Diploma thesis by Christina Mammi and Ioannis Paraskevaidis, entitled “CLIMAX_Urban Ιnterventions in the Inclined Landscape of Lycabettus”, explores the diverse Athenian topology, consisting of inclined paths who take upon the typology of stairs.
Thesis was presented in September 2019 at the Department of Architecture of University of Thessaly and was supervised by Zissis Kotionis.
–text by the authors
The area of study was Lycabettus in Athens, where the area is equipped with an extensive series of staircases, due to its complex geomorphology of the terrain. Our desire to experience this curved landscape led us to research and observe the public staircases in the area, which surround the hill with the majority of them reaching its highest point, the ring road called Sarantapichou. Through our observation of the staircases, we noticed that the curved paths constitute a scene for human action that goes beyond mere circulation to direct a form of urban life.
This inclined public space is being re-examined as an outdoor scene of conflict between public and private interests. The stairs are being deconstructed as a dipole of motion – stop, that defines them and are tested as a space generator, oriented around a collective self- management.
The staircase we have chosen to study more extensively and implement our intention for a new urban experiment is the staircase with most and spatially larger public spaces. So the staircase located on Patriarchou Fotiou Street was chosen as a case study as it was the most crowded staircase that embeds the most characteristics of the area’s staircases.
The approach of our project starts with references to the archetype of the garden, one of the most important architectural archetypes of both Eastern and Western cultures.
From the Hortus Conclusus to the communal garden, the gardens create images of both pleasure and privacy. However, the garden is also a place of experimentation where nature has been redefined and manipulated. Therefore, we can understand gardening as the way people tame the environment, giving it a form. Gardening is the primary act of inhabiting an area.
The practice we followed, seeks interventions in the context of a flexible, informal and integrated strategy for urban regeneration. Depending on how they occupy the space, the proposed micro-interventions are categorized into three categories named accordingly, linear, point and surface. The implementation of the above spatial intervention strategy is based on the study and design of a web of urban equipment.
Urban equipment is a small-scale furniture assembly system based on the principle of temporality, both temporally and spatially. Although these furniture units are placed on the basis of a protocol of proposed uses or actions, their replacement is considered unavoidable. Finally, the performativity of the staircase is redefined, fully adapted to the collective and individual needs of the neighborhood.
The “ecological imaginary” of the post industrial metropolis seems to suggest returning to nature. So our proposal is trying to come up with new ideas about nature, within the urban context, but also the human nature itself. Here, gardening becomes equivalent to architecture itself, to the point where not only buildings but also plants are cultivated, shaped and formed as elements of architecture.
For us, the context of design and execution required by a garden can be an incentive for experimentation. At the same time it is important to think of a project that’s adaptable to its users and changes over time.
Facts & Credits
Project Title CLIMAX_Urban Ιnterventions in the Inclined Landscape of Lycabettus
Students Christina Mammi, Ioannis Paraskevaidis
Supervisor Zissis Kotionis
Date September 2019
Institution Department of Architecture, University of Thessaly
Η διπλωματική εργασία των Χριστίνα Μάμμη και Ιωάννη Παρασκευαΐδη, με τίτλο “ΚΛΙΜΑΞ_Υπαίθριες Παρεμβάσεις στον Επικλινή Αστικό Ιστό του Λυκαβηττού”, εξερευνά το ποικιλόμορφο αθηναϊκό ανάγλυφο που συντάσσει χωρικά υπό κλίση διαδρομές με την χρήση κλιμάκων.
Η εργασία παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2019 στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με επιβλέποντα καθηγητή τον Ζήση Κοτιώνη.
–κείμενο από τους δημιουργούς
Περιοχή μελέτης αποτελεί ο Λυκαβηττός, όπου λόγω της ιδιαίτερης γεωμορφολογίας του εδάφους, η ευρύτερη περιοχή κατακλύζεται από δημόσιες κλίμακες που εξυπηρετούν τη μετακίνηση των κατοίκων. Η επιθυμία να βιώσουμε οι ίδιοι το πολύπλοκο αυτό ανάγλυφο μας έφερε πολλές φορές αντιμέτωπους με τις κλίμακες αυτές, οι οποίες περιτρέχουν το λόφο με τις περισσότερες να καταλήγουν στον Περιφερειακό του.
Κατά την περιήγηση μας στην περιοχή μελέτης, παρατηρήσαμε ότι οι υπό κλίση διαδρομές αποτελούν μια σκηνή για την ανθρώπινη δράση που ξεπερνά την απλή κυκλοφορία, για να σκηνοθετήσει μία μορφή δημόσιας ζωής.
Ο επικλινής δημόσιος αυτός χώρος επανεξετάζεται ως μία υπαίθρια σκηνή σύγκρουσης δημόσιων και ιδιωτικών συμφερόντων.Το γεγονός της άμεσης επαφής των κλιμάκων αυτών με τον αστικό ιστό τις καταστεί όχι ένα απλό λειτουργικό στοιχείο ανάβασης αλλά την υπαίθρια σκηνή ανάμεσα στην δημόσια και ιδιωτική σφαίρα.
Η κλίμακα που επιλέξαμε να μελετήσουμε εκτενέστερα και να εφαρμόσουμε την πρόθεση μας για ένα νέο αστικό πείραμα είναι και η σκάλα με τους περισσότερους και χωρικά μεγαλύτερους δημόσιους χώρους. Η σκάλα λοιπόν που βρίσκεται στην οδό Πατριάρχου Φωτίου επιλέχθηκε ως case study καθώς ήταν μια σκάλα με μεγάλη κυκλοφορία και κινητικότητα που συνδυάζει τα κύρια χαρακτηριστικά των κλιμάκων της περιοχής.
Ξεκινώντας να μιλήσουμε για το πώς προσεγγίσαμε την πρόταση μας θα αναφερθούμε αρχικά στην έννοια του κήπου, ένα από τα πιο σημαντικά αρχιτεκτονικά αρχέτυπα τόσο των ανατολικών όσο και των δυτικών πολιτισμών.
Από το Hortus Conclusus στον κοινόχρηστο κήπο, οι κήποι δημιουργούν εικόνες απόλαυσης αλλά και ιδιωτικότητας. Ωστόσο, ο κήπος είναι επίσης ένας χώρος πειραματισμού όπου η φύση επαναπροσδιορίστηκε και χειραγωγήθηκε. Ως εκ τούτου, μπορούμε να κατανοήσουμε την κηπουρική (gardening) ως τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι εξημερώνουν το περιβάλλον, δίνοντάς του μια μορφή. Η κηπουρική είναι η πρωταρχική πράξη κατοίκησης μιας περιοχής.
Η πρακτική που ακολουθήσαμε, επιδιώκει παρεμβάσεις στα πλαίσια μίας ευέλικτης, ανεπιτήδευτης και ολοκληρωμένης στρατηγικής για την επανάκτηση του αστικού χώρου. Ανάλογα με το πως εντάσσονται στο χώρο, οι προτεινόμενες μικρό-επεμβάσεις κατηγοριοποιούνται σε γραμμικές, σημειακές και επιφανειακές. Η υλοποίηση της παραπάνω στρατηγικής των χωρικών επεμβάσεων στηρίζεται στη μελέτη και το σχεδιασμό ενός αστικού εξοπλισμού.
Ο αστικός εξοπλισμός αποτελεί ένα σύστημα συναρμολόγησης επίπλων στα πλαίσια μιας μικρής κλίμακας που βασίζεται στην αρχή της προσωρινότητας, τόσο σε χρονικό επίπεδο, όσο και σε χωρικό. Παρότι λοιπόν αυτές οι μονάδες επίπλων τοποθετούνται με βάση ένα πρωτόκολλο προτεινόμενων χρήσεων ή δράσεων, η επανατοποθέτηση τους θεωρείται αναπόφευκτη. Τέλος η επιτελεστικότητα της σκάλας επαναπροσδιορίζεται, προσαρμοσμένη πλήρως πλέον στις συλλογικές η ατομικές ανάγκες της γειτονιάς.
Το “οικολογικό φαντασιακό” (ecological imaginary) της μεταβιομηχανικής μητρόπολης μοιάζει να προτάσσει την επιστροφή στη φύση. Η πρόταση μας λοιπόν προσπαθεί να εξετάσει νέες ιδέες γύρω από την φύση, μέσα στα πλαίσια της πόλης, αλλά και την ίδια τη φύση του ανθρώπου. Εδώ η κηπουρική γίνεται ισοδύναμη με την ίδια την αρχιτεκτονική, στο σημείο που όχι μόνο τα κτίρια, αλλά και τα φυτά καλλιεργήθηκαν, διαμορφώθηκαν και μορφοποιήθηκαν ως αρχιτεκτονικά στοιχεία.
Για εμάς, η ενότητα σχεδιασμού και εκτέλεσης που ένας κήπος απαιτεί μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για πειραματισμό. Παράλληλα μπορεί να γίνει ένα έναυσμα να σκεφτούμε ένα έργο που αλλάζει και τροποποιείται με το χρόνο.
Στοιχεία έργου
Τίτλος ΚΛΙΜΑΞ_Υπαίθριες Παρεμβάσεις στον Επικλινή Αστικό Ιστό του Λυκαβηττού
Φοιτητές Χριστίνα Μάμμη, Παρασκευαΐδης Ιωάννης
Επιβλέπων καθηγητής Ζήσης Κοτιώνης
Έτος Σεπτέμβριος 2019
Σχολή Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
READ ALSO: The Third Room | Diploma thesis by Nikos Markou