Ανεστραμμένες Τοπογραφίες στον θηραϊκό τόπο | Inverted Topographies in the therean land. Διπλωματική εργασία από την Αληγιάννη Δωροθέα, τον Μήτση Ιωάννη και τη Μίχου Μαρία
Εισαγωγή
Το Ακρωτήρι βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Σαντορίνης.
Στην κορυφή του υψώματος πάνω στο οποίο βρίσκεται κτισμένο το σύγχρονο χωριό, στέκει ο Ενετικός πύργος (Γουλάς ή καστέλι).
Το τοπίο της συνθέτουν απόκρημνες ακτές, λόφοι, υψώματα και χαράδρες που της προσδίδουν ένα ιδιαίτερο γεωμορφολογικό χαρακτήρα.
Μεθοδολογία
Ύστερα από διεξοδική καταγραφή των χαρακτηριστικών της Σαντορίνης, κατανοήσαμε και ερμηνεύσαμε το τοπίο της ως μία μήτρα γένεσης. Η σημερινή της μορφή έχει προκύψει από τις βίαιες εκρήξεις του ηφαιστείου, εμφανίζοντας ακραίους γεωλογικούς μετασχηματιμούς στο εδάφους του νησιού. Συνεπώς, χαρακτηρίζεται από ανεστραμμένες τοπογραφίες.
Ανεστραμμένη τοπογραφία ή ανεστραμμένη εκτόνωση, είναι όροι της γεωμορφολογίας και περιγράφουν το γεγονός όταν ένα στοιχείο το οποίο συνήθως είναι χαμηλότερο σε επίπεδο από το περιβάλλον έδαφος, εμφανίζεται αντιθέτως σε ψηλότερο επίπεδο λόγω του σχηματισμού του με υλικά ανθεκτικά στη διάβρωση, όπως η λάβα, οι μεγάλοι βράχοι ή τα ιζήματα.
Τα πιο μαλακά στοιχεία του περιβάλλοντος εδάφους είναι πιο ευάλωτα στην διάβρωση, με αποτέλεσμα το σημείο με το χαμηλότερο επίπεδο να μετατρέπεται σε έξαρση αντί για βύθιση.
Στη διευρυμένη της εκδοχή, η ανεστραμμένη τοπογραφία ορίζεται ως οποιοδήποτε χαρακτηριστικό στρώμα ύλης, που συνήθως συναντάται σε μία καθορισμένη μορφή, όταν παρουσιάζεται με τα αντίστροφα χαρακτηριστικά. Εναλλακτικά, οτιδήποτε αντιστρέφεται, εναντιώνεται ή παρεκκλίνει από τη συνήθη μορφή και φύση του.
Η μεθοδολογία μας βασίζεται στο φαινόμενο των ανεστραμμένων τοπογραφιών. Σκοπός μας είναι η δημιουργία ενός κανόνα μετασχηματισμού. Η γη της Σαντορίνης καθορίζει τους οικισμούς και στην συνέχεια ο οικισμός αναπλάθει τη γη βάσει του δικού μας κανόνα μετασχηματισμού ανεστραμμένων τοπογραφιών.
Πρόταση
Το μεθοδολογικό μας εργαλείο πρόκειται να εφαρμοσθεί σε επιλεγμένα σημεία ενός δικτύου, το οποίο δημιουργούμε για την ανάδειξη και την σύνδεση των μετασχηματισμών του οικισμού του Ακρωτηρίου ανά τις ιστορικές περιόδους.
Πιο συγκεκριμένα, επιλέγουμε να συνδέσουμε τρία σημεία: τον αρχαιολογικό χώρο, τον ενετικό οικισμό (Καστέλι) και τον σύγχρονο οικισμό .
Καστέλι
Η ομάδα επέλεξε να επαναφέρει την κεντρικότητα στο Καστέλι, διαμορφώνοντας έναν δημόσιο χώρο – «πλατεία» ως σημείο συνάντησης, ενεργοποιώντας τα υπάρχοντα άτυπα πλατώματα.
Συνεπώς, δημιουργείται ένας τόπος ανάπαυσης και εποπτείας, ο οποίος έρχεται να προσδώσει και πάλι βαρύτητα στο παλιό κέντρο του οικισμού.
Λόφος
Παράλληλα, η ανάγκη ανάδειξης και καλύτερης σύνδεσης του αρχαιολογικού χώρου του προϊστορικού οικισμού με τον τωρινό οικισμό ήταν εμφανής.
Το πρόβλημα αυτό επιλύεται δημιουργώντας μία νέα διαδρομή πεζοπορίας πάνω στην ράχη του λόφου που παρεμβάλλεται στο ενδιάμεσο των δύο περιοχών.
Η διαδρομή αυτή θα διοχετεύει με έναν ενδιαφέρον και φυσικό τρόπο του επισκέπτες του Ακρωτηρίου στον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και το αντίστροφο.
Κόμβος Ενημέρωσης
Τέλος, θελήσαμε να δώσουμε στο Ακρωτήρι μία νέα χρήση, η οποία να ενισχύει και να διευκολύνει την δράση του αρχαιολογικού, μετατρέποντας ταυτόχρονα το Ακρωτήρι σε σημείο ενδιαφέροντος για την επιστημονική κοινότητα.
Επαναχρησιμοποιούμε επιλεγμένα κενά κελύφη για την δημιουργία εργαστηρίων φωτομετρικής αποτύπωσης ευρημάτων και δημιουργίας αντιγράφων με την χρήση ψηφιακών τεχνολογιών επεξεργασίας της γης (3d print).
Σε ένα πιο ευρύ επίπεδο, τα εργαστήρια μπορούν να επισκεφθούν επιστημονικές ή και καλλιτεχνικές ομάδες.
Για αυτή τη χρήση επιλέγεται ένα οικόπεδο στο κέντρο του σύγχρονου οικισμού και σε κομβικό σημείο σε σχέση με τα εργαστήρια για την δημιουργία ενός κέντρου ενημέρωσης αναφορικά με την χρήση, σε μορφή ενεργής δημόσιας ζώνης.
Credits & Details
Τίτλος εργασίας: Ανεστραμμένες Τοπογραφίες στον θηραϊκό τόπο
Ομάδα εργασίας: Αληγιάννη Δωροθέα, Μήτσης Ιωάννης, Μίχου Μαρία
Επιβλέπουσες καθηγήτριες: Μάρδα Νέλλη, Λάββα Ρίβα
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Περίοδος: Οκτώβριος 2020
READ ALSO: Φοιτητικός Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός "ΚΟΜΒΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ" από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας | Παράδοση μέχρι 25/04/2021