ΝΟΤ* - μια εξωστρεφής εσωτερικότητα / Σ.Παντελιά - Κ.Παπαδημητρακόπουλος - J.Barri / Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός "Αθήνα Χ4" / Βραβείο (ένα απο τα πέντε ισότιμα)

Aρχιτεκτονικός Διαγωνισμός ΑΘΗΝΑ Χ4
_ένα από τα πέντε ισότιμα έπαθλα_
 
Στέλλα Παντελιά, Αρχιτέκτων-Μηχανικός (ΕΜΠ), MLA I AP Αρχιτεκτονική Τοπίου (GSD-HARVARD UNIVERSITY)
Κωνσταντίνος Παπαδημητρακόπουλος, Αρχιτέκτων Μηχανικός (Syracuse University School of Architecture), MAUD Αστικός Σχεδιασμός (GSD-HARVARD UNIVERSITY)
Jordi Barri, Γεωπόνος Μηχανικός (Universitat Politècnica de Catalunya), Δασολόγος Μηχανικός (Universitat de Lleida), MLA Αρχιτεκτονική Τοπίου (Universitat Politècnica de Catalunya), MDesS (GSD-HARVARD UNIVERSITY)
 
ΝΟΤ*  (*Νέο Οικοδομικό Τετράγωνο)   
 
Η πρόταση στοχεύει στην αξιοποίηση αυτού του πρωτοεμφανιζόμενου είδους δημόσιου χώρου, στην ανάπλαση του σταυρού, με στόχο την εξωστρεφή εσωτερικότητα: Τη δημιουργία ενός χώρου που συνδυάζει το εξιδανικευμένο μοντέλο του αστικού παραδείσου* (*ως περιτοιχισμένος, εσωστρεφής κήπος) με το μοντέλο ενός επιτυχούς πεζοδρόμου που στοχεύει στη συνδεσιμότητα, την ασφάλεια, την προσβασιμότητα, τη λειτουργικότητα και τη συνδιαλλαγή με το αστικό περιβάλλον.
Σχεδιαστικά ο συνδυασμός του αστικού κήπου και του πεζοδρόμου επιτυγχάνεται με τη στροφή του άξονα του σταυρού σε «Χ». Έτσι δίνεται αντίστοιχα περισσότερος χώρος στον κήπο ή στον πεζόδρομο και δημιουργούνται είσοδοι με διαφορετικές κυρίαρχες ποιότητες. Ο επισκέπτης καλείται να επιλέξει μεταξύ δύο διαφορετικών εμπειριών περιπάτου διαμέσου του ΝΟΤ* και να βρεθεί, ανάλογα με την επιλογή του, σε ένα αστικό πάρκο φυτεμένο με οπωροφόρα δέντρα και αρωματικά ελληνικά φυτά ή έναν ελεύθερο, ανοικτό αστικό χώρο.
Η στροφή αυτή εκδηλώνεται ως μορφολογική οργάνωση του χώρου, μέσω των φυτεύσεων, των υπαίθριων καθιστικών και άλλων αστικών επίπλων και ενός καναλιού νερού όπου συλλέγονται το όμβρια ύδατα, καθιστώντας ορατή κατά τόπους τη ροή του νερού, ενημερώνοντας κατοίκους και περαστικούς για το δίκτυο αυτό. Με παρόμοιο τρόπο ενημερώνεται ο κάτοικος και ο περαστικός για όλα τα δίκτυα και τις αστικές υποδομές της πρότασης, που αναφέρονται στα προβλήματα της σύγχρονης πόλης και αναλύονται σε επίπεδα, από το υπόγειο δίκτυο διαχείρισης απορριμμάτων μέχρι τα φωτοβολταϊκά στοιχεία στις στέγες των προτεινόμενων σταθμών αυτοκινήτων στην περιφέρεια του ΝΟΤ*. Η αυτο-συνειδητοποίηση των κατοίκων για το οικολογικό αποτύπωμα του ΝΟΤ* καθώς και ο σεβασμός και η ενεργός συμμετοχή τους στη συντήρηση του δημόσιου χώρου είναι βασικές προϋποθέσεις για τη δημιουργίας ενός βιώσιμου και ποιοτικού αστικού χώρου. Στα πλαίσια της αυτοδιαχείρισης του ΝΟΤ* προτείνουμε την αναβίωση του θεσμού του «Διαχειριστή» του ΝΟΤ* που, κατά το πρότυπο της πολυκατοικίας, θα είναι αιρετός και θα ασχολείται με τα κοινά.
Η καρδιά του ΝΟΤ* είναι ένας χώρος που δίνει ταυτότητα στο σύνολο του οικοδομικού τετραγώνου, ενεργοποιεί και ενοποιεί τη γειτονιά με ήπιες χρήσεις (παιδικός σταθμός, παιδική χαρά, μικρή βιβλιοθήκη) και χώρους δράσεων (εργαστήριο τεχνών, καλλιέργεια, αθλητισμός), προσφέρει ηρεμία και ησυχία μακριά από την κίνηση των αυτοκινήτων, δίνει τη δυνατότητα στάσης και υπαίθριας εκτόνωσης των παρακείμενων χρήσεων και επιδρά θετικά στο μικροκλίμα της περιοχής με κατάλληλες φυτεύσεις και τη χρήση νέων ψυχρών υλικών. Ταυτόχρονα ανήκει στο δίκτυο πεζοδρόμων που θα εμφανιστεί στην πόλη ενισχύοντας την πεζή μετακίνηση, βελτιώνοντας την προσβασιμότητα των ΑΜΕΑ και των ποδηλάτων, συνδέοντας τον αστικό ιστό και επιτρέποντας κινήσεις άνετες, ευχάριστες, φυσικές.
Ο νέος δημόσιος χώρος, επομένως, λαμβάνει χαρακτηριστικά πάρκου μα και πεζοδρόμου, εσωστρεφούς και εξωστρεφούς δημόσιου χώρου, με χώρους στάσης και διαδρόμους κίνησης, με ποιότητες σκληρές και μαλακές, με πρόγραμμα συγκεκριμένο και γενικό, με χρήσεις δημόσιες και ιδιωτικές, δίνοντας μια συγκεκριμένη ταυτότητα στο ΝΟΤ* αλλά αφήνοντας ελεύθερο χώρο για προσωπικές ερμηνείες και δράσεις.
Η πρόταση είναι υλοποιήσιμη, σε 3 φάσεις και συνδυάζει έξυπνες, επιμορφωτικές, βιώσιμες, πολυδιάστατες αστικές υποδομές με ένα θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας και αυτοδιαχείρισης με στόχο την μικρο-ουτοπία μιας ποιοτικής καθημερινότητας, σε βάθος χρόνου.
 
 
ATHENS X4 Architectural Competition
_one of five equal prizes_
 
Stella Pantelia, Architect (NTUA), MLA I AP (GSD-HARVARD UNIVERSITY)
Konstantinos Papadimitrakopoulos, BArch  (Syracuse University School of Architecture), MAUD (GSD-HARVARD UNIVERSITY)
Jordi Barri, Agricultural Engineer (Universitat Politècnica de Catalunya), Forest Engineer (ETSEA-Universitat de Lleida), Master in Landscape Architecture (ETSAB-Universitat Politècnica de Catalunya), MDesS (GSD-HARVARD UNIVERSITY)

 

NOT*   (*New Urban Block)
 
The proposal is designed precisely to exploit this new type of public space, the renovation of the Cross, aiming at an outgoing inwardness: Creating a space that combines the idealized model of urban paradise * (* as a walled, introverted garden) with a model of a successful pedestrian street dedicated to connectivity, security, accessibility, functionality and conciliation with the urban environment.
The combination of the urban garden and the pedestrian street is achieved in plan by shifting the axis of the cross “+” to an “x”. This gives more space in the garden or on the street, respectively, and creates entries/gates with different dominant qualities. The visitor is invited to choose between two different experiences when walking through the NOT * and is found -depending on the choice- to an urban park planted with fruit trees and Greek aromatic plants or a free, open, urban space.
The shift of the cross is reflected in the morphological organization of the space, through planting, outdoor sitting areas and other urban furniture in addition to a channel where rainwater is collected, making visible the local water flow, informing residents and passers-by on this network. Similarly the residents are informed on all networks and urban infrastructure proposed, which refer to the problems of the modern city and are analyzed in levels: starting from the underground network of waste management all the way to the photovoltaic cells on roofs of the proposed parking stations in the periphery of the NOT*. Self-awareness of people about the eco-footprint of NOT* and respect and active participation in the maintenance of the public space are key conditions for creating a sustainable and quality urban environment. As part of the self-management of the NOT* we recommend the revival of the title “Manager” of the NOT*, who, (according to the tradition of the “Manager of the building block”) will be elected every year and deal with the all common/public issues.
The heart of the NOT* is a space that gives identity to the entire block, activates and integrates the neighbourhood with program (kindergarten, playground, small library) and action spaces (arts, culture, sports), offers noise insulation and provides a calm place of contemplation away from traffic, allows sitting, gives space for adjacent uses and positively affects the microclimate of the area with the appropriate planting and use of cool material. At the same time it belongs to the network of pedestrian walkways that will appear in the city, supporting the pedestrian movement, improving accessibility for people with disabilities and bicycles, connecting the urban fabric and allowing walking in a comfortable, pleasant and natural way.
The new type of public space in the heart of NOT* (the new urban block) is therefore an introverted and extroverted public space that has the characteristics of both a park and a pedestrian street; with soft and hard materials, sitting areas and movement corridors, it enhances the pedestrian movement and a lifestyle away from the automobile culture. It creates an identity for the neighbourhood, while at same time gives space for personal interpretations and actions.
The proposal is feasible, in 3 phases, and combines smart, educational, sustainable, multidimensional urban infrastructure in an institutional context based on self-management aiming at the micro-utopia of an everyday quality life, over time.