Στον Διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που διοργάνωσε η Thyssenkrup (XII ThyssenKrupp Elevator Architecture Award) σε συμμετοχή με τον Μητροπολιτικό Δήμο της Κωνσταντινούπολης υπό την εποπτεία της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων (UIA), υποβλήθηκαν 287 προτάσεις από 59 χώρες σε όλο τον κόσμο. Στόχος του διαγωνισμού ήταν η πρόταση για την δημιουργία του νέου Κέντρου εκπαίδευσης και πρόληψης των φυσικών καταστροφών σε κοντινή περιοχή από το διεθνές αερολιμένα Atatürk της Κωνσταντινούπολης.
Οι αρχιτέκτονες Τσαμπίκος Πετράς, Αλέξανδρος Κιτρινιάρης, Ιωάννης Φάρκωνας και Γεώργιος Χούσος έλαβαν τιμητική διάκριση με την πρόταση «LAB» η οποία συμπεριλήφθηκε ανάμεσα στις δέκα τελικές υποψηφιότητες για την διεκδίκηση του πρώτου βραβείου.
Φυσικές Καταστροφές: Καταστροφή ή Αναγέννηση;
Στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού καταγράφεται έντονα η προσπάθεια και η αγωνία για τον έλεγχο των στοιχείων της φύσης και ειδικότερα των φυσικών καταστροφών. Οι σεισμοί, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και οι τυφώνες αποτελούν από τη μια δραματικά συμβάντα στην ανθρώπινη ιστορία, από την άλλη όμως αποτελούν και στοιχεία παλιγγενεσίας των λαών. Μετά από κάθε καταστροφή άλλωστε έπεται μια νέα εποχή, με κεκτημένο τη γνώση του παρελθόντος. Οι φυσικές καταστροφές είναι απρόβλεπτες. Η πρόταση “LAB” αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο παρατήρησης του φυσικού περιβάλλοντος από τον ανθρώπινο πολιτισμό για την αντιμετώπιση κρίσεων, μέσα από την ανακατασκευή της μεταξύ τους σχέσης.
ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ
Η αρχιτεκτονική πρόταση δεν αναφέρεται στο στοιχείο της καταστροφής ως εμπειρία τρόμου, αλλά ως πρόθεση ελέγχου και κατανόησης της απρόβλεπτης δύναμης των φυσικών στοιχείων. Το κτήριο συσπειρώνεται στην απαιτούμενη μάζα και ανυψώνεται ως εργαστήριο που μελετά και ελέγχει το νέο πάρκο που δημιουργείται στην περιοχή μελέτης. Με αυτή την συνθετική κίνηση επιτρέπει στο επίπεδο του δρόμου την ελεύθερη δημόσια διέλευση και την ενοποίηση του με τον γειτονικό φυτεμένο λόφο σε ένα ευρύτερο δίκτυο πρασίνων χώρων στην πόλη. Η δημιουργία του δημόσιου πάρκου συνδέει της γειτονικές περιοχές και τις υπάρχουσες αλλά και μελλοντικές πολιτιστικές χρήσεις, με σπουδαιότερη αυτή του πανεπιστημίου.
Η Φυσική καταστροφή ως νέα τοπογραφία – Το πάρκο και το εργαστήριο
Μια νέα τοπογραφία δημιουργείται ως σημείο καταστροφής και αναγέννησης. Το έδαφος παραμορφώνεται, παραλαμβάνοντας τις χρήσεις του χώρου στάθμευσης, του foyer και του καταφυγίου ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί ένα φυσικό ανάγλυφο που επιτρέπει την θέαση της πόλης και του κτηρίου από ψηλότερα σημεία και πρανή. Το κτήριο ίπταται της καταστροφής ως υψηλό τεχνολογικό επίτευγμα που ελέγχει μέσω επιστημονικών δομών τα φυσικά φαινόμενα.
Η μορφή του συλλαμβάνεται ως ένα σαφές ορθογώνιο πρίσμα με κύριο χαρακτηριστικό το κεντρικό αίθριο. Μια σειρά από οπές στην συμπαγή του μάζα αναφέρονται ως δοκιμαστικοί σωλήνες πειραμάτων και παρατήρησης αλλά και ως χώροι κατακόρυφης επικοινωνίας. Ο σωλήνας με την σεισμική τράπεζα, ο προσομοιωτής του ανέμου και τέλος το κεντρικό αίθριο ως προσομοιωτής της βροχής, αποτελούν τα κυρίαρχα συμβάντα της βιωματικής εμπειρίας στο κτήριο. Αντίστοιχα συμβάντα διαδραστικού χαρακτήρα συντελούνται στη νέα τοπογραφία στο επίπεδο της πόλης και συνδέονται με τα στοιχεία του νερού και της φωτιάς. Η συνολική εμπειρία στο χώρο περιγράφεται από μια δημόσια περιήγηση γύρω από πειράματα και εκπαιδευτικά συμβάντα που καθίστανται ως εκθέματα στο δημόσιο βλέμμα.
ΕΜΠΕΙΡΙΑ Ή ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ;
Κτήριο και τοπίο συνιστούν μια ευρύτερη τοπιακή ενότητα. Ο επισκέπτης βιώνει το χώρο μέσα από το δίπολο της εμπλοκής ή της παρατήρησης. Βρίσκεται ενεργά στις πειραματικές διαδικασίες ή παρατηρεί τα φυσικά φαινόμενα στη γη και τον ουρανό. Πρόκειται για μια νέα πρόταση όπου το κτήριο δε λειτουργεί ως απομονωμένη μονάδα αλλά εξωτερικεύει τις λειτουργίες του στην πόλη, ως δημόσια εκθέματα, σε ένα νέο πολιτιστικό άξονα τόσο για την γύρω περιοχή όσο και για την μητροπολιτική κοινότητα.
Ομάδα Μελέτης:
Τσαμπίκος Πετράς, Αρχιτέκτων Μηχ. ΕΜΠ, MPhil NTUA, PhD Cand. NTUA
Αλέξανδρος Κιτρινιάρης, Αρχιτέκτων Μηχ. ΕΜΠ, MPhil Cand. NTUA
Φάρκωνας Ιωάννης, Αρχιτέκτων Μηχ. ΕΜΠ
Γεώργιος Χούσος, Αρχιτέκτων Μηχ. ΕΜΠ
ThyssenKrupp Elevator in partnership with the Istanbul Metropolitan Municipality and under the auspices of the International Union of Architects [UIA] is proud to announce the winners of the ThyssenKrupp Elevator Architecture Award 2011. A total of 287 projects from 59 countries have been submitted to the international competition referring the new Disaster Prevention and Education Centre in Istanbul, Turkey. Before selecting the winning projects, the Jury short-listed ten proposals with merit, and then awarded the best three proposals.
Tsabikos Petras, Alexandros Kitriniaris, Ioannis Farkonas and Georgios Housos were awarded with merit for their project: LAB, which was among the ten short-listed candidates for the award.
DISASTERS: Destruction or Renewal?
The history of human civilization has recorded the intense effort and anxiety to control the natural elements; particularly those leading to natural disasters. Earthquakes, floods, forest fires and hurricanes comprise dramatic moments in history on the one hand, on the other they play an important part in the rebirth of nations and communities. Every disaster is followed by a new dawn, with the knowledge of the past as its prize.
Natural disasters are unpredictable. The LAB is a valuable asset for crisis response to the natural observation by the human culture through the reconstruction of its interrelation.
CONCEPT
The architectural proposal does not view the element of destruction as an experience of horror, but as motivation for monitoring and understanding the unpredictable force of the natural elements. The building is contracted to the necessary mass and rises in the form of a laboratory that studies and monitors the new park created on the site. Through this synthesis of movement the street level allows unhindered public access and unifies it with the neighbouring, tree-studded hill, creating a wider network of green spaces throughout the city. The public park connects neighbouring areas, providing an arena for existing, as well as future cultural uses, with that of the university forming the most significant one.
DISASTER AS A NEW TOPOGRAPHY – The Park and the LAB
A new topography is created as a point of destruction and rebirth. The ground is distorted, it receives the new functions of acting as a parking space, a foyer and a shelter, while simultaneously forming a natural relief that allows a view of the city and the building from higher ground and slopes. The building rises up over the disaster as a feat of advanced technology, controlling natural elements through scientific structures.
Its form is conceived as a precise, rectangular prism with the central atrium as its main feature. A series of apertures in its solid mass refer to test tubes for experimentation and observation, as well as spaces for vertical communication. The tube with the seismic monitor, the wind simulator, and finally the central atrium as a rain simulator, comprise the dominant elements of the experiential interaction with the building. Similar interactive events take place within the new topography on the level of the city, and are connected to the elements of water and fire. The overall experience within the space is encapsulated in a public tour around experiments and educational events which take on the form of public exhibits.
EXPERIENCE OR OBSERVATION?
Both the building and the landscape form a broader landscape unit. The visitor experiences the space either through engagement or observation. They may actively participate in the experimental processes, or observe the natural phenomena on earth and in the sky. This comprises a new proposal, where the building does not function as an isolated unit, but externalizes its functions within the city, in the form of public exhibits, within a new cultural axis for the surrounding area as well as the metropolitan community
LAB – ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΟΨΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΡΣΙΕΣ ΤΟΜΕΣ
LAB – ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΦΟΥΑΓΙΕ
LAB – ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΦΩΤΙΑΣ
LAB – ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΕΜΟΥ
LAB – ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
LAB – ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΙΔΕΑΣ
LAB – ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
LAB – ΑΠΟΨΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΔΡΟΜΟ
LAB – ΑΠΟΨΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΝΕΡΟΥ