Η πρόταση των Degree Zero Architectso και Musa Musa Studio για τον Νέο Κτίριο Τεχνών του Κολλεγίου Αθηνών. Όραμα για τους αρχιτέκτονες αποτέλεσε η δημιουργία ενός σύγχρονου και καινοτόμου αρχιτεκτονικού σχεδίου που να πυροδοτεί την έμπνευση και τον πειραματισμό, να ενισχύει τη δημιουργικότητα και να προωθεί την εναλλακτική σκέψη. Ενός εμβληματικού και δυναμικού χώρου, που να προσφέρει μια ιδιαίτερη χωρική εμπειρία και να αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για τις Τέχνες.
-text by the authors
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός | Concept
Η κεντρική ιδέα προτείνει τη δημιουργία ενός “τοπίου εμπειριών”, μιας ρευστής επιφάνειας όπου ο εσωτερικός και ο εξωτερικός χώρος είναι συνυφασμένοι, τα όρια είναι ασαφή και όλες οι τέχνες και οι δραστηριότητες συναντώνται και αλληλεπιδρούν. Ενός χώρου εξωστρεφή: χώρου έκφρασης, εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης και επαφής με τη φύση.
Ο κτιριακός όγκος παίρνει τη μορφή μιας επέκτασης του φυσικού τοπίου προς το βορειοανατολικό όριο της περιοχής επέμβασης, που αναδύεται από το πάρκο σαν τεχνητό μέλος. Μια τεχνητή επέκταση που ενισχύει τη συνέχεια της ρευστής επιφάνειας του φυσικού περιβάλλοντος, ενσωματώνεται αβίαστα με το φυσικό τοπίο και αποτελεί εξέλιξη της υπάρχουσας κατάστασης.
Σε αντίθεση με αυτή τη ρέουσα ογκοπλασία, μια ισχυρή αντίθεση προτείνεται στο όριο των υφιστάμενων αθλητικών εγκαταστάσεων, όπου το κτίριο προβάλει ένα ισχυρό, διαφανές μέτωπο. Η είσοδος του Κτιρίου Τεχνών ανοίγει ως πύλη προς το υπόλοιπο Campus, καλώντας τους φοιτητές και τους επισκέπτες στο εσωτερικό του κτιρίου.
Συνθετικές αρχές
Το τεχνητό τοπίο διαβρώνεται από την έντονη κίνηση και ροή των χρηστών, χαράσσοντας ένα πέρασμα που διατρέχει την περιοχή επέμβασης, όπως μια φυσική πέτρα που διαβρώνεται από τη βροχή ή ένα μαρμάρινο σκαλοπάτι που εκτίθεται στα βήματα των ανθρώπων. Τρεις άξονες συναντώνται και δημιουργούν έναν εσωτερικό κοινόχρηστο χώρο, ο οποίος χωρίζει το έργο σε δύο κτίρια: τον Εκπαιδευτικό χώρο και τον Εκθεσιακό χώρο. Τα δύο κτίρια μοιάζουν να λιώνουν στο τοπίο, να γίνονται ένα με το περιβάλλον.
Ο χώρος αυτός που δημιουργείται ανάμεσα στους δύο διαφορετικούς προγραμματικούς όγκους γίνεται το κεντρικό στοιχείο της σύνθεσης, ένα οργανικό μέρος των δραστηριοτήτων του Κτιρίου Τεχνών. Ένας εσωστρεφής κεντρικός πυρήνας που ενεργοποιεί μια εσωτερική ζωή για τα αντικριστά κτίρια.
Ένταξη στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο
Η πρόταση ενσωματώνεται τόσο λειτουργικά όσο και εννοιολογικά στο τοπίο με τέτοιο τρόπο ώστε, οι νέοι όγκοι να φαίνεται σα να αναδύονται από το πάρκο, κάτω από την αυστηρή βλάστηση και να εκτείνονται προς τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Η μελέτη φύτευσης περιλαμβάνει μια παλέτα από φυτά μεσογειακής βλάστησης με εποχιακό ενδιαφέρον και χαμηλές απαιτήσεις άρδευσης, που εκτείνεται από την περιοχή του πάρκου μέχρι την οροφή της κατασκευής με τη μορφή φυτεμένης στέγης.
Τα υπάρχοντα δέντρα διατηρούνται και λίγα, στο όριο με το πάρκο, αφαιρούνται για να επιτραπεί η νέα ανάπτυξη. Η πρόταση μετριάζει αυτή την απώλεια αντικαθιστώντας τα με νέα δέντρα, υψηλής οικολογικής αξίας που προσφέρουν σημαντική αύξηση της βιοποικιλότητας του υφιστάμενου δάσους που αποτελείται κυρίως από πεύκα, κυπαρίσσια και ευκάλυπτους. Μέρος της στέγης του κτιρίου φυτεύεται με διαφορετικούς τύπους βλάστησης (θάμνοι, αγριολούλουδα) για τη δημιουργία νέων οικοτόπων και την προσέλκυση της άγριας ζωής. Εφαρμόζεται η προσέγγιση “Let Nature Grow”, όπου νέα είδη από σπόρους είναι ελεύθερα να αναπτυχθούν με απροσδόκητο τρόπο, γιορτάζοντας τη φυσική διαδικασία και δίνοντας την ευκαιρία στα παιδιά να ανακαλύψουν πώς εξελίσσεται η φύση.
Πρόγραμμα
Το Εκπαιδευτικό κτίριο (Κτίριο Α) περιλαμβάνει στο ισόγειο εργαστήρια και αίθουσες διδασκαλίας, καθώς και ένα μικρό Αμφιθέατρο στη νότιο-δυτική περιοχή του οικοπέδου, με άμεση πρόσβαση από τον υπαίθριο χώρο.
Στον πρώτο όροφο (ισόγειο στα δυτικά) τοποθετούνται δύο εργαστήρια με αυτόνομη πρόσβαση, χώροι γραφείων για καθηγητές, καθώς και η αίθουσα χορού και η αίθουσα μουσικής, που εκμεταλλεύονται τον χώρο κάτω από την υπερυψωμένη στέγη με φυσικό φωτισμό από τους φεγγίτες. Η Βιβλιοθήκη που βρίσκεται πάνω από το αμφιθέατρο εκμεταλλεύεται την άμεση πρόσβαση στο πάρκο έξω προς τα νότια. Ένα μεγάλο γυάλινο άνοιγμα στη Βιβλιοθήκη πλαισιώνει τη θέα στο παρακείμενο τοπίο, τα δέντρα και το πράσινο, προσφέροντας ησυχία και ιδιωτικότητα, δημιουργώντας την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στη φύση ενώ διαβάζεις.
Το Εκθεσιακό κτίριο (Κτίριο Β) περιλαμβάνει έναν Εκθεσιακό χώρο με διπλό ελεύθερο ύψος στο ισόγειο, οργανωμένο ως ανοιχτός χώρος με μετακινούμενα διαχωριστικά. Μια ράμπα οδηγεί στο Cafe του πρώτου ορόφου και στο ανοιχτό αμφιθέατρο που ενσωματώνεται στο τοπίο. Το Υπόγειο περιλαμβάνει το Χώρο Στάθμευσης και συνδέεται τόσο με τα κτίρια όσο και με τον ενδιάμεσο ανοιχτό χώρο.
Περιβαλλοντικός σχεδιασμός | Βιοκλιματικές και ενεργειακές παράμετροι
Η κεντρική ιδέα του περιβαλλοντικού σχεδιασμού επικεντρώνεται στην ενεργειακή απόδοση και τη βιωσιμότητα, σε μια προσπάθεια επίτευξης ενός κτιρίου Net Zero Energy, το οποίο θα ταξινομείται στην υψηλότερη ενεργειακή κατηγορία του ΚΕΝΑΚ. Τα προτεινόμενα συστήματα επιχειρούν να ελαχιστοποιήσουν τη ζήτηση ενέργειας και το αποτύπωμα άνθρακα, παρέχοντας παράλληλα τις καλύτερες δυνατές συνθήκες άνεσης για τους χρήστες.
Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός του κτιρίου αξιοποιεί τα κλιματικά δεδομένα της περιοχής, τη θέση και τον προσανατολισμό, με έμφαση στον έλεγχο της ηλιακής ακτινοβολίας, την ενσωμάτωση τοπικών υλικών κατασκευής με υψηλή θερμοχωρητικότητα, τη δημιουργία στεγασμένων και δροσερών χώρων στο άμεσο περιβάλλον του μουσείου, καθώς και όπου είναι δυνατό, το φυσικό αερισμό και δροσισμό των εσωτερικών χώρων.
Plans
Credits & Details
Design: Degree Zero Architects and Musa Musa Studio
Degree Zero Architects: Δημήτρης Κολώνης, Ζέττα Κοτσιώνη, Δανάη Τζώνη, Κατερίνα Κατσούλη
MuSa MuSa Studio: Χρίστος Σαζός, Wandy Mulia
Αρχιτεκτονική Τοπίου: Ελένη Μέντε
ΗΜ και Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός: Jepa LTD
Στατικός Σχεδιασμός: Ergosystem LTD
Visualizations: Studio GRiD
READ ALSO: Artemis Project - Renovation of a former storage space into a studio apartment by AR03412 STUDIO