Μέσα από το πρώτο συνέδριο διερευνήθηκε η γενική πλατφόρμα ηθική και αισθητική στη θεωρητική της βάση όσο και οι χωρικές μεταφράσεις αυτής της σχέσης στις νέες χωρικές και επιμελητικές πρακτικές, σε καλλιτεχνικά έργα αλλά και μέσα από αρχιτεκτονικές, αστικές αλλά και τοπολογικές προσεγγίσεις.
Συμμετέχουν με εισηγήσεις τους:
Cameron Sinclair/Architecture For Humanity, Teddy Cruz, Ross Evans/Worldbike.
John Peterson/Public Architecture, Santiago Cirugeda/Recetas Urbanas, Matt Passmore και Teresa Aguilera/Rebar, Corinne Matesich/Futurefarmers.
Sarah Wigglesworth και εκπρόσωπος από το γραφείο μελετών Αλέξανδρου Τομπάζη
Eelko Moorer, Joan Heemskerk and Dirk Paesmans/Jodi
Η κεντρική έκθεση των δράσεων ΑΑΟ: Ηθική / Αισθητική θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη, κτήριο οδού Πειραιώς από τις 6 Ιουνίου ως και τις 31 Ιουλίου 2011. Τα ζητήματα που τίθενται μέσα από τη δομή της κεντρικής έκθεσης διερευνούν την επίδραση των νέων συμμετοχικών διαδικασιών στο πεδίο των χωρικών πρακτικών καθώς και τα σημεία σύγκλισης και διαφοροποίησης μεταξύ αισθητικής φόρμας και ιδεολογικού υπόβαθρου όσον αφορά την αυτοαναφορικότητα και την ταυτότητα.
Ειδικά μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, οι αρχιτέκτονες, οι ντιζάινερ και οι καλλιτέχνες ξεκίνησαν μία προσπάθεια να επαναπροσδιορίσουν τον κοινωνικό και πολιτικό ρόλο τους. Επικράτησε ένταση και σύγχυση όσον αφορά τα κριτήρια αξιολόγησης, γεγονός αναπόφευκτο από τη στιγμή που οι γνωστές αρχές περί φόρμας και λειτουργικότητας είτε συνδυάστηκαν είτε απορρίφθηκαν προς όφελος μίας –κατά μερικούς– ασαφούς αντίληψης περί κοινωνικής υπηρεσίας που προσφέρει το επάγγελμα του ντιζάινερ στο κοινωνικό σύνολο και στους μη προνομιούχους. Η ανάγκη για συλλογική δράση αντικατέστησε την ατομική αντίσταση. Η κεντρική έκθεση κατηγοριοποιεί τα έργα σύμφωνα με την αισθητική και την ηθική τους διάσταση, γι’ αυτό και παρουσιάζει έργα που πραγματεύονται ισότιμα τα ζητήματα αυτά, είτε προβάλλουν τη μία πλευρά εις βάρος της άλλης. Μπορεί τελικά η Αρχιτεκτονική να προκαλέσει αποτελεσματικά και/ή να αλλάξει την κοινωνική οργάνωση;
Στη πρώτη θεματική ενότητα Ακτιβισμός. Ομάδες με όραμα τα έργα αξιοποιώντας ποικίλους συνδυασμούς διαθέσιμων μέσων θέτουν σε εφαρμογή στρατηγικές που υπερβαίνουν τα στενά όρια ενός συγκεκριμένου επιστημονικού πεδίου και έχουν στόχο να επιφέρουν βαθιές και μακροπρόθεσμες αλλαγές. Η καινοτομία τους δεν περιορίζεται στο στοιχείο της φόρμας, των υλικών ή τεχνολογικών μέσων, ούτε ακόμα στο τελικό αποτέλεσμα του σχεδιασμού (χώρος ή αντικείμενο), αλλά περιλαμβάνει μια σειρά σύνθετων όσο και εκλεπτυσμένων μεθόδων που ανταποκρίνονται στον σύμπλοκο χαρακτήρα των σύγχρονων κοινωνικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων.
Συμμετέχουν:
TEDDY CRUZ, ΗΠΑ, αρχιτέκτονες
ARCHITECTURE FOR HUMANITY, ΗΠΑ, αρχιτέκτονες
DARRYL SMITH/LAURIE LAZER, HΠΑ, καλλιτέχνες
REBAR, ΗΠΑ, ντιζάινερ/ καλλιτέχνες
ΔΙΚΤΥΟ ΝΟΜΑΔΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, Ελλάδα, αρχιτέκτονες
Στην ενότητα Κοινωνία & Αισθητική τα έργα ενσωματώνουν καινοτόμες στρατηγικές για να πραγματευτούν αστικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα ενώ συγχρόνως δίνουν σημασία και στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Αυτό αντανακλά συνήθως τη φιλοσοφία της διαδικασίας αλλά και διατηρεί μια αυτόνομη αισθητική αξία. Οι γλώσσες επικοινωνίας που υιοθετούνται κυμαίνονται από μια «make-shift» και μοντερνιστική γλώσσα, που εξ’ ορισμού ασκεί μια εξυγιαντική επίδραση στους χρήστες της, έως μια «ανοίκεια» διάλεκτο.
Συμμετέχουν:
PUBLIC ARCHITECTURE, ΗΠΑ, αρχιτέκτονες RECETAS URBANAS, Ισπανία, αρχιτέκτονες
FUTUREFARMERS, ΗΠΑ, καλλιτέχνες
WORLDBIKE, ΗΠΑ, ντιζάινερ
PPT_TLab, Ελλάδα, αρχιτέκτονας
Στα έργα που εκτίθενται στην ενότητα Ταυτότητα. Ηθική του επαγγέλματος η αισθητική συμβολίζει την ηθική πλευρά. Οι αρχιτέκτονες, υιοθετώντας μια συνεκτική και συνεπή φιλοσοφία οικολογικού σχεδιασμού, απέκτησαν διεθνή φήμη συγκροτώντας μια συναφή επαγγελματική ταυτότητα. Ενώ οι ντιζάινερ υιοθετώντας μία διανοητική άσκηση επέλεξαν απλότητα, ευαισθησία αλλά και χαμηλό κόστος δημιουργώντας αντικείμενα ανθεκτικά και ανακυκλώσιμα, αντικείμενα χαρακτηριστικής σεμνότητας, εμβλήματα ενός «πολιτικώς ορθού» ντιζάιν.
Συμμετέχουν:
DROOG, Ολλανδία, ντιζάινερ SARAH WIGGLESWORTH, Αγγλία, αρχιτέκτων
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΟΜΠΑΖΗΣ, Ελλάδα, αρχιτέκτων
ΕΜΕCO-THE COCA-COLA COMPANY, ΗΠΑ, ντιζάινερ
Τα έργα της ενότητας Δράση – Αντίδραση αποφεύγουν με κάθε τρόπο την πολιτική ορθότητα και υιοθετούν μία συμπεριφορά αντιδραστική προς την (καταναλωτική) κοινωνία, εμπεριέχουν την άρνηση του αναμενόμενου, και μία αίσθηση πρόκλησης που προσιδιάζει στην παράδοση του Ντανταϊσμού. Μπορεί τελικά η Αρχιτεκτονική να προκαλέσει αποτελεσματικά;
Εδώ παρουσιάζονται έργα πρωτοπόρων αρχιτεκτόνων, ντιζάινερ και καλλιτεχνών, φιλικά προς το περιβάλλον που προτάσσουν τον ρητά οικολογικό χαρακτήρα τους την ίδια στιγμή που υπονομεύουν τις συμβάσεις της καθημερινότητας μέσα από χειρονομίες που τις καθιστούν ανοίκειες.
Συμμετέχουν:
1. DO-HO SUH, Κορέα, καλλιτέχνης 2. FRANK HAVERMANS, Ολλανδία, καλλιτέχνης
3. JASON MILLER, ΗΠΑ, ντιζάινερ
4. EELKO MOORER, Αγγλία/Ολλανδία, ντιζάινερ
5. JODI, Ολλανδία/Βέλγιο, καλλιτέχνες
Η αντίθεση προς την επικρατούσα κοινωνικοπολιτική τάξη είναι ο κοινός παρονομαστής πολλών έργων. Όμως, κατά κάποιον τρόπο, αυτό που τελικά προκαλεί την αντίδραση στη μικρο-δομή είναι αυτές οι ίδιες οι παγκόσμιες μακρο-δομές του καπιταλιστικού μοτίβου παραγωγής.
Στην κεντρική έκθεση, μερικοί από τους ακτιβιστές επέλεξαν να διαμορφώσουν την ομάδα τους βάσει εταιρικής ιεραρχίας, ενώ άλλοι προτίμησαν να χρησιμοποιήσουν μία γλώσσα επικοινωνίας που παραπέμπει στον λόγο των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Άλλες ομάδες επέλεξαν να κινηθούν μέσα στο σύστημα που επικρατεί στην αγορά της τέχνης, συμπεριλαμβανομένων των γκαλερί, για να δείξουν τη δουλειά τους. Μερικοί δημιουργοί, για να προωθήσουν τον εαυτό τους, προτίμησαν μία μέθοδο που χρησιμοποιείται μεν στην αγορά ως πρακτική αλλά παράλληλα ενέχει κοινωνική και περιβαλλοντική ευαισθησία. Μερικά έργα παραμένουν στο περιθώριο της παραγωγής που ελέγχεται από την αγορά της τέχνης παραμένοντας μικρές αναθέσεις, αποσπασματικά, ή στην αρχική φάση της δημιουργικής πορείας του καλλιτέχνη.
Παράλληλες εκθέσεις
Slow Down Rooms (Αίθουσες Επιβράδυνσης)
Η παράλληλη αυτή έκθεση, με επιμελήτρια την Ίρις Κρητικού, παρουσιάζει νέους Έλληνες καλλιτέχνες που εστιάζουν στην ιδέα της ανακύκλωσης, υιοθετούν χειρωνακτικές μεθόδους και πειραματίζονται με διάφορα υλικά για να δημιουργήσουν εγκαταστάσεις με γνώμονα τους συγκεκριμένους εκθεσιακούς χώρους. «Η ιδέα μιας εικαστικής πρότασης με θέμα τα αυτοσχέδια «δωμάτια των καλλιτεχνών» διερευνά τις απροσδόκητες όψεις – τα δοκούμενα στερεότυπα αλλά και τα ρέοντα συστατικά ενός τρισδιάστατου χώρου που μπορεί να προσεγγιστεί και να ανασυσταθεί οργανικά με εναλλακτικά πλαστικά ή απροσδόκητα μέσα…..». Ίρις Κρητικού
Συμμετέχουν:
Μάριος Άγγελος Βουτσινάς
Πέννυ Γκέκα & Απόστολος Παπαγεωργίου
Γεωργία Γκρεμούτη
Βαγγέλης Θεοδωρίδης
Ελένη Καραγιάννη
Πάνος Κόμπης
Έλενα Παπαδημητρίου
Χρίστος Σιμάτος
Δημήτρης Σκουρογιάννης
Αμαλία Σταυρουλάκη
Athens Here and Now (Αθήνα Εδώ και Τώρα)
Η δεύτερη παράλληλη αυτή έκθεση παρουσιάζει με έξι εγκαταστάσεις τόσο τη διαδικασία όσο και τα αποτελέσματα των έξι αντίστοιχων ακαδημαϊκών εργαστηρίων των δράσεων ΑΑΟ που καταπιάστηκαν με σύγχρονα έντονα αστικά και κοινωνικά ζητήματα της Αθήνας. Μέσα από τα ακαδημαϊκά εργαστήρια η ηθική λαμβάνει τη μορφή ενεργειών και στρατηγικών, εικαστικών και ντιζάιν, υλοποιήσιμων μέσα στον αστικό χώρο του κέντρου της Αθήνας, τόπο δύσκολων και επιτακτικών αναγκών αλλά και έντονης συμβολικής διάστασης. Αποτελούν μικρές κινήσεις κοινωνικής συνεισφοράς, συλλογικότητας που εμπλέκουν το κοινωνικό σύνολο προκαλώντας την ευαισθητοποίησή του. Η επιμέλεια και ο σχεδιασμός των εγκαταστάσεων αποτελεί αποτέλεσμα συνεργασίας διδασκόντων και συμμετεχόντων στα εργαστήρια.
Συμμετέχουν:
Parsons The New School for Design, New YorkUniversite de Paris 8, CITU Research of Paragraph Laboratory
Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (2)
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Αρχιτεκτόνων
Aνωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Ψηφιακών Μέσων Τέχνης
Όλες οι δράσεις εφαρμόζουν ένα ευρύ συνεργατικό μοντέλο, ένα δίκτυο με επαγγελματίες, φορείς δημόσιους και ιδιωτικούς, ιδρύματα εκπαιδευτικά, και μουσειακούς οργανισμούς.
Οι δράσεις AΑO δεν παρέχουν βεβαιότητες. Αντιθέτως οι αρχές τους αποτελούν εναύσματα για το πώς μπορούμε να πράττουμε συλλογικά ώστε να συμβάλλουμε στην σύγχρονων μας και επιτακτικών προβλημάτων, τέτοια που μας εξωθούν από τη μακαριότητα του στοχασμού στη σκέψη μέσα από το συνεργείν.
Οι δράσεις ΑΑΟ: Ηθική / Αισθητική οργανώνονται υπό την Αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού (ΥΠ.ΠΟ.Τ.), του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNDP), της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, του Δήμου Αθηναίων / Εταιρεία Τουριστικής και Οικονομικής Ανάπτυξης Αθηνών (ETOAA), Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ) και του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (EIA).
DARRYL SMITH-LAURIE LAZER, TENDERLOIN NATURAL FORESTREAD ALSO: Το μοντέρνο στην σκέψη και στις τέχνες του 21ου αιώνα / Συνέδριο, Αθήνα