Iannis Xenakis: Sonic Odysseys' exhibition by FLUX Office | won Award at GRAIL Awards 2024

To γραφείο FLUX office απέσπασε βραβείο στην κατηγορία “Περιοδική έκθεση” στα GRAIL Awards 2024. Ο νοηματικός και χωρικός σχεδιασμός της έκθεσης για τον Ιάννη Ξενάκη έχει ως βάση τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος εργαστηρίου, το οποίο αντλεί τις αναφορές του από αίθουσες αρχιτεκτονικών γραφείων, studio ηχογραφήσεων και χώρους μουσικών προβών της εποχής του. Ο σχεδιασμός της έκθεσης δημιουργεί έναν χώρο συνάντησης των επισκεπτών με το έργο του Ξενάκη με στόχο την κατανόηση της πολυδιάστατης προσωπικότητάς. Η αίσθηση του θεατή είναι ότι μπαίνει σε έναν χώρο παραγωγής και δημιουργίας.

Πρωτότυπα τεκμήρια και εκθέματα οργανώνονται και παρουσιάζονται πάνω σε κεκλιμένες επιφάνειες-αναλόγια, παραπέμποντας στα αρχιτεκτονικά σχεδιαστήρια και το σύστημα UPIC, το ηλεκτρονικό σύστημα σύνθεσης που σχεδίασε ο Ξενάκης.

Η δομή του εκθεσιακού χώρου οργανώνεται από τις τέσσερις υφιστάμενες κολώνες που φτιάχνουν έναν εσωτερικό υποχώρο στον οποίο τοποθετούνται προθήκες με το αρχείο του δημιουργού και αρχιτεκτονικά προπλάσματα. Τα εγκάρσια αναρτημένα εργαστηριακά φωτιστικά δημιουργούν έναν ορίζοντα πάνω από τις προθήκες και τα κάθετα πετάσματα διαμορφώνουν επιπλέον υποχώρους με ήχοαπορροφητικό υλικό όπου λαμβάνουν χώρα τα ηχητικά συμβάντα του Ι. Ξενάκη.

Σχέδια, παρτιτούρες και σημειώσεις αναρτημένα σε κεκλιμένες επιφάνειες κατά μήκος της έκθεσης οργανώνονται σε θεματικές ενότητες και υποομάδες, σαν να έχουν τοποθετηθεί από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, με τα επεξηγηματικά κείμενα-λεζάντες ομαδοποιημένα εκτός των προθηκών, ώστε να μην αποπροσανατολίσουν τον επισκέπτη από την εμπειρία εισόδου σε ένα χώρο εργαστηρίου.

Αντιδιαμετρικά με την είσοδο, σε διάλογο με τα εκθέματα, ορίζεται ένας χώρος γραφείου όπου ο επισκέπτης μπορεί να καθίσει ως «καλεσμένος του καλλιτέχνη». Στο σημείο αυτό έχει δημιουργηθεί μια κατασκευή αρχειοθήκης-βιβλιοθήκης, στις κυψέλες της οποίας φιλοξενούνται βιβλία, δίσκοι, αντικείμενα και μουσικά όργανα της προσωπικής του συλλογής.

Στοιχεία έργου

Τίτλος έργου: IANNIS XENAKIS: SONIC ODYSSEYS’
Tύπος έργου: Σχεδιασμός έκθεσης
Αρχιτέκτονες: FLUX office
Ομάδα μελέτης: Eύα Μανιδάκη, Θανάσης Δεμίρης
Συνεργάτες αρχιτέκτονες: Αραποστάθη Ελένη, Ζαμπόπουλος Δημήτρης
Επιμέλεια Έκθεσης: Mâkhi Xenakis, Thierry Maniguet, Katerina Gregos
‘XENAKIS AND GREECE’ CURATORS: Stamatis Schizakis, Stella Kourbana
Μελέτη φωτισμού: Σάκης Μπιρμπίλης
Φωτογραφία: Paris Tivitian
Κατασκευή: Lazaridis Scenic Studio, Κώστας Πασχαλίδης
Φορέας: Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ)
Κείμενο: Από τους αρχιτέκτονες
Χρόνος μελέτης: 2023
Χρόνος αποπεράτωσης: 2023

Flux office’s project “Iannis Xenakis: Sonic Odysseys’ ” won Award atGRAIL Awards 2024. Τhe conceptual and spatial design of the exhibition on Iannis Xenakis takes its inspiration from the workshop environment of architectural offices, recording studios and music rehearsal spaces of his time. The design of the exhibition creates a space for visitors to experience Xenakis’s work in a way that provides insight into his multi-dimensional personality. As a viewer, one has the experience of entering a space of production and creation.

Original documents and items are arranged and presented on slanted surfaces that bring to mind architectural designs and the UPIC, the computerized compositional system designed by Xenakis.

The exhibition space is structured around four columns that create an internal subspace containing display cases with Xenakis’s archive and architectural props. Laboratory-style lighting fixtures that are arranged crosswise form a horizon above the showcases. The vertical pedestals form additional subspaces with sound-absorbing material that house Xenakis’s sound events.

Drawings, scores and notes posted on sloping surfaces along the length of the exhibition are arranged into thematic sections and subgroups, as if placed there by the artist himself. The explanatory texts-captions are grouped together outside the showcases so as not to distract the visitor from the experience of entering a workshop space.

An office space, diametrically opposite the entrance and in dialogue with the exhibits, allows visitors to become the artist’s “guests”. An archive-library has also been set up in the same section with books, records, objects and musical instruments from Xenakis’s personal collection.

Plans

Facts & Credits

Project title: IANNIS XENAKIS: SONIC ODYSSEYS’
Project type: Exhibition design
Architecture: FLUX office
Architects team: Eva Manidaki, Thanasis Demiris
Collaborators architects: Arapostathi Eleni, Zampopoulos Dimitris
Exhibition curation: Mâkhi Xenakis, Thierry Maniguet, Katerina Gregos
‘XENAKIS AND GREECE’ CURATORS: Stamatis Schizakis, Stella Kourbana
Lighting design: Sakis Mpirmpilis
Photography: Paris Tivitian
Construction: Lazaridis Scenic Studio, Κώστας Πασχαλίδης
Intsitute: National Museum of Contemporary Art Athens (ΕΜΣΤ)
Text: Provided by the authors
Date of completion: 2023