Κήπος της Μαντινείας – Ένα ανάγλυφο τοπίο | Διπλωματική εργασία από τις Μελίνα Καμπούρογλου & Μαριάννα Παπαϊωάννου

Η διπλωματική εργασία της Μελίνας Καμπούρογλου και της Μαριάννας Παπαϊωάννου εξετάζει το τοπίο της αρχαίας Μαντινείας, στην ανατολική Αρκαδία, με σκοπό την ανάδειξη της συνολικής αξίας του, μέσα από έναν νέο τρόπο καταγραφής και ανάγνωσής του, που αφορά τη δημιουργία ενός νέου ανάγλυφου εδάφους το οποίο λειτουργεί ως κήπος αλλά και αρχαιολογικό πάρκο που περιελίσσει, με λαβυρινθώδη τρόπο, τον επισκέπτη, εντός του, φέρνοντας τον αντιμέτωπο με διαφορετικές βιωματικές εμπειρίες και ατμόσφαιρες.

-κείμενο από τις δημιουργούς

Διασχίζοντας κανείς σήμερα το μαντινικό πεδίο, τη μεγαλύτερη πεδιάδα της ανατολικής Αρκαδίας, συναντά τα ερείπια των δημοσίων κτηρίων της αρχαίας Μαντινείας, κυκλωμένα από καλλιεργούμενες εκτάσεις, που κρύβουν την υπόλοιπη, βυθισμένη πια, αλλά σημαντικότατη στην αρχαιότητα, πόλη. Η χαρακτηριστική οχύρωση της Μαντινείας, φανερή πλέον μόνο από ψηλά –καθώς το ίχνος της σώζεται λίγο ψηλότερα από την στάθμη του εδάφους- αποτυπώνεται στον κάμπο ως ένας κύκλος γιγαντιαίων διαστάσεων.

Στο πολυδιάστατο μαντινικό τοπίο, όπου και η τοπογραφία η ίδια ενισχύει την μοναδικότητά του, μελετάμε τις εγγραφές του χρόνου στο χώρο.

Θέτουμε σαν στόχο, την ανακάλυψη και αποκάλυψη της συνολικής αξίας του, μέσα από έναν νέο τρόπο ανάγνωσής του.

Επιχειρώντας να λάβουμε υπόψιν τόσο την φανερή όσο και την αόρατη πραγματικότητα του τόπου, και ερχόμενες αντιμέτωπες με έννοιες κλίμακας, χρόνου και μνήμης, οριοθετούμε και επεξεργαζόμαστε την παρούσα υλική πραγματικότητα -με την γεωμετρία ως μέσο επαναπροσδιορισμού του τοπίου και του τρόπου που αυτό γίνεται αντιληπτό- προτείνοντας τελικά ένα νέο ανάγλυφο έδαφος.

Αναζητώντας τρόπους που θα καταστήσουν το αρχιτεκτόνημα αντιληπτό ως ζωντανό αντικείμενο, το οποίο ανήκει σε ένα όλον και που μαζί με ό,τι το περιβάλλει φέρει καταγεγραμμένη την ιστορία του, επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε την υλική φθορά που καθιστά εμφανή τον χρόνο και το πέρασμά του, αλλά και τον μετασχηματισμό της φύσης στη διαδοχή των εποχών.

Στον νέο αυτό κήπο ή/και αρχαιολογικό πάρκο -που δανείζεται τις γεωμετρίες των χωραφιών και τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαιολόγοι οριοθετούν και ανασκάπτουν τις περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος- ο επισκέπτης, σαν να βρίσκεται σε λαβύρινθο, έρχεται αντιμέτωπος με διαφορετικές βιωματικές εμπειρίες μέσω ενός δικτύου διαδρομών.

Εκτός από τη δυνατότητα αναγνώρισης της όλης παρέμβασης εκ των έσω, καλείται να αντιληφθεί συνολικά το μέγεθός της και απο ψηλά.

Οι ποικίλες χωρικές ποιότητες, ατμόσφαιρες, υλικότητες, μεγέθη και θέες συντελούν σε μια νέα οπτική και ερμηνεία του πολυσύνθετου αυτού τοπίου, καθώς στόχος και προϋπόθεση για την κατοίκηση, δεν μπορεί παρά να ειναι η ανάγνωση των πρωταρχικών για το τοπίο αξιών και στη συνέχεια η συνδιαλλαγή με αυτά.

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας  Κήπος της Μαντινείας – Ένα ανάγλυφο τοπίο
Τυπολογία  Φοιτητικά έργα, Διπλωματική εργασία
Εξεταστική περίοδος  Μάρτιος 2022
Φοιτήτριες  Μελίνα Καμπούρογλου, Μαριάννα Παπαϊωάννου
Επιβλέποντες  Βασίλης Παππάς, Αθανάσιος Σπανομαρίδης
Σχολή  Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Diploma thesis by Melina Kampouroglou and Marianna Papaioannou analyses the landscape of ancient Mantineia, in eastern Arcadia, aiming to point out its overall value through the creation of a new terrain acting as a garden as well as archaeological park that coils up the visitor within it, via a labyrinthine network of routes, while experiencing different atmospheres of experience. 

-text by the authors

Today, crossing the Mantineia field, the largest plain of eastern Arcadia, one comes across the ruins of the public buildings of ancient Mantineia, surrounded by cultivated lands, which hide the rest of the sunken, but very important city in antiquity. The characteristic fortification of Mantineia, now only visible from above – as its trace is preserved a little higher than the ground level – is imprinted on the ground as a circle of gigantic dimensions. In the multidimensional Mantinic landscape, where the topography itself enhances its uniqueness, we study the inscriptions of time in space.

We aim to discover and reveal its overall value, through a new way of looking at it.

Trying to take into account both the visible and invisible truth of the place, and confronting concepts of scale, time and memory, we delineate and process the present material reality – with geometry as a means of redefining the landscape and the way it is perceived – ultimately suggesting a new terrain.

We seek to exploit the material decay that makes time and its passage apparent, but also the transformation of nature in the succession of seasons. Trying to achieve that, we are looking for ways that will make the result of the architectural action perceived as a living object, which belongs to a whole and which, together with everything that surrounds it, has its history recorded.

In this new “garden” or archaeological park -which extracts the geometries of fields and the way in which archaeologists demarcate and excavate areas of archaeological interest- the visitor, as if in a labyrinth, is confronted with different experiences through a network of routes.

In addition to the possibility of recognizing the entire intervention from the inside, the visitor is welcomed to perceive the project from above as well.

The various spatial qualities, atmospheres, materials, sizes and views contribute to a new perspective and interpretation of this complex landscape, as the goal and necessary condition of habitation can only be the understanding of the primary values of the landscape and then the reconciliation with the elements above.

Facts & Credits
Project title  The Mantineia garden – A sculpted landscape
Typology  Diploma thesis
Academic semester  March 2022
Authors/Students  Melina Kampouroglou, Marianna Papaioannou
Supervisors  V. Pappas, A. Spanomaridis
Institute  School of Architecture, University of Patras