RURBAN 2.0 | Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία της Ελίζας Σκορδίλη

Πώς μπορεί η δυναμική του αγροτικού τομέα να αναζωογονήσει τη διάδραση μεταξύ αστικού και αγροτικού στοιχείου στις μικρές πόλεις, με κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμο τρόπο;

Αναζητώντας την απάντηση στο παραπάνω ερώτημα, η διπλωματική εργασία της Ελίζας Σκορδίλη προσεγγίζει τα σχεδιαστικά ζητήματα μέσω της έρευνας. Η παρούσα εργασία υλοποιήθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος “Urban Design and City Planning” στο University College London, Faculty of the Built Environment του The Bartlett School of Planning.

-κείμενο από την δημιουργό

Στόχος είναι η παραγωγή ενός τυπολογίου παρεμβάσεων, σχεδιαστικών και στρατηγικών, προς χρήση σε έργα βιώσιμης διασύνδεσης μεταξύ μικρού μεγέθους πόλεων και των αγροτικών τους περιχώρων.

Εν μέσω των οικονομικών και υγειονομικών κρίσεων που δοκιμάζουν σκληρά την ανθεκτικότητα των μεγάλων μητροπολιτικών περιοχών, η συγκεκριμένη εργασία στοχεύει στην ανάδειξη και αξιοποίηση της λανθάνουσας δυναμικής του αγροτικού τομέα στις μικρές πόλεις, προκειμένου να προωθηθούν πιο ελκυστικά, βιώσιμα και ανταγωνιστικά μοντέλα αστικότητας. Η παρατήρηση του πολυκεντρικού δικτύου της πόλης της Χαλκίδας και της αγροτικής της υπαίθρου, παρακίνησαν την εν λόγω έρευνα, με την πεποίθηση ότι τα ζητήματα και οι ευκαιρίες που εντοπίζονται στο πλαίσιο αυτής της ελληνικής πόλης είναι αρκετά απίθανο να μην εντοπίζονται και σε άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις πόλεων, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Έτσι, εκτεταμένη έρευνα της διεθνούς βιβλιογραφίας και πραγματοποιημένων έργων, ως μελέτες περιπτώσεων, τροφοδότησαν το σχεδιασμό ενός συστήματος προτεινόμενων παρεμβάσεων για την ενεργοποίηση της δυναμικής που κρύβεται σε αστικά κέντρα όπως η Χαλκίδα.

Ένα τυπολόγιο σχεδιαστικών και στρατηγικών εργαλείων προτείνονται για κάθε ζώνη της χωρικής μετάβασης από το αστικό κέντρο μέχρι τη βαθιά αγροτική ύπαιθρο, διαμορφώνοντας ένα δίκτυο «δυναμικών κέντρων αστικής-αγροτικής διάδρασης» που συνδέονται μεταξύ τους με «συνεργαζόμενες ροές».

Επί αυτών προτείνεται και ένα στρατηγικό πλαίσιο για την αποτελεσματική διακυβέρνηση και εύρυθμη διαχείριση του συστήματος ως σύνολο.

Στη συνέχεια, η πόλη της Χαλκίδας χρησιμοποιείται ως πεδίο εφαρμογής και ελέγχου των προτάσεων. Απώτερος σκοπός είναι να διερευνηθεί αν οι προτεινόμενες παρεμβάσεις μπορούν στην πραγματικότητα να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο τοπίο όπου οι αστικές και αγροτικές ποιότητες θα μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά, τόσο στον αστικό και αγροτικό χώρο όσο και στις ενδιάμεσες ζώνες, προσφέροντας αμοιβαία οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και στο περιβάλλον.

Συνεπώς, το αρχικό ερευνητικό ερώτημα διαμελίζεται στους τρεις παρακάτω κατευθυντήριους στόχους αυτής της εργασίας:

ΣΤΟΧΟΣ 1 | Καθορισμός της υφιστάμενης δυναμικής

Ορισμός ενός «μοντέλου» πόλης που κρίνεται κατάλληλο για την εφαρμογή του προτεινόμενου οράματος.

ΣΤΟΧΟΣ 2 | Ενεργοποίηση της λανθάνουσας δυναμικής

Δημιουργία δυναμικών κέντρων διάδρασης, δηλαδή χώρων όπου πραγματοποιούνται συναλλαγές (προϊόντων, γνώσεων, υπηρεσιών, χρημάτων και ενέργειας) μεταξύ των αστικών και αγροτικών περιοχών και χώρων όπου αστικές και αγροτικές ποιότητες συνυπάρχουν. Παράλληλα, ενεργοποίηση συνεργαζόμενων ροών που συνδέουν τα παραπάνω κέντρα μεταξύ τους. Αυτές οι ροές είναι διαδικασίες που βασίζονται σε πόρους τόσο του αστικού όσο και του αγροτικού χώρου.

ΣΤΟΧΟΣ 3 | Έλεγχος των σχεδιαστικών εργαλείων μέσω της εφαρμογής

Εφαρμογή των προτάσεων στην πόλη της Χαλκίδας, ακολουθώντας τη χωρική αλληλουχία των εννέα καθορισμένων ζωνών επί της μετάβασης από τον αστικό στον αγροτικό χώρο και κριτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Μετά από την εφαρμογή του συστήματος των παρεμβάσεων, αναλυτικά σε ένα επιλεγμένο – αντιπροσωπευτικό τμήμα της Χαλκίδας  και με πιο στρατηγική αναγωγή στην έκταση όλου του Δήμου Χαλκιδέων , το βασικό κριτικό συμπέρασμα αφορά στο ζήτημα της μεταφοράς των προτάσεων σε άλλα πεδία εφαρμογής που αντιστοιχούν στο ορισμένο «μοντέλο» πόλης. Υπογραμμίζεται ότι σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητες ειδικές προσαρμογές των παρεμβάσεων και στρατηγικών προκειμένου να προφυλάσσεται η αυθεντικότητα των τόπων και η βιώσιμη αναζωογόνησή τους.

Στοιχεία Έργου 

Τίτλος έργου  RURBAN 2.0 _ Ένα νέο μέλλον για τη διάδραση αστικού και αγροτικού στοιχείου σε μεσαίου μεγέθους πόλεις, χρησιμοποιώντας την ελληνική πόλη της Χαλκίδας ως μελέτη περίπτωσης
Τύπος έργου  Μεταπτυχιακή Διπλωματική εργασία
Σχολή  MSc Urban Design and City Planning, University College London | Faculty of the Built Environment | The Bartlett School of Planning
Φοιτήτρια  Ελίζα Σκορδίλη
Επιβλέποντες  Prof. Colin Haylock
Περίοδος   2021

How can the potential of agricultural sector revitalize the urban – rural interface in small / mid-sized cities in a socially, environmentally and economically sustainable way?

Aiming to reply to this question, Eliza’s Skordili research thesis aligns with the research based approach to design. The poject was presented in the postgraduate program “Urban Design and City Planning” at University College London, Faculty of the Built Environment of The Bartlett School of Planning.

-text by the author

It provides a policy toolkit, comprising of design and planning strategies, which will serve future projects in creating a sustainable urban-rural interface for medium sized cities and their rural hinterlands.

In light of the economic and health crises that challenge the resilience of big metropolitan areas, the goal is to unveil and exploit the potential hidden in the agricultural sector and in small cities to promote more attractive, sustainable and competitive patterns of urbanity. The polycentric network of Chalkida city, in Greece, with its rural hinterland prompted this research with a perception that the hidden opportunities and issues in its context are conditions unlikely to be uncommon in other contexts as well.

Profound research in a wide international body of literature and realized projects, as case studies, informed the design of a system of interventions, proposed for unlocking the potential of such places as Chalkida.

A set of design and strategic tools are suggested for each zone of the urban-to-rural transect, forming the concept of a network of dynamic centres of urban-rural interface, interconnected via synergic flows.

A general policy framework is proposed for the effective governance, management and monitoring of the entire system.

Chalkida city is employed as a testbed for the proposals. The aim is to investigate whether the proposed toolkit can in reality create a sustainable landscape where urban and rural qualities coexist in harmony, both in the urban and rural realm as well as in the distance in between, mutually benefitting local communities and the environment.

Consequently, the initial research question breaks down into the three following guiding objectives of the project:

OBJECTIVE 1 | Define the existing potential

Establish a “model” of spaces that are suitable for the application of the proposed vision.

OBJECTIVE 2 | Unlock this potential

Create dynamic centres of interface, as spaces where transactions of products, knowledge, services, money and energy between urban and rural areas take place and urban – rural qualities coexist. In parallel, activating synergic flows that bind together these centres of interface as processes based on resources and interactions in both realms.

OBJECTIVE 3 | Test the design tools through application

Test the toolkit of proposals through application on the city of Chalkida, following the spatial sequence of nine defined zones in the urban-to-rural transect and critical evaluation of outcomes.

The main critical reflections deriving from the application of the system of interventions, on a selected case study area of Chalkida in more detail and on the scale of the municipality as a whole as strategic vision, focus on the transferability aspect of the proposals. It is highlighted that site specific adaptations are essential in order to safeguard the authenticity of places and their sustainable revitalization.

Facts and Credits

Project title  RURBAN 2.0 _ A new future for the urban-rural interface in mid-sized towns using Chalkida in Greece as a case study
Project type  (MSc) Diploma thesis
Student  Eliza Skordili
Supervisor  Prof. Colin Haylock
University  MSc Urban Design and City Planning, University College London | Faculty of the Built Environment | The Bartlett School of Planning
Date  2021