Με αφορμή τη βράβευσή του στα Archisearch Lifetime Achievement Awards 2025, ο Μάνος Περράκης μιλάει στον Θανάση Διαμαντόπουλο για την ζωή του, την αρχιτεκτονική και το θέατρο.
Τα Βραβεία Συνολικής Προσφοράς του Archisearch είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ετήσιας ημερίδας, για το design και την αρχιτεκτονική, ΕΣΩ που φέτος θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 7 Μαΐου 2025 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η δημιουργία περιεχομένου είναι από το περιοδικό Archisearch με διεύθυνση παραγωγής και καλλιτεχνική επιμέλεια από την Design Ambassador.
Κλείστε τώρα τα εισιτήριά σας για το ΕΣΩ 2025, εδώ!
“Ήμουν ευλογημένος άνθρωπος που είχα τη Μυρτώ και τα παιδιά μου, την Ίριδα και τον Φαίδωνα, πλάι μου και την Αρχιτεκτονική, τη μόνη τέχνη που σου επιτρέπει να ζεις μέσα σε αυτήν και να ονειρεύεσαι, να πράττεις και να ελπίζεις στο ακατόρθωτο, στο θαύμα”. – Μάνος Περράκης
Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο
O Mάνος Περράκης που θα τιμηθεί στο ΕΣΩ την Τετάρτη 7 Μαίου 2025, με το Βραβείο Συνολικής Προσφοράς Archisearch, στο Μέγαρο Μουσικής, σχεδίασε πολλά αρχιτεκτονικά έργα, μεταξύ των οποίων πάνω από 30 θέατρα τα περισσότερα από τα οποία ήταν μελέτες που πραγματοποιήθηκαν.
Οι μακέτες τους ταξίδεψαν στις μεγάλεις πόλεις του κόσμου. Μέχρι τώρα εκτέθηκαν στη Φιλιππούπολη, το Παλέρμο, τις Συρακούσες, τη Φραγκφούρτη, το Λονδίνο, το Δουβλίνο, το Ντένβερ, το Τορόντο, το Βερολίνο, το Πεκίνο.
Ενώ το γραφείο του στην Πλάκα απέναντι από τη Ρωμαική Αγορά, κάτω από την Ακρόπολη, ήταν μια “κυψέλη” όπως είπε και ο ίδιος, που δούλεψαν σε όλη την καριέρα του με μεγάλη αγάπη και αφοσίωση, σεβασμό και φυσικά ταλέντο. Απο εκεί πέρασε όλη η πνευματική Αθήνα. Η συνέντευξη μας ξεκίνησε από το σπίτι του στην Επίδαυρο.
«Είχα αγοράσει το ’77 ένα σπίτι στην Επίδαυρο. Πάνω στη θάλασσα. Και μετά επειδή τα δίπλα συνέθεταν σε στυλ bungalows, ένα παλιό ξενοδοχείο και ο ιδιοκτήτης του τα πουλούσε, φρόντιζα να έρθουν δικοί μου άνθρωποι, να κάνουμε μια γειτονιά έτσι όλοι μαζί».
«Η Επίδαυρος δεν ήταν μόνο καταφύγιο, αλλά και εφαλτήριο για τη δημιουργία μιας ζωντανής κοινότητας καλλιτεχνών και φίλων.»
Πλωτό Θέατρο.
«Ήταν ο Διονύσης Φωτόπουλος, η Μιράντα Ζαφειροπούλου, ο Τάκης Μουζενίδης, η Μελίνα Μερκούρη, ο Ζιλ Ντασέν, όλους όσους έφερα κοντά μου. Πήραν σπίτια δίπλα στο δικό μου. Και έτσι συνδεθήκαμε πολύ περισσότερο με τη Μελίνα.».
Νέα Σκηνή Εθνικού Θεάτρου
Μια πνευματική “κυψέλη” στην Πλάκα
Το σπίτι, όπως και το γραφείο του στην Πλάκα, έγιναν σημεία αναφοράς. «Το γραφείο μου στην Πλάκα ήταν σημείο συνάντησης για πολλούς. Ήταν ένα κέντρο. Πέρασε όλη η πνευματική Αθήνα από εκεί».
Εκεί συγκεντρώνονταν μορφές μιας εποχής που σήμερα μοιάζει θρύλος. «Περνούσαν από το γραφείο ή το σπίτι μου άνθρωποι του Θεάτρου, της Μουσικής, της Τέχνης, ο Κουν, η Μελίνα και ο Ντάσεν, η Ειρήνη Παππά και ο Κακογιάννης, ο Μινώτης, ο Μαρκόπουλος, ο Λοίζος και φυσικά ο Τσόκλης. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, εκτός του φίλου μου του Τσόκλη, έχουν πεθάνει. Και δεν ξέρω αν υπάρχει κάποιος που θα αντικαταστήσει δύο άλλους φίλους της εποχής εκείνης, τον Μάνο Χατζιδάκη ή το Μίκη Θεοδωράκη.»
Θέατρο Τέχνης Οδού Φρυνίχου
«Το θέατρο είναι μια υπόθεση πολύ παλιά. Και είναι συνισταμένη όλων των άλλων Τεχνών. Της μουσικής, του λόγου, της ποίησης, των εικαστικών, λόγω των σκηνικών. Συγκεντρώνει όλο αυτό το φάσμα».
Η πρώτη του επαφή με το θέατρο ήρθε στη Βιέννη, ως φοιτητής. «Εγώ άρχισα να πρωτοβλέπω θέατρο από τον καιρό που ήμουν φοιτητής στη Βιέννη. Εκεί είχα δει το δικό τους και διεθνές θέατρο. Μεγάλο ρόλο έπαιξε ο Τάκης Μουζενίδης, τον οποίο είχα γνωρίσει στη Βιέννη. Και ήταν η πρώτη μου επαφή, θα έλεγα, με το ελληνικό θέατρο».
Θέατρο της Γης, Θεσσαλονίκη
Η απαραίτητη “δόση” ξενιτειάς
Η Βιέννη όμως δεν ήταν εύκολη υπόθεση. «Στη Βιέννη πήγα με όλη την άγνοια κινδύνου. Για να πάω να σπουδάσω πούλησα τον αέρα της ταράτσας του σπιτιού μας και νόμιζα ότι με αυτά τα λεφτά εγώ θα έκανα τα πάντα. Και έφυγα και κατάλαβα ότι τον πρώτο μήνα ήδη τα λεφτά άρχισαν να φεύγουν. Η καημένη μάνα μου έστελνε ό,τι μπορούσε. Αλλά δεν είχε και αυτή τη δυνατότητα. Έτσι αναγκάστηκα και δούλευα. Βασικά σε αρχιτεκτονικά γραφεία. Αλλά δούλεψα και αλλού. Μέχρι πιάτα έπλυνα».
Η εμπειρία της Αυστρίας τον διαμόρφωσε βαθιά. «Στην Ακαδημία Καλών και εφαρμοσμένων Τεχνών της Βιέννης η τήρηση του προγράμματος σπουδών ήταν πιο αυστηρή από το Πολυτεχνείο. Αναλογούσαν πολύ λιγότεροι φοιτητές σε κάθε καθηγητή. Ο καθηγητής είχε το δικαίωμα “ζωής και θανάτου” πάνω σου. Αν δεν του άρεσες σε έδιωχνε και σε διέγραφε αυτομάτως από το μητρώο της σχολής».
Περιστρεφόμενο θέατρο στη Ρώμη
Όταν τελείωσε τις σπουδές του σχεδίαζε να πάει στο Παρίσι. «Τελείωσα από την Βιέννη έχοντας ένα κρατικό βραβείο που συνοδευόταν από κάποια χρήματα που όμως δεν μπορούσαν να μου δώσον, γιατί ήμουν αλλοδαπός. Έτσι μου πρότειναν μία υποτροφία και ετοιμαζόμουν να φύγω να κάνω πολεοδομία στο Παρίσι. Και κατέβηκα στην Αθήνα να δω και να αποχαιρετήσω τους δικούς μου. Όμως τα σχέδια άλλαξαν.»
Την επόμενη μέρα στην Πλάκα, μπροστά από τη Ρωμαϊκή Αγορά, όλα ξεκαθάρισαν. «Λέω, θα μείνω εδώ. Για χάρη αυτής της πικροδάφνης που βλέπεις απέναντι, την Ακρόπολη και τούτο το σπίτι που βλέπεις απέναντι, θα το νοικιάσω και θα το κάνω το γραφείο μου. Και έτσι και έγινε».
Θέατρο στη Βαλέντσια
Θέατρο στη Μάνη
Athens calling
Από το γραφείο του πέρασε όλη η Αθήνα. «Αυτό το γραφείο έγινε πέρασμα όλης της πνευματικής Αθήνας εκείνης της εποχής. Κάτι που προκάλεσε η δουλειά που έκανα, η Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Το συγκεκριμένο έργο ξεκίνησε το 1969, ύστερα από πρόσκληση του Τάκη Μουζενίδη». Οι ιδέες του Le Corbusier για μια αίθουσα με κινούμενα καθίσματα, τον επηρέασαν καθοριστικά. «Η Νέα σκηνή που σχεδίασα έγινε αποδεκτή από το Εθνικό Θέατρο και ήταν πρωτοποριακή για την εποχή».
Μικρό Θέατρο στο Μουσείο K. Τσόκλη, Τήνος
Ήταν τότε που ξεκίνησε και η περιπέτεια της Κρήτης. «Μετά ήρθε και σχεδόν συγχρόνως, το Κρητικό Θέατρο. Ο Μινωτής… μου έλεγε “είμαι ένας ακρωτηριασμένος άνθρωπος. Από τη στιγμή που πέθανε η Παξινού δεν έχω τη δύναμη πια”. Και έτσι άρχισε να μου μιλάει συνεχώς για το Κρητικό Θέατρο».
Το όραμα ήταν σαφές: «Θέλαμε σε κάθε πόλη να φτιάξουμε ένα θέατρο, ειδικά σε αυτές που υπήρχαν παλιά κάστρα. Λέγοντας με τον Μινωτή και κάνοντας πλάκα ότι μετατρέπουμε τα κάστρα πολέμου, σε κάστρα ειρήνης και Τέχνης». Έτσι δημιουργήθηκαν τα θέατρα στα Χανιά και στο Ρέθυμνο.
ARS THEATRALIS – Έκθεση και έκδοση στο Βυζαντινό Μουσείο
Smells like Cretan Spirit
«Αυτή η εμπειρία στην Κρήτη ήταν ένα μεγάλο “σχολείο” έχοντας βέβαια και τον Μινωτή δίπλα μου». Οι εικόνες είναι έντονες: «Θυμάμαι μετά τα Χανιά, πηγαίνοντας οδικώς προς Ρέθυμνο περνούσαμε από κάποια χωριά που μας σταματούσαν ζητώντας “ελάτε και σε εμάς να παίξετε”. Έτσι έστηνα μια σκηνή, ο καθένας ερχόταν με την καρέκλα του και τους έβαζα να κάθονται κυκλικά, γύρω από τη σκηνή, δημιουργώντας ένα θεατράκι».
Η αρχιτεκτονική του Μάνου Περράκη δεν ήταν απλώς τεχνική. Ήταν συνομιλία με την Τέχνη, τη Μνήμη και τους ανθρώπους. Από τη Βιέννη ως την Κρήτη, και από την Πλάκα μέχρι την καρδιά της ελληνικής πνευματικής ζωής, η πορεία του είναι μαρτυρία μιας εποχής, αλλά και οδηγός για το μέλλον.
Κατά τη διάρκεια του ΕΣΩ 2025, η έβδομη απονομή των Βραβείων Συνολικής Προσφοράς Archisearch θα αναδείξει και θα τιμήσει το έργο και την προσωπικότητα των Μάνου Περράκη (Αρχιτέκτονα), Κώστα Τσόκλη (Καλλιτέχνη) και Ντίνας Βάιου (Ομότιμης Καθηγήτριας, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, ΕΜΠ).
Τα βραβεία θα απονείμει ο Παναγιώτης Πάγκαλος – αρχιτέκτονας (Ph.D), καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και καθηγητής με σύμβαση (Associated Educational Stuff) στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Στοιχεία διοργάνωσης
Τίτλος ημερίδας ΕΣΩ 2025 – ΑΓΚΑΛΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΧΑΟΣ ΣΕ ΕΝΑ ΕΞΥΠΝΟ ΚΟΣΜΟ
Τυπολογία Συνέδριο, Ημερίδα Αρχιτεκτονικής & Σχεδιασμού
Τοποθεσία Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Ημερομηνία Τετάρτη 7 Μάϊου 2025
Χορηγοί
ΠΛΑΤΙΝΕΝΙΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ALUMIL
ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ORAMA MINIMAL FRAMES
ΑΡΓΥΡΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ EUROPA
ΧΑΛΚΙΝΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ INTERBETON
ΕΜERALD SPONSOR ELVIAL
SAPPHIRE SPONSOR VIMAR
DISTINCTIVE SPONSOR HERACLES
ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ISOMAT, NEOKEM, ΜΑRΜOURIS, SATO, GRUPPO CUCINE, SIFAKIS, ΚΥΠΡΙΩΤΗΣ, ΚΕΒΕ, RADOS, SOLOMON, AVE, CRYSTAL CONSTRUCTION, AHI CARRIER, VERTICAL, ARCHITEXTURE, NAFPLIOTIS, ETHIMO, URBI ET ORBI, MOLESKINE, STORMY SA
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ THE DESIGN AMBASSADOR, STAGE DESIGN OFFICE, EVIN, SCENTLINQ PRO
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ARCHISEARCH, ARCHSTUDIES, ANDRO, FORTUNE GREECE, LIFO, OPEN HOUSE ATHENS, OZON MAGAZINE, THE GREEK FOUNDATION
ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΗΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ THE MODERNIST
COFFEE BREAK SPONSOR TAF
Δημιουργία Περιεχομένου & Χορηγός Επικοινωνίας Archisearch.gr
Διεύθυνση Παραγωγής & Καλλιτεχνική Επιμέλεια Design Ambassador
Κλείστε τώρα τα εισιτήριά σας για το ΕΣΩ 2025, εδώ!
READ ALSO: ΕΣΩ 2025 // Archisearch Lifetime Achievement Awards // Ντίνα Βαΐου: "Για την κατανόηση της εξέλιξης μιας πόλης είναι αναγκαίο να πολιτικοποιηθεί ο πλούτος και η συνθετότητα της ιδιωτικής σφαίρας." | Συνέντευξη στη Μελίνα Αρβανίτη-Πολλάτου