Georges Batzios Architects renovated one of the most important works of the renowned Greek architect Alexandros Tombazis, a rare example of the brutalist architecture movement in Greece erected in 1972, making drastic spatial interior rearrangements, under the guidance of the previously ‘buried’ waffle ceilings’ geometry, thus unveiling a space hidden within the building’s ‘subconscious’ while bringing to life an important archaeological discovery which now defines the new morphology of the building’s interior and drives the space “towards an absolute architecture”.
-text by the authors
The existing building is a rare example of the brutalist architecture movement in Greece, erected in 1972, it’s one of the most important works of the renowned Greek architect, Alexandros Tombazis. Its radical renovation started in 2017.
The revival of the existing historic building was a moral challenge for the us, particularly in terms of what the extent of our intervention on the existing structure would be. Therefore, our first intervention concerned the restoration of the visible concrete elements (40,000m2). However, within the building’s interior, our goal was not to reduce our intervention down to a faithful reconstruction, back to its original form.
The drastic spatial interior rearrangements aimed at creating a new space that we felt was already always there, within the building’s ‘subconscious’, since 1972.
Our intervention was primarily guided by the existing 1.2mx1.2m grid which corresponds to the dimensions of the modules that make up the waffle concrete ceilings. This grid was the basis for every design intervention applied to the building; all the architectural and electromechanical elements are based on the design, nature and three-dimensionally projected grid defined by the waffle ceiling slabs.
In parallel, in order to highlight that the geometry of the ceiling is the source of our entire design intervention, any type of mechanical or other equipment was removed, in contrast to the original condition of the building in which the concrete waffle ceiling was covered with various false ceilings and architectural electromechanical components.
In conclusion, the previously ‘buried’ waffle ceilings now function as an important archaeological discovery which now defines the new morphology of the building’s interior and drives the space “towards an absolute architecture” (Jean Pierre Raynaud – Maison de La Celle-Saint- Cloud).
Mini Cv
George Batzios is an architect based in Athens. After studying at ENS d ’Architecture Paris-Malaquais, he worked for five years at Ateliers Jean Nouvel in Paris and New York, and then moved to London under the office of David Chipperfield. Returning to Greece in 2011, he collaborates with the offices of AETER-Harry Bougadellis and SPARCH (Rena Sakellaridou – Morfo Papanikolaou) while founding Georges Batzios Architects. He has been distinguished in many architectural competitions and his work spreads in multiple scales, from interior design to buildings of complex requirements and urban design.
Facts & Credits
Project title Office Building in Attica
Typology Renovation, Workspace
Location Attica, Greece
Date of study 2017
Date of completion 2021
Area 13.000m2
Architectural design – Supervision – Coordination Georges Batzios Architects
Civil engineering A. Karanikolas & Associates S.A. | Vasilis Kapotis
Mechanical engineering Papagrigorakis & Associates | Tasos Nikolaidis
Lighting design LUUN
Landscape architecture H. PANGALOU & ASSOCIATES LANDSCAPE ARCHITECTS
Project Management Ellinotechniki S.A.
Construction REDEX AE
Photography George Sfakianakis
Το γραφείο Georges Batzios Architects ανακαίνισε ριζικά ένα από τα πλεον σημαντικά έργα του γραφείου Τομπάζη, ένα υφιστάμενο κτήριο στη Λυκόβρυση Αττικής που ανεγέρθηκε το 1972 και αποτελεί ένα από τα σπάνια δείγματα του κινήματος της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, προχωρώντας σε δραστικές χωρικές αναδιατάξεις στο εσωτερικό του, έχοντας ως γενεσιουργό δύναμη του νέου σχεδιασμού τη γεωμετρία της πρότερα “θαμμένης” φατνωματικής οροφής, αποκαλύπτοντας, έτσι, ένα κρυμμένο χώρο, που υπήρχε εξαρχής στο “υποσυνείδητο” του κτηρίου, ένα σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα της αρχικής αρχιτεκτονικής σύνθεσης το οποίο καθορίζει τη νέα μορφολογία του εσωτερικού του κτιρίου και οδηγεί το χώρο “προς μια απόλυτη αρχιτεκτονική”.
-κείμενο από τους δημιουργούς
Το υφιστάμενο κτίριο είναι ένα από τα σπάνια δείγματα του κινήματος της μπρουταλιστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, ανεγέρθηκε το 1972 και αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά έργα του γραφείου Τομπάζη. H ριζική του ανακαίνιση ξεκίνησε το 2017.
Η αναγέννηση του υφιστάμενου ιστορικού κτιρίου, αποτέλεσε μια ηθική πρόκληση για μας, όσον αφορά το όριο της επέμβασης μας, στην υφιστάμενη δομή. Η πρώτη επέμβασή μας, αφορούσε την επαναφορά του εμφανούς σκυροδέματος του κτιρίου (40.000μ2). Ωστόσο, στο εσωτερικό του κτιρίου, στόχος μας δεν ήταν να μηδενίσουμε την επέμβαση μας, μέσω μιας πιστής ανακατασκευής, στην αρχική μορφή του.
Οι δραστικές χωρικές αναδιατάξεις, στο εσωτερικό, είχαν ως στόχο τη δημιουργία ενός νέου χώρου που βρισκόταν όμως πάντα εκεί, στο “υποσυνείδητο” του κτιρίου, από το 1972.
Σε αυτή την προσπάθεια μας καθοδήγησε, κυρίως, ο κάναβος του 1,20μ. x 1,20μ., που αντιστοιχεί στις διαστάσεις του τυπικού στοιχείου της φατνωματικής οροφής. Ο εν λόγω κάναβος αποτέλεσε τη βάση για κάθε σχεδιαστική επέμβαση στο κτίριο: όλα τα αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία του κτιρίου βασίζονται σχεδιαστικά πάνω στον, φυσικό και τρισδιάστατα νοητά προβαλλόμενο, κάναβο που όρισε η φατνωματική οροφή.
Παράλληλα, με στόχο την ανάδειξη της γεωμετρίας της οροφής ως γενέτειρας δύναμης του όλου σχεδιασμού, απομακρύνθηκε κάθε είδους μηχανολογικός ή άλλος εξοπλισμός, σε αντίθεση με την αρχική κατάσταση του κτιρίου, κατά την οποία, η οροφή, βρισκόταν επικαλυμμένη με διάφορες ψευδοροφές και αλλά αρχιτεκτονικά και ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία.
Εν κατακλείδι, η έως τώρα “θαμμένη” φατνωματική οροφή, λειτουργεί ως σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα, το οποίο καθορίζει τη νέα μορφολογία του εσωτερικού του κτιρίου και οδηγεί το χώρο “προς μια απόλυτη αρχιτεκτονική” (Jean Pierre Raynaud – Maison de La Celle-Saint-Cloud).
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Ο Γιώργος Μπάτζιος είναι αρχιτέκτονας με έδρα την Αθήνα. Μετά από σπουδές στην ÉNS d’ Architecture Paris-Malaquais, εργάζεται για πέντε χρόνια στα Ateliers Jean Nouvel στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, ενώ στη συνέχεια βρίσκεται στο Λονδίνο στο γραφείο του David Chipperfield. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 2011 συνεργάζεται με τα γραφεία ΑΕΤΕΡ-Χάρρυ Μπουγαδέλλης και SPARCH (Ρένα Σακελλαρίδου – Μόρφω Παπανικολάου) ενώ ιδρύει τους Georges Batzios Architects. Έχει διακριθεί σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς και το έργο του απλώνεται σε πολλαπλές κλίμακες, από τη διαμόρφωση εσωτερικών χώρων μέχρι κτίρια σύνθετων απαιτήσεων και αστικό σχεδιασμό.
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Κτήριο γραφείων στην Αττική (Πρώην ΑΓΕΤ Ηρακλής)
Τυπολογία Ανακαίνιση, Χώροι εργασίας
Τοποθεσία Λυκόβρυση, Αττική
Χρονολογία μελέτης 2017
Ολοκλήρωση κατασκευής 2021
Επιφάνεια 13.000 τ.μ.
Αρχιτεκτονική Μελέτη – Επίβλεψη – Συντονισμός Georges Batzios Architects
GEORGES BATZIOS ARCHITECTS (Ομάδα έργου)
- ΣΠΥΡΟΣ ΚΛΕΙΣΣΑΣ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΟΛΓΑ ΚΕΛΕΚΗ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΣΤΑΥΡΟΣ ΦΡΑΝΤΖΙΟΣ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΚΟΥΛΟΥΜΠΗ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΚΟΥΚΟΥΖΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ ΤΡΑΥΛΟΥ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΚΛΑΙΡΗ ΜΠΑΚΑΛΙΔΟΥ / ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΦΙΡΦΙΛΙΩΝΗ ΤΖΟΒΑΝΝΑ / ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
- ΜΑΝΤΩ ΜΟΝΟΓΥΙΟΥ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚH ΣΧΕΔΙΑΣΤΡΙΑ
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΠΑΘΗΣ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΣ, CAD MANAGER
Στατική μελέτη Α. ΚΑΡΑΝΙΚΌΛΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ ΑΕ | ΒΑΣΊΛΗΣ ΚΑΠΌΤΗΣ
Μηχανολογική μελέτη ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΆΚΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΆΤΕΣ | TΆΣΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
Μελέτη φωτισμού LUUN
Αρχιτεκτονική τοπίου H. PANGALOU & ASSOCIATES LANDSCAPE ARCHITECTS
Διοίκηση έργου Ελληνοτεχνική ΑΕ
Κατασκευή REDEX AE
Φωτογραφία Γιώργος Σφακιανάκης
READ ALSO: El Centro | από την Επίκυκλος και την Angeles Mira