Παρουσία πολιτειακών παραγόντων, εκπροσώπων της αρχιτεκτονικής κοινότητας και του κλάδου των κατασκευών, καλλιτεχνών και πλήθους κόσμου πραγματοποιήθηκε η επίσημη παρουσίαση της έκθεσης των Pieris.Architects «2nd Nature» στις 7 και στις 12 Νοεμβρίου 2024 στον πολυχώρο Ω2 του Ωδείου Αθηνών. Στο πλαίσιο της έκθεσης δύο συζητήσεις με αρχιτέκτονες, στελέχη της βιομηχανίας των κατασκευαστικών υλικών αλλά και από τους κλάδους της ανακύκλωσης και της ανάπτυξης ακινήτων έφεραν στο επίκεντρο του διαλόγου τις βιώσιμες πρακτικές, κερδίζοντας τη συμμετοχή ειδικού και μη κοινού.
Τιμώντας την 50χρονη διαδρομή των Pieris.Architects, η έκθεση «2nd Nature» εστιάζει στη διαδρομή του βραβευμένου αρχιτεκτονικού γραφείου και την προσήλωσή του στη βιωσιμότητα, μέσα από επιλεγμένα έργα και εικαστικές εγκαταστάσεις.
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν και απηύθυναν χαιρετισμό ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, ο Αντιπεριφερειάρχης Χωρικού Σχεδιασμού, Πολεοδομικών Θεμάτων & Εφαρμογών Περιφέρειας Αττικής Ελευθέριος Κοσμόπουλος, ο Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Λογιστικής και Ελεγκτικής με Εστίαση στον Κίνδυνο (Καθηγητής Παν/μίου Θεσσαλίας, Πρόεδρος Μεταπτυχιακού ESG) δρ Ανδρέας Κουτούπης, ο αρχιτέκτονας και μέλος Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής Αλέξανδρος Ζώμας, ο αρχιτέκτονας Σταύρος Μαρτίνος καθώς και οι συντελεστές και επιμελητές της έκθεσης.
“Οι Pieris.Architects έχουν καταφέρει να ερμηνεύσουν τη βιωσιμότητα όχι απλώς ως ένα τεχνικό ή διακοσμητικό χαρακτηριστικό, αλλά ως μια ολοκληρωμένη φιλοσοφία που στοχεύει στην ψυχική και σωματική ευεξία των ανθρώπων, στην ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων και στη δημιουργία χώρων που αγκαλιάζουν το φυσικό περιβάλλον” – δρ Ανδρέας Κουτούπης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
“Από τη μία βλέπουμε τη δουλειά ενός γραφείου που μας προσκαλεί να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με τον χώρο, τον άνθρωπο και τη φύση. Από την άλλη, βλέπουμε πόσο τα όρια της δημιουργίας είναι διαπερατά και πόσο σημαντικό είναι ο διάλογος που επιχειρείται μέσα από συνέργειες, είτε αυτές είναι με τους συνεπιμελητές της έκθεσης είτε με light designers, τοπιοτέχνες, καλλιτέχνες.” – Αλέξανδρος Ζώμας, αρχιτέκτονας και μέλος Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής
«Η επιτυχία δεν ήρθε ως μετάδοση μιας “σκυτάλης” από τη μία γενιά στην άλλη, αλλά ως μια αρμονική σύζευξη και συνεργασία δύο γενιών. Μαζί, χαράξαμε ένα κοινό μονοπάτι δημιουργικότητας», τόνισε o Κωνσταντίνος Πιερής, ιδρυτής και διευθυντής του γραφείου Pieris.Architects.
«Στην αρχιτεκτονική μας σχεδιάζουμε πάντα με γνώμονα το πώς ο χώρος επηρεάζει τις ανθρώπινες αισθήσεις και τα συναισθήματα» εξήγησε την προσέγγισή τους η δρ Στέλλα Πιερή. «Έχουμε δημιουργήσει τον όρο “οικοσυναίσθημα” για να περιγράψουμε το συναίσθημα που γεννιέται από την άμεση επαφή του ανθρώπου με τη φύση – μια επαφή που βρίσκεται στο επίκεντρο κάθε έργου μας. Αυτή η σύνδεση δεν είναι αποσπασματική· συνοδεύεται από μια σειρά επιστημονικά βασισμένων επιλογών, τόσο σε επίπεδο υλικών και τεχνολογίας όσο και βιοκλιματικού σχεδιασμού, με χρήση παθητικών και ενεργητικών συστημάτων που απαιτούνται για να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο βιώσιμο περιβάλλον. Αγαπάμε τη φύση, θέλουμε να την προστατεύουμε, να τη διατηρήσουμε ζωντανή. Ωστόσο, κάθε φορά που χτίζουμε κάτι νέο, αναπόφευκτα επεμβαίνουμε σε αυτή… Στην έκθεση μας, παρουσιάζουμε αρχιτεκτονικές λύσεις, μέσα από υλοποιημένα αλλά και ανυλοποίητα αρχιτεκτονικά έργα, που στόχο έχουν να διασφαλίσουν ότι οι πόλεις και οι κοινωνίες μας θα παραμείνουν είναι βιώσιμες».
“Aυτή η έκθεση δεν αποτελεί απλά μια παρουσίαση των εργασιών του γραφείου αλλά είναι η ίδια ένα αρχιτεκτονικό έργο.”- Δημήτρης Παπάζογλου, Creative Director DpS Athens και συνεπιμελητής της «2nd Nature»
Την ευκαιρία να ξεκινήσει μια συζήτηση σχετικά με το πώς οραματιζόμαστε και σχεδιάζουμε το μέλλον μας έθεσε ο εταίρος του γραφείου Πιέρος Πιερής. «Βρισκόμαστε σε μια εποχή κατά την οποία οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης απαιτούν άμεση δράση, ενώ την ίδια στιγμή βλέπουμε την οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα να γνωρίζει άνθιση, μετά από μια μακρά περίοδο ύφεσης. Η ευκαιρία για ουσιαστικό διάλογο είναι τώρα», υποστήριξε. Και συνέχισε αναφέροντας πως «η βιώσιμη αρχιτεκτονική δεν πρέπει να περιορίζεται απλώς στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Πιστεύουμε ότι πρέπει όχι μόνο να αποκαθιστά, αλλά και να ενισχύει τα οικοσυστήματα. Για εμάς το κτίριο πρέπει να ενθαρρύνει και να εκπαιδεύει τον χρήστη να υιοθετήσει έναν οικολογικό τρόπο ζωής. Θέλουμε το κτίριο να λειτουργεί ως χώρος άνθισης της δημοκρατικής και συμπεριληπτικής κοινωνίας, διασφαλίζοντας απρόσκοπτη προσβασιμότητα και ενισχύοντας την κοινωνική ένταξη».
Συνέργειες στην κατασκευή και τον σχεδιασμό: Προωθώντας τον 17ο Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ μέσω της Καινοτομίας και των Βιώσιμων Πρακτικών
Στις 9 Νοεμβρίου η ιδρύτρια της COSMOS ESG & CSR Consulting Ήβη-Χαρά Δικαίου συντόνισε το πάνελ με θέμα «Συνέργειες στην κατασκευή και τον σχεδιασμό: Προωθώντας τον 17ο Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ μέσω της Καινοτομίας και των Βιώσιμων Πρακτικών».
Τη συζήτηση άνοιξε η δρ Στέλλα Πιερή επισημαίνοντας ότι «Ο 17ος στόχος ανάπτυξης βρίσκεται στον πυρήνα της διοργάνωσης της έκθεσης. Οι χωρίς αποκλεισμούς συνεργασίες οι οποίες βασίζονται σε κοινές αρχές, αξίες, όραμα και στόχους και οι οποίες τοποθετούν τους ανθρώπους και τον πλανήτη στο επίκεντρο, είναι απαραίτητες, σε παγκόσμιο, περιφερειακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Το γραφείο Pieris.Architects πληροί ήδη 8 από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και εφαρμόζει στρατηγικές ESG, τις οποίες προτίθεται να δημοσιοποιήσει στο άμεσο μέλλον, παρόλο που δεν απαιτείται από την ελληνική νομοθεσία».
Ο Βασίλης Κατερέλος, Γενικός Διευθυντής Βιωσιμότητας του Ομίλου Ηρακλής, ανέφερε ότι στη HOLCIM, και κατ’ επέκταση στον ΗΡΑΚΛΗ, έχουν αναγνωρίσει τους 9 από τους 17 στόχους οι οποίοι συνδέονται στενότερα με τη δραστηριότητά τους.
«Η διαφάνεια στην αναφορά των αποτελεσμάτων-δράσεων μας σχετικά με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση αποτελεί για εμάς θεμελιώδη αξία. Πιστεύουμε ότι βοηθάει στην οικοδόμηση σχέσεων εμπιστοσύνης με τα ενδιαφερόμενα μέρη», δήλωσε.
Τέλος, αναφερόμενος στη σύμπραξη του Ηρακλή με το γραφείο των Pieris.Architects και εταιρείες εξειδικευμένες στην τεχνολογία του 3D printing για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του καινοτόμου και αειφόρου κτιρίου The SPOT στο Πανεπιστήμιο Πατρών είπε ότι «Το κτίριο θα αποτελέσει πεδίο έρευνας και εφαρμογής αυτής της νέας τεχνολογίας που μπορεί να οδηγήσει στην κατασκευή πιο οικονομικών και βιώσιμων κατασκευών».
Ο Πάνος Ηλιόπουλος, Γενικός Διευθυντής της Marmyk Iliopoulos, δήλωσε ότι στη ΜΑΡΜΥΚ εφαρμόζουν πρακτικές βέλτιστής αξιοποίησης της πρώτης ύλης από το 1995. «Από το 2004 είμαστε η μόνη εταιρεία μαρμάρων που παράγουμε προϊόντα λιθοδομής από τα παραπροϊόντα της εξόρυξης», σημείωσε χαρακτηριστικά. Το 2020 εισήγαγαν τη σειρά zero waste line αξιοποιώντας τα προϊόντα της μεταποίησης για την κατασκευή πλακιδίων από ψήγματα μαρμάρου, προϊόντα που έχουν ήδη βρει εφαρμογή σε κτίρια όπως οι εγκαταστάσεις της Viva Wallet στο Μαρούσι, που σχεδίασαν οι Pieris.Architects.
Σύμφωνα με τον Γιώργο Φυτιάνο, Διευθυντή Βιώσιμης Ανάπτυξης της Alumil, «η εταιρεία αναλαμβάνει πρωτοβουλίες που έχουν ως στόχο την ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων και την υιοθέτηση φιλικών πρακτικών προς το περιβάλλον.»
«Το Loop 60 είναι το πρώτο πιστοποιημένο ανακυκλωμένο αλουμίνιο στην Ελλάδα για προφίλ αρχιτεκτονικών συστημάτων, το οποίο παράγεται από 60% ανακυκλωμένο υλικό.»
Ο Γιώργος Φυτιάνος δήλωσε πως η μεθοδική στρατηγική ανάπτυξης της εταιρείας έχει οδηγήσει στο αποτέλεσμα το ανθρακικό αποτύπωμα των συστημάτων της Alumil να είναι πολύ χαμηλότερο του μέσου όρου της ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα αναφέρθηκε στην ολιστική προσέγγιση του ESG.
Η Μαρίνα Λάτσα, Διευθύντρια Ποιοτικού Ελέγχου και Έρευνας & Ανάπτυξης και Sustainability Coordinator της Elval Colour, δήλωσε αναφορικά με τα 17 SDGs ότι «οι 2 βασικότεροι στους οποίους εστιάζει η εταιρεία μας είναι ο 11 “Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες”, προάγοντας υλικά τα οποία έχουν ειδικές λειτουργίες, όπως οι βαφές υψηλής ανακλαστικότητας για προσόψεις και οροφές (Coold roofs) που εμποδίζουν τη δημιουργία της θερμικής νησίδας (heat island) μέσα στις πόλεις ή, επίσης, αυτοκαθαριζόμενες βαφές. Επιπρόσθετα η εμμονή μας για τη χρήση ασφαλών υλικών στα κτίρια, π.χ. βραδύκαυστα υλικά, προάγουν την ασφάλεια των κατοίκων μέσα στο κτίριο (SGD 3 καλή υγεία και ευημερία), αλλά και εμποδίζουν την εξάπλωση σε γειτονικά κτίρια».
Συνοψίζοντας, η Μαρίνα Λάτσα ανέφερε πως, για να μπορέσει να προχωρήσει ο φιλόδοξος στόχος της βιωσιμότητας, δεν αρκούν οι μεμονωμένες ενέργειες από κάθε εμπλεκόμενο στον τομέα των κατασκευών, αλλά συντονισμένες συνεργασίες για τον σχεδιασμό και την κατασκευή των νέων κτιρίων.
Συγκεφαλαιώνοντας, η συντονίστρια Ήβη Δικαίου τόνισε πως στο πλαίσιο των συνεργειών και της καινοτομίας το ESG διασφαλίζει ότι κάθε έργο αξιολογείται ως προς τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο, την κοινωνική του επίδραση και την ποιότητα διακυβέρνησης που το διέπει. «Οι βιώσιμες πρακτικές ενισχύονται όταν τα ενδιαφερόμενα μέρη δρουν συντονισμένα με διαφάνεια, λογοδοσία και κοινό όραμα. Έτσι, το ESG όχι μόνο εμπνέει τις συνεργασίες, αλλά τις ενδυναμώνει, βοηθώντας την κατασκευαστική και αρχιτεκτονική βιομηχανία να προάγει τον 17ο στόχο, υιοθετώντας υπεύθυνες πρακτικές που αφήνουν θετικό αντίκτυπο στον πλανήτη και τις κοινωνίες μας», κατέληξε.
Ευκαιρίες και προκλήσεις στην επιτάχυνση της κυκλικής και βιώσιμης κατασκευής
Στις 13 Νοεμβρίου στο τραπέζι της συζήτησης μπήκαν οι «Ευκαιρίες και προκλήσεις στην επιτάχυνση της κυκλικής και βιώσιμης κατασκευής», με συντονιστή τον δημοσιογράφο και ιδρυτή του ypodomes.com Νίκο Καραγιάννη.
Ο Πιέρος Πιερής, αρχιτέκτων και εταίρος στην Pieris.Architects, τόνισε την ανάγκη για ολιστική προσέγγιση στη βιώσιμη αρχιτεκτονική, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στην κατασκευή νέων κτιρίων αλλά περιλαμβάνει και την επανάχρηση παλαιών.
Υποστήριξε ότι η βιωσιμότητα ενός κτιρίου συνδέεται με το περιβάλλον όπου δημιουργείται και ανέφερε πως βρίσκεται στον πυρήνα της φιλοσοφίας του γραφείου τους η ενσωμάτωση όλων των παραμέτρων – από την επανάχρηση και την επιλογή φιλικών προς το περιβάλλον υλικών έως τις πρακτικές ESG –, έτσι ώστε ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός να συμβάλλει ουσιαστικά στην αειφορία.
Η Αλεξάνδρα Τόγια, Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης), επικεντρώθηκε στη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλεται για τη δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων ανακύκλωσης, ειδικά για υλικά κατεδαφίσεων, ώστε αυτά να μπορούν να επαναχρησιμοποιούνται αντί να απορρίπτονται.
Επεσήμανε πως, παρόλο που έχουν γίνει σημαντικά βήματα, τα ποσοστά ανακύκλωσης παραμένουν πολύ χαμηλά και απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση και σαφήνεια στο θεσμικό πλαίσιο. Υπογράμμισε την πρόκληση που δημιουργείται από το γεγονός ότι ανακυκλωμένα υλικά δεν μπορούν πάντα να επαναχρησιμοποιηθούν στην ίδια μορφή και αξία.
Η Ευαγγελία Γκλεζάκου, Senior Sustainability Manager στη Dimand, ανέφερε ότι η Dimand κατασκευάζει κτίρια με αυστηρά ESG κριτήρια, εξασφαλίζοντας πιστοποιήσεις όπως το LEED και το WELL. Εξήγησε πως η φιλοσοφία της Dimand είναι να διαμορφώνει το περιβάλλον με βιώσιμες πρακτικές που έχουν στο επίκεντρο τον τελικό χρήστη. Επίσης, τόνισε ότι η πιστοποίηση WELL εστιάζει κυρίως στην ευημερία των ανθρώπων που εργάζονται και ζουν στα κτίρια αυτά, διασφαλίζοντας συνθήκες που προάγουν την υγεία και την ευζωία τους.
Ο Βασίλης Ιακώβου, Επικεφαλής Δραστηριότητας Σκυροδέματος στον Όμιλο ΗΡΑΚΛΗΣ (μέλος της Holcim), αναφέρθηκε στα νέα προϊόντα σκυροδέματος του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ, με έμφαση στη φιλικότητα προς το περιβάλλον, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Σημείωσε ότι προσφέρουν εξειδικευμένα προϊόντα ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη, όπως για παράδειγμα ειδικά σκυροδέματα για μεγάλες κατασκευές.
Επιπλέον, μίλησε για το έργο «The Spot», στο οποίο εφαρμόζεται τρισδιάστατη ρομποτική εκτύπωση σκυροδέματος (3D Concrete Printing) και προάγει το αειφόρο οικοδομείν, μειώνοντας τη χρήση υλικών έως και 50%. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό αυτού του έργου ανέλαβαν οι Pieris.Architects, στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής τους Ευθύνης.
Τέλος, η Ήβη-Χαρά Δικαίου, ιδρύτρια της COSMOS ESG & CSR Consulting, υπογράμμισε ότι το ESG δεν αποτελεί μια παροδική τάση, αλλά έχει έρθει για να μείνει και να εξελιχθεί, με σημαντικό αντίκτυπο στον κατασκευαστικό κλάδο και επίκεντρο τον άνθρωπο. Παρουσίασε παραδείγματα καλών πρακτικών στους τρεις πυλώνες του ESG και τόνισε πως ο ρόλος του συμβούλου σε θέματα βιωσιμότητας δεν περιορίζεται σε φιλολογικές δηλώσεις. Αντίθετα, απαιτεί δηλώσεις με αριθμούς, στόχους και μετρήσεις ώστε να ενισχύεται η διαφάνεια και η λογοδοσία προς όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Στοιχεία διοργάνωσης
Τίτλος έκθεσης Pieris.Architects – «2nd Nature»
Τυπολογία Έκθεση
Τοποθεσία Ωδείο Αθηνών, Πολυχώρος Ω2, Ρηγίλλης & Βασ. Γεωργίου Β΄ 17-19, Αθήνα
Διάρκεια έκθεσης 8-16 Νοεμβρίου 2024
Ημέρες & ώρες λειτουργίας έκθεσης Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 11:00-20:00. Τρίτη: 10:00-18:00. Σάββατο & Κυριακή: 11:00-19:00.
Συντελεστές διοργάνωσης
Επιμέλεια Pieris.Architects & DpS Athens
Σχεδιασμός DpS Athens
Παραγωγή Pieris.Architects
Καλλιτέχνες Crina Arghirescu Rogard & Hartis, Roxane Revon, Todd Marshard, Thomas Van Noten
Συνεργάτες COSMOS | ESG & CSR Consulting | Sustainable Synergies Organiser, GREENWAYS Landscape Architecture Chanikian ltd | Landscape design, SITE-SPECIFIC | Lighting design, Virna Koutla | Soundscape design
Υποστηρικτές Summit – Όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ | Video, ALUMIL | Aluminium frames, Elval Colour | Etalbond, MARMYK Iliopoulos S.A. | Marble Horizon – ΝΕΟΚΕΜ Α.Ε. | Powder coatings, SCENT::LINQ PRO | Scent, Perspective – Benjamin Moore | Colour paints, CENTRO Kitchen|Wardrobe|Living | Plywood & OSB, PROGETTO | Architectural Terrazzo & Ceramic Surfaces, SANELCO ALL ABOUT WOOD | HPL, Outlook – ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. | Reinforcement bars, Asset Interiors SA | Furniture, Knauf | Plasterboard
Υπό την αιγίδα Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, Περιφέρεια Αττικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής
Χορηγοί Επικοινωνίας ARCHISEARCH.gr, Design Ambassador
Food & Beverage Granikal (Aperitivo Spritz by Luxardo & Mala Peruviana), Illy Regenerative Agriculture, Paros Farming Community, V. Roubis: bfresh spitiko & feeju
Κατασκευαστές ΤΕΧΝΟΔΟΜΙΚΗ ΟΕ | Γυψοσανίδες & Χρωματισμοί, Metaloutec – Εφαρμογές Αλουμινίου & Χάλυβα | Μεταλλικές εφαρμογές
Φωτογραφία Gavriil Papadiotis
READ ALSO: «2nd Nature» - 50 χρόνια Pieris.Architects | 8-16 Νοεμβρίου 2024 στο Ωδείο Αθηνών