Το Archisearch μίλησε με την Άντζελα Λιαρίκου, αρχιτέκτονα που γεννήθηκε στον Καναδά από Έλληνες γονείς και επέστρεψε στην Αθήνα την περίοδο της καραντίνας, και βρίσκεται πίσω από τo “Athens mon amour“, έναν από τους πιο δημοφιλείς λογαριασμούς στο Instagram αφιερωμένο στη νοσταλγική Αθήνα του 1980.
Μας μίλησε για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της παλιάς Αθήνας, τα αγαπημένα της σημεία στην πόλη, καθώς και την παραδοσιακή δεξιοτεχνία που αποτελεί για εκείνη το πιο γοητευτικό στοιχείο της νοσταλγικής Αθήνας.
Συνέντευξη Τίνα Μαρινάκη/ εικόνες: Άντζελα Λιαρίκου – @athens___mon_amour
ΤΜ: Πες μας λίγα λόγια για σένα.
ΑΛ: Γεννήθηκα στον Καναδά από Έλληνες γονείς και μεγάλωσα στο Μόντρεαλ όπου σπούδασα αρχιτεκτονική. Μετά το πανεπιστήμιο, μετακόμισα στο Βερολίνο όπου και απέκτησα το μεγαλύτερο μέρος της εργασιακής μου εμπειρίας ως αρχιτέκτονας και διακοσμητής εσωτερικών χώρων. Το Βερολίνο ήταν ένα απίστευτο μέρος για τους αρχιτέκτονες εκείνη την εποχή, γιατί ήταν μία πόλη σε μετάβαση και ανανέωση, μία συνθήκη παρόμοια με τη σημερινή εικόνα της Αθήνας μετά την κρίση.
Πάντα ήθελα να περάσω λίγο χρόνο στην Ελλάδα, οπότε όταν αγόρασα το διαμέρισμά μου στην Κυψέλη στα τέλη του 2018 και ολοκληρώθηκε η ανακαίνιση, αποφάσισα ότι ήταν η τέλεια στιγμή για να μετακομίσω στην Αθήνα. Και αυτό τελικά συνέβη τον Μάρτιο του 2020 λίγο πριν την πρώτη απαγόρευση κυκλοφορίας. Πέντε ημέρες μετά ήμασταν σε καραντίνα.
ΤΜ: Πώς ξεκίνησε ο λογαριασμός Athens mon amour στο Instagram και πώς προέκυψε το όνομα;
Ήταν κατά τη διάρκεια των περιπάτων την περίοδο της καραντίνας στη γειτονιά μου που με γοήτευσε η ιστορία της Κυψέλης και το ένδοξο παρελθόν της.
Μου κίνησε το ενδιαφέρον το άγριο κολλάζ των αρχιτεκτονικών στυλ. Άρχισα λοιπόν να βγάζω φωτογραφίες στο iPhone μου. Σύντομα είχα συγκεντρώσει τόσες φωτογραφίες που δεν ήξερα τι να τις κάνω. Αυτό οδήγησε στη δημιουργία του λογαριασμού μου στο instagram “athens__mon_amour”.
Το “Mon amour” είναι μια στοργική έκφραση, που χρησιμοποιείται συχνά στα καθημερινά αγγλικά και δίνει μια ελαφρώς πιο σοφιστικέ πινελιά στα γαλλικά. Είναι πολύ πιθανό να κέρδισε δημοτικότητα ως έκφραση λόγω της ταινίας.
ΤΜ: Ποια είναι τα αγαπημένα σου αρχιτεκτονικά στοιχεία στην παλιά Αθήνα;
Α.Λ.: Λατρεύω την άγρια αντιπαράθεση κτιρίων και ερειπίων δίπλα-δίπλα με τις πολυκατοικίες ή κάποιο όμορφο κτήριο σε στυλ Bauhaus ή νεοκλασικό. Ο όγκος των εγκαταλελειμμένων και ερειπωμένων κτιρίων είναι νοσταλγικά δελεαστικός και απίστευτα αποκαρδιωτικός ταυτόχρονα. Μπορεί κανείς μόνο να φανταστεί τις γενιές των ψυχών που κάποτε έζησαν, αγάπησαν και γέλασαν σε αυτούς τους άλλοτε ζωντανούς χώρους… Με γοητεύει επίσης η χρονική περίοδος που χαρακτηρίζει την παλιά Αθήνα, η vintage τυπογραφία των επιγραφών των καταστημάτων, οι είσοδοι της δεκαετίας του ’60 και τα λόμπι των πολυκατοικιών , οι λεπτομέρειες της μεταλλικής πόρτας και το κολλάζ όλων αυτών των αρχιτεκτονικών στοιχείων σε συνδυασμό.
Με γοητεύει η παλιά Αθήνα, η vintage τυπογραφία των επιγραφών των καταστημάτων, οι είσοδοι της δεκαετίας του ’60 και τα λόμπι των πολυκατοικιών, οι λεπτομέρειες της μεταλλικής πόρτας και το κολλάζ όλων αυτών των αρχιτεκτονικών στοιχείων σε συνδυασμό.
ΤΜ: Πού περιπλανιέσαι συνήθως στην Αθήνα;
Α.Λ.: Περπατάω πολύ στην Αθήνα, κυρίως μέσα και γύρω από το κέντρο. Είναι μια πολύ βατή πόλη, θα έλεγα. Ίσως επειδή δεν είμαι οδηγός και επίσης επειδή η ποδηλασία εξακολουθεί να είναι ένας κίνδυνος για τη ζωή σου σε αυτή την πόλη…χαχα. Μου αρέσει να περιφέρομαι στην Κυψέλη, αλλά και να απολαμβάνω το περπάτημα στο κέντρο με τα πόδια και την περιπλάνηση στο Μοναστηράκι και την Πλάκα. Πολύ συχνά έχω φτάσει στο Κουκάκι και στα Πετράλωνα ή στον Κεραμεικό και το Γκάζι, χωρίς καν να το έχω καταλάβω…:)
TM: Μπορείς να μας αποκαλύψεις 3 από τα αγαπημένα σου σημεία στην Αθήνα;
AΛ: Έχω τόσα πολλά αγαπημένα σημεία στην Αθήνα…θα ήταν δύσκολο να ξεχωρίσω μόνο ένα συγκεκριμένο μέρος ή κτίριο.
1- Λατρεύω το τη λαϊκή αγορά που γίνεται στην Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια. Υπάρχει μια ιδιαίτερη ενέργεια που με τραβάει εκεί κάθε Σάββατο απόγευμα, σχεδόν σαν μια εθιστική τελετουργία. Οι ζωηρές κραυγές των πωλητών, τα δελεαστικά, με έντονα χρώματα φρέσκα προϊόντα, ο ευχάριστος συνδυασμός ντόπιων, εκπατρισμένων, ψηφιακών νομάδων και τουριστών, για να μην αναφέρουμε τους φιλόξενους ανθρώπους που παρακολουθούν από τις καφετέριες… Μπορώ να περάσω ώρες εκεί, είτε μόνη μου, με φίλους ή όποιον βρίσκεται στην πόλη για το Σαββατοκύριακο. Η απόλυτη ευτυχία…!
2- Απολαμβάνω επίσης τα πλεονεκτήματα της Αθήνας που προσφέρουν εκπληκτική θέα σε όλη την πόλη, όπως η κορυφή του Λυκαβηττού ή του λόφου του Στρέφη.
3- Και τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, δεν θα κουραστώ ποτέ τις βασικές λεωφόρους ή τους στενούς δρόμους που δίνουν τη θέση τους στη θέα της Ακρόπολης, αυτής της μαγευτικής αρχαίας τοποθεσίας που στέκεται βασιλικά, ψηλά πάνω από τη βρωμιά και το χάος αυτής της απίστευτης, αδυσώπητης ζούγκλας που ονομάζεται Αθήνα.
Τ.Μ.: Έχεις ζήσει πολλά χρόνια στον Καναδά και στο Βερολίνο. Ποιες είναι οι διαφορές και τα ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία στην Αθήνα που θα διατηρούσες και τα στοιχεία που λείπουν και θα ήθελες να εισάγεις στην Αθήνα;
AΛ: Θα ήθελα πολύ να δω τη συντήρηση και την ανακαίνιση των περισσότερων από τα ερειπωμένα, νεοκλασικά και Bauhaus κτίρια που αποτελούν μεγάλο μέρος του αστικού ιστού της κεντρικής Αθήνας. Ένας από τους κύριους λόγους για το «athens__mon_amour» είναι η ευαισθητοποίηση για τη θλιβερή κατάσταση που βρίσκονται αυτά τα κτίρια και σταδιακά φθείρονται με τον καιρό. Χάνουμε ένα σημαντικό μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ελπίζω η δημοτική κυβέρνηση να αρχίσει να λαμβάνει σοβαρά μέτρα σύντομα πριν να είναι πολύ αργά. Η μείωση των αυτοκινήτων στους δρόμους θα ήταν επίσης ένα πολύ βοηθητικό μέτρο.
Η Αθήνα είναι μια πόλη φτιαγμένη για αυτοκίνητα. Αυτό πρέπει να αλλάξει εάν θέλουμε να έχουμε κάποιο αντίκτυπο στην κλιματική κρίση που όλοι αντιμετωπίζουμε.
ΤΜ: Τελευταία έχει γίνει πολλή συζήτηση γύρω από την τυπολογία της πολυκατοικίας και τον κατά λάθος μεν αλλά ευέλικτο και ανθεκτικό σχεδιασμό τους στο χρόνο. Ποιά είναι η γνώμη σου;
AΛ: Είναι προς έκπληξη όλων που αυτές οι πολυκατοικίες της δεκαετίας του ‘60 και του ‘70 έχουν αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Η Ελλάδα είναι μια σεισμικά ενεργή χώρα και ακόμη και με τους τεράστιους σεισμούς που συγκλόνισαν την πόλη το 1981 και στη συνέχεια το 1999, δεν μπορώ παρά να θαυμάσω τη δομική ευρωστία αυτών των κτιρίων, τα περισσότερα από τα οποία κατασκευάστηκαν γρήγορα ως «αντιπαροχές» απευθείας από γενικούς εργολάβους σε συνεργασία με πολιτικούς μηχανικούς. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτά τα κτίρια μπορούν να αντέξουν τη συνεχή παραμέληση των ιδιοκτητών τους. Συχνά συμβουλεύω τους πελάτες μου σε ακίνητα να προσέχουν να αγοράσουν ένα ακίνητο σε ένα κτίριο που δεν συντηρείται ενεργά από μια αξιόπιστη διαχείριση του κτηρίου. Υπάρχουν συνεχή προβλήματα με στέγες που διαρρέουν και υγρασία υγρασίας που χρειάζονται τακτική προσοχή και επισκευή. Σε πολλές από τις οικονομικά χαμηλότερες περιοχές της Αθήνας, ακόμη και πριν από την κρίση, η έλλειψη συλλογικής δράσης έχει οδηγήσει σε μια μάλλον ανησυχητική υποβάθμιση αυτών των κτιρίων. Και πάλι απαιτείται εκτενέστερη κυβερνητική παρέμβαση.
ΤΜ: Εργάζεστε επίσης ως αρχιτέκτονας και μεσίτης για φίλους από το Βερολίνο. Τι τους γοητεύει στην Αθήνα; Πώς απαντάτε στο σλόγκαν ότι «η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο»;
Α.Λ.: Μετά την αγορά του διαμερίσματός μου το 2018, προκλήθηκε μεγάλο ενδιαφέρον στους φίλους μου στο Βερολίνο, που θα έρχονταν να με επισκεφτούν στην Αθήνα. Η ζήτηση για ακίνητα αυξήθηκε σταδιακά, και ως εκ τούτου όταν μετακόμισα μόνιμα εδώ, αποφάσισα να ξεκινήσω μια επιχείρηση εύρεσης ακινήτων – αρχικά για φίλους και γνωστούς – προσφέροντας όλο το πακέτο ανακαίνισης. Νομίζω ότι αυτό που τους συναρπάζει περισσότερο είναι και αυτό που με γοήτευσε αρχικά στην Αθήνα και στην Αθήνα που πρωτογνωρίστηκα ως παιδί όταν περνούσαμε τον Ατλαντικό από τον Καναδά για να επισκεφτούμε τους συγγενείς μας εδώ: Είναι η παραδοσιακή δεξιοτεχνία όπως το μωσαϊκό (terrazzo) και η τεχνική του ψαροκόκαλου στο ξύλινο δάπεδο και οι τόσο νοσταλγικοί μαρμάρινοι νεροχύτες και πάγκοι, που βρίσκονταν σχεδόν σε κάθε κουζίνα την εποχή εκείνη. Ω, και ανέφερα το φως ότι αυτή η πόλη είναι ευλογημένη με 300 ημέρες με ηλιοφάνεια το χρόνο…;
Η Αθήνα είναι η Αθήνα και το Βερολίνο είναι το Βερολίνο. Το μόνο κοινό τους είναι τα φτηνά ενοίκια και τα ακίνητα που δελεάζουν κόσμο από παντού, καλλιτέχνες και άλλους ώστε να αγοράσουν και να επενδύσουν σε οικονομικά ακίνητα, κάτι που δεν έχουμε πλέον στο Βερολίνο.
Η Αθήνα έχει προσελκύσει σιγά σιγά μια διεθνή κοινότητα ψηφιακών νομάδων και εκπατρισμένων που έχουν κάνει την Αθήνα μόνιμη κατοικία τα τελευταία χρόνια και που απολαμβάνουν το φως της.
Αυτό που με γοήτευσε αρχικά στην Αθήνα και στην Αθήνα που πρωτογνωρίστηκα ως παιδί είναι η παραδοσιακή δεξιοτεχνία όπως το μωσαϊκό (terrazzo) και η τεχνική του ψαροκόκαλου στο ξύλινο δάπεδο και οι τόσο νοσταλγικοί μαρμάρινοι νεροχύτες και πάγκοι, που βρίσκονταν σχεδόν σε κάθε κουζίνα την εποχή εκείνη
______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Archisearch spoke to Angela Liarikou, an architect who was born in Canada to Greek parents and returned to Athens during the quarantine period, who is behind “Athens mon amour”, one of the most popular instagram accounts dedicated to the nostalgic Athens of the 1980s.
We talked about the unique characteristics of the architecture of Athens in the 80s, her favorite spots in the city, as well as the traditional skill which is for her the most charming element of nostalgic Athens.
Interview by Tina Marinaki / images: Angela Liarikou @athens___mon_amour
TM: Tells us about yourself.
AL: Μy name is Angela Liarikos. I was born in Canada to Greek parents. I grew up in Montreal where I studied architecture. After university, I moved to Berlin where I acquired most of my work experience as an architect and interior designer. Berlin was an incredible place to be for architects at the time, for it was a city undergoing transition and renewal, similar to what is happening in post-crisis Athens today. I’ve always wanted to spend some time in Greece, so when I bought my apartment in Kypseli in late 2018 and completed the renovation, I decided it was the perfect time to move to Athens. And this finally happened in March 2020 just before the first lockdown. And 5 days later we were locked down.
TM: How did Athens mon amour IG started and how did you come up with the name?
AL: It was during these lockdown walks in my neighborhood that I became fascinated with the history of Kypseli and its glorious past. I was absolutely intrigued by the wild collage of architecture styles. So I started to take pictures on my Iphone. Soon I had collected more pictures than I knew what to do with. This lead to the birth of my instagram account “athens__mon_amour”. “Mon amour” is an affectionate expression, used often in everyday English which gives a slightly more sophisticated twist in French.
TM: What are your favorite architectural elements in old Athens?
AL: I adore the wild juxtaposition of buildings and ruins side by side “polikatikies” or some beautiful Bauhaus or neoclassical building. The volume of abandoned and decrepit buildings is nostalgically alluring and downright heartbreaking at the same time. One can only imagine the generations of souls that once lived, loved and laughed in these once vibrant spaces…I am also fascinated by the charming time warp that characterizes old Athens, the vintage typography of store signs, the sixties entrances and lobbies of the polikatikies, the metal door detailing and the wild collage of all these architectural elements combined.
TM: Where do you usually wander in Athens?
AL: I walk a lot in Athens, mostly in and around the center. It’s a very walkable city, I would say. Maybe because I am not a driver and also because bike riding is still a life threatening hazard in this city…haha. I like to wander around Kypseli, but also enjoy walking to the center on foot and wandering around Monastiraki and Plaka. Very often and before I know it, I reach Koukaki and Petralona or Kerameikos and Gazi, without having even realized it…:)
TM: Can you reveal 3 of your favorite spots in Athens?|
AL: I have so many favorite spots in Athens…it would be hard to pinpoint one particular place or building.
1- I adore the farmer’s market (laiki) on Kallidromiou in Exarcheia. There is a special energy that draws me there every Saturday afternoon, almost like an addictive ritual. The lively yells of the vendors, the enticing, brightly coloured fresh produce, the pleasant mix of locals, expats, digital nomads and tourists, not to mention the cozy, people watching cafes…I can spend hours there soaking it all in, either alone, with friends, or whoever is in town for the weekend. Absolute bliss…!
2- I also enjoy the vantage points of Athens that afford a spectacular view over the whole city, like the top of Lykavitos or Strefi hills.
3- And last but not least, I will never tire of the key boulevards or narrow roads that give way to a view of the Acropolis, this majestic ancient site that stands regally, high above the grit and chaos of this incredible, unapologetic jungle called Athens.
TM: You have lived in Canada and Berlin for many years. What are the differences and the special architectural elements in Athens you would preserve and the elements that are missing and you would like to introduce to Athens?
AL: I would love to see the preservation and renovation of most of the decrepit, neoclassical and Bauhaus buildings that form a big part of the urban fabric of central Athens. One of the main reasons for “athens__mon_amour” is to raise awareness for the sad state these buildings are in and progressively deteriorating with time. We’re losing a considerable part of our cultural heritage. I hope the municipal government will start taking serious action soon before it’s too late. Less cars would also help. Athens is a city made for cars. That needs to change if we want to have some impact on the climate crisis that we are all facing.
TM: Recently there has been a lot of discussion around the typology of polykatoikia and their accidentally resilient design. What is your opinion?
AL: It is to everyone’s surprise that these apartment buildings of the sixties and seventies have withstood the test of time. Greece is a seismically active country and even with the massive earthquakes that shook the city in 1981 and then in 1999, I can only marvel at the structural soundness of these buildings, most of which were built rapidly as “antiparochi” directly from general contractors teaming up with civil engineers. But nevertheless, this is not to say that these buildings can withstand ongoing neglect from their owners. I often advise my real estate clients to beware of purchasing a property in a building that is not actively being maintained by a reliable building management. There are ongoing problems with leaky roofs and moisture damp that need regular attention and repair. In many of the economically lower rate areas of Athens, even before the crisis, the lack of collective action has lead to a rather concerning deterioration of these buildings. And again more extensive governmental intervention is necessary.
TM: You are also working as an architect and real estate agent for friends from Berlin. What fascinates them in Athens? How do you respond to the Athens is the new Berlin slogan?
AL: After buying my apartment in 2018, an interest was sparked amongst my friends in Berlin, who would come visit me in Athens. The demand for properties got progressively higher, so that by the time I moved here permanently, I decided to start a business of finding properties initially for friends and acquaintances and offering the whole renovation package.
I think what fascinates them most is what fascinated me initially about Athens and the Athens that I was first introduced to as a child when we would cross the Atlantic from Canada to visit our relatives here: It’s the traditional craftsmanship of materials such as terrazzo and herringbone wood flooring, and the ever so nostalgic marble sinks and counter tops, found in almost every kitchen back in the day. Oh and did I mention the light that this city is blessed with 300 days out of the year…?
Athens is Athens and Berlin is Berlin. The only thing they have in common is the cheap rents and properties enticing people from all over, artists and the like to buy and invest in affordable properties, something that we no longer have in Berlin. This has slowly attracted an international community of digital nomads and expats that have made Athens a permanent home in recent years and who are enjoying basking in its light.
READ ALSO: Coast to Coast_ 3rd Prize - Porto Heli seafront design competition | by Object-e