Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΔΩΜΑΤΙΩΝ | 1 Φεβρουαρίου -1 Μαρτίου, Βόλος

Στην έκθεση Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΔΩΜΑΤΙΩΝ παρουσιάζονται τα αποτελέσματα του ερευνητικού Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής Σύνθεσης, με τον ίδιο τίτλο, στον Πτυχιακό Κύκλο Σπουδών, του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η έκθεση διοργανώνεται από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε συνεργασία με την Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ του Δήμου Βόλου και θα διαρκέσει μέχρι 1 Μαρτίου στον 2ο όροφο του Κέντρου Τέχνης “Τζιόρτζιο ντε Κίρικο”, στο Βόλο.

Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΔΩΜΑΤΙΩΝ
αρχιτεκτονικές ιδέες για νέους κοινούς χώρους για τους πολλούς – μια δοκιμή στην πόλη του Βόλου

Η ερευνητική υπόθεση εκκινά από την διαπίστωση ότι η ενοικίαση ανάγεται σε ολοένα και σημαντικότερο κομμάτι της ζωής στην πόλη και στην διανομή υπηρεσιών, οι οποίες  αξιολογούνται μέσω μιας πολλαπλής και επιμερισμένης οργάνωσης αστικών πεδίων από ψηφιακές υποδομές. Όχι μόνο από την εκρηκτική δυναμική της airbnb αλλά και από άλλα συμπτώματα, αναδεικνύεται μια τάση για τεμαχισμό των διαμερισμάτων και για αυτονόμηση μικρότερων ενοτήτων κατοίκησης. Έτσι, η έννοια του δωματίου επανατίθεται με νέους όρους. Το Εργαστήριο “πόλη των δωματίων” αποσκοπεί, ακριβώς, να κατανοήσει αυτή την νέα κατάσταση, στην οποία η μονάδα «διαμέρισμα» σταδιακά παύει να αντιπροσωπεύει την αστική οικιστική μονάδα και, αντίστοιχα, τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην δομή της πόλης τον αναλαμβάνει η μονάδα «το δωμάτιο».

Στις ελληνικές πόλεις, στην εξέλιξη της πρόσφατης κρίσης, νεοφυείς ψηφιακές πλατφόρμες και πρωτόκολλα προσφέρουν ευκαιρίες για ριζοσπαστικό αναπρογραμματισμό κοινών οικονομιών.

Στα προπλάσματα, τα σχέδια και τα κείμενα που εκτίθενται διατυπώνονται υποθετικές προτάσεις για την ενεργοποίηση του στάσιμου κτιριακού αποθέματος της πόλης του Βόλου.

Το Εργαστήριο διερευνά σχεδιαστικά τους όρους υπό τους οποίους η επικοινωνία και η σύνδεση των κατοίκων σε χώρους, που ρυθμίζονται από τέτοια κοινά πρωτόκολλα, μπορούν να διατηρήσουν ή και να ανακτήσουν τόσο την πυκνότητα και τις ποιότητες των ακμαίων κοινωνικών σχέσεων όσο και τον συμπαγή αστικό χαρακτήρα της περιοχής μελέτης.

Η Έρευνα επικεντρώνεται σε 35 ημιτελή εργοτάξια, που εντοπίσθηκαν από φοιτητές και φοιτήτριες του Εργαστηρίου, μόνο στο μείζον κέντρο της πόλης του Βόλου. Το ερώτημα που τίθεται από το Εργαστήριο Αρχιτεκτονικής Σύνθεσης είναι πώς μπορούμε να φανταστούμε ένα δίκτυο συμπληρωματικών μονάδων κατοίκησης, όταν από το «διαμέρισμα» μεταβαίνουμε στο «δωμάτιο» και από την συγκατοίκηση σε ένα άλλο μοντέλο συμβίωσης, που υποστηρίζεται από κοινούς χώρους για πολλούς και από δωμάτια που λειτουργούν μέσα σε ψηφιακές πλατφόρμες.

Ο μεγάλος αριθμός ημιτελών κατασκευών στο κέντρο της πόλης του Βόλου, αλλά και στο σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος Βόλου – Νέας Ιωνίας αποτυπώνει την δυσκολία στην παραγωγή χώρου και την μείωση στην ζήτηση κατοικίας κατά την τελευταία περίοδο.

Από το 2008 έως σήμερα, τα σταματημένα γιαπιά – σε διαφορετικές φάσεις της κατασκευής τους (στην φάση της σκυροδέτησης, των τοιχοποιιών, των επιχρισμάτων, των κουφωμάτων) – συναθροίζονται με τον μεγάλο αριθμό ακατοίκητων κτιρίων, που προέκυψαν ήδη από την φάση της αποβιομηχάνισης της πόλης καθώς και με ένα μικρότερο αριθμό, συνήθως μικρού μεγέθους, άκτιστων οικοπέδων, υπονομεύοντας ή / και αποδιαρθρώνοντας την συνέχεια του πολεοδομικού ιστού με διακοπές των μετώπων των οδών, με την πτώση της πυκνότητας κατοίκησης και με την εγκατάσταση ενός σκηνικού εγκατάλειψης.

Όσο οι βιοπολιτικοί έλεγχοι εντείνονται και τα δίκτυα της κοινωνικής ζωής συρρικνώνονται, η δομή και η εικόνα της πόλης αποδιαρθρώνονται. Φαίνεται, μάλιστα, ότι αυτό δεν περιγράφει ένα προσωρινό πολεο-αρχιτεκτονικό ατύχημα, αλλά μια συνθήκη η οποία θα έχει διάρκεια και ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η λύση του προβλήματος και η αποκατάσταση των αξιών της αστικότητας στην πόλη απομακρύνονται προς ένα μέλλον, το οποίο μοιάζει ότι θα αργήσει.

Ο πειραματικός χαρακτήρας αυτού του Σχεδιαστικού Εργαστηρίου επιτρέπει μια θετική ανάγνωση αυτής της δυσοίωνης συνθήκης. Όπως φαίνεται από το εκθεσιακό υλικό – έγχρωμες εκτυπώσεις, συλλογικός τόμος, μεγάλες μακέτες –, έχει επιχειρηθεί η ανάγνωση αυτού του σχολάζοντος οικιστικού αποθέματος ως πρώτης ύλης για τον ανασχεδιασμό του αστικού τοπίου.

Είναι προφανές ότι οι απαντήσεις που δίνονται για τα εγκαταλειμμένα εργοτάξια δεν αρκούνται στην πλήρωση του κενού χώρου ούτε, απλώς, στην επίλυση του, οπωσδήποτε σοβαρού, προβλήματος στέγασης φοιτητών και φοιτητριών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Το ζητούμενο του Εργαστηρίου είναι να οραματιστεί έναν εναλλακτικό τρόπο κατοίκησης βασισμένο στην δραματική αλλαγή των συνθηκών διαβίωσης που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες.

Η διαφορετική αντίληψη για την νέα αστική ζωή στα αποκατεστημένα εργοτάξια έχει ως στόχο να μεταστρέψει θετικά και την κατάσταση και των διπλανών τους οικημάτων και να ξαναπροσδώσει ενδιαφέροντα χαρακτήρα σε ολόκληρες περιοχές της πόλης, ώστε να ανταποκρίνονται στο νέο φαντασιακό για την κατοικία και να υποδεχθεί τις νέες μορφές διαβίωσης, όπως αυτές αναδύονται μέσα στη συγκυρία της κοινωνικο-χωρικής κρίσης.

Την έκθεση επιμελείται η διδακτική ομάδα:
Αριστείδης Αντoνάς, Καθηγητής ΤΑΜ ΠΘ, Σοφία Βυζοβίτη, Αν. Καθηγήτρια ΤΑΜ ΠΘ, Γιώργος Μητρούλιας, Επίκ. Καθηγητής ΤΑΜ ΠΘ, Λόης Παπαδόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής ΤΑΜ ΠΘ, Νίκος Πλατσάς, Υποψήφιος διδάκτωρ ΤΑΜ ΠΘ,  Χαρά Στεργίου, φοιτήτρια ΠΜΣ ΤΑΜ ΠΘ, σε συνεργασία με τους φοιτητές του μαθήματος.

Διάρκεια Έκθεσης  1 Φεβρουαρίου – 1 Μαρτίου 2018

Ώρες λειτουργίας  Δευτέρα έως Παρασκευή 15.00-21.00, Σάββατο-Κυριακή κλειστά

Είσοδος ελεύθερη

Φωτογραφίες 
Σοφία Βυζοβίτη & Θοδωρής Χαλβατζόγλου