Αχερόντια διαδρομή: Μια διαπραγμάτευση του μύθου | Διπλωματική εργασία από την Ξανθή Τσέκου

The dissertation concerns the creation of a tourist network of landscape interventions in the plain of the Acheron river. The interventions are part of a 17 km route, which extends along the river and attempt an architectural interpretation of myth.

-text by the authors

The mythical river is referred to as the river of sorrow. According to the Homeric Odyssey, a little north of the point where Acheron and Kokytos meet, is the entrance to the Underworld kingdom of Hades. “Periplanisis” (wandering) of souls, “Katabasis” (descent) into the Underworld and “Metabasis” (transition) from one state to another are the basic concepts that govern the myth. The mythology surrounding this cycle of life and death reveals a cycle of negotiation of the concepts of memory-oblivion that has always been an issue for mankind. The diploma thesis attempts to create four “events” of landscape experience in order to reinterpret the space through the multiplicity of readings, offered by the design. The body of the visitor is activated, by an escalating sequence of spatial challenges, which lead him to redemption.

1. Periplanisis

The journey begins at the start of Acheron plain, where the visitor approaches the first intervention, “Periplanisis”. This is a large-scale project with an informative role, whose structure resembles a labyrinth. The metaphorical concept of labyrinth is intertwined with terms such as confusion, complexity, disorientation. The incoming visitor is possessed by this feeling of unfamiliarity and begins his wandering in a constant alternation of light and dark zones with conceptual extensions to dipoles of life | death and memory | lethe.

2. Mirror-ed

Continuing on the main axis of the road network of the route, the visitor reaches the second intervention. It is a kind of installation art of wooden towers scattered in the plain, which are accommodations of eco-tourism. Their interpretive dimension lies in the fact that one facade is a mirror. The importance of reflection in the design of the towers was crucial, because the visitor through his mirage comes into a dialectical relationship with the identity of the place. The accommodations stand like Souls that take shape with the recall of the subject. The reflection, however, was never permanent in a mirror, and the fleeting images remind us of our ephemeral position in space and time, projecting a reflection on the ultimate event of death. The visitor follows on foot a winding path that resembles a tributary and directs the gaze between the mirrors.

TYPES OF MINIMAL HOUSING

3. Katabasis

Continuing, at the point where Acheron joins Kokytos and, according to Homer, the entrance to the Underworld through the Acherousia lake is marked, the Third intervention concerning Katabasis, is placed.

This is a reference to the ancient lake. The visitor, reaching the point, sees a round tank. Climbing on it, he can walk around the water, having visual escapes at the junction of two rivers. A steep staircase “tears” the “lake” giving the feeling of descending into the water. Below, there is a smaller circular space. Its roof is made of acrylic panel. Transparent acrylic allows maximum refraction of light, creating multiple water reflections and caustics on concrete surface.

The feeling is like you are in the water, when in fact you are actually below. This peculiar state of mysterious enlightenment that evokes awe, reminds the feeling of being in the sanctuary of a temple, without dogma. A place of peace and contemplation.

4. Metabasis

The last intervention approaches the meaning of Metabasis and is nothing but a linear passage to the hill that closes the estuary from the north, meaning the country of the “Cimmerians”, the boundary between life and death, where Odysseus traveled. The visitor experiences a total transition in terms of light, sound and materiality so that his redemption can finally take place after his trials. The idea is implemented by descending through a metal ladder to the first caved section, where a sheet is placed on the floor which creates intense metal noise and echo with each step. On the one side, the hard rock of subsoil is left uncovered. As he moves to the bright exterior, the floor turns to smooth concrete and free of annoying noise, the visitor begins to enjoy the sound of the waves until he reaches the end of his course. There he sees the view of Ionian Sea, standing free in front of the sea and the light.

Lastly, supporting structures are placed along the entire length of the route.

Credits & Details

Diploma Thesis: “Acherontia Route: An architectural interpretation of myth”

Author: Xanthi Tsekou

Instagram account: _.blondie , rubia_arch

Contact email: [email protected]

Supervisor: Yannis Aesopos

Date: October 2021

School: University of Patras, Greece. Department of Architecture.


Η διπλωματική εργασία αφορά τη δημιουργία ενός τουριστικού δικτύου τοπιακών παρεμβάσεων στο πεδινό τμήμα του ποταμού Αχέροντα, στην Ήπειρο. Οι παρεμβάσεις εντάσσονται στην οδική διαδρομή 17χλμ, που εκτείνεται κατά μήκος του ποταμού και επιχειρούν μια αρχιτεκτονική ερμηνεία του μύθου.

-text by the authors

O Αχέροντας αναφέρεται ως ο ποταμός της θλίψης. Σύμφωνα με την Ομηρική Οδύσσεια λίγο βορειότερα από το σημείο που σμίγει με τον Κωκυτό, βρίσκεται η είσοδος στο βασίλειο του Άδη. Η «Περιπλάνηση» των ψυχών, η «Κατάβαση» στον Κάτω Κόσμο και η «Μετάβαση» από μια κατάσταση σε μία άλλη είναι οι βασικές έννοιες που διέπουν τον μύθο. Η μυθολογία γύρω από αυτόν τον κύκλο ζωής και θανάτου, φανερώνει έναν κύκλο διαπραγμάτευσης των εννοιών μνήμης-λήθης που απασχολούσε ανέκαθεν την ανθρωπότητα. Η παρούσα διπλωματική επιχειρεί να δημιουργήσει τέσσερα «συμβάντα» βιωμένης εμπειρίας με σκοπό την επανερμηνεία του χώρου μέσα από την πολλαπλότητα αναγνώσεων που προσφέρει ο σχεδιασμός. Το σώμα του επισκέπτη ενεργοποιείται, από μια κλιμακούμενη αλληλουχία χωρικών δοκιμασιών, που τον οδηγούν στη λύτρωση.

Το ταξίδι εκκινεί στην αρχή της πεδιάδας του Αχέροντα, όπου ο επισκέπτης προσεγγίζει οδικώς την πρώτη στάση, την «Περιπλάνηση». Πρόκειται για ένα έργο μεγάλης κλίμακας με ενημερωτικό χαρακτήρα, του οποίου η δομή θυμίζει λαβύρινθο. Η μεταφορική έννοια του λαβύρινθου είναι επιφορτισμένη με όρους όπως σύγχυση, πολυπλοκότητα, αποπροσανατολισμός. Ο επισκέπτης εισερχόμενος διακατέχεται από αυτό το αίσθημα του ανοίκειου και ξεκινάει την περιπλάνησή του σε μια εναλλαγή φωτεινών και σκοτεινών ζωνών με νοηματικές επεκτάσεις στα δίπολα ζωής – θανάτου και μνήμης – λήθης.

Συνεχίζοντας στον κεντρικό άξονα του οδικού δικτύου της διαδρομής, ο επισκέπτης φτάνει στη δεύτερη παρέμβαση. Πρόκειται για ένα είδος installation art από ξύλινους πύργους διάσπαρτους στον κάμπο, που αποτελούν καταλύματα εναλλακτικού τουρισμού. Η ερμηνευτική τους διάσταση έγκειται στο γεγονός ότι η μία τους όψη είναι καθρέφτης.  Η σημασία της αντανάκλασης στον σχεδιασμό των πύργων ήταν καθοριστική, διότι ο επισκέπτης μέσα από το είδωλό του έρχεται σε μια διαλεκτική σχέση με την ταυτότητα του τόπου. Τα καταλύματα στέκονται σαν ψυχές που παίρνουν υπόσταση με την αντανάκλαση του υποκειμένου. Η αντανάκλαση όμως, δεν είναι ποτέ μόνιμη σε έναν καθρέφτη και τα φευγαλέα είδωλα μας θυμίζουν την εφήμερη θέση μας στο χώρο και τον χρόνο, προβάλλοντας  έναν επαναστοχασμό απέναντι στο απόλυτο συμβάν του θανάτου. Ο επισκέπτης ακολουθεί πεζός ένα ελικοειδές μονοπάτι που θυμίζει παραπόταμο και σκηνοθετεί το βλέμμα ανάμεσα στους καθρέφτες.  Δομικά, πρόκειται για δύο βιοκλιματικούς τύπους ελάχιστης κατοικίας.

Συνεχίζοντας, στο σημείο που ενώνεται ο Αχέροντας με τον Κωκυτό και σηματοδοτείται κατά τον Όμηρο η είσοδος στον Κάτω Κόσμο μέσα από την Αχερουσία λίμνη, τοποθετείται η Τρίτη παρέμβαση που αφορά την Κατάβαση. Πρόκειται για μια αναφορά στην αρχαία λίμνη. Ο επισκέπτης, φτάνοντας στο σημείο αντικρύζει μια στρογγυλή δεξαμενή. Ανεβαίνοντας σε αυτήν, μπορεί να περπατήσει περιμετρικά του νερού, έχοντας οπτικές φυγές στο σημείο ένωσης των δύο ποταμών.  Ένα απότομο κλιμακοστάσιο «σχίζει» τη «λίμνη» δίνοντας την αίσθηση της κατάβασης στο νερό.  Από κάτω, βρίσκεται ένας μικρότερος κυκλικός χώρος. Η οροφή του είναι κατασκευασμένη από ακριλικό πάνελ. 

Το διάφανο ακρυλικό επιτρέπει τη μέγιστη διάθλαση του φωτός, δημιουργώντας πολλαπλές αντανακλάσεις νερού στην επιφάνεια του σκυροδέματος. Διακατέχεται κανείς από την αίσθηση ότι είναι μέσα στο νερό, ενώ στην πραγματικότητα βρίσκεται από κάτω. Αυτή η ιδιόμορφη κατάσταση μυστηριακού φωτισμού που προκαλεί δέος, θυμίζει το αίσθημα της ύπαρξης στο ιερό ενός ναού, χωρίς δόγμα. Ενας τόπος ησυχίας και περισυλλογής.

Η τελευταία παρέμβαση προσεγγίζει την έννοια της Μετάβασης και συνιστά ένα γραμμικό πέρασμα στο λόφο που κλείνει από βορρά τις εκβολές, δηλαδή τη χώρα των «Κιμμερίων», το όριο μεταξύ ζωής και θανάτου, όπου ταξίδεψε ο Οδυσσέας.  Ο επισκέπτης, βιώνει μια συνολική μετάβαση σε επίπεδο φωτός, ήχου και υλικότητας για να επέλθει τελικά η λύτρωσή του μετά από τις δοκιμασίες του. Η ιδέα υλοποιείται με την κάθοδο μέσω μιας μεταλλικής σκάλας στο πρώτο υπόσκαφο τμήμα, όπου στο δάπεδο τοποθετείται λαμαρίνα η οποία δημιουργεί έντονο μεταλλικό θόρυβο και ηχώ με κάθε βήμα. Από τη μία πλευρά αφήνεται ακάλυπτος ο σκληρός βράχος του υπεδάφους.  Καθώς μεταβαίνει στο φωτεινό εξωτερικό κομμάτι, το δάπεδο μετατρέπεται σε λείο σκυρόδεμα και απαλλαγμένος από τον ενοχλητικό θόρυβο, ο επισκέπτης αρχίζει να απολαμβάνει πια τον ήχο των κυμάτων  μέχρι να φτάσει στο τέλος της πορείας του. Εκεί αντικρύζει την εικόνα του Ιόνιου πελάγους, στέκεται ελεύθερος μπροστά στη θάλασσα και το φως.

Τέλος, τοποθετούνται υποστηρικτικές κατασκευές καθ΄ όλο το μήκος της διαδρομής.

Plans

Credits & Detais

Tίτλος διπλωματικής εργασίας: “Αχερόντια διαδρομή: Μια διαπραγμάτευση του μύθου”

Author: Ξανθή Τσέκου

Instagram: _.blondie , rubia_arch

Εmail: [email protected]

Υπεύθυνος καθηγητής: Γιάννης Αίσωπος

Ημερομηνία: Οκτώβριος 2021

Σχολή: Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων μηχανικών.


RELATED ARTICLES