NoDāta Architecture presents their proposal for the “NEW ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF SPARTA” competition.
-text by the authors
The ancient route that leads from the acropolis to the Evrotas river, as well as the listed building, the industrial shell designed by architect Zenetos are the two axes that shaped the design of the New Archaeological Museum of Sparta. Remnants of two different eras from Sparta’ s past, they interweave the city’s history through the correlation of the ancient past and modern history.
The ancient route does not only define the entrance to the new space of the museum, but the very notion of the movement is translated into a path connecting the ancient acropolis to the site of NAMS and moving on to craft a unique experience for the visitors.
The movement forms a loop, so that the end of the exhibition is at the start of the ancient route. Visitors are urged to walk the very same ancient path that leads to the outdoor exhibition of mosaics, that is placed next to the Evrotas river. Visitors have their experience of the museum enhanced by the various architectural qualities of enclosed, sheltered and open space.
The shell of the listed building forms the idea of an entity that is multiplied and scattered around the plot in such a way, as to create a closed inner atrium in the center of the plot, that gives new meaning to the ancient ruins, as a new “place”. A quasi-object that aims in enhancing the interactions between visitors, the museum and the ancient ruins.
The boxes-entities add to the overall experience by acting as highlights that enable different kind of interactions along the exhibition.
The facades are characterized by following the same guides as the listed facade of Zenetos’ building.
Zenetos envisioned those facades as a free system that expands to the infinity. Linearity enhances the notion of infinity of the system, and encloses an open plan, that allows for the transformability of the interior. The reinvention of that idea into today’s system, occurs on two levels. On a first level, the surface-facade gets folded and creates a box – volume. This acts as a connecting element between the old and the new volumes. On a second level, those volumes are differentiated in terms of their materiality. The typical precast concrete panel of Zenetos era, is now constructed out of Glass Fiber Reinforced Concrete panels. (GFRC). That material allows for the creation of perforated panels, that aid in the building’s overall performance, as they form a double skin that cools the building’s mass, assisting along with active systems in keeping a desired temperature throughout the building.
The pattern of those patterns, derives from roman mosaics that still exist in the city up to today, creating another parallel connection between the different eras, and crafting the unique identity of the new museum. The contrast between the architectural relic and the new volumes, becomes even clearer through the use of color. The white of the “white cathedrals” of modern architecture, forms a dialogue with the porphyry color used in ancient Sparta, and used both on the GFRC panels, as well as the interior of the museum. This relation between the ancient and near past continues to the creation of perforated aluminium panels, used for the light metal canopies that shelter the outdoor mosaic exhibition, as well as moving panels-shades in front of the openings at ground level.
Facts & Credits
Project title Quasi-Objects
Competition New Archaeological Museum of Sparta
Year 2019
Location Sparta
Architecture NoDāta Architecture – Christos Gourdoukis & Xenia Papastergiou
Team Christos Gourdoukis, Xenia Papastergiou, Athena Charalambidou, Efi Lili
Consultant Kostis Scroubelos
Environmental Design Consultants Andreas Alygizos, George Koronaios
Structural Design Nikos Rossis
–
Το γραφείοNoDāta Architecture παρουσιάζει τη συμμετοχή του γραφείου στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Προσχεδίων με θέμα «Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης».
-κείμενο των δημιουργών
Βασικοί άξονες της πρότασης αποτελούν αφενός η αρχαία διαδρομή από την ακρόπολη της αρχαίας Σπάρτης έως τον Ευρώτα και αφετέρου το βιομηχανικό κέλυφος του εργοστασίου της Χυμοφίξ, ως ένα αρχιτεκτονικό μνημείο που αναδεικνύει την μοντέρνα αρχιτεκτονική και την βιομηχανική κληρονομιά της χώρας. Οι δύο αυτές διαφορετικές εποχές έρχονται να συνυφάνουν μαζί το νήμα της ιστορίας της Σπάρτης μέσα από την συνδιαλλαγή της ένδοξης αρχαιότητας και της νεώτερης ιστορίας της πόλης.
Η οδός δεν καθορίζει μόνο την είσοδο στο νέο χώρο του μουσείου, αλλά η ίδια η ιδέα της κίνησης μεταφράζεται σε έναν αρχαιολογικό περίπατο που ξεκινά από την αρχαία ακρόπολη και καταλήγει στο οικόπεδο του νέου μουσείου, όπου και ελίσσεται στο χώρο δημιουργώντας μια νέα μουσειακή εμπειρία.
Η κίνηση καταλήγει εκ νέου στην αρχαία οδό που βρίσκεται στο εσωτερικό του οικοπέδου, όπου οδηγεί τον επισκέπτη στην υπαίθρια έκθεση των ψηφιδωτών που χωροθετείται δίπλα από τον Ευρώτα, λειτουργώντας ως η εκτόνωση της πορείας, από τον κλειστό χώρο, στον στεγασμένο και έπειτα υπαίθριο χώρο του οικοπέδου, συνοδεύοντας και εμπλουτίζοντας τη μουσειακή εμπειρία με διαφορετικές αρχιτεκτονικές ποιότητες.
Το κέλυφος του παλιού εργοστασίου δημιουργεί την ιδέα της οντότητας που πολλαπλασιάζεται και χωροθετείται με τέτοιο τρόπο στο οικόπεδο, ώστε να δημιουργήσει μια περίκλειστη εσωτερική αυλή που αναδεικνύει τα αρχαιολογικά ευρύματα στο κέντρο του αιθρίου και νοηματοδοτεί το ίχνος αυτό σαν ένα νέο τόπο που αποκτά κεντρική θέση στον σχεδιασμό του ΝΑΜΣ.
Ταυτόχρονα τα κουτιά-οντότητες εμπλουτίζουν το μουσειακό αφήγημα προσφέροντας ξεχωριστές εμπειρίες στο εσωτερικό τους, βοηθώντας σε μια βιωματική προσέγγιση του μουσειακού χώρου.
Οι όψεις αντλούν τις χαράξεις τους από τις χαράξεις του μοντέρνου σχεδιασμού των όψεων του παλιού εργαστασίου του Ζενέτου.
Ο Ζενέτος φανταζόταν τις ελεύθερες όψεις σαν ένα σύστημα που επεκτείνεται στο άπειρο. Η γραμμικότητα εντείνει την δυναμική των χαράξεων του συστήματος, και περικλείει την μεταβλητότητα και την ελευθερία οργάνωσης του εσωτερικού, σαν ένα αφαιρετικό πέπλο.
Ο μετασχηματισμός αυτής της ιδέας στο σήμερα γίνεται σε δύο επίπεδα. Σε επίπεδο χαράξεων, οι οριζόντιες γραμμές της όψης αναδιπλώνονται και αγκαλιάζουν τον όγκο των κουτιών – οντοτήτων σε όλες τους τις όψεις. Αυτό λειτουργεί ως η νοηματική συνέχεια και συνοχή του αρχικού όγκου και των νέων κατασκευών.
Ταυτόχρονα όμως, σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι όγκοι αυτοί, τα κουτιά-οντότητες επιδέχονται μια επιπλέον επεξεργασία στο επίπεδο της υλικότητας, ώστε να διαφοροποιούνται από το αρχιτεκτονικό μνημείο. Έχοντας ως δάνειο από την αρχιτεκτονική του Ζενέτου, το στοιχείο της προκατασκευής, προβαίνουν σε μια επανεφεύρεση του κλασσικού προκατασκευασμένου πανέλου από οπλισμένο σκυρόδεμα, σε μια σύγχρονη εκδοχή από Glass fiber reinforced concrete (GFRC) Το υλικό αυτό επιτρέπει να σχηματιστούν διάτρητα πανέλα που βοηθούν στην βιοκλιματική συμπεριφορά του κτιρίου, καθώς δημιουργείται ένα διπλό κέλυφος στις όψεις, που δροσίζει την κτιριακή μάζα του μουσείου, βοηθώντας μαζί με τα ενεργητικά συστήματα που υπάρχουν στο κτίριο στην διατήρηση της επιθυμητής θερμοκρασίας του κτιρίου.
Το γεωμετρικό μοττίβο, αυτών των προκατασκευασμένων πανέλων, δημιουργείται από την υπέρθεση και διαφοροποίηση γεωμετρικών μοτίβων που εμφανίζονται σε ψηφιδωτά που υπάρχουν σε ρωμαικές επαύλεις της Σπάρτης και σώζονται μέχρι σήμερα, βοηθώντας στην νοηματική σύνδεση των εποχών και την δημιουργία της χαρακτηριστικής ταυτότητας του νέου μουσείου. Η αντίθεση ανάμεσα στο αρχιτεκτονικό μνημείο και τα νέα κουτιά-οντότητες, γίνεται ακόμη ευκρινέστερη με τη χρήση του χρώματος. Το λευκό των «λευκών καθεδρικών» του μοντέρνου, έρχεται σε αντίστιξη με το χρωματιστό σκυρόδεμα του σήμερα, που έχει αναφορά και στο χρώμα της πορφύρας που χρησιμοποιούνταν και στην αρχαία Σπάρτη, και επιτρέπει την ανάδειξη των αρχαιοτήτων και στο εσωτερικό του μουσείου. Αυτή η πολυεπίπεδη σχέση ανάμεσα στον αρχαίο κόσμο, τον βιομηχανικό σχεδιασμό και το σήμερα συνεχίζεται και στη δημιουργία των διάτρητων μεταλλικών πανέλων που χρησιμοποιούνται στις ελαφριές μεταλλικές κατασκευές που στεγάζουν την υπαίθρια έκθεση των ψηφιδωτών, καθώς και τα κινητά πανέλα-σκίαστρα που βρίσκονται μπροστά από τα ανοίγματα στο ισόγειο του κτιρίου.
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Quasi-Objects
Διαγωνισμός Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης
Έτος 2019
Τοποθεσία Σπάρτη
Αρχιτέκτονες NoDāta Architecture – Γουρδούκης Χρήστος & Ξένια Παπαστεργίου
Ομάδα Γουρδούκης Χρήστος, Ξένια Παπαστεργίου, Αθηνά Χαραλαμπίδου, Έφη Λιλή
Σύμβουλος Μελέτης Κωστής Σκρουμπέλος
Σύμβουλοι Βιοκλιματικού Σχεδιασμού Ανδρέας Αλυγίζος, Γιώργος Κορωναίος
Στατική μελέτη Νίκος Ρώσσης
READ ALSO: “IPERVASIS” entry in the "NEW ARCHAEOLOGICAL MUSEUM OF SPARTA" competition