Ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός Kaira Looro, που διοργανώθηκε από την ανθρωπιστική οργάνωση Balouo Salo, αφορά το σχεδιασμό Δημοτικού Σχολείου, με στόχο να «εξασφαλίσει το δικαίωμα στην εκπαίδευση» στις αγροτικές περιοχές της Σενεγάλης. Η συμμετοχή των: Αμπαδιωτάκης Πέτρος και Γιαννακοπούλου Νικόλ προτείνει ένα εσωστρεφές σύστημα τριών μονάδων, με έναν περιβάλλοντα χώρο από στεγασμένα αίθρια και εσωτερικές αυλές, κατασκευασμένο με τοπικά υλικά και μεθόδους που καθορίζονται από τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής.

Η ιδέα μας τοποθετημένη μεταξύ συνοικιών Tiarene Babou και Katim Gueye, νοτιοδυτικά της  Σενεγάλης, επιχειρεί να ερμηνεύσει μια νέα μορφή σχολείου. Με σκοπό να δημιουργηθεί ένα μοντέλο εμπιστοσύνης απέναντι στους μαθητές αλλά ταυτόχρονα ανοιχτό και στην κοινότητα, δημιουργείται στην βόρειο ανατολική είσοδο του σχολείου ένα εσωστρεφές σύστημα τριών μονάδων εκ των οποίων δυο από τις τρεις μονάδες διαιρούνται δημιουργώντας όγκους (μπλοκ) δωματίων διαστάσεων 6.00×9.00μ., για τις 6 αίθουσες φιλοξενίας 24-25 μαθητών η κάθε μια, και με μέγιστη διάσταση 15.00×8.00μ., για την αίθουσα εργαστήριου. Μεταξύ των αιθουσών του σχολείου και τα γραφεία των καθηγητών βρίσκεται το βοηθητικό κτίριο ένα μπλοκ με τουαλέτες, ιατρείο και αποθήκη το οποίο είναι κατασκευασμένο με την ιδιά λογική.

Ο προσανατολισμός γίνεται κατά μήκος ενός βορειοανατολικού – βορειοδυτικού χωμάτινου άξονα, τα ανοίγματα και οι είσοδοι των αιθουσών τοποθετούνται αντίστοιχα στην ίδια κατεύθυνση.

Μεταξύ των αιθουσών αποτελούμενες από μπλοκ 19.00×9.00μ., παρεμβάλλονται πλακόστρωτες εσωτερικές αυλές, αίθρια, και είσοδοι, εξασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο τη επιθυμητή ηχομόνωση και τη επίτευξη ευνοϊκού κλίματος.

Η παρουσία του κτιρίου στο τοπίο είναι έντονη αλλά και αρμονική. Μια πλατφόρμα που υπερυψώθηκε 40 εκατοστά από το έδαφος έρχεται και σβήνει ομαλά μέσα στο ήπιο φυσικό ανάγλυφο. Με κύριο στόχο να μπορεί  να προσαρμοστεί στις ανάγκες και την οικονομική κατάσταση της περιοχής και να ανταποκριθεί στις επικρατούσες συνθήκες έτσι ώστε να επιτύχει τη βιωσιμότητα, οι κλιματολογικές συνθήκες καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό τη μορφή, και τα υλικά του κτιρίου.

Το σχολείο μελετήθηκε σε μια γούβα όπου η ροή του κτιρίου ανηφορίζει, με ρύσεις για τα νερά ώστε να απομακρύνονται από τα κτίρια αλλά να είναι και προσβάσιμα από όλους χωρίς εμπόδια.

Σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης των ξηρών και καυτών λατεριτικών και αμμώδη εδαφών της περιοχής δημιουργείται ένα «σύστημα» από το στεγασμένα αίθρια που δημιουργούν μια ευέλικτη πορεία διάσχισης του χώρου.

Ο σχεδιασμός του περιβάλλοντα χώρου συνίσταται ουσιαστικά στην οριοθέτηση ενός χώρου για λαχανόκηπο, δέντρων και θάμνων κατά μήκος της πλευράς του σχολείου. Τα τρία μπλοκ και τα αίθρια στεγάζονται από μία ενιαία στέγη κάθε φορά, δημιουργώντας  μικρό σημεία με ευχάριστο κλίμα όπου εξασφαλίζεται από τον προσανατολισμό του κτιρίου, τη φύση, και τα υλικά της τοιχοποιίας και επίσης επιτρέπεται η απρόσκοπτη ροή αέρα ανάμεσα στο δικτύωμα από μπαμπού που στηρίζουν την στέγη από κυματιστή λαμαρίνα. Η προεξοχή της στέγης παρέχει την απαραίτητη σκιά, που χρειάζεται ιδιαίτερα στη νότια πλευρά. Ο διαμπερής αερισμός ενισχύεται περαιτέρω από τα γραμμικά ανοίγματα στην βορινή τοιχοποιία αλλά και από αυτήν του νότου.

Το σχολικό κτίριο καταλαμβάνει 650 τετραγωνικά μέτρα. Δημιουργείται μια αγκαλιά μεταξύ των μπλοκ που προσδίδει μια ελευθέρια και εξωστρέφεια στην πίσω μεριά που είναι οι αυλές. Εκεί αναπτύσσεται ένα βαθύ πηγάδι όπου συλλέγει το νερό από τις πυκνές βροχές τις περιοχής, ως μία εναλλακτική μορφή εξυπηρέτησης του δικτύου άρδευσης ώστε να εξασφαλιστούν οι επαρκείς συνθήκες για υγιεινή και υγειονομική προστασία των μαθητών.

Σε μία προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον οικείο απέναντι στους μαθητές και την κοινότητα της περιοχής, η απλότητα στα οικοδομικά υλικά, αποτέλεσε την βάση για την επιλογή και την δημιουργία του σχολικού συγκροτήματος.

Λαμβάνοντάς υπόψιν τα διαθέσιμα υλικά της περιοχής, δημιουργούμε μία κατασκευή ως επι το πλείστων από πλαστικές σακούλες σε συνδυασμό με μπαμπού που αποτελούν έναν άφθονο φυσικό πόρο στην περιοχή με δυνατότητες εφελκυσμού και αντοχής.

Ξύλινα καλούπια χρησιμοποιούνται για την δημιουργία υποστυλωμάτων από κόκκινο πηλό και άμμο για την ενίσχυση και το δέσιμο της τοιχοποιίας αλλά και την στήριξη ενός δικτυώματος από μπαμπού,  πάνω στο οποίο τοποθετείται στέγη από κυματοειδή λαμαρίνα.

Τα μπαμπού σε συνδυασμό με τις στέγες επιτρέπουν τον αέρα να εισέρχεται στο εσωτερικό των δομών, καθιστώντας βιώσιμες και ευχάριστες τις συνθήκες στο εσωτερικό τους, όπως επίσης και η κατασκευή στεγάστρων από άχυρα.

Στο περιβάλλοντα χώρο ένα πλήθος από τοιχία επιτρέπουν την δημιουργία μονοπατιών, διαδρομών και αγκαλιών, το οποίο επιτυγχάνεται από την χρήση πλίθινων τούβλων τόσο σε ευθύγραμμη διάτρητη διάταξη, όσο σε αντίστοιχες καμπύλες μορφές, αφήνοντας το ηλιακό φως να εισχωρεί εσωτερικά τους.

Στοιχεία έργου

Tίτλος έργου: Kaira Looro Δημοτικό Σχολείο στην Αφρική
Τυπολογία: Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός
Θέμα: Kaira Looro Αρχικτεκτονικός Διαγωνισμός 2023 – Δημοτικό Σχολείο στην Αφρική
Τοποθεσία: Σενεγάλη, Αφρική
Χρονολογία: Ιούνιος 2023
Αρχιτέκτονες: Αμπαδιωτάκης Πέτρος , Γιαννακοπούλου Νικόλ 

The international architectural competition Kaira Looro, organized by the humanitarian organization Balouo Salo, concerns the design of a primary school, aiming to “ensure the right to education” in rural areas of Senegal. The participation of: Ampadiotakis Petros and Giannakopoulou Nicole, proposes an introverted system of three units, with a surrounding area of covered patios and internal courtyards, constructed with local materials and methods determined by the climatic conditions of the area.

Our idea, located between the neighborhoods of Tiarene Babou and Katim Gueye in the southwestern region of Senegal, seeks to interpret a new form of school. With the aim of creating a model of trust towards the students while remaining open to the community, a self-contained system of three units is being created at the northeast entrance of the school. Two out of the three units are divided to form blocks of rooms with dimensions of 6×9 meters, accommodating 24-25 students each, while the largest dimension is reserved for the workshop room measuring 15×8 meters. The teachers’ offices are located in a separate building, while a separate unit includes toilets, a clinic and a storage area, built with the same logic.

The orientation follows a northeast-to-northwest axis, with the openings and entrances of the classrooms aligned accordingly. Between the classroom blocks (19×9 meters), there are paved inner courtyards, atriums, and entrances, ensuring desired soundproofing and favorable climate conditions. The presence of the building in the landscape is strong yet harmonious.

A raised platform, elevated 40 centimeters from the ground, smoothly blends into the gentle natural topography.

The design aims to adapt to the needs and economic situation of the region and respond to prevailing conditions to achieve sustainability.

The climatic conditions greatly influenced the form and materials of the building.

The school was designed in a depression where the building’s flow ascends, with drains for water to be diverted away from the buildings while remaining accessible to all without obstacles.

In order to address the dry and hot lateritic and sandy soils of the area, a “system” is created through covered atriums that provide a flexible path through the space. The design of the surrounding area essentially consists of defining a space for vegetable gardens, trees, and shrubs along the side of the school.

The three blocks and the atriums are covered by a unified roof, creating small pleasant areas where the orientation of the building, nature, and the materials of the masonry ensure unrestricted airflow facilitated by bamboo supports beneath the corrugated metal roof. The roof overhang provides the necessary shade, particularly on the southern side. Cross-ventilation is further enhanced by linear openings on the northern and southern walls.

The school building occupies 650 square meters. It forms an embrace between the blocks, giving a sense of freedom and outwardness to the rear where the courtyards are located. There, a deep well is developed to collect water from the heavy rains in the area, serving as an alternative form of irrigation to ensure adequate conditions for the hygiene and health protection of the students.

In an effort to create a familiar environment for students and the local community, simplicity in construction materials formed the basis for the selection and creation of the school complex. Taking into account the available materials in the area, we construct predominantly using plastic bags in combination with bamboo, which are abundant natural resources in the region with strong tensile and structural properties.

Wooden molds are used to create supports made of red clay and river sand, reinforcing and binding the masonry, as well as supporting a network of bamboo, upon which a roof made of corrugated iron sheets is placed. The use of bamboo, together with the roofs, allows air to flow into the structures, making the conditions inside sustainable and pleasant. Additionally, roofs are constructed using straws.

Within the surrounding space, a multitude of walls allow the creation of paths, walkways, and alcoves. This is achieved through the use of brickwork arranged in both straight perforated patterns and corresponding curved forms, allowing sunlight to penetrate their interiors.

Credits & Details

Project Title: Kaira Looro Primary School in Africa
Typology: Architecture Competition
Theme: Kaira Looro Architecture Competition 2023 / Primary School in Africa
Location: Senegal, Africa
Date: June 2023
Design Team: Abadiotakis Petros , Giannakopoulou Nicole