ΑΜΟΡΓΟΣ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ | Διπλωματική εργασία των Δέσποινα Παπαδοπούλου, Ελπίδα Τσιμπούκα

Στην Διπλωματική τους εργασία “ΑΜΟΡΓΟΣ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ” οι φοιτήτριες Δέσποινα Παπαδοπούλου και Ελπίδα Τσιμπούκα, σχεδιάζουν ένα σύνολο αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων στο λιμάνι των Κατάπολων της Αμοργού, μεταξύ των οποίων και η κατασκευή ενός θεματικού πάρκου μεγάλης κλίμακα. 

Ο σχεδιασμός μας τοποθετείται στο νησί της Αμοργού και συγκεκριμένα στο λιμάνι των Καταπόλων. Η Αμοργός βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο των Κυκλάδων ανάμεσα στην Νάξο, τις Μικρές Κυκλάδες και την Αστυπάλαια.

Ο κόλπος των Καταπόλων διαθέτει τρεις οικισμούς, τα Κατάπολα, το Ραχίδι και το Ξυλοκερατίδι, οι οποίοι συγκεντρώνουν συνολικά 450 περίπου κατοίκους. Η οργάνωση των οικισμών είναι οργανική με βάση το ανάγλυφο του εδάφους.

Το θέμα του σχεδιασμού μας βασίστηκε στα προβλήματα που εντοπίσαμε κατά την αναγνώριση με στόχο να προσφέρει λύσεις, να αναβαθμίσει την περιοχή και κατ’ επέκταση όλο το νησί, προσελκύοντας νέο κόσμο αλλά και μόνιμους κατοίκους.

Συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός μας στοχεύει στην ανάπλαση και ενοποίηση του παραλιακού μετώπου με ήπιες επεμβάσεις ώστε να εναρμονίζονται με το τοπίο και να μην το αλλοιώνουν.

Όπως φαίνεται και στο γενικό τοπογραφικό, ξεκινώντας από το λιμάνι (ΝΔ την κόλπου) προτείνουμε την επέκταση της προβλήτας του λιμένα και τη δημιουργία χώρου για την κίνηση των πεζών, την κατασκευή χώρου αναμονής για τους επιβάτες των πλοίων και νέας μαρίνας για τα ιδιωτικά σκάφη. Στη συνέχεια προτείνουμε τον ανασχεδιασμό της στάσης των λεωφορείων, τη δημιουργία προβλήτας καθιστικού και δεξαμενής για κολύμβηση, την ισοπέδωση του δρόμου πάνω από την παραλία ώστε να αποκτήσουν άμεση σύνδεση και ανεμπόδιστη οπτική επαφή τα παρακείμενα οικόπεδα με αυτή και τέλος, τη μεγαλύτερη επέμβασή μας, ένα θεματικό πάρκο στο κέντρο του λιμανιού. Η επέμβαση αυτή αφορά στο σχεδιασμό ενός πάρκου με διαφορετικές ζώνες χρήσεων, αντίστοιχες με τις ήδη υπάρχουσες αλλά και την προσθήκη νέων δραστηριοτήτων.

Ειδικότερα το πάρκο έχει σχεδιαστεί με γνώμονα την υφιστάμενη κατάσταση του γηπέδου. Πιο συγκεκριμένα, οι παράμετροι που καθόρισαν το σχεδιασμό είναι η υφιστάμενη βλάστηση αλλα και ο αγροτικός χαρακτηρας της περιοχής τον οποίο και διατηρούμε. Είναι ένα από ελάχιστα καλλιεργήσιμα σημεία του νησιού καθώς λόγω του αναγλύφου αποτελεί σημείο κατάληξης των ομβρίων υδάτων, ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό λόγω των ελαχίστων βροχοπτώσεων στο νησί.

Η τοποθέτηση των κτιριακών δομών βασίστηκε στον τρόπο οργάνωσης των γύρω οικισμών σε συνδυασμό με τις περιμετρικές διαδρομές και τα μονοπάτια. Η σύνθεση των δομών αυτών ακολούθησε και αναπροσάρμοσε τις σχεδιαστικές αρχές της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω και με τις επιθυμητές νέες χρήσεις, δημιουργούμε νέες βασικές ροές σε αντιστοιχία με τις υπάρχουσες και ένα μονοπάτι το οποίο διαπερνά όλα τα επεισόδια που εντοπίζονται στο πάρκο και έπειτα ενώνεται με το μονοπάτι για πεζοπορία που οδηγεί στη χώρα .

Στην αρχή του γηπέδου, τοποθετείται η νέα πλατεία με μία στοά-πέρασμα που σηματοδοτεί και την είσοδο στο πάρκο. Το κομμάτι του δρόμου μπροστά από την πλατεία, εισχωρεί στο οικόπεδο δίνοντας παραπάνω χώρο στην παραλία για ανάπτυξη θαλάσσιων δραστηριοτήτων.

Στη συνέχεια, ακολουθούν τα διάφορα αθλητικά γήπεδα, με μεγαλύτερο αυτό του ποδοσφαίρου, στο οποίο τοποθετούνται κερκίδες και εξέδρα για τη διοργάνωση φεστιβάλ και συναυλιών.

Ενδιάμεσα των γηπέδων, βρίσκεται το ημι-υπαίθριο αναψυκτήριο, το οποίο χαρακτηρίζεται από την τριπλή καμαρωτή όψη.

Προχωρώντας στο μονοπάτι συναντάμε τις δομές φιλοξενίας. Οι δομές φιλοξενίας χαρακτηρίζονται από την απλή τους μορφή. Στο εσωτερικό τους, η τετράγωνη κάτοψη χωρίζεται σε τέσσερα μέρη από τις δύο κάθετες, κεντρικές ροές του διαδρόμου και της διπλής σκάλας, τα οποία περιλαμβάνουν τα δύο υπνοδωμάτια, την κουζίνα και το μπάνιο/αποθήκη. Οι σκάλες οδηγούν σε βατό δώμα από το οποίο παράλληλα γίνεται συλλογή των όμβριων υδάτων σε υπόγεια δεξαμενή για χρήση.

Στο ανώτερο βόρειο τμήμα του οικοπέδου, βρίσκεται ο χώρος σταβλισμού και ο στίβος για τα άλογα. Ο στάβλος αναπτύσσεται γύρω από ένα κεντρικό αίθριο. Στην είσοδό του, τοποθετείται δεξαμενή με τρεχούμενο νερό για τα άλογα. Εσωτερικά του στάβλου, τοποθετούνται χώρος προετοιμασίας τροφής και φαγητού, περιποίησης και πλύσιμο των αλόγων και WC για τους επισκέπτες και το προσωπικό.

Νότια του χώρου σταβλισμού, στεγάζεται το εργαστήριο μαγειρικής. Οι χρήσεις που φιλοξενούνται είναι ο χώρος εκμάθησης με τις κουζίνες και τραπέζι για δοκιμές, ο χώρος παρουσιάσεων και συνεδρίων, ενώ αναμεσά τους και στο κέντρο της δομής, τοποθετούνται σε ξεχωριστό όγκο η διοίκηση, τα WC/ αποδυτήρια, το κελάρι με κρασιά και ο χώρος αποθήκευσης τροφίμων με τα ψυγεία. Ακόμα, δίπλα από το κτίριο, υπάρχει μία υπαίθρια κουζίνα ανοιχτή προς τη χρήση τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους φιλοξενούμενους του πάρκου.

Τέλος, κεντροβαρικά του πάρκου βρίσκεται το παρατηρητήριο, ξύλινη κατασκευή, η οποία προσφέρει πανοραμική θέα του πάρκου και του λιμανιού.

Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου ΑΜΟΡΓΟΣ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ
Τύπος έργου Διπλωματική εργασία
Φοιτήτριες Δέσποινα Παπαδοπούλου, Ελπίδα Τσιμπούκα
Επιβλέπων καθηγητής Απόστολος Καλφόπουλος
Ημερομηνία Παρουσίασης Ιούνιος 2022
Πανεπιστημιακό ίδρυμα Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Α.Π.Θ
Κείμενο από τις δημιουργούς

In their Diploma thesis “AMORGOS SQUARED”, the students Despina Papadopoulou and Elpida Tsibouka, design a set of architectural interventions at the port of Katapola on the island of Amorgos, including the construction of a new theme park.

Our design is placed on the island of Amorgos, at the port of Katapola. Amorgos is located at the southeastern end of the Cyclades between Naxos, the Small Cyclades and Astypalaia.

Katapola bay has three settlements: Katapola, Rachidi and Xilokeratidi, which have a total of about 450 inhabitants. The organization of the settlements is organic based on the topography of the land.

Our design goals are to offer solutions to the problems we observed after we studied the area of interest and to upgrade the area and by extension the whole island, attracting new people and permanent residents.

Specifically, it aims at the regeneration and integration of the beach front with mild interventions so that they harmonize with the landscape and do not alter it.

Thus, we propose the extension of the port pier, the construction of the ship passengers’ waiting area, a new sidewalk and a new marina for private boats, the remodel of the bus stop, the addition of a sitting pier and a tank for swimming, a new parking lot, the levelling of the road above the beach so that the adjacent plots have a direct connection and unobstructed visual contact with it and ,our largest intervention, a new theme park located at the center of the port. This intervention involves the design of a park with different zones of use, corresponding to the existing ones, and the addition of new activities.

In particular, the parameters that determined the design of the park are the existing vegetation which we preserve, the perimeter routes and paths, while the placement of the building structures was based on the way the surrounding settlements were organized. The composition of these structures followed and adapted the design principles of Cycladic architecture.

Combining all of the above with the desired new uses, we create new main flows in correspondence with the existing ones and a path that cuts through all the episodes located in the park and then joins the walking path that leads into the country.

At the beginning of the field, the new square is placed with a stoa-passage that also marks the entrance the in the park. The part of the road in front of the square enters the plot giving more space to the beach for the development of marine activities. 

Then, there are the various sports fields, with the largest one for football, in which bleachers and a stage are placed for the organization of festivals and concerts.

Between the courts, there is the semi-outdoor cafe, which is characterized by its triple arched aspect.

Moving along the path we come across the accommodation structures. The accommodation structures are characterized by their simple form. Inside, the square plan is divided into four parts by the two vertical, central flows of the hallway and the double staircase, which include the two bedrooms, the kitchen and the bathroom/storeroom. The stairs lead to a flat roof from which rainwater is collected in an underground tank for use.

In the upper northern part of the plot, there is the stable area and the track for the horses. The stable is developed around a central atrium. At its entrance, there is a tank with running water for the horses. Inside the stable, there is an area for preparing food and eating, grooming and washing the horses and a WC for visitors and staff.

South of the stable area, the cooking workshop is housed. The uses accommodated are the learning area with kitchens and a table for food testing, the area for presentations and conferences, while among them and in the center of the structure, the administration, the WC/changing rooms, the wine cellar and the space are placed in a separate volume food storage with refrigerators.. Also, next to the building, there is an outdoor kitchen open for use by both visitors and guests of the park. 

Finally, in the center of the park is the observatory, a wooden structure, which offers a panoramic view of the park and the port.

Facts & Credits
Project title AMORGOS SQUARED
Project type Diploma thesis
Students Despoina Papadopoulou, Elpida Tsimpouka
Supervisor Apostolos Kalfopoulos
Date June 2022
University School of Architecture, Aristotle University of Thessaloniki
Text provided by the authors