ΠΑΡΚΟ ΑΝΑΨΥΧΗΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ / ΕΠΤΑΓΩΝΙΑ, ΚΥΠΡΟΣ / Γ.ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ, Β.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Γ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ /ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ / ΕΥΦΗΜΟΣ ΜΝΕΙΑ

Ο ευρύτερος χώρος του θέματος είναι μία αγροτική περιοχή με ήπιο χαρακτήρα. Πρόκειται για μια γαλήνια ύπαιθρο με περιορισμένη δόμηση (μικρά χωριά) που περιστοιχίζεται από επιβλητικούς ορεινούς όγκους.

Η αρχιτεκτονική πρόταση επιδιώκει να αναδείξει αυτή την ατμόσφαιρα καθώς και το στοιχείο της εντόπιας φύσης με σύγχρονο τρόπο χωρίς να καταφεύγει σε μορφολογικές εξάρσεις ή εικονογραφικές αναφορές στην παράδοση. Αντιλαμβανόμαστε το θέμα σαν έναν σύγχρονο δημόσιο χώρο που ενσωματώνεται στο φυσικό περιβάλλον. Προτείνεται μια λύση ενιαία που διαμορφώνει μια νέα τοπιογραφία, ανοιχτή, με ήπιο χαρακτήρα, χαμηλά ύψη, διαφάνεια και διαμπερότητες, όπου τα κτίρια ενώ διαπλέκονται με την υπαίθρια διαμόρφωση και αντίστροφα, ταυτόχρονα διατηρούν την ακεραιότητα της παρουσία τους μέσω της καθαρότητας των μορφών και των λειτουργικών συσχετισμών.

Η κεντρική ιδέα της πρότασης είναι μια σπειροειδής περιέλιξη της επιφάνειας του εδάφους που γεφυρώνει με ήπιες κλίσεις 5-6% τη μεγάλη υψομετρική διαφορά και συνδέει το πολιτιστικό κέντρο με τη νέα ανάπτυξη. Η σύνδεση αυτή δεν νοείται σαν μια γρήγορη γεφύρωση μεταξύ υφιστάμενου και νέου, αντίθετα απλώνεται στο οικόπεδο και το οργανώνει. Επάνω σε αυτή την συνεχόμενη ενιαία βασική δομή τοποθετούνται όλες οι λειτουργίες του νέου πάρκου προσφέροντας μεγάλη ποικιλία οργανωμένων χώρων και χωρικών σχέσεων: θύλακες υπαίθριου και κλειστού χώρου, πλατώματα, περάσματα, γέφυρες, αίθρια, ημιυπαίθριους χώρους.

Βασική παράμετρος για το σχεδιασμό των κτιρίων είναι ο έντονος συσχετισμός και η εγγύτητά τους με το έδαφος. Στόχος είναι η ενσωμάτωση τους τόσο στο φυσικό ανάγλυφο, όσο και στην νέα προτεινόμενη υπαίθρια διαμόρφωση, έτσι ώστε να αποτελούν αναπόσπαστα συνθετικά στοιχεία του πάρκου.

Επίσης βασική επιδίωξη αποτελεί η λειτουργική και οπτική ενοποίηση του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο. Συνεπώς τα κτίρια είναι ισόγεια με άμεση πρόσβαση στον υπαίθριο χώρο και μεγάλη διαφάνεια. Επιπλέον κρίθηκε ιδιαίτερα σημαντικό το καθένα ξεχωριστά (μουσείο, εστιατόριο, κατοικία) να διαθέτει έναν ιδιαίτερο υπαίθριο χώρο. 

Το μουσείο

Το κτίριο του μουσείου αποτελεί το κέντρο βάρους της σύνθεσης, αποτελεί τον πυρήνα της περιέλιξης και του δικτύου των προσβάσεων στις επιμέρους λειτουργικές ενότητες του πάρκου. Με τη μάζα του παρακολουθεί τη σπειροειδή ανάπτυξη στο χώρο: η πλάκα της οροφής του εξελίσσεται από ράμπα – υπαίθρια πορεία του πάρκου σε κλειστό αμφιθέατρο και στη συνέχεια σε μουσειακή πορεία .

Το μουσείο αναπτύσσεται γύρω από ένα κεντρικό αίθριο. Εκεί βρίσκεται η κύρια είσοδος, ενώ λειτουργεί σαν υπαίθριος εκθεσιακός χώρος και υπαίθριος χώρος του αναψυκτηρίου. Το αίθριο είναι ανοιχτό και προσβάσιμο από όλους τους χώρους και τα επίπεδα του πάρκου. Με την καμπυλόμορφη κορυφογραμμή του και την διαφανή όψη, είναι το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κανείς όταν προσεγγίζει το πάρκο από το χωριό. Λειτουργεί έτσι ως χώρος υποδοχής αλλά και ως χαρακτηριστικό σημάδι της πρότασης.

Ο εσωτερικός χώρος του μουσείου είναι ενιαίος με αραιά υποστυλώματα και μεταβλητό ύψος. Η επιλογή του συστήματος της ελεύθερης κάτοψης εξυπηρετεί την συγκεκριμένη μουσειακή λειτουργία αλλά απαντά και στο αίτημα για μεταβλητότητα του χώρου. Τα μεγάλα υαλοστάσια, τα οποία τους θερινούς μήνες ανοίγουν σε όλο τους το μήκος, καθιστούν το χώρο φωτεινό, ανοικτό και διαφανή, ενοποιώντας τον με την ύπαιθρο.

Το εστιατόριο

Το εστιατόριο αποτελεί τη συνέχεια της συνθετικής χειρονομίας του μουσείου.

Πρόκειται για ένα κτίριο – στέγαστρο με μεγάλα υαλοστάσια που προσφέρουν θέα προς το πάρκο και το μουσείο. Μεταξύ του εστιατορίου και του μουσείου σχηματίζεται ένας υπαίθριος χώρος – αυλή του εστιατορίου για τραπεζοκαθίσματα . Αυτός έχει μελετηθεί ώστε να είναι ανοιχτός και να ενοποιείται με τον κεντρικό χώρο εκδηλώσεων.

Το κτίριο του εστιατορίου τοποθετήθηκε κοντά στο δρόμο ώστε να έχει άμεση πρόσβαση από τα αυτοκίνητα της τροφοδοσίας. 

Η κατοικία

Η κατοικία σχεδιάστηκε ισόγεια σαν ένα καθαρό εσωστρεφές πρίσμα μέσα στο οποίο εκτός από τους κλειστούς χώρους εντάσσεται μια ιδιωτική αυλή. Για να εξασφαλιστεί η απαραίτητη ιδιωτικότητα το κέλυφος αυτού του πρίσματος προς τον δημόσιο χώρο του πάρκου είναι κλειστό μόνο με τα απαραίτητα ανοίγματα ,αντίθετα η εσωτερική του όψη είναι διαμορφωμένη με μεγάλη διαφάνεια ώστε να ενοποιείται η αυλή με τον χώρο του καθημερινού. Η κατοικία του ιερέα επικοινωνεί άμεσα με την εκκλησιά μέσα από το πάρκο με τον κεντρικό πεζόδρομο.

Το πάρκο

Βασικές αρχές που διέπουν τον σχεδιασμό του πάρκου είναι η διαμόρφωση με έντονη φύτευση και πράσινο, η ήπια παρουσία των κτιριακών κατασκευών και η χρήση ενιαίου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου για τον υπαίθριο χώρο και τα κτίρια.

Η βασική χάραξη έγινε με βασικό κριτήριο την προέκταση και συμπλήρωση του ιστού των δρόμων και ελεύθερων χώρων ώστε το πάρκο είναι “ανοιχτό” προς το γειτονικό περιβάλλον.

Ένας διαμπερής πεζοδρόμος διασχίζει το πάρκο και ενώνει το πλάτωμα της εκκλησιάς με τον κεντρικό χώρο εκδηλώσεων και την κατοικία του ιερέα ενώ ένας περίπατος ήπιας κλίσης (δώμα μουσείου) ενώνει το χώρο του πολιτιστικού κέντρου με την είσοδο του πάρκου και την εκκλησιά.

Ο κεντρικός χώρος του πάρκου αν και ενιαίος επιμερίζεται με ήπιες διαμορφώσεις αποκτώντας διαφορετικές ποιότητες και λειτουργίες: στο βόρειο τμήμα του μπροστά από το μουσείο προτείνεται περιοχή πρασίνου με ένα μικρό αμφιθέατρο και το αλώνι, που εκτός από την λειτουργία του ως στατικό έκθεμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν σκηνή για μικρές παραστάσεις. Αυτός ο χώρος ενοποιείται πλήρως με το αίθριο του μουσείου διαμέσου του μεγάλου ημιυπαίθριου περάσματος.

Το νότιο τμήμα του κεντρικού χώρου μπορεί να φιλοξενήσει εκδηλώσεις 500 ατόμων. Και ενοποιείται με την αυλή του εστιατορίου.