Η μελέτη των Γιαγκούλα Βασιλική, Μόσχου Θεοδώρα, Ντρίβα Λήδα, Πάτρα Δήμητρα-Ελένη, Πουλίος Δημήτρης, Σκαγιάννη Μαρία, Χριστοδουλόπουλος Νικόλας έλαβε το δεύτερο βραβείο του Ανοιχτού Διαγωνισμού Προσχεδίων που προκηρύχθηκε από το Δήμο Φιλοθέης-Ψυχικού για την ανάδειξη ταυτότητας του Νέου Ψυχικού. Η πρόταση μελετά τις ανάγκες που μπορούν να καλυφθούν μέσω του σχεδιασμού τοπίου και αστικού σχεδιασμού και αναπτύσσει μια συνολική στρατηγική παρεμβάσεων για ένα δίκτυο κοινόχρηστων χώρων βασισμένη στην προσβασιμότητα, την συμπερίληψη, την ήπια κινητικότητα, την βιωσιμότητα και τον σεβασμό της πολιτισμικής κληρονομιάς.
H πρόταση Proastio+ στοχεύει στον επανασχεδιασμό του Νέου Ψυχικού μέσω της ανάκτησης του δημόσιου χώρου και της ανάγκης επανασύνδεσης των κατοίκων της πόλης με το τοπίο και τη φύση.
Η περιοχή παρέμβασης περιλαμβάνει τέσσερις πλατείες (τρεις κύριες πλατείες και ένα πάρκο τσέπης) και ένα δίκτυο δρόμων που επανασχεδιάζονται για να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης σε αυτή την γειτονιά της Αθήνας.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, αλλά και οι προκλήσεις που έφερε ξανά στο προσκήνιο η πανδημία για τη λειτουργία των αστικών κέντρων, διαμορφώνουν ένα πλαίσιο νέων αναγκών και κριτηρίων που πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω του σχεδιασμού τοπίου και του αστικού σχεδιασμού.
Η στρατηγική και τα γενικά στοιχεία σχεδιασμού ακολουθούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση παρεμβάσεων – και μια νέα λογική για το τι είναι πρότυπη γειτονιά (“πόλη των 15 λεπτών”) – που αντιμετωπίζει θέματα κινητικότητας, χρήσεων και ανθεκτικότητας και ζητήματα αστικών υποδομών και πρασίνου με στόχο την αναγέννηση της ταυτότητας του Νέου Ψυχικού και την διαμόρφωσή του ως πρότυπο για τους υπόλοιπους Δήμους.
Η περιοχή παρέμβασης προσεγγίζεται ως μια γειτονιά με κεντρική «ραχοκοκαλιά» της την πράσινη διαδρομή που εισέρχεται στις 4 πλατείες και στο οδικό δίκτυο που επανασχεδιάζονται, λειτουργώντας ως ενοποιητικό στοιχείο της πρότασης, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τον μοναδικό χαρακτήρα κάθε περιοχής.
Παράλληλα, αυτή η πράσινη διαδρομή αποτελεί ένα γραμμικό πάρκο, που συνδέει τη λεωφόρο Κηφισίας με τη λεωφόρο Μεσογείων, και τις δυτικές περιοχές (Ψυχικό, Φιλοθέη, Τουρκοβούνια) με τις ανατολικές (Χολαργός, Παπάγου, Υμηττός). Δημιουργείται ένας εναλλακτικός άξονας για πεζούς και ποδηλάτες προσφέροντας μια διαφορετική διαδρομή για τους κατοίκους και τους επισκέπτες.
Η πρόταση αναδεικνύει τα στοιχεία που έχουν διαμορφώσει την ταυτότητα του τόπου, όπως το Αδριάνειο Υδραγωγείο και σημαντικά κτίρια που λειτουργούν ως τοπόσημα. Οι πλατείες μοιράζονται μια κοινή αρχιτεκτονική γλώσσα που ενισχύει τη ροή στον χώρο και την προσβασιμότητα της πόλης.
Κάθε πλατεία έχει έναν ξεχωριστό χαρακτήρα που καθορίζεται από διαφορετικές δραστηριότητες και χρήσεις: η πλατεία Λαμπράκη ως χώρος ευεξίας, η πλατεία Ελευθερίας ως πολιτιστικό σημείο συνάθροισης, η πλατεία Ηρώων ως κήπος γειτονιάς και το πάρκο τσέπης ως χώρος αναψυχής για όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Οι στρατηγικές της πρότασης αφορούν στα εξής:
- Επανασύνδεση του αστικού ιστού και της κοινωνικής ζωής της γειτονιάς με κέντρο τον κάτοικο
- Δημιουργία πράσινης διαδρομής που συνδέει ένα δίκτυο κοινόχρηστων χώρων με νέα ταυτότητα
- Ένταξη χρήσεων και λειτουργιών για όλες τις ηλικιακές ομάδες
- Ήπια και βιώσιμη κινητικότητα και διασφάλιση της προσβασιμότητας σε όλους
- Βιώσιμη διαχείριση των υδάτων (Αδριάνειο Υδραγωγείο ) και των υποδομών
- Ανάδειξη των τοπόσημων και της ιστορικής κληρονομιάς της πόλης και δημιουργία σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων
- Νέα αστική υλικότητα που εντάσσεται στη φυσιογνωμία της πόλης με χρήση υδατοδιαπερατών επιφανειών με στόχο τη βιωσιμότητα
Στοιχεία έργου
Τυπολογία Πρόταση για τον Ανοιχτό Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την ανάδειξη ταυτότητας του Νέου Ψυχικού
Διοργανώτρια Αρχή Δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού
Βραβεύσεις 2ο Βραβείο
Τοποθεσία Αθήνα, Ελλάδα
Αρχιτεκτονική Μελέτη Γιαγκούλα Βασιλική, Μόσχου Θεοδώρα, Ντρίβα Λήδα, Πάτρα Δήμητρα-Ελένη, Πουλίος Δημήτρης, Σκαγιάννη Μαρία, Χριστοδουλόπουλος Νικόλας
Μελέτη Τοπίου Archetopo
Συνεργάτες Ανδρίτσος Θάνος, Νανοπούλου Ήβη, Ρούσση Ντιάνα
Κείμενο από τους δημιουργούς
The study by Giagoula Vassiliki, Moschou Theodora, Driva Lida, Patra Dimitra-Eleni, Poulios Dimitris, Skagianni Maria, Christodoulopoulos Nikolas received the second prize of the Open Architecture Competition announced by the municipality of Filothei-Psychiko for Enhancing the Identity of Neo Psychiko. The proposal studies the urban needs that can be met through landscape and urban design and develops an overall intervention strategy for a network of public spaces based on accessibility, inclusion, gentle mobility, sustainability and respect for cultural heritage.
Proastio+ proposal aims at the redesign of Neo Pyschiko through the reclamation of public space and the need of reconnecting the city’s residents with landscape and nature.
The intervention area consists of four squares (three main squares and a pocket park) and a network of roads that are redesigned to create suitable living conditions in this neighborhood of Athens.
Climate change, as well as the challenges that emerged through the pandemic in relation to the operation of urban centers, have set new needs and criteria that need to be addressed through landscape and urban design.
The strategy and the overall design follow an integrated approach and a new rationale on what constitutes a model neighborhood (the 15-minute city), addressing mobility, land use, resilience, inclusivity, urban infrastructure and greenery with the aim of revitalizing the identity of Neo Psychiko and shaping it as a model for other municipalities.
The intervention area is approached as a neighborhood with a central spine, the green corridor that penetrates the 4 redesigned squares and the road network acting as a unifying element of the proposal while simultaneously enhancing the unique character of each area.
At the same time, this green corridor constitutes a linear park that connects Kifisias Avenue with Mesogeion Avenue, and the western areas (Psychiko, Filothei, Tourkovounia) with the eastern ones (Cholargos, Papagou, Ymittos). At the same time, it. An alternative axis is created for pedestrians and cyclists, offering a different route for residents and visitors.
The proposal highlights the elements that have shaped the identity of the place such as the Hadrian Aqueduct and significant buildings that act as landmarks. The squares share a common architectural language that enhances the flow within the space and the accessibility of the city.
All squares have a particular character defined by different activities and uses: Lambraki square as wellness area, Eleftherias as cultural gathering point, Iroon as neighborhood garden and the pocket park as leisure space for all age groups.
The strategies of the proposal deal with:
- Reconnection of the urban grid and the social life of the neighborhood placing in the center the resident
- Creation of a green corridor that connects a network of public open spaces with a new identity
- Ιnclusion of uses and functions for all age groups
- Sustainable mobility and accessibility for everyone
- Sustainable water (Hadrian Aqueduct) and infrastructure management
- Enhancement of the city’s historical heritage and landmarks and creation of contemporary information systems
- New urban and sustainable materiality that integrates in the physiognomy of the city with the use of water-permeable pavements
Facts & Credits
Typology Competition Entry in the Architecture Competition for ‘Enhancing the Identity of Neo Psychiko’
Organiser Municipality of Filothei-Psychiko
Awards 2nd prize
Location Athens, Greece
Architectural Study Giagoula Vassiliki, Moschou Theodora, Driva Lida, Patra Dimitra-Eleni, Poulios Dimitris, Skagianni Maria, Christodoulopoulos Nikolas
Landscape Architecture Archetopo
Collaborators Andritsos Thanos, Nanopoulou Ivi, Roussi Ntiana
Text by the authors
READ ALSO: Restoring the Historic Market of Paphos | Competition entry by Apostolopoulos Tasoulis