Rethinking nature within the city: the marketplace revisited| Diploma Thesis by Dimoka Xeni

text in EN, GR

Diploma thesis by Dimoka Xeni focuses on the reinvention of the marketplace while aims at the reconnection of the citizen with the nature through a condition of co-existing.

Thesis was presented on July 2019 at the Department of Architecture of Aristotle University of Thessaloniki and was supervised by Dousi Maria.

-text by the author

An intersection of two main streets… an “urban legend”… testimonies of a glorious past in the contemporary urban scenery and a historical commercial city….

This diploma design thesis occupies with the matters of integration of a building of the past in a constantly evolving urban fabric, as well as with the reinterpretation of the traditional city market. The marketplace, a space that is not merely commercial, constitutes a meeting point, a neighborhood center, a passage, a walk and most importantly the intersection of the city and the countryside.

This ultimate role of the market as the connection of the urban life and nature turns into the territory for reconnection of the contemporary urban human with the countryside (a human dominated by technology, high consumption, fast-paced living) ; a territory that reestablishes its relationship and interaction with production, letting nature take over a part of the city to create an oasis for disconnection and thus a new urban experience.

The building is encountered in the intersection of Vasilissis Olgas Avenue and 25is Martiou street in Thessaloniki, in an area that has experienced a major change since the beginning of the 20th century, transforming from an area of villas, during the 60s, to an urban area flooded with over 5-storey apartment buildings and important points of interest. The remainings of the old villas are the only link between the past and the current image of the area. 
 

Walking arcades constitute one of the main characteristics of the area, manifesting its almost exclusive commercial use at the level of the ground floor, synthesizing the major building type encountered on the aforementioned axes: the apartment building with the walking arcade.

This building type is used mainly in the centers of cities, as apart from disposing a big number of dwellings, satisfies a city center’s commercial character, offering at the same time protection from weather conditions and expanding the public walkway – a walkway considerably limited in size in the majority of modern Greek cities.

Built in the heart of an urban fabric that continuously grows in height, this ground-floor building emits the impression of something unfinished and alien to its surroundings. The façade on 25is Martiou street testifies a construction of the building in two stages; the first one, made of brick columns can be dated before 1926, while the newest reinforced concrete addition was made during the interwar period.

The building, throughout its history functioned as a complex of independent stores (mini markets, pastry shop, bakery, daily shop, wine store, restaurant, optic shop until the early 1980s. From that time, the stores were closing, until the building was completely abandoned in the beginning on 2000s.

Τhe project proposes a reinvention of the marketplace which, apart from its commercial space, will include urban farming, aiming not only at the on-spot production, but also at the reconnection of the city habitant to nature through a condition of watching, learning, touching and co-existing with plants and nature.

The design process is initiated at the scale of the block. A public square serves as a point of attraction, leading to a passage that traverses the block’s interior. At the end of the passage, can be encountered a second public square and the entrance to the building’s main lobby. Its former memory is maintained, not only with the use, but also with its initial façade, that is supported by a new timber structure, which serves as the support for the complex.

The plan distribution is based on a module of defined dimensions, 2.50 x 3.00 x 2.85 m., which presents variations according to its use (commercial, farming, transitional modules). The building is organized in 6 levels including the market, the urban farming section, a learning space and the entertainment section (cinema, food court). The movement and vertical connections are realized via an external staircase, an elevator core, as well as an internal inclined passage which transfers the visitor from the marketplace (ground floor) to the farming area and the entertainment section with the public space at its top.

   

Facts & Credits
Project title: Rethinking nature within the city: the marketplace revisited
Student: Dimoka Xeni
Supervisor: Dousi Maria
Date: July 2019
Institution: Department of Architecture, Aristotle University of Thessaloniki

Η διπλωματική εργασία της Δημόκα Ξένης έχει θέμα την ανασύνθεση του μοντέλου της αγοράς μέσα από τη διερεύνηση των διαφορετικών εκφάνσεων που μπορεί να λάβει ως ένα στοιχείο της πόλης
Η εργασία παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2019 στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με επιβλέπουσα καθηγήτρια την Δούση Μαρία.
–κείμενο από τον δημιουργό

Ένα σημείο συνάντησης δύο μεγάλων οδικών αξόνων… ένα κτίριο «αστικός μύθος»…  

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται τα ζητήματα της ένταξης ενός κτιρίου του παρελθόντος σε έναν συνεχώς εξελισσόμενο αστικό ιστό, καθώς και του αναπροσδιορισμού του μοντέλου της παραδοσιακής αγοράς, δημιουργώντας μια εκδοχή η οποία θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες του 21ου αιώνα.

Το κτίριο μελέτης βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασιλίσσης Όλγας και 25ης Μαρτίου του Δήμου Θεσσαλονίκης, μία περιοχή η οποία από την εποχή ανοικοδόμησής του, εως και σήμερα έχει αλλάξει σημαντικά το χαρακτήρα της, μεταβαίνοντας από μία περιοχή με βίλες, κατά τη δεκαετία του 60 σε μία αστική περιοχή με πολυκατοικίες και σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος.  Η όψη του επί της οδού 25ης Μαρτίου, μια όψη που συντίθεται από δύο διαφορετικά -μορφολογικά και κατασκευαστικά- μέρη, υποδεικνύει πως η ανέγερσή του πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις, με την αρχική, από πεσσούς συμπαγών οπτόπλινθων, να χρονολογείται πριν το 1926, ενώ προστίθεται μεταγενέστερα το κομμάτι στη συμβολή των δύο μεγάλων οδικών αξόνων από οπλισμένο σκυρόδεμα κατά την περίοδο του μεσοπολέμου.

Λειτούργησε ως ένα σύμπλεγμα λειτουργικά ανεξάρτητων καταστημάτων μέχρι τη δεκαετία του 1980, οπότε και σταδιακά άρχισε να εγκαταλείπεται έως και την πλήρη ερήμωσή του. Κτισμένο στην καρδιά ενός αστικού ιστού που διαρκώς εξελίσσεται καθ’ ύψος, το ισόγειο αυτό κτίριο δίνει την εντύπωση μιας κατασκευής ανολοκλήρωτης και παράταιρης.

Η παρούσα διπλωματική εργασία επιδιώκει να το επανεντάξει στον αστικό ιστό και στη ζωή της πόλης, αναβιώνοντας παράλληλα τη μνήμη του ως χώρος εμπορίου και κέντρο μιας γειτονιάς, μέσα από τη διερεύνηση των διαφορετικών εκφάνσεων που μπορεί να λάβει η έννοια της αγοράς.

Αγορά, άλλωστε, δε σημαίνει μόνο αγοραπωλησία… είναι ένα σημείο συνάντησης, ένα κέντρο, ένας περίπατος, καθώς και το σημείο τομής της πόλης με την ύπαιθρο.

Η τελευταία διάσταση αυτού του όρου σε συνδυασμό με την ήδη υπάρχουσα μνήμη της εμπορικής χρήσης στην περιοχή, δημιουργεί μια νέα μορφή της αγοράς, μια αγορά η οποία θα περιλαμβάνει καλλιέργειες, έχοντας ως στόχο να επανασυμφιλιώσει τον άνθρωπο της πόλης με τη φύση, δίνοντάς του δυνατότητα να δει, να μάθει, να αγγίξει και να συνυπάρξει με τις καλλιέργειες και τη φύση.

Ο σχεδιασμός έχει ως αφετηρία την κλίμακα του οικοδομικού τετραγώνου. Αρχικά, μια πλατεία εισάγει τον επισκέπτη στην περιοχή επέμβασης προσφέροντάς του πρόσβαση στον ακάλυπτο χώρο του οικοδομικού τετραγώνου μέσα από μία διαδρομή, στην απόληξη της οποία απαντάται μία δεύτερη πλατεία και η κεντρική είσοδος του κτιρίου. Ως μνήμη διατηρείται εκτός από τη χρήση, η όψη του υπάρχοντος κτιρίου, η οποία ενισχύεται με έναν νέο ξύλινο στατικό φορέα μέσα στον οποίο οργανώνεται το σύμπλεγμα της αγοράς.

Η κάτοψη οργανώνεται με βάση μία μονάδα διαστάσεων 2.50 x 3.00 x 2.85 μ., η οποία διαφοροποιείται ανάλογα με τη χρήση που εξυπηρετεί (μετάβαση, εμπόριο, καλλιέργεια κλπ). Το κτίριο οργανώνεται σε έξι επίπεδα μέσα στα οποία αναπτύσσονται η αγορά, οι καλλιέργειες, ένας χώρος εκπαίδευσης και ο τομέας ψυχαγωγίας με έναν χώρο εστίασης και κινηματογράφο. Η καθ’ ύψος σύνδεση των επιπέδων πραγματοποιείται μέσω ενός κλιμακοστασίου, ενός πυρήνα ανελκυστήρων, καθώς και μιας περιμετρικής του κτιρίου διαδρομής που μεταφέρει τον επισκέπτη από την αγορά στις καλλιέργειες και τον τομέα της ψυχαγωγίας με το δημόσιο χώρο.

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας: Η φύση μέσα στην πόλη: Ανασυνθέτοντας το μοντέλο της αγοράς
Φοιτήτρια: Δημόκα Ξένη
Επιβλέπουσα: Δούση Μαρία
Έτος: Ιούλιος 2019
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

READ ALSO: David Chipperfield Architects along with Wirtz International Landscape Architects win urban planning competition for the design of Georg-Knorr-Park quarter in Berlin