Η συνάντηση του νεαρού le Corbusier με την Ακρόπολη τον Σεπτέμβριο του 1911 ήταν εκρηκτική. Στα μάτια του, οι καθαρές μορφές των αρχαίων ελληνικών μνημείων δεν θα αποτελούσαν πια επιβεβαίωση των οραμάτων του κλασικισμού αλλά την πιο ριζοσπαστική υπόσχεση της νεωτερικότητας. Ο Παρθενώνας του θα ‘συναγωνιζόταν’ λίγα χρόνια αργότερα τα πιο γρήγορα αυτοκίνητα της εποχής, με την κοφτερή ακμή των μαρμάρων του να στέκει πλάι σε λαμπερές αιχμές του ατσαλιού. Η μοντέρνα αρχιτεκτονική του είναι γεννηθεί μέσα από τη γόνιμη συνεύρεση του νέου και του παλιού σε μια Αθήνα που ήταν και τότε σε μεγάλη κρίση.
Ο Charles-Edouard Jeanneret, που όλοι γνωρίζουμε ως Le Corbusier, ήταν 24 χρονών όταν ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι μαθητείας που ονόμασε «Ταξίδι της Ανατολής». Με αφετηρία το Βερολίνο, διέσχισε τα Βαλκάνια ως την Κωνσταντινούπολη, την Ελλάδα και την Ιταλία, για να τελειώσει τη διαδρομή στη γενέτειρα πόλη του, στην Ελβετία, μετά από έξη μήνες. Ταξιδεύοντας με τραίνο, με άλογο, με πλοίο και συχνότερα με τα πόδια, μπόρεσε να επισκεφθεί τα σημαντικά μνημεία της ιστορίας, την Αγία Σοφία και τα τζαμιά στην Πόλη, το Άγιο Όρος, την Ακρόπολη, τους Δελφούς, την Πομπηία, τη Ρώμη και τη βίλλα του Αδριανού, και να ανακαλύψει τις ζωντανές λαϊκές παραδόσεις περιοχών στις οποίες δεν σύχναζαν τότε ακόμα οι τουρίστες.
Με αφορμή τα εκατό χρόνια από το «Ταξίδι της Ανατολής» το Ίδρυμα Le Corbusier πήρε την πρωτοβουλία της οργάνωσης τριών επιστημονικών συναντήσεων στην Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και τη Νάπολη, τους τρεις σημαντικότερους σταθμούς του ταξιδιού του. Μέσα από τις συναντήσεις αυτές θα αναδειχθεί ο τρόπος με τον οποίο οι πόλεις, τα τοπία και οι πολιτισμοί ενίσχυσαν την παιδεία του, συνέβαλαν στην απόφασή του να γίνει αρχιτέκτονας και εμπλούτισαν τη φαντασία του.
Η συνάντηση της Αθήνας, στις 21 και 22 Οκτωβρίου, έχει τίτλο ‘Μάτια που βλέπουν … την Ακρόπολη’, παραφράζοντας το ‘Μάτια που δεν βλέπουν … την Αρχιτεκτονική’ από το ανατρεπτικό Vers une architecture του 1923. Συμμετέχουν Έλληνες και ξένοι ομιλητές. Ανάμεσά τους, η Marie-Jeanne Dumont, ο Jean-Louis Cohen, ο Σάββας Κονταράτος, ο Μανόλης Κορρές, ο Γιάννης Τσιώμης και ο Παναγιώτης Τουρνικιώτης. Οι δύο τελευταίοι έχουν την επιστημονική επιμέλεια της εκδήλωσης. Την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου θα εγκαινιαστεί στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών μια έκθεση 11 σχεδίων του Jeanneret από το Ταξίδι της Ανατολής με τίτλο «Η γλώσσα της πέτρας».
Πρόγραμμα επιστημονικής συνάντησης
Παρασκευή 21 Οκτωβρίου
9.30 Χαιρετισμοί
Άγγελος Δεληβοριάς, Μουσείο Μπενάκη
Claude Prelorenzo, Ίδρυμα Le Corbusier
Παναγιώτης Τουρνικιώτης, επιμελητής
10.00 Η Ελλάδα του Jeanneret
Françoise Very: Αθήνα, το χρώμα της σκιάς
Yannis Tsiomis: Διασχίζοντας την Ευρώπη και τα Βαλκάνια
Marie Jeanne Dumont: “Προσπάθησε να θυμούνται ότι πήγες στην Ακρόπολη”: η αλληλογραφία με τον William Ritter,
Arnaud François: Οι φωτογραφίες του ταξιδιού της Ανατολής και δρόμος προς την αρχιτεκτονική αφαίρεση,
16.00 Ο Jeanneret στην Ελλάδα
Αλέκα Γερόλυμπου: La Grèce et les Balkans en 1911
Κατερίνα Γαρδίκα: Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα του 1911
Παναγιώτης Φαραντάτος: Η άλλη Ελλάδα
Κώστας Τσιαμπάος: Μετά τη συντριβή: από την Ελευσίνα στους Δελφούς
Σάββατο 22 Οκτωβρίου
10.00 Η Ακρόπολη του Le Corbusier
Σάββας Κονταράτος: Η Ακρόπολη και το ‘άλλο’ της: Renan, Freud, Le Corbusier
Μανόλης Κορρές: Η Ακρόπολη κατά την επίσκεψη του Jeanneret στην Αθήνα
Jean-Louis Cohen: Για μια Ακρόπολη : από την Αθήνα στη Ronchamp
Παναγιώτης Τουρνικιώτης: Η διαρκής επιστροφή στην Ακρόπολη
Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση
Έκθεση
‘Το ταξίδι της Ανατολής και η γλώσσα της πέτρας’, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, οδός Σίνα 31
Εγκαίνια, Πέμπτη 20 Οκτωβρίου, 20.00.
VILLA SAVOYE – LE CORBUSIER – ELEMENTS OF DESIGN – PETER CRAWFORDREAD ALSO: 45 BANDS 50x70 VOL.2 / THE HUB EVENTS / ΙF UNTITLED ARCHITECTS / ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ