα αποκαλύπτει πληροφορίες χωροθέτησης του, επηρεασμένη σαφώς από πληθυσμιακά μεγέθη, κυκλοφοριακές διαμορφώσεις, ιστορικές καταβολές κ.α. Η ανάγνωση αυτή ορίζει δίκτυο με πυκνώσεις και αραιώσεις ομοειδών οργανισμών που πιθανώς να συνιστούν και την κλιμάκωση της αστικότητας της πόλης. Στην έρευνα αυτή εντοπίζονται ζώνες συγκέντρωσης του προγράμματος, ενώ αξιολογείται και σχεδιάζεται η κενότητα της πόλης, μέσω του σχήματος της και των όρων δόμησης της.

Αστικά κενά είτε σχεδιασμένα είτε προκύπτοντα έπειτα από αφαίρεση δομημένου χώρου δημιουργούν ένα είδος ασυνέχειας του πολεοδομικού ιστού, επηρεάζουν τη ροή της πόλης και αποτελούν τόπους εν δυνάμει κοινωνικής δράσης. Η κενότητα της περιοχής εκατέρωθεν του άξονα της οδού Ελ. Βενιζέλου μελετάται αρχιτεκτονικά με εργαλείο την τομή, αξιολογείται τμηματικά ως προς το είδος των «αρμών» που δημιουργεί με την πόλη και κατόπιν αποκαλύπτει την περιοχή της πλατείας Πανεπιστημίου και συγκροτήματος καπνοβιομηχανίας Ματσάγγου ως περιοχή ανάπτυξης της αρχιτεκτονικής πρότασης.

Περνώντας στον σχεδιασμό εργαλειοποιείται η παραπάνω έρευνα και ανάλυση συνθετικά. Οι τομές του κενού χρησιμοποιούνται ως σύστημα οργάνωσης του χώρου και κατ’ επέκταση ως στατικό σύστημα μίας συνεχούς αστικής δομής. Στη δομή αυτή συγκεντρώνονται δημόσια προγράμματα που ποικίλουν στην κλίμακα, στο μέγεθος (εύρος 3 έως 2300 m2)και στο πλήθος που εξυπηρετούν, προσανατολισμένα στη φοιτητική κοινότητα. Η συγκέντρωση αυτή γίνεται κατά αναλογία πόλης, αναφερόμενη στην κλιμάκωση των μεγεθών των δημοσίων κτιρίων, αλλά και στην ανάγνωση τους ως διάσπαρτα τοποθετημένων αυτόνομων μονάδων στον δημόσιο χώρο.   

Τα διάφορα προγράμματα που συγκεντρώνονται κάτω από αυτή την συνεχή δομή και αφορούν τη φοιτητική κοινότητα είναι: θεατρική σκηνή, εργαστήριο κατασκευών, αμφιθέατρο φοιτητικών συλλόγων, θύλακες workshop, χώρος ατομικής και ομαδικής μελέτης και project και τέλος φοιτητικές διαμονές.

Στην παρούσα πρόταση τα διάφορα προγράμματα συνιστούν και διαφορετικές ταχύτητες κατοίκισης του κτιρίου, συχνότητες επισκεψιμότητας του, ακολουθώντας τον παλμό του πανεπιστημίου.

Ο σχεδιασμός πάλλεται ανάμεσα σε διάφορες κλίμακες χώρων και προγραμμάτων αναφερόμενος στον τρόπο άρθρωσης και στα μεγέθη των δημόσιων κτιρίων σε μία μεσαίου μεγέθους ελληνική πόλη, ορίζοντας ένα αστικό συνεχές.

Μέσω του θέματος αυτού ερευνάται η αντιστοίχιση μορφής και προγράμματος της δημόσιας ελληνικής αρχιτεκτονικής, η κλίμακας της ή ακόμα και κλιμάκωση της και η σύνδεση της με το δημόσιο χώρο.

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας: [3,2300] m² προγραμματικές κλιμακώσεις σε ένα αστικό συνεχές
Φοιτητής: Γιώργος Τσιακουμής
Επιβλέποντες: Έβελυν Γαβρήλου, Γιώργος Μητρούλιας
Έτος: Φεβρουάριος 2020
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών – Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας