Σε αυτό το δεύτερο επεισόδιο προσκεκλημένος του Δρ. Ηλία Μεσσήνα είναι ο executive director του νεουορκέζικης κολεκτίβας Placemaking X, Ethan Kent, που ειδικεύεται στο να κάνει projects ανά τον πλανήτη πιο φιλικά προς τους ανθρώπους που τα ζουν καθημερινά.
– Από τον Θανάση Διαμαντόπουλο

Η Placemaking X αποτελεί spinoff της Project for Public Spaces ενός γραφείου το οποίο είχε αναλάβει την τοποθέτηση, αξιολόγηση και τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας για πολλά projects, μεταξύ των οποίων και την ευνοϊκή προς τους κατοίκους διαμόρφωση της Times Square στη Νέα Υόρκη.

Ο Ethan Kent εξήγησε πως αυτό συνέβη πάνω στο αποκορύφωμα της καμπάνιας “Αναγέννησης των δρόμων και των δημόσιων χώρων” της PPS. Πρόκειται για ένα project αστικού προγραμματισμού, με αξιολόγηση της τοποθεσίας αλλά και των προσδοκιών των ανθρώπων που τη ζουν καθημερινά. Συγκεκριμένα, η ομάδα ξεκίνησε αποκτώντας καλύτερη κατανόηση της περιοχής μέσω τεχνικών συστηματικής παρατήρησης όπως ανάλυση βίντεο με χρονική ρύθμιση, χαρτογράφηση δραστηριοτήτων και έρευνες.

Η ομάδα διαπίστωσε ότι η μέση κυκλοφορία, τα πεζοδρόμια και τα παρακείμενα κτίρια δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των πεζών στο χώρο.

Σε απάντηση σε αυτά τα ευρήματα, η ομάδα παρέδωσε συστάσεις για αναδιαμόρφωση του δρόμου, προσθήκη νέων αρχιτεκτονικών “περιποιήσεων” και ανέσεων για τη βελτίωση της εμπειρίας των πεζών και ανάπτυξη στρατηγικών λιανικής για τη διαφοροποίηση της έλξης της περιοχής και του προγραμματισμού του δημόσιου χώρου.

Το αποτέλεσμα ήταν να κάνουν την Times Square πολύ πιο “ανθρώπινη” από πριν.

Η Placemaking X δημιουργήθηκε το 2019. Aυτοπροσδιορίζεται ως ένα παγκόσμιο δίκτυο από leaders που επιταχύνει τη διαδικασία δημιουργίας τοποθεσιών (“placemaking”) ώστε να τις απολαμβάνουν με υγιή τρόπο και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς οι τοπικές κοινότητες. Με αυτόν τον τρόπο μεταμορφώνουν τους χώρους που ζούμε σε χώρους που αγαπάμε. Την Placemaking X τη συνθέτουν πάνω από εκατό leaders, πάνω από χίλιους τριακόσιους “συνήγορους του πολίτη” και δραστηριοποιούνται σε πάνω από 80 χώρες.

Ο Hλίας Μεσσήνας τόνισε πως ο αστικός προγραμματισμός από τα τέλη της δεκαετίας του 40 και στη δεκαετία του’50 ήταν προϊόν των κοινοτήτων αυτών που προσδιόριζαν την πόλη και όχι μόνο τα κτίρια. Ο Ethan Kent αναφέρθηκε στην εξέλιξη του αστικού προγραμματισμού τονίζοντας πως στην πόλη του, τη Νέα Υόρκη, οι μεγαλύτεροι μετασχηματισμοί ήρθαν μέσα από τη διαδικασία αντιπαράθεσης της τοπικής κοινότητας με κάποια αρχή. Για αυτό και στην Placemaking δεν μπορείς να είσαι απλά designer ή αρχιτέκτονας ή αστικολόγος αλλά και άνθρωπος αφού όπως χαρακτηριστικά το έθεσε και ο ίδιος “δημιουργούμε μέρη και όχι αντικείμενα”. Επίσης η αλληλεπίδραση του σχεδιαστή με την τοπική κοινότητα μπορεί να οδηγήσει σε τολμηρότερες λύσεις στο επίπεδο του design.

Ο Ηλίας Μεσσήνας υπερθεμάτισε πάνω στις θέσεις του Ethan Kent τονίζοντας με τη σειρά του πως η σχέση μεταξύ κοινότητας και urban planner πρέπει να επαναπροσδιοριστεί και να μπει σε μια βάση ισονομίας. Οι λύσεις μπορούν να είναι πολύ απλές όταν το μέρος που λαμβάνει χώρα η συζήτηση για το design είναι η γειτονιά.
Ο επικεφαλής της Placemaking X συνέχισε λέγοντας πως για να γίνει πραγματικότητα αυτό που ανέφερε ο αρχιτέκτονας Ηλίας Μεσσήνας, θα πρέπει να επανασυνδέσουν τη συζήτηση με ανθρώπους που προέρχονται από διαφορετικούς τομείς. Αυτό δε σημαίνει ότι οι κάτοικοι της τοποθεσίας που υλοποιείται ένα αρχιτεκτονικό project θα υποκαταστήσουν τον ρόλο του urban planner.

Ενώ αναφερόμενος στη λέξη-κλειδί της εποχής μας, την αειφορία και τη βιωσιμότητα ο Ethan Kent τόνισε ότι αυτό είναι το αγαπημένο του θέμα στην καθημερινότητα στη δουλειά. Και ότι δέχεται περιβαλλοντολογική εκπαίδευση από το high school αλλά επίσης και ο πατέρας του τον “μύησε” από πολύ νωρίς, στην περιβαλλοντολογική ευαισθησία.

Για να γίνει αισθητό αυτό θα πρέπει οι “informers” και οι διαμεσολαβητές με την τοπική κοινότητα να ενημερώνουν πάνω στη σύνδεση της περιβαλλοντολογικής καταστροφής με την καθημερινή ζωή στους δρόμους. Έτσι ώστε να διασφαλίζεται ή υγεία, η ισονομία, η βιωσιμότητα και η κοινωνική ασφάλεια. Με άλλα λόγια δεν πρέπει στο όνομα της βιωσιμότητας να υποτιμούμε τις άλλες αρχές που συνθέτουν τη ζωή στην πόλη.

Η συζήτηση έκλεισε με κάποιες συμβουλές για τους νέους urban planners. Οι οποίοι πλέον πέρα από την περιβαλλοντολογική ευαισθησία και το σχεδιασμό θα πρέπει να δουλέψουν την επικοινωνία και τη διαμεσολάβηση ανάμεσα στις εμπλεκόμενες αρχές. Να είναι ανοιχτοί στο να μαθαίνουν δουλεύοντας κάθε project. “Χρειαζόμαστε μια βαθύτερη αλλαγή” είπε καταλήγοντας ο επικεφαλής της Placemaking X. Να δημιουργούμε τοποθεσίες που να αποτελούν πηγή αρμονίας και χαράς”.