Interior architect Efi Drakopoulou carved the rock of the Cistern to restore a house from the ’50s in Ano Petralona, Athens in a way that preserves the character and the elements of its original form.
-text by Nikos Morfonios
When taking a stroll in Ano Petralona, the locals say one cannot miss the breeze that comes down from Philopappou Hill, whose foot is teeming with history, from Asyrmatos, – the set of “A Neighbourhood named the Dream”, a slum built by the families who sought refuge after the Asia Minor Disaster – to the Hill of the Cistern (or Hollow), whose caves, as urban legend has it, have numerous murder stories to tell. Stone is prevalent in the area, hence the name Petralona meaning stone threshing floors, and it is still visible despite the sheer urban reconstruction that has been ongoing since the 1950s.
In fact, many of the houses around the hill were built partly within the rock itself and serve as an iconic landmark.
The owners of such a house in the Hill of the Cistern, 45 sq.m. and boasting a terrace, decided to carve the stone, and interior architect Efi Drakopoulou was assigned the task of its renovation in a way that preserves the character and the elements of its original form. All that in a neighbourhood that is slowly but surely incorporating the surrounding bohemian atmosphere of Petralona, partly thanks to the small bars and artists’ hangouts that frugally spring round the hill.
The cost for the materials and the labour was calculated prudently during the designing process, as the surge in raw material prices provides motivation for carefully budgeted restorations.
The architect’s venture was all but easy, since the living room and the bathroom, literally nestling in the rock, required special inspiration in order to maintain a balance between the modern touch and the strong grassroots character of the low-rise houses in the Cistern area. After all, the structure dates back to 1953, with the addition of two more floors in 1956, therefore it would be impossible not to embrace the architecture of the time.
This is why the renovated bedroom has retained its mosaic floor in yellow hues, so typical of Athenian homes, which combines with the green cement mortar used to replace the green mosaic on the floor in the bordering kitchen-living room area, and tastefully depicts the blending of modern architecture with the very core of the 1950s Athenian architecture. The snow-white kitchen, with a subtle yellow touch on the round cupboard knobs, discretely accompanies the mosaic colours, while the solid wooden counter adds to the sense of simplicity which unfolds unpretentiously.
Yet, the decorative feature that reveals a modern eccentricity is undoubtedly the terracotta cooker hood, a hue that makes it look anything but redundant.
The bathroom was fully reconstructed, with hexagonal grey tiles on the floor and white furniture whose coloured knobs elegantly intervene between grey and white. The house also boasts a tasteful terrace with a small shed, painted in shades of grey, in harmony with the colour of the entire building.
The two landings at the entrance are another remarkable aspect of the renovation, one that reflects from the outside the transition to the new décor, and serve to cover the Cistern rock. A part of the latter remains clearly visible, though, as a reminder of the architectural history of the house.
Facts & Credits
Project title Rock House
Typology Renovation, Interiors, Residential
Location Ano Petralona, Athens
Design Efi Drakopoulou
Text Nikos Morfonios
Photography Efi Drakopoulou
H αρχιτέκτονας εσωτερικών χώρων Έφη Δρακοπούλου ανέλαβε την ανακαίνιση μικρής κατοικίας με αίθριο, αρχικής κατασκευής του 1950, στα Άνω Πετράλωνα «σμιλεύοντας» τον βράχο της Δεξαμενής και αποσκοπώντας στη διατήρηση της αυθεντικής αρχιτεκτονικής ταυτότητας του κτίσματος.
-κείμενο από τον Νίκο Μορφονιό
Περπατώντας στα Άνω Πετράλωνα ο αέρας από τον λόφο του Φιλοπάππου λένε οι κάτοικοι της περιοχής γίνεται αμέσως αισθητός. Οι παρυφές του γεμάτες ιστορία, από τη «συνοικία το όνειρο» στον Ασύρματο όπου κατέλυσαν σε άθλιες παραγκουπόλεις προσφυγικές οικογένειες από τη Μικρασιατική Καταστροφή, μέχρι το Λόφο της Δεξαμένης ή Κοίλης, όπου οι λαϊκοί μύθοι έντυσαν τις σπηλιές του βράχου με ιστορίες φονικών. Η πέτρα, χαρακτηριστικό στοιχείο, απ’ όπου πήρε εξάλλου και το όνομα της η περιοχή (από τα πέτρινα αλώνια που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι για να αλέθουν το σιτηρά), στον βράχο της Δεξαμενής είναι ακόμη ορατή παρά την ευρύτερη αστική ανοικοδόμηση της περιοχής από τη δεκαετία του 50’.
Μάλιστα, πολλά από τα σπίτια γύρω από τον λόφο είναι χτισμένα εσώτοιχα πάνω στον βράχο, και παραμένουν μέχρι σήμερα ως σημάδι ορόσημο της περιοχής.
Οι ιδιοκτήτες ενός τέτοιου σπιτιού, 45 τετραγωνικών με αίθριο, χτισμένου στον λόφο της Δεξαμενής, αποφάσισαν να «σμιλεύσουν την πέτρα» και να αναθέσουν στην αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων Έφη Δρακοπούλου την ανακαίνισή του διατηρώντας το χρώμα και τα στοιχεία της παλαιάς του μορφής. Σε μια γειτονιά όπου τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να γνωρίζει, επίσης, την μποέμ ατμόσφαιρα της υπόλοιπης περιοχής των Πετραλώνων, που προσδίδουν σε αυτή τα μικρά μπαράκια και καλλιτεχνικά στέκια που φυτρώνουν τριγύρω από τον λόφο με φειδώ.
Τα κόστη για τα υλικά και την εργασία της ανακαίνισης υπολογίστηκαν με μετρημένο τρόπο στο πλαίσιο του σχεδίου της Έφης Δρακοπούλου, καθώς σε μια δύσκολη εποχή με τις ανατιμήσεις των πρώτων υλών οι λελογισμένες οικονομικά λύσεις συνιστούν κίνητρο για τις αναδιαμορφώσεις σπιτιών.
Το αρχιτεκτονικό εγχείρημα διόλου εύκολο, επίσης, καθώς δύο από τους χώρους, το υπνοδωμάτιο και το λουτρό, κυριολεκτικά χωμένα στα σωθικά του βράχου χρειάστηκαν ιδιαίτερη έμπνευση για να διατηρηθεί η ισορροπία της μοντέρνας πινελιάς και του έντονου λαϊκού αστικού χρωματισμού των χαμηλών σπιτιών στη γειτονιά της Δεξαμενής. Το σπίτι εξάλλου χτισμένο ως ισόγειο το 1953, δεν θα μπορούσε να μην αγκαλιάζει την αρχιτεκτονική της εποχής, ενώ ακολούθησε η ανάπτυξη δύο ακόμη ορόφων το 1956.
Για τον λόγο αυτό στο υπνοδωμάτιο, που ανακαινίστηκε, παρέμεινε στο δάπεδο το παλιό χαρακτηριστικό μωσαϊκό των αθηναϊκών σπιτιών σε κίτρινους χρωματισμούς, που σε συνδυασμό με την πράσινη τσιμεντοκονία με την οποία ανακατασκεύαστηκε το πάτωμα στον συνορεύοντα ενιαίο χώρο κουζίνας-σαλονιού που πριν ήταν ένα πράσινο μωσαϊκό, αποδίδει μια καλαίσθητη απεικόνιση της εισχώρησης της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στα σπλάχνα της αστικής αρχιτεκτονικής της Αθήνας της δεκαετίας του 50’-60’. Η κουζίνα ολόλευκη, με τις μικρές κίτρινες πινελιές των στρογγυλών λαβών των ντουλαπιών, ακολουθεί διακριτικά τα χρώματα του μωσαϊκού, τη στιγμή που ο πάγκος από μασίφ ξύλο συμπληρώνει την αίσθηση της απλότητας που ξεδιπλώνεται χωρίς υπερβολικά φτιασιδώματα.
Αναμφίβολα όμως το διακοσμητικό στοιχείο που φανερώνει μια σύγχρονη εκκεντρικότητα είναι ο μοντέρνος απορροφητήρας στα χρώματα του κεραμιδιού, απόχρωση που διόλου δεν δημιουργεί εικόνα «πλεονασμού» του βλέμματος στον χώρο.
Το λουτρό ανακατασκευάστηκε εξ’ ολοκλήρου με την τοποθέτηση γκρι εξάγωνων πλακιδίων στο πάτωμα, με ολόλευκα έπιπλα μπάνιου, όπου η χρωματιστή πινελιά των λαβών διαμεσολαβεί αισθητικά ανάμεσα στο γκρί και το άσπρο. Το σπίτι διαθέτει, ακόμη, εξωτερικό αίθριο, το οποίο μαζί με ένα μικρό αποθηκάκι, βάφτηκε στις αποχρώσεις του γκρι, ακολουθώντας το χρώμα που χαρακτηρίζει εξωτερικά όλο το κτήριο.
Αξιοπρόσεκτο στοιχείο της ανακαίνισης, που αντανακλά εξωτερικά τη μετάβαση στη νέα διακοσμητική του σπιτιού, είναι και τα δυο πλατύσκαλα στην είσοδό που κατασκευάστηκαν για να καλύψουν τα σημάδια του βράχου της Δεξαμένης. Με ένα εμφανές όμως κομμάτι πέτρας να επιμένει ακόμη να ορθώνει το ανάστημά της υπενθυμίζοντας την αρχιτεκτονική ιστορία του σπιτιού.
Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Rock House
Τυπολογία Ανακαίνιση, Κατοικία, Εσωτερικά
Τοποθεσία Άνω Πετράλωνα, Αθήνα
Μελέτη – Σχεδιασμός Έφη Δρακοπούλου
Κείμενο Νίκος Μορφονιός
Φωτογραφία Έφη Δρακοπούλου
Check out, also, the renovation of a 1920’s refugee residence with terrace in the historical district of Nikea, Piraeus by interior architect Efi Drakopoulou, here!
Δείτε, ακόμα, την ανακαίνιση προσφυγικής κατοικίας με αυλή, αρχικής κατασκευής του 1920, στη Νίκαια του Πειραιά από την αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων Έφη Δρακοπούλου, εδώ!
READ ALSO: BATU in Mitikas, Preveza | Tatiana Dimou Architects