Από το Neues Museum στο Γερμανικό Περίπτερο. Πώς και γιατί αποκαθιστούμε τη μοντέρνα αρχιτεκτονική

Το  Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής  (Ε.Ι.Α.), στο πλαίσιο του 15ου κύκλου διαλέξεων, παρουσιάζει την Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2018 στις 19:00 τη διάλεξη του Ανδρέα Γιακουμακάτου, με τίτλο “Από το Neues Museum στο Γερμανικό Περίπτερο. Πώς και γιατί αποκαθιστούμε τη μοντέρνα αρχιτεκτονική”

Η πρόσφατη αποκατάσταση του Neues Museum στο Βερολίνο από τον David Chipperfield αναθεωρεί πολλές από τις βεβαιότητές μας για τα ζητήματα της «αναστήλωσης» της αρχιτεκτονικής, καθώς παρεμβαίνει με αντισυμβατικό τρόπο τόσο σχετικά με τη διάσωση και ανάδειξη της «ιστορικής ουσίας» του κτιρίου όσο και ως προς τις σύγχρονες επεμβάσεις που προτείνει στο εσωτερικό του. Το νεοκλασικό αυτό μουσείο οικοδομήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. Τι συμβαίνει ωστόσο με την αρχιτεκτονική κληρονομιά του 20ού; Είναι σκόπιμο να τη διατηρήσουμε και γιατί; Τί από το συνολικό απόθεμα της μοντέρνας και σύγχρονης αρχιτεκτονικής αξίζει να προστατευτεί, και πότε; Στην περίπτωση αυτή ακολουθούμε τους γενικούς κανόνες της «αναστήλωσης» ή ένα διαφορετικό δρόμο που συνάδει περισσότερο με την καταγωγή, τα χαρακτηριστικά και τα πολιτισμικά συμφραζόμενα αυτών των κτιρίων; Και αν τυχόν παρέμβουμε στο μοντέρνο απόθεμα με επεκτάσεις ή προσθήκες, ποιοι είναι οι καταλληλότεροι σχεδιαστικοί χειρισμοί και από ποιον πρέπει να γίνουν; Στην περίπτωση δε που το κτίριο είναι «χαμένο», δικαιούμαστε να σκεφτούμε το ενδεχόμενο της ανακατασκευής, ή τούτο αποτελεί ασυγχώρητη βλασφημία;

Εδώ και τέσσερις περίπου δεκαετίες η διεθνής αρχιτεκτονική κοινότητα επιχειρεί να διατυπώσει απαντήσεις πάνω σε αυτά τα ζητήματα, πολλές από τις οποίες κινούνται πλέον σε ένα πεδίο κοινής αποδοχής.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Ο Ανδρέας Γιακουμακάτος δίδαξε επί δύο δεκαετίες Ιστορία της αρχιτεκτονικής στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Φλωρεντίας· στη συνέχεια υπηρέτησε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σήμερα είναι καθηγητής Ιστορίας, κριτικής ανάλυσης και θεωρίας της αρχιτεκτονικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Υπήρξε ιδρυτής (1990) και πρώτος συντονιστής του ελληνικού Docomomo και επίτροπος της Ελλάδας στην Μπιενάλε αρχιτεκτονικής της Βενετίας. Ως διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής εισηγήθηκε, το 1999, τη θεσμοθέτηση των -πρώτων- βραβείων αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα και τα πολυάριθμα κείμενά του εμβαθύνουν σε ζητήματα αρχιτεκτονικής και πόλης της «μοντέρνας εποχής», δηλ. από την Αναγέννηση ως τις μέρες μας, καθώς και στην ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής.