Στα πλαίσια των Archisearch Career Days και των Archisearch Portfolio Reviews, που διοργανώνει κάθε χρόνο το Archisearch, φιλοξενούμε τη νέα γενιά αρχιτεκτόνων που έφυγαν στο εξωτερικό για σπουδές ή για εργασία για να αφηγηθούν τη διαδρομή τους και τις εμπειρίες τους.
– Συνέντευξη: Τίνα Μαρινάκη
Λίγα λόγια για τη Χαριλένα Καραβότα
Η Χαριλένα Καραβότα ζει και εργάζεται στη Ζυρίχη από το 2022. Ξεκίνησε την επαγγελματική της πορεία με πρακτική άσκηση στο αρχιτεκτονικό γραφείο Darlington Meier Architekten, αποκτώντας ουσιαστική εμπειρία στην ελβετική αρχιτεκτονική πρακτική. Από το 2023 είναι μέλος της ομάδας των Krayer Buschmann Architekten, συμμετέχοντας ενεργά σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, με προτάσεις που έχουν διακριθεί με πρώτα βραβεία.
Tίνα Mαρινάκη: Τι σε ενέπνευσε να φύγεις στο εξωτερικό; Πώς κατάφερες να φτάσεις εκεί; Πώς βρήκες την πρώτη σου δουλειά;
Χαριλένα Καραβότα: Για τη Ζυρίχη έφυγα το 2022, έπειτα από μια εντατική διαδικασία αιτήσεων, με στόχο την άμεση ένταξή μου στην ελβετική αγορά εργασίας. Η επιλογή μου να εργαστώ στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ελβετία βασίστηκε στο ότι η χώρα προσφέρει ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό περιβάλλον για την αρχιτεκτονική έρευνα και πρακτική, δεδομένου του έντονου ρυθμού οικοδομικής δραστηριότητας. Κύριο κίνητρό μου ήταν η εξέλιξη των δεξιοτήτων μου στη συνθετική διαδικασία, μέσω της εμπλοκής μου σε έργα διαφορετικής κλίμακας και προγράμματος, καθώς και η εξοικείωση με ποικίλες τυπολογίες κτιρίων και προσεγγίσεις στον σχεδιασμό.
ΤΜ: Ποιες ήταν οι πιο δύσκολες στιγμές στην αρχή;
ΧΚ: Λόγω της ανοικοδόμησης που λαμβάνει χώρα στην Ελβετία, ο ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας είναι μεγάλος. Σε πρακτικό επίπεδο, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισα ήταν το γλωσσικό φράγμα.
Η καλή γνώση της γλώσσας αποτελεί το πρώτο κριτήριο εισόδου στην αγορά εργασίας. Επιπλέον, σε αρχιτεκτονικό επίπεδο, ανάλογα και με το μέγεθος του κάθε γραφείου, παρατηρώ μια αυστηρή και συστηματοποιημένη μεθοδολογία ως προς τη διαδικασία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης.
Τέλος, πρόκληση αποτελεί το ότι δίνεται έμφαση στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, με αποτέλεσμα να απαιτείται βαθιά γνώση κατασκευαστικών τεχνικών και προδιαγραφών.
ΤΜ:Ποιες διαφορές παρατήρησες στην αρχιτεκτονική κουλτούρα εκεί; Υπάρχει κάποιο project που θεωρείς ορόσημο στην πορεία σου στο εξωτερικό;
ΧΚ: Οι διαφορές μεταξύ της ελβετικής και της ελληνικής αρχιτεκτονικής πρακτικής είναι σημαντικές. Καταρχάς στην Ελλάδα, η αρχιτεκτονική σύνθεση προσεγγίζεται με μια ευαισθησία, καθότι εστιάζει στο τοπίο, το φως, τη σκιά, τη θέα, την ιστορία, υπάρχοντα στοιχεία κτλ. Οι παράμετροι αυτοί καθοδηγούν τη μορφολογία και την τοποθέτηση των κτιρίων, ενσωματώνοντας αφηγηματικά και αισθητικά στοιχεία που συνδέουν το έργο με το περιβάλλον του.
Αντίθετα, στην Ελβετία, η αρχιτεκτονική πρακτική είναι πιο ορθολογιστική. Ο σχεδιασμός βασίζεται κυρίως στις καθαρές χαράξεις και στους κανάβους, μια προσέγγιση που έχει ως προτεραιότητα την ακρίβεια και τη λειτουργικότητα, χωρίς να ενσωματώνει ιδιαίτερα αφηγηματικές ή συμβολικές αναφορές.
Ακόμη, η αρχιτεκτονική στην Ελβετία έχει μια συμμετοχική ποιότητα, μιας και οι κάτοικοι έχουν δικαίωμα ένστασης για κάποιο έργο, ενώ παράλληλα στα έργα μεγάλης κλίμακας πραγματοποιείται δημοψήφισμα. Δηλαδή, λαμβάνεται ενεργά υπόψη η γνώμη των κατοίκων, και κατά περιπτώσεις πραγματοποιούνται workshop, έρευνες κτλ.
ΤΜ: Πώς σκέφτεσαι ότι η εμπειρία σου αυτή έχει επηρεάσει τον τρόπο που δημιουργείς σήμερα; Ποιες νέες δεξιότητες αποκτάς από τη δουλειά ή το μεταπτυχιακό;
ΧΚ: Στοιχείο επιρροής αποτελεί το ότι στην αρχιτεκτονική πράξη στην Ζυρίχη δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην όψη ενός κτιρίου, και πιο συγκεκριμένα στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, οι οποίες δεν είναι απλώς τεχνικές λύσεις, αλλά αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της αισθητικής ταυτότητας του έργου. Κάθε γραμμή στο σχέδιο έχει έναν σαφή σκοπό και προκύπτει μέσα από μια διαδικασία προσεκτικής μελέτης. Παράλληλα, εκτιμώ τη μεθοδικότητα και την ψυχραιμία με την οποία προσεγγίζεται ο σχεδιασμός, καθώς υπάρχει χώρος για πειραματισμούς, δοκιμές και συνεχείς αναθεωρήσεις. Επιπλέον, με έχει επηρεάσει η αφοσίωση στην ποιότητα των υλικών. Ακόμα και σε έργα χαμηλότερου κόστους, η επιλογή των υλικών γίνεται με προσοχή, ώστε να διασφαλίζεται ένα υψηλό επίπεδο κατασκευής και αισθητικής. Τα παραπάνω έχουν διαμορφώσει την προσέγγιση μου, αναζητώντας πια αυτή την τεχνοκρατική τρυφερότητα.
ΤΜ: Ποιες είναι οι προσδοκίες σου για το μέλλον της επαγγελματικής σου πορείας; Σε ποια χώρα/ πόλη βρίσκεσαι αυτή τη στιγμή;
ΧΚ: Αυτό που προσδοκώ επαγγελματικά, ανεξαρτήτως γεωγραφικης τοποθεσίας, είναι το γόνιμο έδαφος για μια αρχιτεκτονική που θα λύνει κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Προς το παρόν βρίσκομαι στην Ζυρίχη. Το σημαντικότερο είναι να βρίσκομαι σε έναν τόπο όπου η αρχιτεκτονική αντιμετωπίζεται ως εργαλείο βελτίωσης και ως κοινωνικός καταλύτης που επηρεάζει τις πόλεις, τις κοινότητες και τους ανθρώπους τους. Η αρχιτεκτονική παρόλο που ορίζεται (δυστυχώς) σχεδόν αποκλειστικά από το ιδιωτικό κεφάλαιο, οφείλει να έχει κοινωνικό πρόσημο.
Αυτό που προσδοκώ επαγγελματικά, ανεξαρτήτως γεωγραφικης τοποθεσίας, είναι το γόνιμο έδαφος για μια αρχιτεκτονική που θα λύνει κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα.
ΤΜ: Τι θα συμβούλευες κάποι@ που σκέφτεται να φύγει για σπουδές ή εργασία στο εξωτερικό;
ΧΚ: Αυτό που θα συμβούλευα κάποιο που επιθυμεί να ενταχθεί στην εργασιακή αρένα του εξωτερικού είναι να οπλιστεί με επιμονή και υπομονή, όσο μπανάλ και αν ακούγεται. Επίσης, να επενδύσει στην εκμάθηση της γλώσσας, μιας και αποκτάς σημείο επαφής με τους ντόπιους, πράγμα πολύ σημαντικό για την ομαλή ένταξη και την κοινωνικοποίηση.

ΕΛ
Βιογραφικό σημείωμα – Χαριλένα Καραβότα
Η Χαριλένα Καραβότα, γεννημένη στην Πάτρα, ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Πατρών το 2018. Στη συνέχεια, μετακόμισε στην Αθήνα, όπου αρχικά εργάστηκε ως βοηθός σκηνογράφος σε μεγάλες θεατρικές παραγωγές, πριν στραφεί στην αρχιτεκτονική. Έπειτα, εντάχθηκε στην ομάδα του γραφείου Hiboux ως junior αρχιτέκτονας, εμβαθύνοντας στον σχεδιασμό μικρής κλίμακας, καθώς και στη μελέτη της αθηναϊκής πολυκατοικίας, του υφιστάμενου δομημένου περιβάλλοντος και της σχέσης του με το τοπίο. Το 2022 εγκαταστάθηκε στη Ζυρίχη, όπου εκπόνησε ετήσια πρακτική άσκηση στο γραφείο Darlington Meier Architekten, αποκτώντας πολύτιμη εμπειρία στην ελβετική αρχιτεκτονική πρακτική. Από το 2023 εργάζεται στους Krayer Buschmann Architekten στην Ζυρίχη, συμμετέχοντας σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, με προτάσεις που έχουν αποσπάσει πρώτα βραβεία.
READ ALSO: Δέκα λόγοι για να μην λείψετε από την ΕΣΩ 2025: "EMBRACING CHAOS IN A SMART WORLD"| 7 Μαΐου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών