Zero | συμμετοχή των Χ. Κόντου & Ι. Βουτσινά στο Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό “Arxellence”

Η πρόταση “Zero” αποτελεί συμμετοχή στο Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό “Arxellence”, που διοργανώθηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής και την εταιρεία Alumil, με θέμα το «Σχεδιασμό Δημοτικής Βρεφονηπιακής Μονάδας και Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων, με αρχές Αειφόρου Σχεδιασμού».
-κείμενο των δημιουργών

Αρχική πρόθεση του σχεδιασμού ήταν η δημιουργία μιας πρότυπης κτιριακής μονάδας, που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις ενός σύγχρονου βρεφονηπιακού σταθμού. Το νέο κτίριο που προτείνεται αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα. Ο βρεφονηπιακός σταθμός καταλαμβάνει το ισόγειο και στον όροφο λειτουργεί με πλήρη αυτονομία μια αίθουσα εκδηλώσεων που ανήκει στο δήμο Διονύσου.

Κύριες συνθετικές αρχές της πρότασης

Εκμετάλλευση προσανατολισμού
Η χωροθέτηση του κτιριακού όγκου έγινε με γνώμονα την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη εκμετάλλευση του προσανατολισμού. Ο χώρος του βρεφονηπιακού σταθμού οργανώνεται σε τυπολογία “Γ”, εξασφαλίζοντας νότιο προσανατολισμό στις αίθουσες διδασκαλίας. Η αίθουσα εκδηλώσεων αναπτύσσεται επάνω από τον κτιριακό όγκο του βρεφονηπιακού σταθμού, ολισθαίνοντας προς τα έξω και δημιουργώντας ένα στεγασμένο υπαίθριο «κατώφλι», μπροστά από τις αίθουσες απασχόλησης βρεφών και νηπίων. Έτσι, επιτυγχάνεται η ηλιοπροστασία των αιθουσών το καλοκαίρι και η εισχώρηση της ηλιακής ακτινοβολίας το χειμώνα.

Ο χώρος του βρεφονηπιακού σταθμού οργανώνεται σε τυπολογία “Γ”, εξασφαλίζοντας νότιο προσανατολισμό στις αίθουσες διδασκαλίας.

Κλίμακα
Στην πρόταση για το νέο βρεφονηπιακό σταθμό θεωρήθηκε αναγκαία εξ’ αρχής η διαχείριση της κλίμακας. Η αντίληψη του κτιριακού όγκου από τα παιδιά διαφέρει από την αντίστοιχη αντίληψη των ενηλίκων. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την παράμετρο, το κέλυφος της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων ακολουθεί μια καμπυλοειδή γεωμετρία (ως τμήμα κυλίνδρου), ώστε να ελαχιστοποιείται ο ορατός όγκος, τόσο στη θέαση των παιδιών από το χώρο της αυλής, όσο και από το εξωτερικό του κτιρίου. Επιχειρείται η «οπτική εκλέπτυνση» του επάνω ορόφου και ταυτόχρονα η αρμονική ένταξή του στον αστικό ιστό.   

Iδιωτικότητα | Ασφάλεια
Η επίτευξη συνθηκών προστασίας και ασφάλειας των παιδιών, θεωρήθηκε αναγκαία προϋπόθεση για το νέο κτίριο . Έτσι, η διαμόρφωση του κτιριακού όγκου αποτελεί παράλληλα και την «περίφραξή» του. Με την εναλλαγή συμπαγών στοιχείων της όψης, καθώς και τμημάτων «ελεγχόμενης όρασης» αποτελούμενα από μεταλλικές κατακόρυφες περσίδες, δημιουργείται ένα οπτικό «φίλτρο» που μεταβάλλει τη θέαση από μέσα προς τα έξω και αντίστροφα. Οι περσίδες είναι τοποθετημένες με αποστάσεις που επιτρέπουν μια ελεγχόμενη μετωπική όραση του χώρου, ενώ λειτουργούν και σαν «όριο» για τα παιδιά. 

Προσβασιμότητα
Στο κτίριο, λειτουργούν δυο διακριτές είσοδοι που σηματοδοτούνται ως καμπύλες εσοχές. Η πρόσβαση στο βρεφονηπιακό σταθμό γίνεται ισόγεια, ενώ ένα κεκλιμένο επίπεδο επιτρέπει την πρόσβαση στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Μια ράμπα ήπιας κλίσης οδηγεί σε στεγασμένο ημιυπαίθριο χώρο που περιλαμβάνει σκάλα και ανελκυστήρα, για την εξασφάλιση της κάθετης κίνησης στο χώρο.

Ενεργειακό Αποτύπωμα
Ο σχεδιασμός του κτιρίου αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση του ενεργειακού αποτυπώματός του.

– Φωτοβολταϊκά Πάνελ είναι τοποθετημένα στο δώμα του κυλινδρικού όγκου της οροφής, που είναι ελαφρώς κεκλιμένο προς το νότο. 

– Για τη θέρμανση και ψύξη του κτιρίου χρησιμοποιούνται αντλίες θερμότητας, προκειμένου να καλυφθούν κατά το δυνατόν περισσότερο οι καταναλώσεις του κτιρίου σε ηλεκτρική ενέργεια.

– Προβλέπεται επίσης στον υπόγειο χώρο στάθμευσης, δεξαμενή ομβρίων υδάτων για την επαναχρησιμοποίηση υδάτων και για την παροχή καθαρού νερού, για το πλύσιμο ή το πότισμα.

Φύτευση | Διαχείριση εξωτερικών διαμορφώσεων
H διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου πραγματοποιείται σε δύο κυρίως επίπεδα. Στην ισόγεια στάθμη υπάρχει η κεντρική αυλή. Ο υπαίθριος χώρος λειτουργεί συμπληρωματικά στις παιδαγωγικές δραστηριότητες του εσωτερικού χώρου των νηπίων. Ο κήπος υποστηρίζει ποικίλες μορφές παιχνιδιού και επιχειρεί να δημιουργήσει ένα ανοικτό σημείο, όπου τα παιδιά μπορούν να κινούνται ελεύθερα και με ασφάλεια. Τμήμα του χώρου είναι φυτεμένο με χαμηλή βλάστηση. Προβλέπεται επιπλέον, φυτεμένο δώμα εκτατικού τύπου επάνω από τις αίθουσες διοίκησης του βρεφονηπιακού σταθμού.

Στοιχεία Έργου
Τίτλος έργου  Zero: Πρότυπος Βρεφονηπιακός Σταθμός με Ενεργειακή Αυτονομία στον Άγιο Στέφανο
Διαγωνισμός  Arxellence | Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής & Alumil
Τοποθεσία  Άγιος Στέφανος, Δήμος Διονύσου
Έκταση  298 m2
Έτος 2018
Αρχιτεκτονική ομάδα  Κόντου Χριστίνα, Βουτσινά Ιωάννα
Συνεργάτες Μπίθα Θάλεια-Μαρία, Νερούτσος Δημήτρης, MES Energy

–

“Zero” project: net Energy Kindergarten in Agios Stefanos is a participation at the International Architectural Competition “Arxellence”  , held by the Hellenic Institute of Architecture and Alumil, concerning the design of a Municipal Kindergarten and Multi-Purpose Hall with sustainable design principles.

The initial intention of the design was the creation of a kindergarten that meets the contemporary requirements. The new building is developed in two levels. The kindergarten occupies the ground floor and on the first floor a fully autonomous multipurpose room is placed, belonging to the municipality of Dionysos.

Main composition principles of the proposal 

Οrientation
The placement of the building aims at the greatest possible use of the orientation. The kindergarten is organized as a L- typology block, ensuring south orientation in the classrooms. The multipurpose room is placed over the kindergarten, as a shifted volume, creating at the same time a sheltered space in front of the classrooms. Thus, sun protection of the classrooms is achieved in the summer, while the penetration of the solar radiation is allowed in the winter.

Scale
Major goal of the proposed kindergarten design was to respond to the scale factor. The perception of building volume by children is different from the adults’perception. In response to this fact, the shell of the multipurpose room follows a curved geometry (as a cylinder section) in order to minimize the visible volume, both from the courtyard view and from the exterior view. The “visual refinement” of the upper floor is attempted, as well as its harmonious integration into the urban fabric.

Privacy | Security
A prerequisite for the new building was the creation of a safe environment for the children. Thus, the volume is perceived as a shell that is protected, without being fenced. By alternating the solid elements of the facade, with the metallic vertical blinds, an optical “filter” is created and changes the views from the inside to the outside and vice versa. The space between the vertical blinds allows a controlled view of the educational space and forms a safety boundary for the infants.

Accessibility
There are two distinct entrances in the building, marked as curved recesses. The access to the kindergarten is placed on the ground floor and the entrance of the multipurpose room is placed in higher level. A soft gradient ramp leads to a protected semi-open area that includes a staircase and an elevator to provide vertical movement in upper floor.

The design of the building aims at the minimum possible energy footprint.

Environmental Footprint
The design of the building aims at the minimum possible energy footprint.
– Photovoltaic Panels are place on the roof of the semi-cylindrical ceiling, which a slight inclination to the south.
– Heat pumps are used for the heating and the cooling of the building, in order to cover the building’s electrical energy consumption.
– In the underground parking area, there is a rainwater tank used to collect and store rainwater and make a later use of it.

Green areas | Diversification of the outside spaces
The outdoor spaces are formed in two levels. On the ground floor there is the central courtyard, which is organized near the classrooms (next to the pedagogical function). The courtyard supports various forms of play and attempts to create an open-air space functional for collective activities. A part of it is planted with low vegetation. In addition, a green roof is planned above the administration offices of the kindergarten.

Plans / Σχέδια

Facts & Credits
Project title  “Zero” net Energy Kindergarten in Agios Stefanos
Architectural competition   Arxellence |Organized by Hellenic Institute of Architecture & Alumil
Location  Αgios Stefanos, Municipality of Dionysos
Area  298 m2
Year  2018
Design team Kontou Christina, Voutsina Ioanna
Collaborators  Bitha Thalia-Maria, Neroutsos Dimitris, MES Energy