Ύστερα από παγκόσμιο διαγωνισμό που διοργάνωσε η Mars Society όπου συμμετείχαν εκατό προτάσεις από όλον τον κόσμο και στον οποίο κέρδισαν το πρώτο βραβείο οι Έλληνες Delta Architects, Νίκο Παπαπανούσης και την Τατιάνα Κούπα σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο MIT, σχεδιάστηκε η Star City: H πρώτη αποικία στον Άρη. Ναι, τη σχεδίασαν οι Έλληνες Delta architects! 
-συνέντευξη στο Θανάση Διαμαντόπουλο

Η εμπνευσμένη ιστορία των Delta Architects ξεκινά με τη συνάντηση των δύο ιδρυτών τους, της Τατιάνας Κούπα με τον Νίκο Παπαπανούση. Μαζί με την ομάδα τους αναλαμβάνουν τη σύλληψη, το σχεδιασμό, από κτίρια μεγάλης κλίμακας μέχρι και το interior design restaurant-bars και όλα φέρουν το ιδιαίτερο στυλ τους. Μέσα από τη δουλειά τους, ειδικεύτηκαν κυρίως στα πολυτελή ξενοδοχεία όπως το Rhodes Bay Hotel&Spa, το Princess Andriana και το Mayia Exclusive Resort & Spa, ένα από τα πιο πολυτελή resorts στα Δωδεκάνησα που βρίσκεται στη Ρόδο, το οποίο απέσπασε εφτά βραβεία σε διαγωνισμούς αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και design. Έχουν επίσης αναλάβει projects στον τομέα της εστίασης έχοντας δώσει το δικό τους στίγμα Baraonda music hall και πιο πρόσφατα το  Goya‘latino gastro bar’ στη Γλυφάδα. Η μελέτη για την Αποικία στον Άρη ξεκίνησε όταν η Τατιάνα Κούπα πληροφορήθηκε για αυτήν από τον Γιώργο Λόρδο, έναν συμμαθητή της στο Δημοτικό, από την άλλη μεριά της γης, ο οποίος είναι επικεφαλής μαζί με τον Αλέξανδρο Λόρδο, ενώ παράλληλα δούλευε πλέον στο διάσημο και prestigious αμερικάνικο πανεπιστήμιο MIT. H ίδια μας είπε: «Παρακολουθούσαμε ο ένας τη δουλειά του άλλου έχοντας μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης. Το μήνυμα έλεγε αν ενδιαφερόμαστε να στηρίξουμε το design ενός concept. Να σχεδιάσουμε τις πρώτες ανθρώπινες κατοικίες στον Άρη. Αυτό έπρεπε να παραδοθεί μέσα σε μια εβδομάδα. Εγώ νόμιζα ότι αστειευόταν». Ο Νίκος Παπαπανούσης, όταν άκουσε για το διαγωνισμό ένιωσε την έκπληξη ενός ανθρώπου που έβλεπε ένα όνειρο του να γίνεται πραγματικότητα: «Μου τηλεφώνησε η Τατιάνα και μου είπε ότι μας πρότειναν να αναλάβουμε αρχιτεκτονικά την πρώτη μετοίκηση ανθρώπων στον Άρη δεν το πίστευα. Για εμένα που πάντα με μάγευε το διάστημα και όλο το μυστήριο που το περικλείει, η αστροφυσική και γενικά αυτό το σύμπαν που σε κάνει να σκέφτεσαι τα πράγματα με μια άλλη κλίμακα, ήταν σαν ένα όνειρο να γίνεται πραγματικότητα!»

Εδώ να σημειώσουμε ότι το Mars Society που διοργάνωνε το διαγωνισμό, είναι ο μεγαλύτερος και επιδραστικότερος οργανισμός που μελετά την κατοίκηση του πλανήτη Άρη από ανθρώπους. Ιδρύθηκε το 1998 από τον Δρ. Ρόμπερτ Ζούμπριν και άλλους έχοντας ως στόχο την εκπαίδευση του κόσμου, των media και των κυβερνήσεων στα οφέλη που θα έχει για την ανθρωπότητα η μετοίκηση στον «ερυθρό πλανήτη».  Συγκεντρώνει επίσης τους πιο σημαντικούς επιστήμονες και ερευνητές στον κόσμο. Διοργανώνει συνέδρια που παρακολουθούν προσωπικότητες όπως ο Eλον Μάσκ(από τους πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη, γενικός διευθυντής και επικεφαλής τεχνολογίας για την εταιρεία SpaceX της οποίας είναι επίσης ο ιδρυτής, καθώς και ο γενικός διευθυντής και επικεφαλής τεχνολογικού σχεδιασμού της εταιρείας Tesla Inc. και  πρόεδρος της SolarCity. Είναι επίσης συνιδρυτής της PayPal) ή ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Amazon Τζεφ Μπέζος. Αυτοί οι άνθρωποι δίνουν χρήματα σε αυτόν τομέα συγκεντρώνοντας τα σημαντικότερα «μυαλά» του πλανήτη. Γιατί εκεί «ρίχνουν» τις ιδέες, που μετά αναπτύσσονται και γίνονται ερευνητικά προγράμματα που θα υλοποιήσουν οι ομάδες τους. Οι Delta Architects, συμπληρώνουν: «Για αυτό στο 8μελες πάνελ κριτών της επιτροπής που έδωσε τα βραβεία συμπεριλαμβάνονταν μέλη από τη SpaceX ,από τη Nasa και από τη Mars Society. Ρωτήσαμε την ομάδα μας κατά πόσο θα μπορούσε να συμμετάσχει και όλοι απάντησαν καταφατικά και μάλιστα με πολύ ενθουσιασμό. Έτσι άρχισε να λειτουργεί ο μηχανισμός». Οπότε αποφάσισαν να προχωρήσουν. Έκαναν αυτή τη βουτιά, στα βαθειά αχαρτογράφητα νερά της αρχιτεκτονικής μελέτης για κτίρια σε έναν άλλο πλανήτη, συμμετέχοντας στο διαγωνισμό. Έτσι τόλμησαν και ανταμείφθηκαν για αυτό εκ του αποτελέσματος. Οι ίδιοι μας περιγράφουν: «Η απόσταση Αμερικής-Ελλάδας μηδενίστηκε με τη βοήθεια της τεχνολογίας είχαμε skype calls και νιώθαμε σα να είμαστε στο ίδιο γραφείο. Είχαμε συναντήσεις δύο-τριών ωρών δύο φορές την εβδομάδα. Ανταλλάσσαμε πληροφορίες, χάρτες, γιατί το πρότζεκτ είχε και έχει μεγάλη βαρύτητα, ήταν κάτι παραπάνω από ένα ακόμα σοβαρό τεχνοκρατικό εγχείρημα. Και γινόταν σύνδεσμος Μασαχουσέτη-Αθήνα-Λευκωσία». Στη Μασαχουσέτη βρισκόταν στο MIT, όπου και εργαζόταν ο Γιώργος Λόρδος από τους επικεφαλείς της μελέτης Star City (ασχολήθηκε με τα τεχνικά, οικονομικά θέματα). Στη Λευκωσία βρίσκονταν ο άλλος επικεφαλής της μελέτης Star City (αντικείμενο του η ψυχολογία των κατοίκων και η κοινωνία) και καθηγητής του πανεπιστημίου Κύπρου, Αλέξανδρος Λόρδος. Στην Αθήνα οι Delta Architects. Οι οποίοι συμπλήρωσαν στη συνέντευξη μας «Είχαμε πολλές απορίες όπως κι εσύ τώρα και πολλές φορές ορίζαμε παράλληλα κοινές απαντήσεις μαζί με την ομάδα του MIT. Έπρεπε να κάνουμε την ιδέα χειροπιαστή, πραγματική. Αφουγκραζόμασταν την επιστημονική τους ανάλυση και τη μετατρέπαμε σε αρχιτεκτονικό χώρο. Αυτό το πράγμα θέτει πάρα πολλά ερωτήματα για να πιάσεις την ουσία, να διακρίνεις τον κεντρικό πυρήνα για να μπορείς να δώσεις τις σωστές απαντήσεις. Έχει πολύπλευρα ερωτήματα κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά, ψυχολογικά, εδώ η ίδια η γη και η κατοίκηση μας σε αυτή έχει πολλά αναπάντητα ερωτήματα, δεν θα έχει η κατοίκηση μας στον Άρη;»

Η έκβαση του διαγωνισμού

Οι Delta architects μας εξηγούν «Η πρόταση πέρασε στους 100 φιναλίστ και μετά στους 25 εν συνεχεία στους άλλους 10. Όταν φτάσαμε στους 25 για εμάς ήταν ήδη μεγάλη επιτυχία γιατί μπαίναμε ήδη σε ένα monumentary book στην Αμερική. Γιατί ήταν τελευταία στιγμή και δεν προλάβαμε να εμβαθύνουμε οπότε θεωρούσαμε τους εαυτούς μας outsiders. Οι πληροφορίες από την Αμερική έφταναν για εμάς Κυριακή, 3 το πρωί. Μετά έγινε ανακοίνωση ότι μπήκαμε στους πρώτους 10. Εκεί πλέον ήμουν σίγουρη ότι θα διακριθούμε. Ο Έλον Μασκ έκανε μια αναφορά για τα τούνελς, που ήταν η βασική αρχή του σχεδιασμού της μελέτης κι εκεί αρχίσαμε να έχουμε ελπίδες ότι μπορεί να είμαστε ανάμεσα στις τρεις πρώτες θέσεις. «Ο Άρης ήταν κάτι που το κάναμε παράλληλα και δεν ήταν η καθημερινότητα μας» περιγράφουν οι Delta Architects. Ο διαγωνισμός έγινε Κυριακή στο Λος Άντζελες. Όταν έμαθαν ότι κέρδισαν το πρώτο βραβείο, δεν το πίστευαν: «Παίρνουμε μια φωτογραφία με το βραβείο. Και βλέπουμε τους συνεργάτες μας φωτογραφημένους με το βραβείο. Και λέμε, έχουν πάρει το βραβείο για να μας κάνουν φάρσα. Οι άλλοι υποψήφιοι είχαν κάνει πολύ μεγαλύτερη προετοιμασία από εμάς. Ήταν από Σουηδία, ΗΠΑ, Πολωνία, Ρωσία…Μετά τηλεφωνηθήκαμε μεταξύ μας λέγοντας «ξέρεις, μάντεψε βγήκαμε πρώτοι!». Ήταν μεγάλη επιτυχία, κάτι εξωπραγματικό».

Oυκ εν τω πολλώ το ευ

Αν ήταν κάτι που έκανε την ομάδα να πάρει στα χέρια της το πρώτο βραβείο ήταν ο βαθμός επιτευξιμότητας  της μελέτης τους , δηλαδή ήταν η μόνη που με απλότητα και χωρίς πλεονάζουσα φουτουριστική διάθεση έπειθε τους «decision makers» ότι μπορούσε να γίνει το project πραγματικότητα. Αν αναζητούσε κάποιος το ελληνικό στοιχείο μέσα σε αυτήν, θα το έβρισκε στη δωρικότητα και τη λιτότητα των μέσων που χρησιμοποιούσαν. Αλλά και η αναζήτηση λύσεων που θα ικανοποιούσαν το ευ ζην των πρώτων κατοίκων στον Άρη. Και μας διαβεβαιώνουν πως υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θα πλήρωναν αδρά για να μείνουν στα σπίτια που σχεδιάζουν στον Άρη: «Εκεί που πραγματικά σοκάρεσαι όταν αρχίζει να ωριμάζει μέσα σου το θέμα είναι ότι είναι ένας επαναπροσδιορισμός του ανθρώπινου είδους. Εκεί μηδενίζεις. Ξεχνάς τις διακρίσεις ακόμα και φυλετικές και δεδομένα που υπάρχουν στη γη και επαναπροσδιορίζεσαι.». Λένε οι έλληνες αρχιτέκτονες του project και συμπληρώνουν: «Αυτό είναι και το point αυτής της πρότασης. Δεν πάμε στον Άρη επειδή θα καταστραφεί ο πλανήτης γη. Δε θα γίνει το colonial city στον Άρη επειδή θα καταστραφεί η γη. Με τα τόσα δισεκατομμύρια που γίνονται πόλεμοι, συμμαχίες, ενώ υπάρχουν «πωρωμένοι» άνθρωποι ανά τον πλανήτη που θέλουν να δώσουν ένα μήνυμα παγκοσμιοποίησης και να επαναπροσδιορίσουν την ανθρώπινη φύση σε έναν άλλο πλανήτη . Για αυτό, θέλουν πάρα πολλοί να πάνε και είναι έτοιμοι να πληρώσουν αδρά για αυτό. Ξέρουν ότι ενάμισυ χρόνο μετά μπορούν να γυρίσουν ειδικά όταν ευθυγραμμιστεί η γη με τον Άρη».

Στοιχεία καθημερινότητας στην αποικία του πλανήτη Άρη

Το πιο σημαντικό ζωτικό στοιχείο που διαθέτει ο Άρης είναι το νερό, το οποίο υπάρχει εκεί σε μορφή πάγου. «Άρα μπορεί να υπάρχει φύση σε κάποια domes όπως και ατμόσφαιρα. Και να δημιουργηθούν κλειστά περιβάλλοντα που μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος χωρίς να φορά τη στολή του αστροναύτη. Μπορεί να δημιουργήσει μεγάλα πράγματα με τη βοήθεια των τρισδιάστατων εκτυπωτών. Υπό συνθήκες θα κατοικηθεί ο Άρης μέχρι το 2030. Μέχρι τότε θα είναι έτοιμη η colonial city για τους πρώτους 1000 κατοίκους» λένε οι Delta Architects  και συμπληρώνουν δίνοντας το μεγάλο μυστικό του ελληνικού project: «Η εκμετάλλευση του ανάγλυφου του εδάφους είναι ένα από τα σημαντικά στοιχεία που βοήθησαν να πάρουμε το πρώτο βραβείο. Καταρχήν δεν πας στον πλανήτη Άρη για να χτίσεις απλά όπως θα έκανες το ίδιο πράγμα στη γη γιατί θα χρειάζονταν απαγορευτική ποσότητα πόρων. Ένα από τα σημαντικά στοιχεία της πρότασης είναι ότι ο δακτύλιος του κρατήρα, που είναι ένα κυκλικής περιμέτρου ανασήκωμα του εδάφους, αποτελεί ήδη από μόνος του ένα κτιριακό ογκομετρικό δοκιμασμένο από τις εκεί καιρικές συνθήκες. Πάμε εκεί και φτιάχνουμε τα τούνελς που δημιουργούν μερικοί ας το πούμε λαϊκά «μετροπόντικες» τα οποία θα πάνε με σκάφη κομμάτια-κομμάτια και θα συνδεθούν εκεί. Οι πρώτοι πιλότοι θα μένουν αρχικά στα σκάφη και εν συνεχεία  θα φτιάξουν το πρώτο τούνελ διαμέτρου οχτώ μέτρων. Θα κινήσουν τους «μετροπόντικες». Από εκεί ξεκινάει η μελέτη της κατοίκησης, η έννοια του να κάνεις φυτικές καλλιέργειες, ή έννοια της περίθαλψης, της ψυχαγωγίας, της επικοινωνίας με τη γη. Τα τούνελς θα βρίσκονται μέσα στον κρατήρα. Ανά διαστήματα θα υπάρχουν domes. Tα πάνω τούνελς θα είναι οι κατοικίες και τα κάτω η εργασία, παραγωγή. Η μελέτη προβλέπει την αντιστοιχία των πέντε ηπείρων της γης, όπου ο καθένας θα μεταφέρει τα ήθη και τα έθιμα του. Ο δακτύλιος χωρίζεται σε έξι τμήματα. Τα πέντε είναι χωριά που αντιστοιχούν σε κάθε ήπειρο του πλανήτη. Οι ιδρυτές των πέντε χωριών θα ταξιδέψουν πρώτοι την εξάμηνη διαδρομή για τον Άρη όπου θα συνάψουν ισχυρούς δεσμούς φιλίας χτίζοντας τα πρώτα σπίτια. Όλα τα χωριά θα αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις επιβίωσης αλλά ο καθένας θα τις αντιμετωπίζει με τον δικό του τρόπο. Τα χωριά θα μοιράζονται ιδέες, θα στηρίζουν το ένα το άλλο σε στιγμές κρίσης και θα έχουν διάφορα μέρη για να «δραπετεύουν» μέσα από τα αλληλοσυνδεόμενα δίκτυα τούνελ όπου συγκεντρώνοντας τους κατάλληλους πόρους θα χτιστούν πανεπιστήμια, πάρκα και νοσοκομεία. Τα πέντε «χωριά» θα εξαπλώνονται σιγά-σιγά. Το έκτο κομμάτι του τούνελ είναι τα ορυχεία πάγου που θα αντλούν το νερό από τον πλανήτη. Ανά πολύ συχνά διαστήματα υπάρχουν τα domes θα είναι οι κοινόχρηστοι χώροι, οι «πλατείες» και θα έχουν μήκος από δεκαέξι μέχρι σαράντα μέτρα, το μισό είναι καρφωμένο μέσα στο δακτύλιο και το άλλο μισό έξω και έτσι βλέπεις ολόκληρο τον πλανήτη». Η αφθονία ενέργειας και ο βαρύς εξοπλισμός θα κάνουν δυνατό για τους κατοίκους του Star City να χρησιμοποιήσουν τη φυσική γεωμορφολογία του Άρη δημιουργώντας τούνελ στο δάκτυλο του κρατήρα προκαλώντας έτσι τη δυνατότητα κατοίκησης τους σε περιβάλλον που εξασφαλίζει τη σωστή πίεση και προστατεύει από τη ραδιενέργεια. Ενώ η εξόρυξη νερού και άλλων ορυκτών στοιχείων θα συντελέσει στη δημιουργία καλλιεργιών και παραγωγής τροφής. 

Οι ίδιοι μας περιέγραψαν κάποια στοιχεία της ζωής εκεί: «Ο πλανήτης έχει επίσης Δύση και Ανατολή. Ο κύκλος της ημέρας και της νύχτας εκεί είναι περίπου παρόμοιος με τον δικό μας. Αυτά τα τούνελ είναι δίκτυα που θα συνδέονται μεταξύ τους κάθετα, με ασανσέρ, πας με το ποδήλατο στους χώρους που θέλεις. Τα σπίτια υπάρχουν διάφορα τεχνάσματα που δε σε κάνουν να νιώθεις κλεισμένος, όπως μια γυάλινη οροφή που να δείχνει σαν ουρανός και να επιλέγεις ότι θέλεις να δείξει αυτή». Και συμπληρώνουν: «Ο πραγματικός φουτουρισμός δεν θα οριστεί στο τέλος από το σχεδιασμό μας αλλά από την τεχνολογία που θα αναπτυχθεί εκεί». Επιπλέον, στη μελέτη τους, έχουν ασφαλώς ασχοληθεί και με τα «χόμπι» των μελλοντικών κατοίκων του «ερυθρού πλανήτη» : «Η εισήγηση της ψυχολογικής πλευράς ήθελε μια δυαδικότητα σε κάθε άτομο, εγώ είμαι δηλαδή αρχιτέκτονας αλλά έχω και μια άλλη πλευρά μπορεί να είμαι ζωγράφος ή ποιητής, κλπ. Να υπάρχει η δυνατότητα ικανοποίησης και του δημιουργικού κομματιού το οποίο βοηθάει στο να εξελίσσεται ο άνθρωπος και να ξεφεύγει, δηλαδή να εκφράζεται. Σε ένα από τα εκατοντάδες domes έχουμε φτιάξει πιτσαρίες, έθνικ φαγητό αλλά και μπαρ. Δεν ξεχνάμε τι είμαστε και πάμε στον Άρη να γίνουμε κάτι άλλο. Ο καθένας μεταφέρει την κουλτούρα του». Τα πέντε χωριά θα συνδέονται με τα δίκτυα των σηράγγων από τον πρώτο χρόνο της δημιουργίας της Αποικίας και θα αναπτύξουν τις δικές τους μοναδικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων επιβίωσης, καλλιεργώντας μια ξεχωριστή κουλτούρα και αισθητική, ενώ ταυτόχρονα θα παραμείνουν συνδεδεμένα με τα άλλα χωριά μέσω δεσμών συνεργασίας, φιλίας αλλά και γάμων, όπως επίσης μέσω πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων, αλλά και με την επίσκεψη των καταστημάτων και των εστιατορίων του άλλου. Μια κοινωνία πολυπολιτισμική σε αρμονική συνύπαρξη. 

Στην ομάδα της πρότασης Star City για τη μελέτη, τα σχέδια και τις φωτορεαλιστικές απεικονίσεις συμμετείχαν οι lead architects Νίκος Παπαπανούσης και Τατιάνα Κούπα και οι συνεργάτες τους Έφη Κουτσαφτάκη, Αλίκη Νούλα, Μαίρη Ψαραδάκη, Γρηγορία Τριανταφύλλου και Άρης Μιχαηλίδης.

Δείτε την πρόταση Star City εδώ!
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ!


RELATED ARTICLES