Μίμηση - Έκφραση - Σύνθεση - Πανεπιστημιακή Σχολή Παραστατικών Τεχνών στο Μοσχάτο | Μια διπλωματική εργασία των Κρούσκου Μαριάνθη Ειρήνη και Μαγκλάρα Αγγελική Χριστίνα

Η παρούσα διπλωματική εργασία των Κρούσκου Μαριάνθη Ειρήνη και Μαγκλάρα Αγγελική Χριστίνα προτείνει την ανέγερση μιας Δημόσιας Πανεπιστημιακής Δομής Παραστατικών Τεχνών, που θα περιλαμβάνει τρεις βασικούς τομείς: Χορό, Μουσική και Θέατρο.

Η Ελλάδα είναι συνυφασμένη με το όρο ‘ΤΕΧΝΗ’.  Από τις απαρχές του ελληνικού κράτους, ο πολιτισμικός του πλούτος είναι ευρέως γνωστός και αναγνωρίσιμος σε ολόκληρο τον κόσμο. Η χώρα όμως που γέννησε το θέατρο, φαίνεται να υπολείπεται μιας αξιόπιστης δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης, στο πεδίο των παραστατικών τεχνών. Ακόμα, το τρέχον εκπαιδευτικό σύστημα εγκλωβίζεται στην θεωρία, και υστερεί στην πρακτική καλλιτεχνική κατάρτιση των σπουδαστών. Οι οποίοι στρέφονται σε ιδιωτικές και σχολές του εξωτερικού.

Συνεπώς, ο πολιτισμικός πλούτος αποδυναμώνεται, δεν διατηρείται, πόσο μάλλον δεν εξελίσσεται.

Η παρέμβαση περιλαμβάνει έξι ενότητες – Πανεπιστήμιο, Θέατρο, Εκθεσιακό Χώρο, Φοιτητικές εστίες, Πλατεία, Γραμμικό κήπο – όπως επιχειρεί την άρτια συνδιαλλαγή τους σε οικόπεδο 24 στρεμμάτων, επί της οδού Πειραιώς, με υφιστάμενο κτίριο βιομηχανικού χαρακτήρα. 

Η συνθετική διαδικασία λαμβάνει υπόψιν όλα τα στάδια ανάλυσης του τόπου [ιστορική και πολεοδομική ανάλυση], όσο και του ίδιου του οικοπέδου, διακρίνοντας εν τέλη δύο βασικές έννοιες – ΜΕΣΑ και ΕΞΩ | ΔΗΜΟΣΙΟ – ΙΔΙΩΤΙΚΟ.

Βασικό συνθετικό εργαλείο αποτελεί η μπάρα – η πτέρυγα, μέσω της οποίας δημιουργούνται κλειστοί, ανοιχτοί χώροι, διαδρομές και κατευθύνσεις.

Η Δομή τοποθετείται στα όρια του οικοπέδου δημιουργώντας μια ροή, μια κίνηση εσωτερικά, από την λεωφόρο Πειραιώς έως την πλευρά της γειτονιάς του Μοσχάτου, φιλτράροντας την ένταση της βασικής αυτής κυκλοφοριακής αρτηρίας.

Ο Εσωτερικός Κήπος σε σχέση με την πλατεία βρίσκεται σε βύθιση ενισχύοντας την αίσθηση της εσωτερικότητας, του ΜΕΣΑ.

Το Θέατρο και ο Εκθεσιακός Χώρος τοποθετούνται αντικριστά, τονίζοντας τα όρια, το σχήμα της πλατείας και τον δημόσιο χαρακτήρα της, ενώ οι Φοιτητικές Εστίες στο τέλος του οικοπέδου, συνεχίζοντας την κατεύθυνση του εσωτερικού κήπου και συνδέοντας το πανεπιστήμιο με την γειτονιά. Τέλος, η σύνδεση του Πανεπιστημίου γίνεται μέσω δύο Γεφυρών, μια εκ των οποίων καταλήγει στον εκθεσιακό χώρο.

Ο χαρακτηρισμός ‘Εσωτερικός’ Κήπος αναφέρεται στην αίσθηση εσωτερικότητας που βιώνεται μεταξύ κτιρίου και κενού, ενώ ενισχύεται μέσω της βύθισης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διαμορφώνεται ταυτόχρονα, ένας ανοιχτός – κλειστός χώρος, και εμπλουτίζεται με αλλεπάλληλες ποιότητες (νερό, φύτευση, υλικά). Η Πλατεία λειτουργεί ως σημείο συνάντησης, εισάγοντας τον δημόσιο χαρακτήρα της λεωφόρου Πειραιώς στο Πανεπιστήμιο, και αποτελώντας έναν δημόσιο κενό χώρο μέσα στον οποίο μπορούν να πραγματοποιηθούν τα ΠΑΝΤΑ. Ο σχεδιασμός προνοεί για τη μνήμη του υφιστάμενου βιομηχανικού κτιρίου, διατηρώντας τους δύο τοίχους και την καμινάδα του. 

Εστιάζοντας στην κατασκευή, ο κάναβος υποστυλωμάτων τοποθετείται εσωτερικά του κτιρίου, δημιουργώντας περιμετρικούς χώρους κίνησης και διαδρομές που διευκολύνουν την οργάνωση των χώρων και την επεξεργασία των όψεων. Οι όψεις διαμορφώνονται με σκοπό να αναδεικνύουν τις λειτουργίες του κτιρίου. Οι εξωτερικές όψεις περιλαμβάνουν εσοχές και προεξοχές, που οργανώνουν τους γραφειακούς και τους χώρους διδασκαλίας. Η μετατόπιση των αιθουσών και οι διαστάσεις τους υπαγορεύονται από τις ιδανικές απαιτήσεις των τομέων. 

Η ολοκληρωμένη προσέγγιση αυτού του σχεδίου όχι μόνο προάγει τη δημιουργία μιας σύγχρονης πανεπιστημιακής δομής αλλά αναδεικνύει τη σημασία της διασύνδεσης των παραστατικών τεχνών με την κοινωνία, αναπτύσσοντας ένα κέντρο πολιτισμού και εκπαίδευσης που θα εφοδιάσει τη νέα γενιά καλλιτεχνών και θα συνεισφέρει στην πολιτιστική σταθερά της Ελλάδας.

Στοιχεία έργου

Τίτλος εργασίας ΜΙΜΗΣΗ | ΕΚΦΡΑΣΗ | ΣΥΝΘΕΣΗ – Πανεπιστημιακή Σχολή Παραστατικών Τεχνών στο Μοσχάτο
Τυπολογία Διπλωματική εργασία
Φοιτήτριες Κρούσκου Μαριάνθη Ειρήνη και Μαγκλάρα Αγγελική Χριστίνα 
Επιβλέπων Γκικαπέππας Βασίλειος 
Σχολή Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

This thesis by Krouskou Marianthi Eirini and Magklara Angeliki Christina proposes the construction of a public University of Performing Arts, which includes three domains: Dance, Music and Theatre.

Greece is associated with the term ‘ART’. Since the beginning of the Greek state, its cultural wealth has been widely known and recognized throughout the world. However, the birthplace of theatre seems to lack a reliable Higher Institute, regarding performing arts. Still, the current education system is focusing on theory, and stays behind in practical artistic training of students, directing them to private or foreign schools. Consequently, cultural wealth is being weakened, not preserved, let alone developed.

The project contains six components – University, Theatre, Exhibition Space, Student Residences, Square, Linear Garden – as it attempts to seamlessly integrate them into a 24-acre site on Piraeus Avenue, including an existing industrial building. 

The compositional process considers all the stages of analysis of the site [historical and urban analysis], as well as of the field itself, distinguishing two basic concepts – IN and OUT | PUBLIC-PRIVATE.

The basic compositional tool is the modern barrier-box, through which enclosed-open spaces, routes and directions are generated.

The Structure is placed along the boundaries of the site, creating a flow, a movement internally, from Piraeus Avenue to the side of Moschato neighborhood, filtering the intensity of this main traffic artery. The “Inner Garden” in relation to the square is in recess, reinforcing the sense of interiority. The Theatre and the Exhibition are situated opposite, emphasizing the boundaries and its public character, while the Student Residences is continuing the direction of the Garden and associating the university with the neighborhood. Finally, the University is connected through two bridges, one of which ends in the exhibition space.

The term ‘Inner’ Garden refers to the sense of inwardness experienced between the building and the void and is enhanced through immersion. In this way, an open –protected space is formed simultaneously, and enriched with multiple qualities (water, vegetation, textures).

The Square functions as a meeting point, introducing the public character of Piraeus Avenue and articulating a public empty space in which EVERYTHING can take place. The design provisions for the memory of the existing industrial building by retaining its two walls and chimney.

Focusing on the structure, the columns are positioned on recession, creating peripheral ways that facilitate the organization of spaces and the articulation of the facades. The latter are shaped to highlight the functions of the building. The exterior facades form recesses and overhangs that organize the spaces. The offset of the classrooms and their dimensions are dictated by the ideal requirements for every domain.

The overall approach of this project not only promotes the creation of a modern University Institute, but also highlights the importance of connecting the performing arts with society, developing a cultural and educational center that will equip the new generation of artists and contribute to the cultural revival of Greece.

Facts & Credits 

Project title MIMESIS | EXPRESSION | SYNTHESIS – PERFORMING ARTS UNIVERSITY IN MOSHATO
Typology Diploma thesis
Students Krouskou Marianthi Eirini and Magklara Angeliki Christina
Supervisor Ghikapeppas Vasilios
Institution Architecture School – National Technical University of Athens