Συνέντευξη: Αλέξις Γεωργακόπουλος, διευθυντής École cantonale d'art de Lausanne (ECAL)

Ο Αλέξις Γεωργακόπουλος όχι μόνο είναι Έλληνας διευθυντής του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος  École cantonale d’art de Lausanne (ECAL),που θεωρείται από τις κορυφαίες σχολές Τεχνών και design παγκοσμίως, αλλά είναι και ο πιο νέος διευθυντής πανεπιστημιακής σχολής στην ιστορία της Ελβετίας. «A beautiful mind» θα τον λέγαμε με όρους κινηματογραφικής ταινίας. Μιλάει στο Archisearch. 
-Συνέντευξη στο Θανάση Διαμαντόπουλο

Η Écal ιδρύθηκε το 1821 και έχει έδρα στη Λωζάνη. Στεγάζεται εδώ και μερικά χρόνια σε ένα παλιό εργοστάσιο, το οποίο έχει επανασχεδιαστεί από τον Bernard Tschumi, διαθέτει καθηγητές που αποτελούν την αφρόκρεμα του σύγχρονου ελβετικού design, ενώ ως προσκεκλημένοι καθηγητές έχουν περάσει τα μεγαλύτερα ονόματα της παγκόσμιας σκηνής. Στην κεφαλή του ιδρύματος αυτού λοιπόν, από την 1η Ιανουαρίου του 2011 βρίσκεται ο Έλληνας βιομηχανικός σχεδιαστής και ακαδημαϊκός Αλέξις Γεωργακόπουλος. Στο παρελθόν ήταν διευθυντής του μεταπτυχιακού τμήματος βιομηχανικού σχεδιασμού της ίδιας σχολής και κατάφερε να την ανεβάσει στις κορυφαίες θέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Διδάσκοντας design στα χρόνια της πανδημίας

Σε μια εποχή που οι περισσότερες κυβερνήσεις έχουν επιβάλει την καραντίνα η Ελβετία βγάζει το δικό της, ουδέτερο ‘coolness’ βρισκόμενη σε ένα καθεστώς εθελοντικής καραντίνας.  Ο διευθυντής της κορυφαίας σχολής design στη χώρα, που είναι να σημειώσουμε, δημόσια, λέει: «Εδώ τα πράγματα είναι αρκετά ήρεμα θα έλεγα, η κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει από τον κόσμο να κλειστεί στα σπίτια του τόσο αυστηρά όπως έχει γίνει στη Γαλλία. Ο καθένας όμως, παίρνει τα δικά του μέτρα. Φυσικά μας συνιστούν να μη βγαίνουμε ή να μην συναθροιζόμαστε αλλά πιστεύω ότι η Ελβετία έχει αυτό για το οποίο μπορεί να είναι και γνωστή: τη σύνεση. Ο κάθε πολίτης θα κάνει αυτά που χρειάζονται για να προστατευθεί η κοινωνία του. Και το σύστημα υγείας μπορεί να ανταπεξέλθει, μέχρι ενός βαθμού στην κατάσταση». Η σχολή του βέβαια, ύστερα από συνάντηση που έκανε ο Αλέξις με όλους τους επικεφαλείς των τμημάτων και με το υπόλοιπο προσωπικό έκλεισε αφού μερίμνησαν να κρατήσουν κάποια μαθήματα τα οποία θα γίνονται «online».  Για να το πετύχουν αυτό, φρόντισαν πρώτα από όλα να έχουν όλοι οι φοιτητές την απαραίτητη υποδομή ώστε να μπορέσουν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα. Με αποτέλεσμα, μέχρι το τέλος του περασμένου μήνα να έχει περάσει όλο το πρόγραμμα της σχολής σε διαδικτυακή παρακολούθηση. Βέβαια αυτή η αλλαγή, όπως και κάθε μετασχηματισμός δεν έγινε χωρίς αντιδράσεις.

Ο διευθυντής της σχολής μας είπε: «Το βλέπω όσο πιο πολύ θετικά γίνεται το θέμα γιατί ειδικά στα θέματα της σχολής μας που αφορούν την Τέχνη, το design,το σινεμά και τη φωτογραφία, οι αντιδράσεις στα online μαθήματα ήταν έντονες. Μου έλεγαν πως θα γίνουν τα workshops κλπ. Αυτό που κάνουμε τώρα θα το εφαρμόσουμε στο μέλλον για να βάλουμε μαθήματα στη δική μας πλατφόρμα, είτε προκειμένου να βοηθήσουμε τους δικούς μας φοιτητές αλλά και να κάνουμε τα λεγόμενα ‘moocs’ δηλαδή massive online open courses (μαζικά ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα) δηλαδή κάποιος από οπουδήποτε στον κόσμο να παίρνει μαθήματα που παραδίδει η ECALσε τακτικά χρονικά διαστήματα. Έτσι ώστε να υπάρχει και μια συνέχεια εκτός του κτιρίου της σχολής. Και ο καθένας από φοιτητής μέχρι καθηγητής, αναλαμβάνει τη δικιά του ευθύνη. Βέβαια μου φαίνεται πολύ αισιόδοξο να καταφέρουμε να τελειώσουμε το εξάμηνο τον Ιούνιο, αλλά θα το προσπαθήσουμε».

Ο δρόμος προς την κορυφή

Ο προκάτοχος του Αλέξι Γεωργακόπουλου μέσα στα δεκαπέντε χρόνια της υπηρεσίας του πήρε μια τοπικής εμβέλειας σχολή και τη μετέτρεψε σε ανώτατο ίδρυμα (που ήταν πάντα) με διεθνή απήχηση. Έτσι το 2011 που ανέλαβε ο Γαλλοέλληνας διευθυντής, η σχολή είχε ήδη πολύ καλές προδιαγραφές και είχε μεταφερθεί σε καινούργιο κτίριο. Αυτό που προσπάθησε ο Αλέξης  ήταν να συνάψουν νέες συνεργασίες με εταιρείες και να έχουν καθηγητές με ειδικότητα και εμπειρία στο μάθημα που διδάσκουν ώστε να δίνουν στους μαθητές πράγματα που δεν μπορούσαν να τα βρουν αλλού. Επιπλέον των συνεργασιών με εταιρείες ξεκίνησαν τα λεγόμενα ‘self initiated projects’ δηλαδή εγχειρήματα που ξεκίνησαν και ολοκλήρωναν 100% μέσα στη σχολή. Τα οποία είχαν μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, τα μουσεία, που μερικά αγόρασαν έργα σπουδαστών τους και από τον Τύπο. Όπως λέει, όχι χωρίς υπερηφάνεια και  ο  διευθυντής της σχολής: «Πιο πρόσφατα, το Victoria & Albert Museum αγόρασε αντικείμενα που είχαν σχεδιαστεί από φοιτητές που επίσης σπουδάζουν εδώ. Έχουμε βγει πια από την κατηγορία «μια σχολή που κάνει πολύ καλά αυτό που οφείλει να κάνει» και είμαστε πλέον «φορέας καινοτομίας». Δηλαδή δε μας βλέπουν μόνο ως σχολή. Έχουμε περάσει πλέον στο επίπεδο του οργανισμού που ανοίγει καινούργιες πόρτες παγκοσμίως. Χαράζουμε νέες γραμμές και στη διδασκόμενη ύλη μας».

Τι προσόντα κάνουν τον διευθυντή

Το πόστο του διευθυντή της ECAL είχε μπει σε ανοιχτό διαγωνισμό, για τον οποίο ο Αλέξις Γεωργακόπουλος υπέβαλε την υποψηφιότητα του. Είναι μια κρατική σχολή, όπου η φοίτηση κοστίζει δύο χιλιάδες ευρώ το χρόνο ποσό ελάχιστο σε σύγκριση με αυτό που πληρώνεται σε αντίστοιχες σχολές της Αγγλίας, για παράδειγμα. Ήταν ήδη διευθυντής του τμήματος design της Σχολής, οπότε ήξερε πως λειτουργούσε, τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να εξελιχθεί και να γίνει πιο γνωστή. «Μέχρι τότε ήταν γνωστή για τη συνεργασία της με εταιρείες. Τώρα το κάνουν κι άλλες σχολές αλλά εμείς έχουμε περάσει σε μεταγενέστερο στάδιο» συμπληρώνει ο ίδιος στη συνέντευξη μας. Το πρώτο προσόν που τον οδήγησε σε αυτή τη θέση ήταν η δυνατότητα του να ακούει τους άλλους. Επίσης: «Χρειάζεται μια συνεχή αναζήτηση του καινούργιου και να μην είμαστε ευχαριστημένοι απαραίτητα με την πρώτη ιδέα που θα έρθει και να τοποθετούμε τον πήχη ψηλά. Να αναζητούμε πάντα τη βελτίωση του εαυτού μας απαιτώντας πρώτα από εμάς και μετά από τους υπόλοιπους. Σε μια σχολή ειδικά σαν αυτή που διευθύνω, που ειδικεύεται στις Τέχνες και το design, χρειάζεται και μια συνεχής περιέργεια. Αυτό είναι ίσως και το πρώτο προσόν που χρειάζεται και όλα τα υπόλοιπα έρχονται μετά. Επίσης να προβλέπεις τις εξελίξεις πριν σε προλάβουν αυτές». Αυτό που βοήθησε τον Γαλλοέλληνα διευθυντή του κορυφαίου ανώτατου ιδρύματος ήταν η επιθυμία του να μαθαίνει και να εξελίσσεται συνεχώς .

Σε μια σχολή ειδικά σαν αυτή που ειδικεύεται στις Τέχνες και το design, χρειάζεται και μια συνεχής περιέργεια.  Επίσης να προβλέπεις τις εξελίξεις πριν σε προλάβουν αυτές.

Σύμφωνα με τον ίδιο: «Όλα ρέουν και είναι μια μόνιμη συνέχεια. Αυτό που βιώνουμε τώρα για παράδειγμα, ανατρέπει κάποια πράγματα που μέχρι τώρα τα κάναμε αυτόματα και μας δίνει την ευκαιρία να το ξανασκεφτούμε. Από την άλλη, κάνεις σωστή δουλειά, δεν κοροϊδεύεις τους άλλους και από τη θέση που έχω εγώ που έχεις κάποια ευθύνη απέναντι στους νέους που αφιερώνουν 4-5 χρόνια της ζωής τους σε κάποια από τις κατευθύνσεις της σχολής. Αυτό το αναμιγνύεις με μια απαραίτητη δόση «ελαφρότητας» που σου επιτρέπει να επιβιώνεις στις αντιξοότητες της καθημερινότητας. Η Τέχνη, το design η φωτογραφία και ο κινηματογράφος όλες οι κατευθύνσεις της σχολής συντελούν στην εξέλιξη της κοινωνίας και στο να παραμένει ο άνθρωπος, Άνθρωπος με το άλφα κεφαλαίο».