Ανακυκλώνοντας κτίρια | Ερευνητική εργασία από τη Στέλλα Σαββίδου

This research thesis, by Stella Savvidou,  focuses on reusing and recycling techniques of building materials as an alternative way to maintain sustainability. Recycling theory is defined in many ancient works as the reuse of processed or unprocessed materials which no longer serve the same purpose as the original ones. Particularly common was the Latin definition of spolia as ” the reusable building elements or decorative sculpture which are recovered from demolished buildings”.

-text by the authors

Reuse over time

In addition, there is the preservation of folk traditions and the creation of aesthetic models, which incorporate the method of reusing building materials in a sense of art from previous times.

The work of Dimitris Pikionis is a contemporary version of folk tradition as it highlights the collective memory of the past in a conversation with the landscape.

Construction waste management

Dimitris Pikionis: area around the Acropolis and Philopappos Hill

The development of reuse procedures is required in modern societies, considering the construction industry’s impact on the environment. The examination of the attitude of the human factor towards the environment needs to be redefined. For this reason, alternatives are presented to manage the construction waste from demolition processes as a new form of architectural design and construction.
The life cycle of a building is completed with its demolition which changes the climate of the surrounding area. The materials are discarded causing “environmental degradation”. Indeed, excavation, construction, and demolition waste (ECDW) management are priority for societies.

Damaged Beirut apartment

The Directive, 2008/98/EC of the European Parliament and the Council of 19 November 2008 focuses on strategic principles concerning waste management. The five-step “waste hierarchy” includes preventing waste, preparing for reuse, recycling, recovery, and disposal (landfill). In order to reduce the overexploitation of natural non-renewable resources, proper utilization and avoidance of landfills are needed.
Likewise, appropriate performance control in equipped facilities should be performed during the treatment process to ensure that the new material has the same characteristics as those for which it was manufactured.

The Resource Rows Lendager

Recycling reconstruction

Τhe post-war reconstruction was a process in which the city was rebuilt with any intention of reusing building materials from the demolished buildings. An important issue arises regarding building waste, especially during the 1960s and 1970s when construction was evolving rapidly. However, the once modern multi-story apartment building model is considered a failure with a negative impact on the environment.

Recycling materials

Nowadays, several issues in the existing condition of habitation have an impact on the quality of everyday life. On the contrary, many residents recognize the apartment building – polykatoikia as the identity of the urban landscape even if has become unsustainable over time. Nowadays, new construction focuses on environmentally friendly products and materials.

Polykatoikia Pesmatzoglou

Credits & Details

Project type: Research thesis 

Project title: Recycling buildings

University: University of Thessaly

Student: Stella Savvidou

Supervisor: Giorgos Mitroulias

Date: 2021

Στην παρούσα ερευνητική εργασία από τη Στέλλα Σαββίδου παρουσιάζονται τεχνικές επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης οικοδομικών υλικών ως εναλλακτικές διατήρησης της βιωσιμότητας. Σε πολλά αρχαία κείμενα αναλύονται τεχνικές ανακύκλωσης, ή ανακύκλησης, ως η επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων ή μη υλικών όπου δεν είχαν πλέον τις ίδιες ιδιότητες και χρήσεις με την αρχική τους. Ιδιαίτερα διαδεδομένος ήταν ο λατινικός όρος spolia ο οποίος παραπέμπει στα “επαναχρησιμοποιούμενα μέλη αρχιτεκτονικών κατασκευών τα οποία ανακτώνται από κατεδαφισμένα κτίρια”.

-text by the authors

1413 House / HARQUITECTES (Φέρουσα τοιχοποιία από επαναχρησιμοποιημένους λίθους, που συλλέχθηκαν από τον παλαιότερο τοίχο)                                                                                                          

Επαναχρησιμοποίηση μέσα στο χρόνο

Παράλληλα παρατηρείται η διατήρηση των λαϊκών παραδόσεων και η δημιουργία αισθητικών προτύπων ενσωματώνοντας τη μέθοδο της επαναχρησιμοποίησης οικοδομικών υλικών ως τεχνοτροπία από προηγούμενους χρόνους.

Το έργο του Δημήτρη Πικιώνη αποτελεί μια σύγχρονη εκδοχή λαϊκής παράδοσης καθώς αναδεικνύεται η συλλογική μνήμη του παρελθόντος σε συνομιλία με το τοπίο.

Διαχείριση αποβλήτων κατασκευών & κατεδαφίσεων  

Στις σύγχρονες κοινωνίες λαμβάνοντας υπόψη το βαθμό με τον οποίο παρεμβαίνει ο οικοδομικός κλάδος στο φυσικό περιβάλλον η ανάπτυξη διαδικασιών επαναχρησιμοποίησης παρουσιάζεται αναγκαία. Η εξέταση της στάσης του ανθρώπινου παράγοντα απέναντι στο περιβάλλον χρήζει επαναπροσδιορισμό. Για το λόγο αυτό παρουσιάζονται εναλλακτικές διαχείρισης οικοδομικών απορριμμάτων, προερχόμενα από διαδικασίες κατεδάφισης, ως μια νέα μορφή αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και κατασκευής.

Ο κύκλος ζωής του κτιρίου ολοκληρώνεται με την κατεδάφισή του η οποία μεταβάλλει, όσο και η νέα κατασκευή, το κλίμα της γύρω περιοχής. Τα υλικά απορρίπτονται στο φυσικό περιβάλλον και ανάλογα με τη σύστασή τους, αφομοιώνονται με διαφορετικές ταχύτητες, με αποτέλεσμα την «περιβαλλοντική υποβάθμιση». Πιο συγκεκριμένα η βέλτιστη διαχείρισή απόβλητων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (Α.Ε.Κ.Κ) αποτελεί προτεραιότητα για τις σύγχρονες κοινωνίες.

Μέσω της ευρωπαϊκής οδηγίας [1] (Οδηγία 2008/98/εκ, 19 Νοεμβρίου 2008) σχετικά για τη διαχείριση των οικοδομικών αποβλήτων, προτείνονται κατά σειρά η πρόληψη, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση, η ανάκτηση και ως τελική λύση η διάθεση (υγειονομική ταφή). Είναι θεμιτό στη διαδικασία επεξεργασίας να ακολουθείται ο κατάλληλος έλεγχος απόδοσης σε εξοπλισμένες μονάδες ώστε το παραγόμενο νέο υλικό που προέρχεται από την επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων να έχει ίδια χαρακτηριστικά με αυτά για τα οποία κατασκευάστηκε

[1] Beat Brenk, Spolia from Constantine to Charlemagne: Aesthetics versus Ideology, Dumbarton Oaks, 1987, σελίδα 103

Προς μια ανοικοδόμηση της ανακύκλωσης

Η ανοικοδόμηση αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία η πόλη ξαναχτίστηκε με την απουσία κάθε πρόθεσης επαναχρησιμοποίησης οικοδομικών υλικών από τα νεοκλασικά που κατεδαφίστηκαν. Τίθεται ένα σημαντικό ερώτημα σχετικά με την κατάληξη των αποβλήτων που προήλθαν από τις κατεδαφίσεις, ιδιαίτερα τις δεκαετίες ’60 & ’70 που η οικοδομή είχε ανοδική πορεία. Ωστόσο, το κάποτε σύγχρονο μοντέλο κατοίκησης στην πολυκατοικίας θεωρείται πλέον αποτυχημένο ως μια ατυχής ελληνική επινόηση με συνέπειες στον αστικό ιστό. Σήμερα τα πολυάριθμα προβλήματα στις συνθήκες κατοίκησης επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του χρήστη.

Πολλοί κάτοικοι αναγνωρίζουν την πολυκατοικία ως κύριο κομμάτι της ταυτότητας του αστικού τοπίου ακόμα και αν ο κύκλος ζωής της κατασκευής την καθιστά με τα χρόνια μη βιώσιμη [2]. Πλέον τα χαρακτηριστικά για την νέα κατασκευή κτιρίων εστιάζουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, που επιτυγχάνεται σε μεγάλο ποσοστό από τα ανακυκλώσιμα υλικά με συνάρτηση με νέους τρόπους δόμησης και τεχνολογιών [3]. Όταν ο κύκλος ζωής των υλικών ολοκληρωθεί οι πολυκατοικίες προτείνεται να αντικατασταθούν από ανακυκλωμένα υλικά εφόσον με την κατάλληλη επεξεργασία κριθούν βιώσιμα. Η δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης οικοδομικών υλικών των πολυκατοικιών όπως το σκυρόδεμα, των κεραμικών υλικών, του ξύλου και των μετάλλων όταν πλέον αντικατασταθούν αποτελεί μια διαδικασία αξιοποίησης με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά οφέλη.

[2] Η Ανώνυμη Παράδοση Της Πολυκατοικίας Ή Η Ωσμωση Της Ιδιωτικής Και Της Δημόσιας Σφαίρας Στο Σύγχρονο Αστικό Περιβάλλον-Richard Woditsch

[3] Αιτιολογική Έκθεση στο σχέδιο νόμου ‘Νέος Οικοδομικός Κανονισμός’ 08-03-2012

Κλείνοντας η αντικατάσταση της παλιάς τυπολογίας της πολυκατοικίας αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο έρευνας των σύγχρονων κοινωνιών η οποία είναι θεμιτό να εφαρμοστεί κυκλικά με κατάλληλη μέριμνα των οικοδομικών απορριμμάτων μέσω διαδικασιών επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Η πρόληψη μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού (σχεδιάζοντας για τα απόβλητα) αλλά και η επιλεκτική κατεδάφιση με επιτόπου διαχωρισμό των υλικών επηρεάζουν σημαντικά το αποτέλεσμα της ανακύκλωσης.

Δείτε ολόκληρη την εργασία εδώ

Credits & Details

Tύπος έργου: Ερευνητική εργασία

Τίτλος εργασίας: Ανακυκλώνοντας κτίρια

Πανεπιστημιακό ίδρυμα: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Φοιτήτρια: Στέλλα Σαββίδου

Επιβλέπων: Γιώργος Μητρούλιας

Ημερομηνία: 2021