«Tectonic Lodging: Hoovering above an earthquake»: οι AD Architects συμμετείχαν στην 9η Μπιενάλε Νέων Αρχιτεκτόνων με ένα πρωτοποριακό έργο φιλοξενίας. – γράφει η Δανάη Μακρή
Σ’ ένα μυστηριώδες έρημο τοπίο, μπροστά από μία επική, σαν οχυρωματική δομή, ένα σύγχρονο ζευγάρι αναδύεται από το έδαφος. Η πρώτη εικόνα που παίρνει κανείς βλέποντας το ξενοδοχείο «Tectonic Lodging» στη Ρόδο, με το οποίο έλαβε μέρος στην 9η Μπιενάλε Νέων Αρχιτεκτόνων το γραφείο AD Architects, δεν αφήνει καμία αμφιβολία: Ο ήδη πολυβραβευμένος αρχιτέκτονας Αριστείδης Ντάλας θα συνεχίσει να ξαφνιάζει και να προσφέρει στην αρχιτεκτονική, εξελίσσοντας τη δική του γλώσσα. Ίσως μάλιστα να είναι ένας από τους λίγους αρχιτέκτονες που θα μπορούσε να δημιουργήσει το δικό του ρεύμα.
Η 9η Biennale Nέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων εγκαινιάστηκε στις 26 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει ως τις 25 Νοεμβρίου, στο Μουσείο Μπενάκη. Καταγράφει τα πεπραγμένα μιας εποχής και προβάλλει τα σημαντικότερα έργα της αποτυπώνοντας το «στίγμα» της διετίας. Φέτος μάλιστα, το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής προσκάλεσε το κάθε μέλος της επιτροπής επιλογής ξεχωριστά να προβληματιστούν πάνω στο υλικό που θα υποβληθεί και να επιλέξουν.
Το πλήρες όνομα του νέου project του Αριστείδη Ντάλα και του γραφείου του AD Architects είναι «Tectonic Lodging: Hoovering above an earthquake». «Το οικόπεδο της μελέτης βρίσκεται μετά την Λίνδο στους «Πεύκους» της Ρόδου, σε ένα σημείο όπου συναντιούνται δύο τεκτονικές πλάκες. Αυτό φαίνεται έντονα από το ρήγμα που δεσπόζει στο τοπίο και το οποίο αποτέλεσε την αφορμή για το σχεδιασμό μας», σχολιάζει ο αρχιτέκτονας. Το τοπίο, αντισυμβατικό και απαιτητικό. Ότι πιο κατάλληλο δηλαδή για να το δουλέψει ο συγκεκριμένος αρχιτέκτονας. Εξάλλου, έχει αποδείξει από τα προηγούμενα έργα του – όπως το βραβευμένο σπίτι στην Τήνο “A House between the Rocks”– ότι έχει έναν μοναδικό τρόπο να παρατηρεί, να ερμηνεύει και τελικά να κάνει δικό του το κάθε τοπίο. Ως αποτέλεσμα, το τοπίο του «επιστρέφει» ένα κτίριο με απόλυτο σεβασμό στις ιδιαιτερότητές του: Πολύ συχνά οι ίδιες δομές του μοιάζουν με γεωλογικά φαινόμενα, καθώς χρησιμοποιεί φυσικά υλικά, που εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες παλαιώνουν ακριβώς όπως η γη και οι φυσικοί σχηματισμοί της. Για την «ανάγνωση» του συγκεκριμένου οικοπέδου και τελικά τον σχεδιασμό του «Tectonic Lodging» η ομάδα εργασίας συμπληρώθηκε με τους Γιάννη Λιάκο, Ειρήνη Μαρκαντωνάτου, Αλέξη Βισβίνη, Κάλλη Κοσκόση και Κατερίνα Μπαλή.
Από το μοντέρνο στο μεταμοντέρνο και από το διαχρονικό στο αχρονικό
Κάποτε έλεγαν πως τα έργα του Άρη Κωνσταντινίδη είναι σαν λουλούδια που φυτρώνουν στη γη. Το «Tectonic Lodging» – όπως και άλλα έργα του Αριστείδη Ντάλα – μοιάζουν με γη που γεννιέται από τη γη. Στα επόμενα χρόνια, όταν το κτίριο παλαιώσει όμορφα, η στιγμή της δημιουργίας του θα μοιάζει αδιευκρίνιστα χαμένη μέσα στο χρόνο. Σαν το κτίριο να βρισκόταν πάντα εκεί. Παράλληλα η λειτουργικότητα και η πολυτέλειά του θα το καθιστούν σταθερά σύγχρονο κι επιθυμητό. Αυτή είναι η αχρονική του ουσία: μία μετα-μοντέρνα προσέγγιση της «θεόκτιστης» αρχιτεκτονικής που περιέγραφε ο Α. Κωνσταντινίδης, η οποία λαμβάνει σε τέτοιο βαθμό υπόψη της τον άνθρωπο και το χώρο, ώστε ενσωματώνεται πλήρως στο τοπίο και παράλληλα εξυπηρετεί απόλυτα τα ανθρώπινα ζητούμενα από έναν χώρο φιλοξενίας.
Το «Tectonic Lodging» δημιουργεί την εντύπωση πως βλέπουμε τη συνέχεια της ιδιότυπης Ελληνικής μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής. Στο «χθες» προσθέτει το «σήμερα» και αφήνει υποσχέσεις για το «αύριο», αποκαθιστώντας την ενότητα, όπως την όριζε ο Άρης Κωνσταντινίδης.
Άφθονη θέα και επιλεκτική εσωστρέφεια
Όπως και σε προηγούμενα έργα του Αριστείδη Ντάλα – για παράδειγμα το σπίτι στο Βολάξ και το Out of the box στη Μύκονο – έτσι και το «Tectonic Lodging» παρουσιάζει μία πολύ διαφορετική, σχεδόν ψυχαναλυτική, προσέγγιση στις εναλλαγές του κλειστού, προστατευμένου χώρου με τον ανοιχτό. Για κάποιον που κινείται εξωτερικά στο οικόπεδο, η ασύλληπτη θέα και τα γενναιόδωρα ανοίγματα αποκαλύπτονται προοδευτικά στο μάτι, μετά από τα ερμητικά κλειστά σημεία. Το αντίθετο συμβαίνει για τον ένοικο που βρίσκεται εντός.
«Μία από τις προτεραιότητες στο έργο «Tectonic Lodging» ήταν η δημιουργία συνθηκών καλής θέας σε όλους τους χώρους του ξενοδοχείου, ιδιωτικούς και κοινόχρηστους», λέει ο Αριστείδης Ντάλας.
“Η αρχιτεκτονική ομάδα συγκέντρωσε το κτιριολογικό πρόγραμμα στο νοτιοανατολικό άκρο του οικοπέδου, παράλληλα με την γραμμή της θέας και του ορίζοντα, κυριολεκτικά κρεμασμένο στο όριο της καθίζησης του εδάφους”, διευκρινίζει ο αρχιτέκτονας.
Η ρεσεψιόν, το εστιατόριο, το spa και το γυμναστήριο στεγάζονται στο πρώτο επίπεδο. Με ήπια κλήση ξεκινά από το έδαφος και διαμορφώνεται ως μία δεύτερη επιδερμίδα του. Το δώμα του φυτεύεται από τα ίδια φυτά που συναντάμε σήμερα στο τοπίο, τα «σχίνια». Η είσοδος και η πρόσβαση στους κοινόχρηστους χώρους του καταλύματος επιλύεται μέσα από γραμμικές εγκοπές – χαράξεις. « Αυτός ο σχεδιασμός υπενθυμίζει την καθίζηση και το ρήγμα. Ταυτόχρονα δημιουργεί μία εμπειρία στην κίνηση και στη μετάβαση από το έξω προς το μέσα, το κλειστό και το ανοιχτό, τη σκιά και το φως», διευκρινίζει ο Αριστείδης Ντάλας. Η πορεία ολοκληρώνεται με την αποκαλυπτική θέα της θάλασσας και του γκρεμού.
Πάνω από το πρώτο επίπεδο «αιωρείται» ένας γραμμικός όγκος από εμφανές σκυρόδεμα. Στο κενό ανάμεσά τους τοποθετούνται τα καθημερινά των δωματίων, ενώ εντός του στεγάζονται ως σοφίτες τα υπνοδωμάτια. Τα κρεβάτια στρέφονται προς τη θέα και ο όγκος αποδομείται στα στοιχεία που το αποτελούν, τοιχία και πλάκες, αφήνοντας μία γραμμική σχισμή στο ύψος του ματιού όταν κανείς είναι ξαπλωμένος. Έτσι ο επισκέπτης ατενίζει πανοραμικά τον ορίζοντα, σα να βλέπει μέσα από τα μισόκλειστα μάτια του κτιρίου.
Ένα νέο customer experience
Το ξενοδοχείο στους Πευκούς αποτελεί μία νέα σύγχρονη πρόταση τουριστικού καταλύματος, που εστιάζει κυρίως στην εμπειρία της κατοίκησης και το βίωμα του τόπου και της ιστορίας του.
Το «Tectonic Lodging» είναι ένα από τα λίγα πραγματικά design Hotels στην Ελληνική ύπαιθρο. Γι’αυτό και έχει τη δύναμη να αποτελέσει το ίδιο μοναδικό «προορισμό».
Μέχρι τώρα το γραφείο των AD Architects «σκηνοθετούσε» μεγάλα συναισθήματα ως επί το πλείστον στο πλαίσιο – ακόμα και πολύ μικρών- κατοικιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το “A Touch of New” Κατοικία στον Τριαντάρο της Τήνου, ή το «Lap Pool House» Κατοικία για μία κολυμβήτρια στην Τήνο. Σε κάθε περίπτωση, το γραφείο των AD Architects έχει κατορθώσει να διατηρήσει το χαρακτήρα και τη σχεδιαστική του γλώσσα σ’ αυτή τη μετάβαση από την κλίμακα της κατοικίας σ’ αυτή του μεγάλου ξενοδοχείου.
Tectonic Lodging – Σχέδια
Στοιχεία έργου
Design Aristides S. Dallas / Architecture Studio
Αρχιτεκτονική Μελέτη Αριστείδης Ντάλας, (Florian Liakos, Irene Helen Marcantonatos, Felix Bolar)* Fiore Architects – AD architects official Partners
Αρχιτεκτονική ομάδα Katerina Bali, Κάλλη Κοσκόση
READ ALSO: Renovation of TRU Paradise Club in Mykonos | Human Point Architecture Construction & Development