Η πρόταση των Αλεξάνδρα Σαπουντζή, Νικολάου Σπηλιωτόπουλου και Μαργαρίτας Τόγια, στο πλαίσιο του Φοιτητικού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών για τον Χώρο του Πρότυπου Ελληνικού Φαρμακείου Κοινότητας, ΟΣΦΕ, / ΤΑΜ ΠΠ,  και σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας UNIC, απέσπασε Τιμητικό Έπαινο. Η πρόταση περιγράφει το φαρμακείο του 2030 ως “ένα πολιτιστικό κέντρο με πολυάριθμες λειτουργιές αφοσιωμένες στον άνθρωπο”, ενώ χαρακτηριστικό στοιχείο του σχεδιασμού αποτελεί η προσαρμοστικότητα του κτιρίου, του εσωτερικού χώρου και του εξοπλισμού.

Το 2030 οι άνθρωποι της γειτονιάς περπατάνε προς το κοινοτικό φαρμακείο, είναι απόγευμα μετά την δουλεία και έχει αιμοδοσία. Φοράνε τα καλά τους και οδεύουν με χαρά προς αυτήν την σημαντική συνάθροιση. Τα παιδιά θα δουν τους φίλους τους και οι μεγάλοι, γνωστούς και συναδέλφους, είναι το γεγονός που περιμένουν μέρες.

Το φαρμακείο είναι το σημείο που έχει πάρει τον ρόλο που είχε κάποτε το καφενείο της γειτονιάς, έχει πάρει τον ρόλο της πλατείας. Είναι ένας χώρος αφιερωμένος στην υγεία, όχι νοσοκομείο, ούτε ιατρείο, είναι ένα πολιτιστικό κέντρο με πολυάριθμες λειτουργιές αφοσιωμένες στον άνθρωπο.

Μορφολογικά, το φαρμακείο αυτό είναι παρόμοιο με αυτό της δίπλα γειτονιάς και με όλα τα άλλα, διότι το φαρμακείο του 2030 δεν είναι ένα κατάστημα που αποσκοπεί να διαφοροποιηθεί από τα υπόλοιπα και να προσελκύσει τον πελάτη. Ο επισκέπτης επιδιώκει να έρθει, διότι η συμμέτοχη του στις δράσεις που λαμβάνουν χώρο σε αυτό, είναι κάτι σαν κοινωνική υποχρέωση πλέον.

Το φαρμακείο του 2030, είναι στην ουσία ένα εργαλείο, ένας πυρήνας, ένα κουτί. Ένα κουτί πρώτων βοηθειών σαν αυτό που υπάρχει σε κάθε σπίτι.

Βρίσκεται κλειστό σε ένα ντουλάπι και όταν έρθει η στιγμή, βγαίνει από εκεί, τοποθετείτε σε μια επιφάνεια και ανοίγει, βγαίνουν από μέσα του φάρμακα, εργαλεία, σύνεργα και απλώνονται γύρω του, ως ότου αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Εκείνη την ώρα ασυναίσθητα, δημιουργείται μια νέα συνθήκη, ένα αυτοσχέδιο φαρμακείο.

Έτσι ακριβώς ο ‘generic’ πυρήνας τοποθετείτε μέσα σε ένα κτήριο, ένα διαμέρισμα, ένα κέλυφος και ανοίγει, εξαπλώνεται και διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες, δημιουργώντας ένα φαρμακείο.

Προσαρμοστικότητα όμως υπάρχει σε όλες τις κλίμακες. Στην πρώτη κλίμακα, αφορά τον ίδιο τον πυρήνα, που ακουμπάει σε οποιοδήποτε κτήριο. Σε δεύτερο επίπεδο αφορά τα δωμάτια που είναι σχεδιασμένα αυτόνομα, σαν εργαλεία, κολλάνε το ένα δίπλα στο άλλο, σαν κομμάτια πάζλ φτιάχνοντας πάντα τον τέλειο συνδυασμό για κάθε χώρο. Και τέλος ο ίδιος ο εξοπλισμός των δωματίων, καρέκλες που κουμπώνουν άριστα σε ανοίγματα στις κάθετες επιφάνειες, επιφάνειες/γραφεία που περιστρέφονται και κλείνουν, αφήνοντας περισσότερο ελεύθερο χώρο για πιο κοινωνικές χρήσεις.

Ακολουθώντας τον σχεδιασμό του Alvar Aalto στο Paimio Sanatorium, μέχρι και η τελευταία λεπτομέρεια οφείλει να σχεδιάζεται για τον συγκεκριμένο σκοπό.

Οι καρέκλες, “Paimio chair”, ως άμεση αναφορά στον αρχιτέκτονα, αλλά και οι καμπύλες στα τελειώματα των ντουλαπιών και στις επιφάνειες των πάγκων. Η αποφυγή των αιχμών, σε συνδυασμό με τα ανακυκλωμένα πυρίμαχα υλικά, αποτρέπουν την συγκέντρωση σκόνης και επιτρέπει την αποτελεσματικότερη απολύμανση, διότι πέρα από όλα τα άλλα είναι ένας χώρος αφιερωμένος στην υγεία, οφείλει να είναι καθαρός.

Όλα είναι οριοθετημένα δωμάτια, εκτός από ένα, το FREE SPACE, διότι στο κοινοτικό φαρμακείο, λειτουργεί ως ‘καθιστικό της γειτονιάς’. Αυτό πλέον δεν είναι ένας αυστηρά οριοθετημένος χώρος μέσα σε ένα κτήριο, αλλά ο αρνητικός χώρος γύρω από τις υπόλοιπες λειτουργιές του πυρήνα. Και αυτό διότι δεν είναι ένα αποστειρωμένο δωμάτιο στο κέντρο, αλλά ένας ελεύθερα μεταβαλλόμενος χώρος προς χρήση του επισκέπτη, που σιγά σιγά απλώνεται έξω από τα όρια του κτηρίου που το περιβάλλουν και αγγίζει όλη την γειτονιά, όλη την πόλη.

Στοιχεία έργου:

Έργο: Φαρμακείο 2030
Κατηγορία: Φοιτητικού Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών για τον Χώρο του Πρότυπου Ελληνικού Φαρμακείου Κοινότητας, ΟΣΦΕ (Ομοσπονδία Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος) , / ΤΑΜ ΠΠ και σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας UNIC 
Σχεδιασμός: Αλεξάνδρα Σαπουντζή, Νικόλαος Σπηλιωτόπουλος, Μαργαρίτα Τόγια
Διάκριση: Τιμητικός έπαινος
Χρονολογία: 2023

The proposal of Alexandra Sapountzis, Nikolaos Spiliotopoulos and Margarita Togia, for the “Student Architectural Competition of Ideas for the Space of the Model Greek Community Pharmacy, OSFE, / TAM PP, and the Pharmacy Programme of UNIC University of Nicosia” won an Honorary Mention. The proposal describes the 2030 Pharmacy as “a cultural centre with numerous functions dedicated to people”, while a characteristic element of the design is the adaptability of the building, of the interior space and also of the equipment.

The pharmacy of 2030 resembles an emergency kit; a condensed box that opens only when needed. Parts, drugs and tools are taken out and placed around it. While in use, it creates a different circumstance, a makeshift pharmacy. Likewise, pharmacy 2030 is designed as a box, a closed core, that is placed inside a building, an apartment, or any surface and it breaks in small parts that move and adapt in order to create it. This product has the potential to create different conditions due to its multifunctionality.

Adaptability is key on every level of design. The core is designed in a generic way that allows it to adjust to any building or environment it is placed in.

Zooming in, the rooms are designed as autonomous puzzle pieces that can attach on one another creating the perfect combination for each environment. On a closer scale, the furniture is adaptable, designed to accommodate the user’s needs. The chairs can slide inside openings on perpendicular surfaces and rotating desks give the user space should he wish to engage in different activities.

All functionalities are designed as condensed rooms, except one, Free Space. In ph2030, whose most prominent feature is its social aspect, Free Space can no longer be a strictly designed unapproachable room, placed in the center of the building. It needs to be the negative space that surrounds all of the other core activities and in a way connects it with the neighborhood neglecting the building’s boundaries. This premise highlights a sense of inclusivity that is vital when creating a social pharmacy.

Credits & Details:

Project: Pharmacy 2030
Category: Pharmacy 2030: Student Architecture Ideas Competition for the Space of the Model Greek Community Pharmacy, OSFE (Federation of Cooperative Pharmacists of Greece) / DoAUP, and the Pharmacy Programme of UNIC University of Nicosia, Patras, 2023 
Design: Sapountzi Alexandra, Spiliotopoulos Nikos, Togia Margarita
Award: Honourable mention
Date: 2023