Με οδηγό τις απόψεις, τις επιθυμίες, τις προσδοκίες και το κοινό όραμα για ένα βιώσιμο μέλλον για τον λόφο του Λυκαβηττού, ο δήμος Αθηναίων εκπόνησε το Πρόγραμμα Λυκαβηττός: το παρόν και το μέλλον του αστικού δάσους της Αθήνας. Από τον Δεκέμβριο του 2016, οπότε ξεκίνησε η πρώτη φάση του Προγράμματος Λυκαβηττός, ο Δήμος Αθηναίων απηύθυνε πρόσκληση συνεργασίας στην Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και συγκεκριμένα στον Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας ώστε να συμβάλλει στην διεξαγωγή του προγράμματος με την εκπόνηση ενός πρωτότυπου ερευνητικού έργου που θα διασφαλίζει την ανάδειξη της ταυτότητας του λόφου ως σημείου αναφοράς με πολιτιστική αξία και παράλληλη τοπική και υπέρ-τοπική σημασία για την Αθήνα.
Το ερευνητικό πρόγραμμα της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ τιτλοφορείται “Στρατηγική Σχεδιασμού και Παρεμβάσεις Προτεραιότητας για την Αναζωογόνηση και Ενεργοποίηση του Λόφου Λυκαβηττού” και αναπτύχθηκε σε δύο κύριες φάσεις. Το ερευνητικό έργο της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ υποστηρίχθηκε από την ευγενική χορηγία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Σ. Λάτση.
–κείμενο από τους δημιουργούς
Το ερευνητικό πρόγραμμα της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ αναπτύχθηκε σε δύο κύριες φάσεις.
Στην πρώτη φάση διερευνήθηκαν καταγραφές, χαρτογραφήσεις και ανάλυση ιδιοτήτων και δυνατοτήτων του λόφου. Η δεύτερη φάση αφορά στη διατύπωση μιας στρατηγικής για την αναζωογόνηση και ενεργοποίηση του Λυκαβηττού σε 5 άξονες που συνδέονται με συγκεκριμένες προτάσεις παρεμβάσεων.
Οι 5 άξονες που συγκροτούν την στρατηγική αναζωογόνησης και ενεργοποίησης του Λυκαβηττού, σύμφωνα με το ερευνητικό έργο του ΕΜΠ, είναι:
1.Βελτίωση των λειτουργικών, αντιληπτικών και νοηματικών συνδέσεων μεταξύ λόφου και πόλης
- Αφορά αναγνώριση βασικών συνδετήριων “νημάτων” από κύρια σημεία αναφοράς του κέντρου της Αθήνας προς το Λυκαβηττό και σημείων μετάβασης από το αστικό προς το φυσικό τοπίο (αστικά κατώφλια)
- Προτάσεις παρεμβάσεων:
_ Ανασχεδιασμός του περιφερειακού δρόμου με μονοδρόμηση του (προς την κατεύθυνση της Κλεομένους)
_ Βελτίωση της σήμανσης και οριοθέτησης των 18+2 εισόδων πεζών που διαφοροποιούνται σε κύριες και δευτερεύουσες.
2.Βελτίωση της προσβασιμότητας
- Αφορά αξιολόγηση εναλλακτικών δυνατοτήτων πρόσβασης στο λόφο, όπως εξυπηρέτηση με αστικό λεωφορείο, σχεδιασμός νέου δρομολογίου shuttle bus σε συνδυασμό με δημιουργία νέου χώρου στάθμευσης σε δημοτική έκταση στα Κουντουριώτικα και εξυπηρέτηση με μηχανικά μέσα.
- Προτάσεις ρυθμίσεων:
_ Προώθηση της πολυτροπικής προσβασιμότητας και της βιώσιμης κινητικότητας
_ Σημαντικός περιορισμός της δυνατότητας στάθμευσης ΙΧ στο σύνολο του λόφου (είσοδοι, αλάνα θεάτρου, Πράσινη Τέντα)
3.Περιήγηση και εμπειρία του χώρου
- Αφορά επεξεργασία πρότασης δικτύου 5+1 κύριων διαδρομών με σκοπό τη βελτίωση της εμπειρίας περιήγησης στο λόφο για την απόλαυση της θέας, του προσανατολισμού και της ασφάλειας των επισκεπτών. Έχει προκύψει από την συντακτική ανάλυση του χώρου με ενσωμάτωση σημείων ενδιαφέροντος.
- Προτάσεις παρεμβάσεων:
_ Ανασχεδιασμός του εσωτερικού ασφαλτοστρωμένου δρόμου με αλλαγή του οδοστρώματος και μετατροπή του σε ένα “θαυμάσιο περίπατο” που θα αποκαθιστά τη συνέχεια του φυσικού τοπίου
_ Πρόβλεψη της δυνατότητας δημιουργίας νέας εναέριας σύνδεσης cable car προς την Αλάνα του θεάτρου από το σταθμό του Ευαγγελισμού
4.Προγραμματισμός και ενεργοποίηση του λόφου
- Αφορά σε καταγραφές χρήσεων και δραστηριοτήτων με επιτόπια και διαδικτυακή έρευνα, ανάλυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφορετικού προφίλ χρηστών και χαρακτηριστικών του χώρου και επεξεργασία προτάσεων με σκοπό τη διατήρηση και διεύρυνση του υφιστάμενου πλέγματος χρήσεων, την ενίσχυση της υπερτοπικότητας και την αντιμετώπιση του μερικού αποκλεισμού ορισμένων ομάδων.
- Προτάσεις:
_ Ανάπτυξη 3 πόλων δραστηριοτήτων με εξυπηρετήσεις σε συνδυασμό με την ανάπλαση υφιστάμενων υποδομών: ύψωμα Αη Γιώργη, χώρος της αλάνας του θεάτρου (πλατεία των Αθηνών), γραμμική πλατεία “Πράσινης Τέντας”
_ Διατύπωση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που κατηγοριοποιούνται με βάση τη χωρική έκφραση (σημειακές-γραμμικές-εκτακτικές), τη χρονικότητα, τη θέση-τοποθεσία, το προφίλ των χρηστών, την εξάρτηση από συγκεκριμένες υποδομές και την ένταση/απεύθυνση
_ Νέοι προτεινόμενοι χώροι δραστηριοτήτων που αναφέρονται σε μεμονωμένα σημεία (κόμβους), μικρές επιφάνειες (πλατώματα με χρήση) και ευρύτερες περιοχές (περιοχές δραστηριοτήτων)
5.Ανάδειξη της μοναδικότητας του Λυκαβηττού ως εμβληματικού τοπόσημου, προσδιοριστικού της ταυτότητας του τοπίου της Αθήνας
- Αφορά επεξεργασία μιας νέας αφήγησης για το Λυκαβηττό σε σχέση με το branding της Αθήνας. Ο Λυκαβηττός γίνεται αντιληπτός ως το φυσικό ανάλογο ενός ουρανοξύστη που ως ιδεολόγημα απαντά με οραματικό τρόπο σε τρεις θεμελιώδεις προβληματικές: Τη διαπραγμάτευση της σχέσης της πόλης με την ιστορία, την πολιτική και τη φύση. Δημιουργία του “Βιβλίου του Λυκαβηττού” (Athens Eye) και διενέργεια τουριστικού ερωτηματολογίου σε κεντρικά ξενοδοχεία.
- Προτάσεις παρεμβάσεων:
_ Ανασχεδιασμός του χώρου της αλάνας του θεάτρου και μετατροπή της σε προνομιακό χώρο “κατόπτευσης της Αθηναἲκής ιστορίας” και αναστοχασμού της Αθηναἲκής αστικής συνθήκης (το βλέμμα των Αθηνών)
Credits
Επιστημονικός υπεύθυνος Θάνος Παγώνης – Επίκουρος Καθηγητής
Σύμβουλος Κωνσταντίνος Μωραΐτης – Καθηγητής
Ερευνητική ομάδα
Αρχιτέκτονες, υποψήφιοι διδάκτορες: Ξενοφών Διαλεισμάς, Παναγιώτα Πασσιά, Παναγιώτης Ρούπας, Αντώνης Χαζάπης. Μυρτώ Κιούρτη, Δρ. Αρχιτέκτων Ανθρωπολόγος. Δημήτρης Λούκος, Αρχιτέκτων Μηχ/κος ΕΜΠ & Πολιτικός Μηχ/κος Τ.Ε. MSc.
Επεξεργασία σχεδιαστικής πρότασης για τον περιβάλλοντα χώρο του θεάτρου
Κωνσταντίνος Αποστολίδης, Υποψήφιος διδάκτορας ΕΜΠ. Κυριακή Βρανά, Αρχιτέκτονας.
Μάθετε ακόμα περισσότερα για το Πρόγραμμα Λυκαβηττός διαβάζοντας για τη συνεισφορά και το ερευνητικό έργο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών στα πλαίσια του Προγράμματος Λυκαβηττός, εδώ!
READ ALSO: The Making of a Hellhole | Research thesis by Georgiοs Tsoukalas