Un_Box the Nomad: System of ephemeral housing units along the z-axis | Diploma Thesis by Athina Athanasiou & Melina Tsagkareli

 

Diploma thesis by Athina Athanasiou, Melina Tsagkareli ,  entitled Un_Box the Nomad: System of ephemeral housing units along the z-axis explores the role of mobility in the digital age.
The diploma thesis  was presented on October 2019 and was supervised by professor Karadimas.

– text by the author
While observing modern society, we can see that mobility plays an important role in it. Students, artists, freelancers that work through internet and travellers create a new type of nomads. They travel around the world in order to take off their career, to feel new experiences and acquire knowledge. Our research on ephemeral housing showed that modern nomads choose small yet practical space to live. That happens because during their ephemeral stay they spend most of their day in the city, in order to work and socialize, spending only their sleeping hours in their private space. Furthermore, they eliminate the needs imposed by the over-consuming society and prefer a minimal way of living.


Nevertheless, where can the modern city accommodate these people? Athens, for example, has a lack of empty public spaces. On the other hand there are many empty walls, as city’s remains, which are for us a potential living space. When using empty walls around empty lots there is a lot of free space on the horizontal level. Exarchia is chosen as the pilot area of our intervention. Its multicultural nature is ideal for the exuberance of contemporary nomads. It is also next to the city center and very convenient for someone to blend into a new environment.

We designed a structural system that is easy to assemble and disassemble, to transfer to another empty lot and that has no ecological footprint. This metal structure is placed to empty lots, alongside the empty wall and grows in height. It consists of a metal frame structure in which they are assembled small housing units. On the other wall of the empty lot we construct a vertical garden, which has also the ability to disassemble. In parallel with the empty wall and close to it are placed the corridor and the staircase. It is a semi-outdoor space whose materiality allows sunlight to reach the lower levels. On the ground floor are placed the public uses and a garden, whilst on the upper floors are placed the housing modules. Public spaces include a common kitchen, a living room, a dining room and co-working spaces. The housing units meet the basic needs of a contemporary nomad in the minimum square meters. Every module has an area of 11sq.m. and can house 1-2 persons. It has a bed, a WC, a kitchenette, a living room and storage room for the few luggage of the nomad.

Every part of this structural system is designed in order to be disassembled and flexible, even the nodes. The system adjusts on the morphology of every lot and each housing unit adjusts on the needs of every tenant. Each community has a capacity of 20 persons, although this could reach its maximum potential in a social or natural crisis for example. In normal situations there are some empty lots in the grid, in order to help structure’s ventilation and natural lighting and create a diverse and playful façade.

As a case study, we chose two neighbouring lots located in Didotou & Mavromichali Str. On the plans and elevations we can notice the way the garden is created, the implication of the entrance by the change of level, and the shared spaces creating a limit in the perimeter of the lot. The “random” placement of the housing units creates three levels in the facade, where light alternates with shadow.

 

 

Η διπλωματική εργασία της Αθηνάς Αθανασίου και της Μελίνας Τσαγκαρέλη έχει ως τίτλο Un_Box the Nomad: Σύστημα μονάδων εφήμερης κατοίκησης στον άξονα z’z, όπου αναλύεται η κυρίαρχη θέση της κινητικότητας στην ψηφιακή εποχή.
Η εργασία παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2019 με επιβλέπων καθηγητή τον Κ. Καραδήμας και σύμβουλο καθηγητή τον Κ. Σερράο.

–κείμενο από τους δημιουργούς 
Παρατηρώντας το σύγχρονο κόσμο, θα έλεγε κανείς, πως η κινητικότητα κατέχει μια κυρίαρχη θέση. Φοιτητές, καλλιτέχνες, ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν έχουν μια σταθερή βάση και εργάζονται εξ-αποστάσεως μέσω διαδικτύου, αλλά και ταξιδιώτες αποτελούν έναν νέο τύπο νομάδων, απόρροια της διαρκώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας. Ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη με στόχο την απόκτηση επαγγελματικής αναγνώρισης, νέων εμπειριών, πληροφοριών και αισθήσεων.
Η μελέτη παραδειγμάτων χώρων εφήμερης κατοίκησης, φανέρωσε ότι οι σύγχρονοι νομάδες επιλέγουν μικρούς, πρακτικούς και  εργονομικούς ιδιωτικούς χώρους. Αυτό συμβαίνει διότι στα πλαίσια της εφήμερης διαμονής και περιπλάνησής τους σε έναν τόπο τις περισσότερες ώρες της μέρας βρίσκονται στην πόλη για εργασία και κοινωνικές επαφές, χρησιμοποιώντας την προσωρινή κατοικία τους μόνο για ξεκούραση. Επιπλέον, αποποιούνται τις επιπρόσθετες ανάγκες που επιβάλλει η υπερκαταναλωτική κοινωνία και υιοθετούν ένα μινιμαλιστικό τρόπο ζωής, περιορίζοντας τα αγαθά που μεταφέρουν μαζί τους στα απολύτως απαραίτητα.

Ωστόσο, πού μπορούν να φιλοξενηθούν οι σύγχρονοι αυτοί νομάδες στις σύγχρονες μητροπόλεις; Η πόλη της Αθήνας, για παράδειγμα, έχει ελάχιστους κενούς δημόσιους χώρους, ενώ παράλληλα εμφανίζονται έντονα οι κενές μεσοτοιχίες των πολυκατοικιών, που αποτελούν έναν εν δυνάμει χώρο παρέμβασης στον κατακόρυφο άξονα z. Πιο συγκεκριμένα οι μεσοτοιχίες που περιβάλουν ελεύθερα οικόπεδα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κενοί χώροι για πιθανή δόμηση κατοικιών για τους σύγχρονους νομάδες, αφήνοντας ελεύθερο χώρο στο οριζόντιο επίπεδο. Ως πιλοτική περιοχή εφαρμογής επιλέχθηκαν τα Εξάρχεια, αφού η πολυπολιτισμικότητα και η ανεκτικότητα της περιοχής θα ήταν ιδανική για να υποδεχθεί την πληθωρικότητα των σύγχρονων νομάδων. Επιπλέον στα Εξάρχεια γειτνιάζουν κεντρικές οδικές αρτηρίες, ΜΜΜ, εμπορικές αγορές, υπηρεσίες, πανεπιστήμια, γραφεία και εταιρείες, δηλαδή παροχές οι οποίες διευκολύνουν την ένταξή τους σε ένα καινούργιο αστικό περιβάλλον.

 

Αποτελείται από ένα βασικό σκελετό επάνω στον οποίο συναρμολογούνται μονάδες κατοίκησης δύο τυπολογιών. Στη δεύτερη μεσοτοιχία του κενού οικοπέδου κατασκευάζεται ένας επίσης αποσυναρμολογούμενος κατακόρυφος κήπος που συμβάλλει στην βελτίωση του μικροκλίματος και στην αισθητική αναβάθμιση της γειτονιάς. Οι χώροι οριζόντιων και κατακόρυφων κινήσεων τοποθετούνται στο πίσω μέρος της κατασκευής , παράλληλα με τη μεσοτοιχία.
Πρόκειται για έναν υπαίθριο διάδρομο που δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες αερισμού και φωτισμού έως τις κατώτερες  στάθμες. Στο ισόγειο τοποθετούνται οι κοινόχρηστες λειτουργίες και μια κεντρική αυλή που στρέφεται στον ακάλυπτο, για κοινή χρήση τόσο από τους ίδιους τους ενοίκους, όσο και από τη γειτονιά. Οι κοινόχρηστοι χώροι περιλαμβάνουν μια κουζίνα, μια τραπεζαρία, ένα καθιστικό, έναν χώρο εργασίας πλήρως εξοπλισμένο και έναν χώρο υγιεινής.
Στους ορόφους, βρίσκονται οι ιδιωτικοί χώροι των ενοίκων (11τμ). Κάθε μονάδα προορίζεται για 1-2  το πολύ άτομα και περιλαμβάνει χώρο ύπνου, χώρο υγιεινής, μια μικρή κουζίνα, ένα μικρό καθιστικό και χώρο αποθήκευσης των λιγοστών υπαρχόντων ενός σύγχρονου νομά. Αυτές οι λειτουργίες οργανώνονται από ένα γραμμικό έπιπλο που διατρέχει τον χώρο.

Κάθε κοινότητα έχει χωρητικότητα περίπου 20 ατόμων. Ωστόσο ο αριθμός αυτός μπορεί να αξιοποιηθεί στο μέγιστο ανάλογα με τις ανάγκες, όπως σε μια φυσική καταστροφή ή μια κοινωνική κρίση, όπου προκύπτει η ανάγκη στέγασης πολλών ατόμων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Σε φυσιολογικές συνθήκες αφήνονται και ορισμένα κενά στον κάνναβο, δημιουργώντας καλύτερες συνθήκες αερισμού και φωτισμού καθώς και μια ποικιλομορφία στην όψη της κατασκευής.

Ο σκελετός της κατασκευής αποτελείται από υποστυλώματα κοιλοδοκών και δοκάρια διατομής διπλού Τ. Ο κόμβος αυτών των στοιχείων είναι τυποποιημένος και αποσυναρμολογούμενος. Πάνω στον πρωτεύοντα σκελετό  κατασκευάζεται ο δευτερεύοντας για τη στήριξη της μονάδας, του παταριού και των επικαλύψεων. Ενώ ο βασικός και ο δευτερεύοντας σκελετός παραμένουν πάντα οι ίδιοι, η τελευταία στρώση των επιφανειών έχει την δυνατότητα να αφαιρείται ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη. Παραδείγματος χάριν, μπορεί να αφαιρεθεί ή να προστεθεί μια μονάδα τροποποιώντας κάθε φορά τις εξωτερικές στρώσεις των επικαλύψεών της. Έτσι, όλα τα στοιχεία της κατασκευής είναι αποσυναρμολογούμενα και υπάρχει μια ενιαία κατασκευαστική και συνθετική λογική.

 

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας: Un_Box the Nomad: Σύστημα μονάδων εφήμερης κατοίκησης στον άξονα z’z
Τύπος: Διπλωματική εργασία
Ημερομηνία: Οκτώβριος 2019
Σχολή: Εθνικό μετσόβιο Πολυτεχνείο
Φοιτήτρια: Αθηνά Αθανασίου, Μελίνα Τσαγκαρέλη 
Επιβλέπων καθηγητής: Κ. Καραδήμας